پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
ارزش صبر و زهد و ورع و رضا
۱- امام علی علیه‌السلام نخست مى‌فرماید:
«عجز و ناتوانى آفت است» (الْعَجْزُ آفَةٌ).
عجز مفهوم وسیعى دارد که هرگونه ناتوانى علمى، جسمى، اقتصادى و فکرى را شامل مى شود.
و به یقین اینها بزرگترین آفات زندگى انسان است؛ انسان عاجز، ذلیل و خوار عقب مانده و شکست خورده و بى ارزش و بیمقدار است.
به همین دلیل اسلام مى‌گوید:
بکوشید و هرگونه عجز را از خود دور سازید و با قدرت و قوت به اهداف مالى و معنوى خود برسید.
البته که گاه میشود که عجز و ناتوانى بدون اختیار دامان انسان را مى گیرد، ولى غالباً چنین نیست، بلکه نتیجه کوتاهى ها و بى برنامگى‌هاست.
۲- در دومین نکته درباره آثار مثبت صبر و شکیبایى می‌فرماید:
«صبر شجاعت است» (وَالصَّبْرُ شَجَاعَةٌ).
بدیهى است صبر چه در مقابل عوامل معصیت باشد.
چه در مسیر اطاعت پروردگار، چه در برابر مصائب روزگار انجام گیرد؛ نوعى شجاعت محسوب مى شود.
و تنها شجاعانند که از عهده شکیبایى در این مراحل سه گانه بر مى‌آیند.
۳- در سومین جمله مى‌فرماید:
«زهد ثروت است» (وَالزُّهْدُ ثَرْوَةٌ).
اشاره به اینکه انسان از ثروت آیا چیزى جز بى‌نیازى مى‌خواهد؟
و آدم زاهدِ قانع، از همه خلق بى‌نیاز است و چه بسا ثروتمندانى که جزء نیازمندان هستند.
زهد همان بى‌اعتنایى به زرق و برق دنیوی و شهرت و آوازه است.
زاهد کسى نیست که فاقد این امور باشد بلکه کسى است که دلبسته و وابسته به این امور نباشد؛ خواه آن را داشته باشد یا نه!
و در حقیقت چنین است چون آراستگى به زهد انسان را به بسیارى از صفات دیگر از فضایل اخلاقى مى‌آراید.
۴- در چهارمین جمله مى‌فرماید:
«تقوا و پرهیزگارى سپرى است (در برابر گناهان و خطرات شیطان و هواى نفس)» (وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ).
ورع به معناى تقوا یا حد اعلاى تقواست؛ به گونه‌اى که انسان حتى از شبهات پرهیز کند.
این فضیلت انسانى از حالت خداترسى باطنى سرچشمه مى‌گیرد؛ که چون در برابر او گناهى ظاهر شود سدى در میان او و گناه ایجاد کند.
تعبیر به «جنة» تعبیر جالبى است؛ زیرا سپر وسیله‌اى دفاعى در مقابل آماج تیرهاى دشمن یا شمشیرها و نیزه هاست.
گویا هواى نفس و شیطان پیوسته قلب انسان را هدف خود قرار مى دهد؛ و انسان با ورع به وسیله این سپر مى‌تواند از آزار آنها در امان بماند.
شرح نهج البلاغه آیت الله مکارم شیرازی
شرحی مختصر بر حکمت سوم نهج البلاغه
بازدیدها: 0
