زندگینامه
آیتالله محمد یزدی در سال ۱۳۱۰ در “دروازه یزد”، واقع در اصفهان متولد شد. تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش گذراند و سپس برای تحصیل دروس حوزوی به قم رفت و درجه اجتهاد خود را از امام خمینی(ره) دریافت کرد. آشنایی آیت الله یزدی با امام خمینی(ره) و حضور در کلاس درس “خارج” امام(ره) باعث نزدیک شدن اندیشههای وی با امام خمینی(ره) و زمینه ساز فعالیتهای مبارزاتی او علیه رژیم شد.
سخنرانیهای پر شور و بیان چهرهٔ واقعی رژیم پهلوی در این سخنرانیها و افشاگری علیه آنان موجب تبعید و دستگیری چندین باره وی به بندر لنگه و بوشهر، رودبار و مناطق دیگر شد. آیت الله یزدی از مؤسسین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است و تلاشهای فراوانی را در جامعه مدرسین جهت ترویج مرجعیت امام خمینی(ره) و فتاوای ایشان انجام داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آیت الله یزدی، مسئولیتهای مهمی از جمله عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت در مجلس خبرگان رهبری، ریاست قوه قضائیه و عضویت در شورای نگهبان را برعهده گرفت.
خانواده
جد پدری
جد پدری آیت الله یزدی، “شیخ محمد علی یزدی” از اهالی یزد بود که به اصفهان هجرت کرد و در مدت زمان کوتاهی، در حوزه علمیه اصفهان، به درجات علمی بالایی نائل آمد. در دورهٔ ریاست مذهبی “آقا نجفی”، از علمای دورهٔ ناصرالدین شاه، ریاست حوزه علمیه اصفهان را بر عهده داشت، “شیخ محمد علی یزدی” را مأمور بحث و مناظره با کشیشهای ارامنهٔ جلفای اصفهان کرد که “شیخ محمد علی” توانست بر تمامی آنها فائق آید و از آن پس “شیخ یزدی” شهرت یافت. “شیخ محمد” بعدها از فضلای اصفهان شد و کتابها و حاشیههایی از او باقی مانده است.
پدر و مادر
پدر آیت الله یزدی، “شیخ علی یزدی”، از شاگردان “شیخ عبدالکریم حائری یزدی” و از روحانیون معروف اصفهان بود. وی امامت جماعت یکی از مساجد اصفهان را بر عهده داشت و به حل مشکلات مردم میپرداخت و از ویژگیهای او آشنایی با علوم غریبه بود. پدر آیتالله یزدی، از جمله روحانیونی بود که با تصویب قوانین جدید در دورهٔ رضاخانی نتوانست از وزارت “معارف” آن دوره اجازهٔ پوشیدن لباس روحانیت بگیرد.
مادر آیت الله یزدی از خانواده متدینی بود. پدرش از مریدان “شیخ یزدی” به شمار میآمد و ارادت او به “شیخ یزدی” موجب ازدواج آنها شد.
مدارج تحصیلی
آیتالله محمد یزدی، تحصیلات خود را ابتدا در محضر پدر و با فراگیری زبان فارسی آغاز کرد و پس از آن، عازم مکتبخانه شد؛ پس از گذراندن دوره مکتب، برای گذراندن کلاس چهارم نظام آموزشی، به نخستین مدرسهای که در اصفهان، به سبک جدید تأسیس شده بود – و اداره آن را یکی از دوستان روحانی پدرش بر عهده داشت – رفت و شش کلاس آن نظام را در آن مدرسه گذرانید. تحصیل در حوزه
آیت الله یزدی تحصیلات حوزه را که در آغاز نزد پدر آموخته بود، در مدرسه “کاسه گران” اصفهان ادامه داد و سپس به مدرسه “ملا عبدالله” رفت و به تحصیل “شرح لمعه” مشغول شد. پس از آن، به مدرسه “صدر” رفت و به خواندن “قوانین” پرداخت و بخشی از کتب دوره “سطح” را نزد “شیخ حسن نجف آبادی” و “سید محمدعلی ابطحی” را فرا گرفت و از محضر عالمان بزرگ اصفهان نیز در زمینههای علمی و معنوی بهره برد..
با حضور حضرت آیتالله بروجردی در قم، با اصرار فراوان به پدر، خواستار حضور و تحصیل در حوزه علمیه قم شد. در بدو ورود به قم، در مدرسه “فیضیه” مستقر شد. در آن زمان، آیت الله بروجردی، از برخی طلاب به سبب آشنایی با میزان توانایی علمی آنان، امتحان به عمل میآورد.
آیت الله یزدی، در حوزه قم به کلاس درس “آیت الله لاکانی”، “حاج آقا حسین بُدلا” و “آیت الله زاهدی” رفت و “رسائل”، “مکاسب” و “کفایهالاصول” را در محضر “آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی”، “آیت الله اخوان مرعشی” و “آیت الله سلطانی” فرا گرفت و در درس “تفسیر” “علامه طباطبایی” نیز حاضر شد. وی در درس خارج علمای بزرگی همچون “آیت الله بروجردی(ره)”، آیت الله اراکی، “آیت الله شیخ محمد تقی آملی”، “آیت الله شاهرودی” و نیز یک دوره کامل در درس خارج امام خمینی(ره) شرکت کرد.
کسب اجازه اجتهاد توسط امام خمینی(ره)
قوت علمی آیت الله محمد یزدی در آن سالها باعث شد تا بتواند از امام خمینی(ره) اجازه نامه اجتهاد دریافت کند
اساتید وی در حوزه
امام خمینی(ره)
شیخ حسن نجف آبادی
سید محمدعلی ابطحی
آیت الله لاکانی
آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری
آیت الله مرعشی
آیت الله سلطانی
علامه طباطبایی
آیت الله بروجردی(ره)
حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ محمدعلی
آیت الله شیخ محمدتقی آملی
آیت الله شاهرودی
دوستان نزدیک دوران طلبگی در اصفهان
از دوستان وی در زمان تحصیل در اصفهان میتوان افراد زیر را نام برد:
آیت الله سید کمال فقیه ایمانی
آیت الله مدنی
آیت الله اخوان ابطحی
سید محمد علی مجلسی
سید محمد باقر مجلسی
دوستان نزدیک دوران طلبگی در قم
از دوستان وی در زمان تحصیل در قم نیز میتوان افراد زیر را نام برد
آیت الله محمدی گیلانی
شیخ حسین مظاهری
شیخ محمد تقی مصباح یزدی
سید علی اکبر موسوی یزدی
حاج شیخ مرتضی تهرانی، معروف به انصاری
فعالیت های سیاسی قبل از پیروزی انقلاب
زندگی آیت الله یزدی، همواره با تلاشها و دغدغههای علمی و فرهنگی نیز همراه بوده است. بخشی از این تلاشها در قالب سخنرانیها و تدریسها خود را نشان داده است که اغلب، اساسیترین مباحث اسلام و تشیع در آن مورد توجه قرار گرفته و بخش دیگر آن نیز در قالب مقالات و کتب ارائه شده بودند.
سخنرانی و افشاگری علیه رژیم و ممنوع المنبر شدن
آیتالله یزدی همزمان با نهضت امام خمینی(ره) مانند بسیاری از روحانیون با این حرکت همگام و همراه شد. سخنرانیهای او به سال ۱۳۴۳ در مسجد امام حسن عسگری(ع) قم تحت عنوان “زندگی ما، افکار ما” که در آن از اصلاح امور مملکت سخن میگفت، نشانگر روحیات و اندیشههای اوست.
در آن ایام، در عصرهای جمعه، بیشتر جوانان به سینما میرفتند و جو سینماها آکنده از فیلمهای زشت و مبتذل بود. حضرت امام(ره) با توجه به این معضل، از علماء و طلاب خواسته بودند که جلساتی را در عصرهای جمعه برقرار کنند. رساندن این پیام امام (ره) در برخی از شهرها، به عهده آیت الله یزدی بود. یکی از آن جلسات، جلسه معروف مسجد امام حسن عسگری (ع) واقع در قم بود که هر یک از علماء، ۱۰ شب در آنجا به سخنرانی میپرداخت. هنگامی که نوبت به آیت الله یزدی رسید، به جای ۱۰ شب، ۲۰ شب آن جلسه را اداره کرد.
عنوان بحثهای وی در آن ۲۰ شب، “انقلابهای تاریک و روشن” بود که امام (ره) نیز یک شب به آن محفل آمد و تا پایان جلسه هم حضور داشت. آیت الله یزدی، پس از فوت “آیتالله بروجردی” برای مرجعیت امام(ره) فعالیت کرد و این امر را در سخنرانیهای خود ترویج مینمود تا اینکه در سال ۱۳۴۴ ساواک از سخنرانی او در مسجد “بروجردی” کرمانشاه که آیت الله اشرفی اصفهانی امام جماعت آن بود، جلوگیری به عمل آورد و در سال ۱۳۴۵ به علت اینگونه فعالیتها ممنوع المنبر شد.
انتشار آثار و کتب در جریان مبارزات
آیت الله یزدی، پس از تبعید امام(ره)، به توصیهٔ ایشان به همراه آیتالله محمد محمدی گیلانی، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، آیت الله حسین مظاهری و آیت الله سید یحیی موسوی یزدی بحثهای فقهی و تفسیری راجع به مسائلی همچون خمس، حکومت و ولایت داشتند که مباحث مربوط به ولایت به صورت کتابی تحت عنوان “امامت در شیعه” به چاپ رسید.
آیت الله یزدی، نخستین مقالههای خود را در نشریه “حکمت” تحت عنوان “انسان شناسی” چاپ و منتشر میکرد. از جمله کتبی که در زمان طاغوت به چاپ رسید، کتاب “گمشدهٔ شما” در سال ۱۳۴۸ بود که توسط آیت الله یزدی منتشر شد و چاپ آن باعث شد فردی به نام “مردوخ” به بهانه آن، تهمتهای ناروایی را به ساحت تشیع ابراز دارد. این مسئله باعث شد که آیت الله یزدی تهمتهای او را در کتابی با عنوان “پاسخ به تهمتهای مردوخ” پاسخ دهد که هر دو کتاب “گمشدهٔ شما” و “پاسخ به تهمتهای مردوخ” مورد عنایت حضرت امام خمینی(ره) قرار گرفت.
در سال ۱۳۵۰، آیت الله یزدی، در مدرسهٔ “فیضیه” قم جلسات درس اخلاق برپا میکرد و تحت پوشش این جلسات مباحث سیاسی را مطرح مینمود. این فعالیتها عاقبت منجر به دستگیری و تبعید او به بندر “کنگان” شد.
ویژگی سخنرانیهای آیت الله یزدی این بود که در سخنرانی خود ضمن بیان مکتب و روش اهل بیت و نیز خط مشی دشمنان آنها، واقعیات مبارزه و مصداقهای کنونی دشمنی با اهل بیت را بیان میکرد؛ مثلاً درباره نهضت امام حسین(ع) سخن میگفت و بدی و پلیدی یزید و پیروانش را به مردم گوشزد میکرد. سپس حسینیان زمان و یزیدیان این دوره را با ویژگیهای آنها و با انطباق با صدر اسلام بیان میفرمود. کتاب “حسین بن علی را بهتر بشناسیم” حاصل این سخنرانیها بود که در سال ۱۳۶۰ منتشر شد و چند بار، ساواک آن را از بازار جمعآوری کرد.
ساواک که این گونه افشاگریها را برنمیتافت، آیت الله یزدی را بارها دستگیر و ممنوع المنبر کرد. از جمله دستگیری بعد از ۲۱ رمضان در مسجد جامع قم و پس از سخنرانی در منزل “آیت الله گلپایگانی” را میتوان نام برد.
عدم توجه به فرامین رژیم در زمان تبعید و ادامه مبارزه
آیت الله یزدی، در تبعید به سرپیچی از فرامین رژیم ادامه داد و پس از تحمل دوران تبعید، در سال ۱۳۵۶ به قم بازگشت و فعالیتهای خود را به صورت منسجمتری پی گرفت. در پی درج مقالهٔ توهینآمیز در تاریخ ۱۷ دیماه ۱۳۵۶ در روزنامهٔ اطلاعات نسبت به ساحت امام خمینی(ره)، وی در منزل خود جلسهای محرمانه با حضور روحانیون دیگر برگزار کرد. از همین رو پس از فاجعهٔ ۱۹ دیماه ۱۳۵۶ ساواک در شهر قم او را به عنوان یکی از محرکان مردم دستگیر و به مدت ۳ سال به بندر “لنگه” تبعید کرد.
آیتالله یزدی در تبعید هم آرام ننشست و علاوه بر تحریک مردم منطقه و ارتباط با روحانیان شهرهای اطراف، بدون واهمه تبعیدگاه خود را در تاریخ ۱۳ اسفندماه ۱۳۵۶ به قصد تهران قم ترک کرد. به واسطهٔ همین اقدام کمیسیون امنیت اجتماعی قم، محل تبعید او را از بندر “لنگه” به اسلام آباد غرب (شاهآباد سابق) تغییر داد. نافرمانی از ساواک و شهربانی در تبعیدگاه جدید نیز ادامه یافت. او در اسلامآباد غرب با جوانان منطقه و “حاج سید علی محمد بهشتی”، متولی مسجد “قمر بنیهاشم”، ارتباط برقرار کرد و به فعالیت علیه رژیم پرداخت. ساواک کرمانشاه بر اثر نگرانی از این فعالیتها تقاضای تبعید وی به منطقهٔ “کرند غرب” که اهالی آن بیشتر از فرقهٔ “اهل حق” بودند، کرد. در این گیرودار وی علیرغم ممنوعیت، در تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۳۵۷ علیه شاه سخنرانی مفصلی ایراد کرد و در پی آن در نیمه شب ۴ مرداد دستگیر شد. متعاقب دستگیری وی، عدهای از جوانان شهر در میدان “تاجگذاری” اسلام آباد غرب راهپیمایی کردند. در طلیعهٔ پیروزی انقلاب اسلامی، وی همراه جوانان شهر قم در ایجاد نظم و امنیت کوشید و به عنوان رئیس دادگاه انقلاب و کمیتهٔ این شهر اقدامات امنیتی و قضایی مهمی صورت داد.
آیت الله یزدی در دوره تبعید نیز دست از مبارزه برنمیداشت و بارها به طور مخفیانه به تهران و قم میآمد و در جریان امور قرار میگرفت و اعلامیههای امام (ره) را برای مردم و علمای شهرها میبرد. آیت الله یزدی، در قم و تهران جلساتی را به صورت مخفی تشکیل میداد و با افراد و جریانهای گوناگون به تبادل نظر میپرداخت که به جلسات زیرزمینی شهرت یافته بود. در این جلسات زیر زمینی اعلامیههای حضرت امام(ره) را چاپ و تکثیر میکردند و به شهرستانها ارسال میشد.
سایر فعالیتهای سیاسی
از دیگر فعالیتهایی که در کارنامه سیاسی آیت الله یزدی دیده میشود، پناه دادن به آن دسته از سربازان فراری بود که پس از دستور امام(ره) و پیش از پیروزی انقلاب، از ارتش گریخته و به مردم پیوسته بودند. منزل او در آستانه پیروزی انقلاب مرکز تلاشها و نیز حل و فصل بسیاری از امور جریانهای انقلاب بود.
فعالیت های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
امام خمینی(ره) پس از بازگشت از تبعید چهارده ساله به کشور در تاریخ ۱۲ بهمنماه ۱۳۵۷ تا دوازدهم اسفند همان سال در تهران حضور داشتند و سپس به شهر قم عزیمت نمودند.
منزل شخصی امام خمینی(ره) برای انجام ملاقاتها کوچک بود و نیاز به خانه بزرگتری برای رفع و رجوع مسائل و پذیرش مردم و انجام دیدارهای مختلف بود. این مسئله موجب شد تا در منزل آیت الله محمد یزدی اقامت کنند.
در اولین سخنرانی امام(ره) در مدرسه فیضیه که شور و شوق فراوان و کثرت جمعیت مانع از انجام این سخنرانی بود؛ حضرت امام(ره) به ایشان دستور میفرمایند برای آرام کردن مردم ایراد سخن کنند و ایشان نیز امر امام(ره) را اطاعت نمودند که خاطرهٔ آن در اذهان حاضران در آن روز بزرگ، باقی مانده است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مراکز بسیار مهمی بود که در زمان رژیم طاغوت، خدمات شایانی را به مبارزات ملت ایران برای دست یابی به انقلاب اسلامی انجام داده است. آیت الله محمد یزدی، از آغازین روزهای تأسیس این مرکز، با آن همکاری داشته است.
ریاست دفتر امام(ره) در قم
گفتنی است دفتر حضرت امام(ره) در قم به صورت شورایی اداره میشد و حاج احمد آقا خمینی، آیت الله محمد یزدی، آیت الله محمد تقی اشراقی، آیت الله سید هاشم رسولی محلاتی و سید محمد غرضی از اعضای آن بودند و هر شب جلساتی را برگزار میکردند.
حضور در هیأت سه نفره حل اختلاف بین شهید رجایی و بنی صدر
اولین انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۵ اسفندماه ۱۳۵۸، در سراسر کشور برگزار شد و ابوالحسن بنیصدر توانست با ۱۰۷۴۷۳۴۵ رأی و در واقع با ۷۵٫۷% آرا به عنوان اولین رییس جمهور انتخاب شود.
جبهه بندی ایجاد شده در فضای انتخابات البته جبهه میان مدافعان خط امام و ولایت فقیه از یک سو و مخالفان نظام از سوی دیگر بود. کسانی که به بنیصدر رأی دادند، در واقع آرای خود را به واسطه ذهنیتی که از ارتباط نزدیک بنیصدر با امام(ره) داشتند، به صندوقها ریختند. بنیصدر در نگاه عمومی یک مدافع خط امام(ره) شناخته میشد. علاوه بر اینکه به واسطه سخنرانیهای مکرر در شهرها و استانها شخصیتی معروف به شمار میآمد. این انتخاب زمینهای شد برای بر ملا شدن هویت کسانی که نسبتی با انقلاب نداشتند و برای کسب موقعیت همراه آن شده بودند. بنیصدر که گمان میکرد ۱۱ میلیون رأی، چکی سفید امضا به شخص اوست، جایگاه خود را خیلی بالا میدید و تلاش خود را برای گرفتن مجلس شورای اسلامی هم آغاز کرد.
بعد از انتخاب رئیسجمهور نوبت به انتخاب نخست وزیر رسید. پس از آنکه بنی صدر احتمال رأی ندادن مجلس به گزینهٔ پیشنهادی خود را دید، طی نامهای از مجلس خواست افرادی را معرفی کند و رییس جمهوری از میان آنان نخستوزیر را انتخاب کند. پس از بررسیهای انجام شده شهید محمد علی رجایی به عنوان نخستوزیر برگزیده شد.
در این بازه زمانی اختلافات زیادی بین شهید رجایی و بنیصدر در گرفت و عملاً همکاری لازم با نخستوزیر نمیشد. آیت الله یزدی در کتاب خاطرات خود با نام “خاطرات آیت الله محمد یزدی” و در صفحه ۵۰۶ آن، در این خصوص میگوید: «مدتی بعد قضیه بنیصدر و رجایی به وجود آمد و اختلافات این دو بالا گرفت. بنیصدر همواره درصدد آزار نخستوزیر بود و مصوبات او را در وقت قانونی خود به تصویب نمیرساند و ایرادهای بیهوده میگرفت. اختلاف آن دو به مرحله یا رسید که قرار شد یک هیئت سه نفره حل اختلاف تشکیل شود و مشخص کند که حق با کیست تا بلکه اوضاع آرام شود. بنیصدر در روزنامهای که برای خود به نام “انقلاب اسلامی” منتشر کرده بود و دیدگاههایش را در آن بیان میکرد، همواره و در هر شماره از آن افکار عمومی را علیه روندی که به اصطلاح آن روز خط امام و انقلاب خوانده میشد، تحریک مینمود و در اهانتهای گوناگون به شهید رجایی که کمترینش این بود که “ایشان متخصص نیست” فروگذار نمیکرد. در طرف مقابل هم روزنامه جمهوری اسلامی قرار داشت و مشغول خنثی سازی توطئه تبلیغاتی بنیصدر بود..»
با گذشت بیشتر زمان، اختلافات بیشتر و مشخصتر شده و به نقطه اوج خود نزدیک میشود؛ در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۵۹، پیام ۱۰ مادهای امام خطاب به مسئولین کشور صادر میگردد. اختلافات بنیصدر با دولت، مجلس و قوه قضاییه که از زمان انتخاب وی به ریاست جمهوری شروع شده بود، بعد از ماجرای ۱۴ اسفند ۱۳۵۹ به اوج خود رسید.
طبق بند ۶ این بیانیه، هیأت سه نفره حل اختلاف شکل گرفت. بنیصدر، حجتالاسلام اشراقی را به عنوان نماینده خود معرفی کرد؛ آیتالله مهدوی کنی، نماینده امام و آیت الله یزدی، نماینده حزب جمهوری اسلامی بود. هیأت حل اختلاف از ۲۴ فروردین ۶۰، جلسات متعددی را برای رسیدگی به اختلافات مسئولین برگزار کرد؛ و همواره با انتشار بیانیه، مقامات و روزنامهها را به دست بر داشتن از اختلاف و حفظ آرامش دعوت میکرد. بالاخره هیأت ۳ نفره در تاریخ ۱۲ خردادماه ۱۳۶۰ اعلام کرد که مصاحبهها و سخنان رئیسجمهور، تخلف از بیانیه ۱۰ مادهای امام(ره) و قانون اساسی میباشد و هیأت ۳ نفره حل اختلاف که به خاطر اوجگیری اختلافات سران نظام، مطابق فرمان امام تشکیل شده بود، در نهایت رئیسجمهور را متخلف اعلام کرد.
و در تاریخ ۱ تیر ۱۳۶۰ و در پی اعلام نظر مجلس که طی روزهای ۳۰ و ۳۱ خرداد بنی صدر که بر عدم کفایت سیاسی رئیس جمهور رأی داده بود- امام بنی صدر را از سمت ریاست جمهوری عزل کردند.
سوابق اجرایی و عضویت ها
رئیس دفتر حضرت امام(ره) در قم
عضو مجلس خبرگان قانون اساسی در سال ۱۳۵۸
امام جمعه موقت تهران در سال ۱۳۶۰
رئیس قوه قضاییه از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸
عضو مجلس خبرگان رهبری از سال ۱۳۶۹
نمایندگی مجلس شورای اسلامی از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۶۸ در دو دوره متوالی از قم و تهران
نائب رئیس مجلس شورای اسلامی در ادوار اول و دوم
عضویت در شورای نگهبان در ادوار دوم، چهارم، پنجم و ششم
نمایندگی رؤسای سه قوه در هیأت سه نفره حل اختلاف بین شهید رجایی و بنیصدر
رئیس دادگاه انقلاب اسلامی قم و باختران
عضو مؤسس و دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
عضو و از مؤسسین جامعه روحانیت مبارز
عضو هیأت امنای حوزه علمیه شهید شاه آبادی و عضو هیأت امنای دانشگاه فاطمیه قم
از موسسین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
اولین تشکل مدرسین در سال ۱۳۳۷ پیریزی شد. در زمان مبارزه علیه رژیم پهلوی، جامعه مدرسین نقش مهمی را ایفا کرد. در خردادماه سال ۱۳۴۲ که امام خمینی(ره) توسط رژیم پهلوی بازداشت شد؛ جامعهٔ مدرسین در تشویق مردم به قیام نقش مهمی بر عهده داشت. رژیم پهلوی تصمیم داشت امام خمینی(ره) را در دادگاه نظامی محاکمه کند، برای جلوگیری از این کار علمای بزرگ اسلام از قم و دیگر شهرهای ایران به تهران آمدند و به فعالیت پرداختند. در همین زمان و به کوشش برخی از اعضای جامعه، چند نفر از فقها و مراجع بزرگ طی اعلامیهای مرجعیت امام خمینی(ره) را تأیید کردند. تماس با امام خمینی(ره) به هر طریق ممکن و اخذ رهنمود، ترویج رسالهٔ علمیه و اشاعهٔ مرجعیت امام، تماس با فقها و مراجع قم و علما و تقاضای حمایت از مبارزات، اعزام طلاب و سخنران به مراکز مختلف و شهرستانها برای سخنرانی و روشنگری بخشی از فعالیتهای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم قبل از پیروزی انقلاب است.
آیت الله محمد یزدی از مؤسسین جامعه مدرسین به شمار میرود. هیئت مؤسس جامعه مدرسین عبارت بودند از: حضرات آیات فاضل لنکرانی، علی مشکینی، احمد جنتی، ابوالقاسم خزعلی، محمد یزدی و احمد آذری قمی. آیت الله محمد یزدی از سال ۱۳۹۱ ریاست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را بر عهده داشته است.
ویژگیهای جامعه مدرسین از نگاه آیت الله یزدی
آیت الله یزدی، خود درباره جامعه مدرسین میگوید: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در شمار مراکزی بود که بی آنکه تبلیغات هنگفتی برای اثبات ارزش و اعتبار خود بنماید، توانست احترام تودهٔ مردم را نسبت به خود جلب کند. مردم اعضای جامعه را افرادی متدین و فاضل یافته بودند و عمیقاً به این باور رسیده بودند که اینان کسانی نیستند که برای قصد و غرض دنیوی کاری انجام داده و سخنی بگویند و جز برای خیر و انجام وظیفه دینی و الهی خود کاری نمیکنند.
امامت جمعه تهران
آیتالله محمد یزدی در بهمن ماه ۱۳۶۰ در جایگاه نماز جمعه تهران به عنوان هشتمین خطیبی که این جایگاه به خود دیده است قرار گرفته و برای نخستین بار امامت جمعه تهران را بر عهده گرفتند. اوج حضور آیتالله محمد یزدی در جایگاه نماز جمعه تهران مربوط به سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ میباشد که ایشان مسئولیت ریاست قوه قضائیه را بر عهده داشت و به خاطر حضور در تهران بیشتر میتوانست در این سنگر حضور پیدا کند. آیتالله یزدی در مجموع این سال ها ۱۶۶ بار امامت نماز جمعه تهران را بر عهده داشت.
ریاست قوه قضائیه
آیت الله محمد یزدی در سال ۱۳۶۸ به جای آیت الله موسوی اردبیلی به ریاست قوه قضائیه منصوب شد و دو دوره این ریاست را عهدهدار بود تا اینکه آیت الله هاشمی شاهرودی در سال ۱۳۷۸ به جای وی به ریاست قوه قضائیه منصوب شد
بخشی از متن حکم انتصاب آیت الله محمد یزدی توسط رهبر معظم انقلاب
بسم الله الرحمن الرحیم
آیت الله آقای حاج شیخ محمد یزدی دامت تأئیداته
با توجه به اصل یک صد و پنجاه و هفتم قانون اساسی و با معرفت و اعتقاد به شایستگیهای علمی و عملی جنابعالی، مسؤولیت خطیر و حساس و افتخار آمیز ریاست قوه قضائیه را به جنابعالی تفویض میکنم. برای جنابعالی روشن است که قوه قضائیه نبض دستگاه اداری و وضعیت عمومی کشور است. سلامت و استحکام، قاطعیت و انصاف، دلسوزی و پشتکار و بالاخره آمادگی و انتظام این دستگاه نشان دهنده و مستلزم وجود سلامت و امنیت و عدل و داد و حسن جریان امور در کشور و در دستگاههای اجرایی آن است و به عکس، ضعف و فساد و اختلال و کم کاری و بینظمی در این دستگاه خبر دهنده از وجود فساد و ناامنی و بیعدالتی در جامعه است… توفیقات و تأییدات الهی را برای جنابعالی مسألت میکنم.
سید علی خامنه ای۲۴/۵/۶۸
عضویت در شورای نگهبان
در پی استعفای آیت الله صافی گلپایگانی در تیرماه ۱۳۶۷، آیت الله یزدی، از سوی حضرت امام خمینی(ره) به جای وی به عضویت شورای نگهبان درآمد. وی در سال ۱۳۶۸ به عنوان رئیس قوه قضائیه منصوب شد. پس از پایان خدمت در قوه قضائیه در سال ۱۳۷۸ مجدداً به عضویت شورای نگهبان در آمد. وی در ادوار دوم، چهارم، پنجم و ششم شورای نگهبان عضویت داشته است. خردادماه ۱۳۹۲ رهبر معظم انقلاب ایشان را یک بار دیگر به مدت ۸ سال در شورای نگهبان ابقا کردند..
متن حکم رهبر معظم انقلاب در خصوص ابقای سه تن از فقهای شورای نگهبان
بسم الله الرحمن الرحیم
حضرات آیات آقایان حاج شیخ محمد مؤمن، حاج شیخ محمد یزدی و حاج سیّد محمود هاشمی شاهرودی دامت توفیقاتهم
با توجه به پایان یافتن دوره عضویت آقایان محترم و با توجه به اصل نود و یکم قانون اساسی، مجدداً حضرات آقایان را به عنوان فقهای محترم شورای نگهبان برای یک دورهٔ جدید منصوب میکنم.
توفیقات روزافزون آقایان را از خداوند متعال خواستارم.
سیّد علی خامنهای
۲۴/ تیر ماه/ ۱۳۹۲
عضویت در مجلس خبرگان
آیت الله یزدی، در سال ۱۳۵۸، از اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی و سپس در سال ۱۳۶۹ عضو مجلس خبرگان رهبری بوده است. در سال ۱۳۸۹ و دور چهارم مجلس خبرگان رهبری به عنوان نماینده استان تهران به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمد. از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹، در زمان ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی در مجلس خبرگان، آیت الله یزدی به عنوان نائب رئیس اول مجلس خبرگان انتخاب شده بود همچنین از سال ۱۳۸۹ و ریاست آیت الله مهدوی کنی در مجلس خبرگان، آیت الله محمد یزدی در سمت نائب رئیس دوم مجلس خبرگان انجام وظیفه کرد وزمستان ۹۳ به عنوان رئیس مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد.
بازدیدها: 9