طهارت امام حسین علیه السلام و یارانشان

طهارت امام حسین علیه السلام و یارانشان

حضرت سیّدالشهدا علیه السلام همانند دیگر امامان معصوم: هم در ظاهر و هم در باطن پاک و مطهّر بودند. ایشان در طول عمر مبارک شان همواره با وضو بوده و علاوه بر طهارت باطنی[۱]، مراقب طهارت ظاهری خود نیز بودند و همواره خود را در برابر پروردگار می دیدند و در شب عاشورا این موضوع به خوبی متجلّی شده بود. حضرت به فرزند برومندشان، علی اکبر علیه السلام دستور داد تا مقداری آب تهیه کند. ایشان به همراه گروهی از اصحاب در پی آب رفتند و توانستند مقدار اندکی آب تهیه کنند. امام حسین علیه السلام یاران خود را جمع کرد و فرمود: «با این مقدار آب غسل کرده و وضو بگیرید. لباس هایتان را نیز با این آب شست وشو دهید؛ چرا که فردا زمان ملاقات با پروردگار است، چه زیباست که با بدن پاک به ملاقات خداوند متعال برویم.»[۲]

البتّه این طهارت معانی و تفاسیر متعددی دارد. باید اشاره کرد که یکی از تفاسیر آن عبارت است از دست کشیدن از تمام تعلّقات دنیوی. این طهارت یعنی شست وشو دادن دل از هر آن چه غیر خدا در آن بود؛ زیرا این غسل در واقع طهارت فکر و قلب را در پی دارد. خداوند متعال آیات متعددی در مورد طهارت بیان می کند که بیانگر اهمیّت این موضوع می باشد.[۳]

در مورد پیوستگی طهارت با اهل بیت:، پروردگار در آیه شریفه: ﴿لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ[۴]﴾

 به بندگان خود گوشزد می کند که جز پاکان و مطهّران واقعی، کسی نمی تواند مفاهیم عرشی قرآن کریم و علوم ناب معصومان:را درک کند. در حقیقت قبله حقیقی، معصومان: هستند. اگر خداوند به انسان ها دستور داد تا رو به قبله نماز بخوانند، به این سبب بود که کعبه از خاک و گل ساخته شده و در شهر مکه مستقر است؛ در حالی که معصومان: به حسب ظاهر در جایی مستقر نبودند و وجود و حقیقت مطهرشان باطن کعبه است. در حقیقت کعبه، بدل از اهل بیت: است. به عبارت دیگر اهل بیت: معنا و مفهوم باطن قبله و کعبه ظاهری مسلمانان هستند.[۵]

کعبه یک سنگ سیاهیست که ره گم نشود

غسل در اشک می زنند که اهل طریقت گویند

(مهدی جابری)

با توجه به این مطالب می توان فهمید که انسان با ارتکاب معاصی و تداوم آن نمی تواند به حقیقت قرآن و اهل بیت: دست یابد و آن را درک کند.

حضرت سیّدالشهدا علیه السلام چون می خواستند یاران شان با پاکی بدن و طهارت دل، با خداوند ملاقات کنند به آنان امر کرد در شب عاشورا، خود را از تمام شوائب و آلودگی های دنیوی تطهیر کرده تا با ارواح پاکیزه به سوی خدا بشتابند.

علاوه بر آن که آن حضرت نزد پروردگار دارای ارج و مقام ویژه ای است، در میان موجودات دیگر نیز سرآمد خوبی ها و زیبایی هاست. ایشان همان کسی است که تمام موجودات عالم برای مصائب او اشک ریختند. امام صادق علیه السلام می فرمایند: «تمام فرشتگان و همه موجودات آسمان ها و زمین، حتی پرندگان در هوا و ماهیان دریا برای جدّ بزرگوارم، اشک ریختند و ناله زدند.»[۶]

امام صادق علیه السلام در روایتی دیگر می فرماید: «فرشتگان الهی همواره تا روز قیامت به زیارت حضرت سیّدالشهدا۷ مشرف می شوند.»[۷]

——————————————————————-

[۱] . مفاتیح الجنان؛ زیارت وارث، «لم تُنَجِسُکَ الجاهلیهُ بِأنَجاسِها».

[۲]. در کتاب الکامل ابن اثیر:۴/۶۰ چنین آمده است: «فلمّا دنوا من الحسین علیه السلام أمر فضرب له فسطاط ثم أمر بمسک فمیث فی جفنه ثم دخل الحسین علیه السلام فاستعمل النوره ووقف عبد الرحمن بن عبد ربه وبریر بن حضیر الهمدانی على باب الفسطاط وازدحما أیهما یطلی بعده فجعل یزید یهازل عبد الرحمن فقال له والله ما هذه بساعه باطل فقال یزید والله إن قومی لقد علموا أنی ما أحببت الباطل شاباً ولا کهلاً ولکنی مستبشر بما نحن لاقون والله ما بیننا وبین الحور العین إلا أن یمیل هؤلاء بأسیافهم».

البتّه از اینکه یاران امام حسین علیه السلام در شب عاشورا غسل نموده اند در میان تاریخ نویسان اختلاف است. در کتاب لهوف سید بن طاووس، به مسأله غسل کردن امام حسین علیه السلام و یارانش اشاره نشده است. هم چنین در کتاب ارشاد شیخ مفید نیز به این مطلب اشاره نشده است؛ ولی در کتاب خصائص الحسینیه، شیخ جعفر شوشتری(صفحه ۱۲) به غسل کردن امام حسین علیه السلام در شب عاشورا اشاره شده است. به طور کلّی کتاب های معتبر تاریخی به مسأله غسل آن حضرت علیه السلام و یارانش اشاره ای نکرده اند.

با وجود اختلاف در غسل نمودن امام حسین علیه السلام در شب عاشورا می توان این نتیجه را گرفت که اوّلا: غسل کردن امام حسین علیه السلام و یارانش برای شهادت بوده و آنها می دانستند که تا ظهر عاشورا به شهادت می رسند و شهادت با غسل را برای دیدار معبود خود، بر همه چیز مقدم داشتند.

ثانیاً: احتمال این را نیز می دادند که فردا نیز همانند روزهای گذشته، از شریعه فرات آب را به خیام برسانند، همان طور که حضرت عباس علیه السلام در روز عاشورا برای آوردن آب به طرف علقمه حرکت نمود.

[۳]. بعضی از این آیات عبارتند از:

﴿لِیُطَهِّرَکُمْ وَ لِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ مائده(۵): ۶؛ شما را [از آلودگى ها] پاک کند و نعمتش را بر شما تمام نماید تا سپاسگزاری کنید.

﴿إِنَّ الله یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ﴾ بقره(۲):۲۲۲؛ یقیناً خدا کسانى را که بسیار توبه مى کنند و کسانى را که خود را [با پذیرش انواع پاکى ها از همه آلودگى ها] پاکیزه مى کنند دوست دارد.

﴿فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ الله یُـــحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ﴾ توبه(۹):۱۰۸؛ در آن مردانى هستند که خواهان پاکیزگى [و طهارت جسم و جان ] هستند و خدا پاکیزگان را دوست دارد.

﴿إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ﴾ فاطر(۳۵):۱۰؛ حقایق پاک [چون عقاید و اندیشه هاى صحیح ] به سوى او بالا مى رود و عمل شایسته آن را بالا مى برد.

﴿ضَرَبَ الله مَثَلاً کَلِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ﴾ ابراهیم(۱۴):۲۴؛ که خدا چگونه مثلى زده است؟ کلمه پاک [که اعتقاد واقعى به توحید است ] مانند درخت پاک است، ریشه اش استوار و پابرجا و شاخه اش در آسمان است.

﴿ مَرْفُوعَهٍ مُطَهَّرَهٍ﴾ عبس(۸۰)۱۴؛ بلند مرتبه و پاکیزه.

﴿لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ﴾ واقعه(۵۶):۷۹؛ جز پاک شدگان [از هر نوع آلودگى ] به [حقایق، اسرار و لطایف ] آن دسترسى ندارند.

[۴]. واقعه(۵۶):۷۹؛ جز پاک شدگان [از هر نوع آلودگى ] به [حقایق، اسرار و لطایف ] آن دسترسى ندارند.

[۵]. روایاتی که در این زمینه وارد شده، حاکی از آن است که هدف از آمدن به مکّه، رسیدن به باطن کعبه امام است. قال رسول الله۹:«مثل الإمام مثل الکعبه إذ تؤتی و لا تأتی»؛ بحارالأنوار :۳۶/۳۵۳؛رسول خدا۹ فرمودند : امام همچون کعبه است که باید به سویش روند، نه آنکه (منتظر باشند تا) او به سوی آنها بیاید. خداوند سبحان می فرماید:﴿فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِنَ النَّاسِ تَهْوی إِلَیْهِم﴾ ابراهیم(۱۴):۳۷؛ پس دل هاى گروهى از مردم را به سوى آنان علاقمند و متمایل کن. مراد از کعبه این است که مردم در اهل بیت:جمع شوند. امام کاظم۷ می فرماید: «من زار قبر ولدی علی کان له عند الله کسبعین حجه مبروره، قال: قلت: سبعین حجه؟قال : نعم وسبعین ألف حجه، قال: قلت: سبعین ألف حجه؟ قال: رب حجه لا تقبل من زاره…»؛ الکافی:۴/۵۴۹ حدیث ۲٫ «تمام الحج لقاءِ الامام»

[۶]. الکافی: ۴/۵۷۶، حدیث ۲ .

[۷] . مستدرک الوسائل: ۱۰/ ۲۶۲، حدیث ۲٫

برگرفته از کتاب آئین اشک و عزا در سوگ سیدالشهدا علیه السلام نوشته استاد حسین انصاریان

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

بازدیدها: 179