شهادت امام عسکری علیه السلام و توطئه های بی ثمر
معتمد عباسی که همواره از محبوبیت و نفوذ معنوی امام در جامعه نگران بود، چون دید توجه مردم به امام روز به روز بیشتر می شود و زندان و اختناق و مراقبت تاثیر معکوس دارد، سرانجام به همان شیوه مزورانه دیرینه متوسل شد و امام را پنهانی مسموم ساخت.
دانشمند نامدار جهان تشیع، «طبرسی »، می نویسد: بسیاری از دانشمندان ما گفته اند: امام حسن عسکری علیه السلام بر اثر مسمومیت به شهادت رسید، چنان که پدرش و جدش و همه امامان، با شهادت از دنیا رفته اند. [۱]
«کفعمی »، دانشمند معروف شیعه، می گوید: او را «معتمد» مسموم ساخت. [۲] و «محمد بن جریر بن رستم »، از دانشمندان شیعی در قرن چهارم، معتقد است که: امام عسکری علیه السلام در اثر مسمومیت به درجه شهادت رسید.
یکی از نشانه های شهادت امام توسط دربار عباسی، تحرک ها و تلاش های فوق العاده ای بود که معتمد عباسی در روزهای مسمومیت و شهادت امام، برای عادی جلوه دادن مرگ آن حضرت از خود نشان داد.
«ابن صباغ مالکی »، یکی از دانشمندان اهل سنت، از قول «عبیدالله بن خاقان »، یکی از درباریان عباسی (که از احترام او نسبت به امام یاد کردیم) می نویسد: «…هنگام درگذشت ابومحمد حسن بن علی عسکری علیه السلام معتمد، خلیفه عباسی حال مخصوصی پیدا کرد که ما از آن شگفت زده شدیم و فکر نمی کردیم چنین حالی در او (که خلیفه وقت بود و قدرت را در دست داشت) دیده شود. وقتی «ابومحمد» (امام عسکری) رنجور شد، پنج نفر از اطرافیان خاص خلیفه که همه از فقیهان درباری بودند، به خانه او گسیل شدند. معتمد به آنان دستور داد در خانه ابومحمد بمانند و هر چه روی می دهد به او گزارش کنند، نیز عده ای را به عنوان پرستار فرستاد تا ملازم او باشند، و همچنین به «قاضی بن بختیار» فرمان داد ده نفر از معتمدین را انتخاب کند و به خانه ابومحمد بفرستد و آنان هر صبح و شام نزد او بروند و حال او را زیر نظر بگیرند. دو یا سه روز بعد به خلیفه خبر دادند حال ابومحمد سخت تر شده و بعید است بهتر شود. خلیفه دستور داد شب و روز ملازم خانه او باشند و آنان پیوسته ملازم خانه آن بزرگوار بودند تا پس از چند روزی رحلت فرمود. وقتی خبر درگذشت آن حضرت پخش شد، سامرا به حرکت درآمد و سراپا فریاد و ناله گردید و بازارها تعطیل و مغازه ها بسته شد. بنی هاشم، دیوانیان، امرای لشکر، قاضیان شهر، شعرا، شهود و گواهان و سایر مردم برای شرکت در مراسم تشییع حرکت کردند، سامرا در آن روز یادآور صحنه قیامت بود! وقتی جنازه آماده دفن شد، خلیفه برادر خود، «عیسی بن متوکل »، را فرستاد تا بر جنازه آن حضرت نماز بگزارد. هنگامی که جنازه را برای نماز روی زمین گذاشتند، عیسی نزدیک رفت و صورت آن حضرت را باز کرد. و به علویان و عباسیان و قاضیان و نویسندگان و شهود نشان داد و گفت: این «ابومحمد عسکری » است که به مرگ طبیعی درگذشته است و فلان و فلان از خدمتگزاران خلیفه نیز شاهد بوده اند!! بعد روی جنازه را پوشاند و بر او نماز خواند، و فرمان داد برای دفن ببرند…». [۴]
البته این نماز جنبه تشریفاتی داشت و طرحی بود که رژیم حاکم برای لوث کردن ماجرای شهادت امام ریخته بود و چنان که در میان دانشمندان شیعه مشهور است، امام مهدی عجل الله تعالی فرجه به طور خصوصی بر جنازه پدر بزرگوارش، امام عسکری علیه السلام نماز گزارد. [۵]
پانویس
اعلام الوری، الطبعه الثالثه، دارالکتب الاسلامیه، ص ۳۶۷
حاج شیخ عباس قمی، الانوار البهیه، مشهد، کتابفروشی جعفری، ص ۱۶۲٫
دلائل الامامه، نجف، منشورات المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۳ ه.ق، ص ۲۲۳٫
الفصول المهمه، چاپ قدیم، ص ۳۰۷-۳۰۸٫ این قضیه را مرحوم شیخ مفید در ارشاد و فتال نیشابوری در روضه الواعظین و طبرسی در اعلام الوری و علی بن عیسی الاربلی از قول احمد پسر عبیدالله بن خاقان نقل کرده اند. این گزارش نشان می دهد که امام در جامعه چه موقعیتی داشته و حکومت عباسی چرا نگران بوده است و نیز روشن می کند که خلیفه از برملا شدن مسمومیت و قتل امام تا چه حد وحشت داشته است ولذا با زمینه سازی قبلی کوشیده است شهادت امام را مرگ طبیعی قلمداد کند!
صدوق، کمال الدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، (التابعه) لجماعه المدرسین، بقم المشرفه، ۱۴۰۵ ه.ق، باب ۴۳، ص ۴۷۵ – مجلسی، بحارالانوار، الطبعه الثانیه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۹۵ ه.ق، ج ۵۰، ص ۳۳۲٫
پی نوشتها:
۱) اعلام الوری، الطبعه الثالثه، دار الکتب الاسلامیه، ص ۳۶۷٫
۲) حاج شیخ عباس قمی، الانوار البهیه، مشهد، کتابفروشی جعفری، ص ۱۶۲٫
۳) دلائل الامامه، نجف، منشورات المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۳ ه. ق، ص ۲۲۳٫
۴) الفصول المهمه، چاپ قدیم، ص ۳۰۷-۳۰۸٫ این قضیه را مرحوم شیخ مفید در ارشاد و فتال نیشابوری در روضه الواعظین و طبرسی در اعلام الوری و علی بن عیسی الاربلی از قول احمد پسر عبید الله بن خاقان نقل کرده اند. این گزارش نشان می دهد که امام در جامعه چه موقعیتی داشته و حکومت عباسی چرا نگران بوده است و نیز روشن می کند که خلیفه از برملا شدن مسمومیت و قتل امام تا چه حد وحشت داشته است و لذا با زمینه سازی قبلی کوشیده است شهادت امام را مرگ طبیعی قلمداد کند!
۵) صدوق، کمال الدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، (التابعه) لجماعه المدرسین، بقم المشرفه، ۱۴۰۵ ه. ق، باب ۴۳، ص ۴۷۵-مجلسی، بحار الانوار، الطبعه الثانیه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۹۵ ه. ق، ج ۵۰، ص ۳۳۲-۳۳۳٫
منابع
مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان.
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 124