مصحف فاطمه (سلام الله علیها)

امام صادق ‌(علیه السلام) در ضمن مصحف فاطمه می‌فرماید : “فیه علم القرآن کما انزل” ؛ علم قرآن همان‌طور که نازل شده در مصحف فاطمه‌ (سلام الله علیها) موجود است.

لذا آگاهى از قرآن و اسرار آن مربوط به حضرت زهرا و سایر معصومان می‌باشد، چون قرآن در خانه ی آنها نازل شده است، آنها هستند که در سایه ی آشنایى با این منبع لایزال الهى توانایى شناخت و درک حقایق و معارف و دانش‌هاى گوناگون را پیدا کرده‌اند.

در بعضى روایات آمده که مصحف فاطمه، سه برابر قرآن است. شاید تأویل و تفسیر قرآن مجید باشد زیرا ما معتقدیم که علم قرآن طبق فرمایش خود قرآن، در نزد صاحبان این علم است که آنها هم، همان ائمه طاهرین هستند که فاطمه‌‌(سلام الله علیها) نیز جزو آنهاست. اما در اینجا مطلب بالاتر است زیرا مصحف با این خصوصیات، فقط ، بر‌فاطمه‌ (سلام الله علیها) قرائت شده‌است.

گرچه پیدایش و اتمام مصحف فاطمه (سلام الله علیها) پس از رحلت رسول خدا انجام گرفت و از جانب خداوند به او الهام گشت که احادیث زیادى بر این دلالت دارد ; ولى در برخى از روایات زمینه‏هاى پیدایش آن را از زمان حیات رسول الله مى‏دانند.

از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: مصحف فاطمه (سلام الله علیها) به املاء رسول الله و خط على(علیه السلام) شکل گرفت. (۱)

مصحف فاطمه (سلام الله علیها) به عنوان اسرار رسالت و امامت ، تنها در دست ائمه معصومین (علیهم‏ السلام) به یادگار ماند و در بین حجتهاى خدا در روى زمین یکى پس از دیگرى دست‏ به دست گشت که در اختیار داشتن آن را یکى از نشانه‏هاى امامت دانسته‏ اند .

امام رضا(علیه السلام) وقتى علامت و نشانه‏هاى امام معصوم را شمارش کرد فرمود: ” و یکون عنده مصحف فاطمه (سلام الله علیها) “

مصحف فاطمه (سلام الله علیها) در نزد او از نشانه‏هاى امامت مى‏باشد. (۲)

ابوبصیر مى‏گوید: در محضر امام صادق(علیه السلام) بودم و پرسیدم :

و ما مصحف فاطمه؟ قال: مصحف فیه مثل قرآنکم ثلاث مرات، و الله ما فیه من قرآنکم حرف واحد. (۳)

مصحف فاطمه چیست؟ فرمود: مصحفى است‏ سه برابر قرآن که در دست‏شما است، ولى به خدا قسم حتى یک حرف از قرآن شما هم در آن نیست.

این حدیث آشکار مى‏سازد که مصحف فاطمه(سلام الله علیها) از نظر کمیّت و حجم سه برابر قرآن است ولى از نظر محتوا و مطالب حتى یک حرف از ظاهر قرآن هم در آن وجود ندارد.

علامه مجلسى در توضیح این حدیث مى‏نویسد: ممکن است کسى این شبهه را کند که در احادیث‏ بسیارى وارد شده قرآن همه احکام را در بردارد و نیز مشتمل بر حوادث و گزارشهاى حال و آینده تاریخ است. پس مصحف فاطمه در پى چه چیزى است و این حدیث چگونه معنا مى‏شود؟

در پاسخ شبهه مى‏گوید: آرى قرآن چنین است ولى ممکن است منظور از مصحف معانى و تاویلاتى باشد که ما از قرآن نمى‏فهمیم نه معناى ظاهرى که از الفاظ درک مى‏کنیم و مى‏فهمیم. لذا مقصود از قرآن شما همان الفاظ ظاهرى قرآن است که در مصحف فاطمه(سلام الله علیها) وجود ندارد. (۴)

در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) در پاسخ محدثى که سؤال کرد : مصحف فاطمه چیست؟ ایشان چنین فرمود: خداوند متعال زمانى که پیامبر را قبض روح کرد، بر فاطمه(سلام الله علیها) از اثر رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) اندوهى وارد شد که جز خداى عزّوجلّ کسى نمى‏داند چه حزنى بود. لذا خداوند فرشته‏اى را به سوى او فرستاد تا غم و اندوهش را برطرف نماید و با او سخن گوید. فاطمه(سلام الله علیها) جریان را به امیرالمؤمنین گزارش داد و على(علیه السلام) فرمود: هر وقت ورود فرشته را احساس کردى و صدایش را شنیدى به من بگو و مرا از سخنانش آگاه کن. بنابراین امیرالمؤمنین(علیه السلام) آنچه را که مى‏شنید مى‏نوشت تا آنکه از سخنان و گزارشهاى نوشته شده مصحفى به وجود آمد. (۵)

و برای بانوی دو جهان ، در نزد خداوند متعال نُه اسم است که هر یک به سببی از مقام و منش و رفتار و کردار ایشان معنا گرفته است : فاطمه، زهرا ، صدیقه ، مبارکه ، طاهره ، زکیّه ، رضیّه ، مرضیّه و محدثّه .

و از آن جهت محدثّه نام گرفت که ملائکه الهی از آسمان بر آن حضرت هبوط کرده و آنگونه که با مریم (سلام الله علیها) سخن می گفتند، با ایشان به گفتگو می نشستند.

پی نوشت:

• بحارالانوار ؛ ج ۲۶ ، ص ۴۰ – ۴۶ – ۴۸
• بحارالانوار ؛ ج ۲۵ ، ص ۱۱۷
• اصول کافی ، ج ۱، ۲۳۹
• بحارالانوار ، ج ۲۶ ، ص ۴۰
• اصول کافى، ج ۱، ص ۲۴۰

انتهای مطلب/

بازدیدها: 4