شواهد تاریخی ارجاع به زنان در متون دینی و تاریخی اسلام نشاندهنده نقش مهم و کلیدی آنان در عرصههای مختلف علمی و اجتماعی است. این شواهد به ویژه در ارتباط با مرجعیت و مقام علمی زنان قابل توجه است.
نقش زنان در تاریخ اسلام
خانم هاشمی استاد جامعه الزهرا (س)
زنان در تاریخ اسلام همواره نقشی تعیینکننده ایفا کردهاند. شخصیتهایی مانند حضرت خدیجه (س) و حضرت فاطمه (س) به عنوان الگوهای برجسته، نه تنها در حمایت از پیامبر اسلام بلکه در ترویج آموزههای اسلامی نیز شناخته میشوند همچنین، در دورانهای مختلف، زنان به عنوان شخصیتهای مؤثر در عرصههای فرهنگی و علمی مطرح بودهاند. و برخی از آنان در تأسیس مراکز علمی نقش داشتهاند
.مرجعیت زنان
در تاریخ، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد زنان میتوانند به عنوان مراجع تقلید عمل کنند. برای مثال، زمانی که گروهی برای سؤال نزد امام موسی کاظم (ع) آمدند و ایشان در خانه نبودند. حضرت معصومه (س) به جای ایشان پاسخ دادند. این موضوع نشاندهنده این است که زنان میتوانند به مقام علمی برسند که مرجع و منبع رجوع علمی و شرعی شوند.
اجتهاد و فتوا
استاد جامعه الزهرا (س) بر این نکته تأکید دارد که اجتهاد و فتوا دادن نیازمند صلاحیت خاصی است و این صلاحیت مختص به جنسیت نیست. ادلهای چون آیه «فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» نشان میدهد که اهل ذکر شامل زن و مرد میشود. بنابراین، اگر زنی به درجه علمی برسد که اعلمتر از دیگران باشد. میتواند مرجع تقلید شود.
حضور زنان در عرصههای اجتماعی
رهبر معظم انقلاب نیز بر لزوم حضور زنان در عرصههای مختلف اجتماعی تأکید کردهاند. وی بیان کردند که ادلهای که برای مرد بودن قاضی ارائه میشود، همان ادله برای مرجعیت نیز صادق است. این بیان نشاندهنده باز بودن عرصه مباحث علمی برای زنان است تا نظریهپردازان موافق و مخالف بتوانند دلایل خود را مطرح کنند.
در نهایت، شواهد تاریخی حاکی از آن است که زنان در طول تاریخ اسلام همواره دارای جایگاه ویژهای بودهاند. نظریههایی که بر اساس آنها زنان میتوانند به مراتب بالای علمی دست یابند. نه تنها فرصتی برای پیشرفت آنان فراهم میآورد بلکه به ترویج علم و دانش در جامعه اسلامی کمک میکند.
بازدیدها: 0