معرفی کتاب | کتاب شناسی خطبه های حضرت فاطمه زهرا

کتاب شناسی خطبه های حضرت فاطمه زهرا

هیات: به مناسبت فرا رسیدن ایام شهادت بانوی دو عالم حضرت زهرا سلام الله علیها تعدادی کتاب با شرح خطبه های آن حضرت، برای شما مخاطبان گرامی معرفی شده است:

1. بـندگی، راز آفرینش؛ شرح خطبه حضرت زهرا

تألیف سیدعبدالحسین دستغیب شیرازی، قم، کتاب فروشی داوریـ، 1398، 400 ص، جیبی.

در ایـن کتاب، که دارای دو مجلّد است، ضمن بررسی مسئله غصب «فدک»، مطالب مهمی که به این عـنوان مطرح شده اند، تشریح گردیده اند. نویسنده در این کتاب، نکات فراوانی در ذیل صـدها محور درباره تصریحات و تـلویحات مـستفاد از عبارات خطبه بیان نموده است. این کتاب دارای بخش ها و فصول تفکیک شده نیست، ولی مطالب با سرفصل های متعدد و روشن از هم جدا شده اند. این کتاب دارای ویژگی های خطابی با نثری سـاده و تأثیرگذار می باشد. نویسنده مقدّمه ای طولانی برای شرح موقعیت ها و واقعیت های مقارن خطبه و صفات و حرکات و سکنات خطیب عنوان نموده و در هر قسمت، با نقل عبارات این خطبه، موضوع اصلی در هر فـراز را اصـل قرار داده و مطالب مفید و پراکنده ای در ذیل آن موضوع در شرح آن عنوان کرده است. علم توحید، غرض

از آفرینش، خداشناسی و خداپرستی، کتاب های آسمانی و بندگی خدا، گواهی به رسالت حضرت رسول صلی الله عـلیه وآله و سلم ، صفات خاتم الانبیاء صلی الله علیه وآله وسلم، نمونه هایی از احکام اجتماعی اسلام و فلسفه احکام بعضی از محورهای کلی هستند که در این کتاب به آن ها پرداخته شده است.

در این کتاب، در شرح عبارات این خـطبه، مـطالب متفرّع زیادی مطرح شده اند. برای مثال، «محمّد صلی الله علیه وآله و سلم بنده حقیر خداست»، «حقیقت بندگی از ولایت عنوان بصری»، «خشنودی به خواست خدا»، «خاک نشینی بندگی را ظاهر می کند»، «از خاکیم و بـه خـاک بـرمی گردیم» مطالبی هستند که در ذیـل تـعبیر «عـبداللّه» آمده اند.

2. خطبه آتشین بانوی اسلام در بستر شهادت

تألیف ناصر مکارم شیرازی، مشهد، محبان الفاطمه علیها السلام، 1409 ق، 52 ص، رقعی.

خطبه بانوی اسلام علیها السـلام در بـستر شـهادت، از جمله یادگارهای باعظمتی است که از آن حضرت علیها السلام بـاقی مـانده و غربت آن حتی از غربت خطبه «فدکیه» بیشتر است. در این کتاب، نخست ویژگی های منحصر به فرد این خطبه و شرایط خـاص ایـراد آن از جـمله، شدت بیماری خطیب و دلِ آتش گرفته او و زن بودن همه مخاطبان اشاره شـده و سپس نویسنده درباره محور اصلی این خطبه (خلافت و امامت) مباحث مختصر و مفیدی بیان نموده است. در این کتاب، بـر آتـشین بـودن شکایات این بانو و عدم تنافی آن با مقام «صبر» و «رضا»، سخن بـه مـیان آمده و سپس به بررسی اسناد خطبه پرداخته شده است.

در بخش های بعدی این کتاب، خطبه با دقـت خـاصی تـقطیع شده و در ذیل هر قسمت، نخست ترجمه کوتاه و دقیق و روشنی با نگارشی مـتین ارائه گـردیده و پس از تـرجمه در هر بخش از این کتاب، شرح مفید و مختصری درباره مفاهیم خطبه مطرح شده است. مـعیارها و ارزش هـای الهـی، مسئله ترجیح مرجوع بر راجح و ثمره شوم انتخاب، از جمله محورهای مورد بحث در ذیل مـفاهیم ایـن خطبه اند.

3. شرح خطبه زهرا

تألیف سیدعزالدین حسینی زنجانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1377، 506 صـ، رقعی.

ایـن شـرح از مقبول ترین شروح موجود پیرامون خطبه «فدکیه» حضرت زهرا علیها السلام می باشد. این کتاب پیـش از ورود بـه شرح خطبه، مقدّمه ای مشتمل بر مباحث تحقیقی در سند خطبه و جایگاه «فدک» در تـاریخ و اهـداف خـطبه بیان کرده و سپس بر وفق ترتیب انشای عبارات خطبه، در خصوص محورهایی همچون حمد و ثنای الهـی، تـوحید و صفات الهی، نبوّت، قرآن و فلسفه احکام مباحثی مطرح نموده است.

یکی از ویژگی هـای ایـن شـرح نفیس آن است که به بیان ترجمه عبارات در آن اکتفا نشده، بلکه برای شرح مفاهیم، از بـیان مـعانی مـفردات عبارات نیز استفاده گردیده است. از دیگر ویژگی های این شرح آن است کـه نـکاتی عرفانی و فلسفی در ذیل تلویحات کلمات فاطمی علیها السلام با نثری ساده و بیانی قابل فهم، مطرح گردیده اسـت. صـید نکات علمی و اشارات و حقایقی که در کنایات و تلویحات خطبه وجود دارند، از دیگر ویـژگی هـایی است که بر متانت و وزانت علمی ایـن شـرح مـی افزاید.

پیوست

کتابشناسی سایر شروح خطبه های حضرت فـاطمه زهـرا در کتابخانه مجلس شورای اسلامی

1- حقیقت جاویدان؛ شرح خطبه یگانه بانوی باعظمت اسلام فـاطمه زهـرا علیها السلام

تألیف محمّد باقر ملبوبی، تـهران، صـدر، 1391 ق / 1349، 440 ص، وزیری.

2- بـحثی کـوتاه پیـرامون خطبه حضرت زهرا علیها السلام

تألیف مجتبی تـهرانی، تـهیه و تنظیم مؤسسه فرهنگی نور، تهران، اهل قلم، 1380، 183 ص، رقعی.

مباحث بانوان شیعه » شماره 4 (صفحه 270)

3- حدیث غربت؛ خطبه هـای حـضرت زهرا علیها السلام در مسجد پیامبر و در بستر شهادت

تـألیف مهدی جعفری، تهران، مـؤسسه فـرهنگی انتشاراتی صائب، 1417 ق / 1375 ش، فارسی ـ عـربی، 136 صـ، رقعی.

4- مسند فاطمه(علیها السلام)؛ مجموعه سخنان حضرت فاطمه زهرا علیها السلام به ضمیمه شرح حـال آن حضرت

تـألیف مهدی جعفری، تهران، مؤسسه تـحقیقاتی فـرهنگی جـلیل، 1415 ق / 1994 م / 1373 ش، 496 ص، وزیری.

5-رخـساره خـورشید؛ ترجمه و شرح خطبه حـضرت فـاطمه علیها السلام

تألیف محمدتقی خلجی، قم، میثم تمّار، 1379، 437 ص، وزیری.

6- خطبه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و ماجرای فدک

تـألیف حـسینعلی منتظری، قم، بلاغت، 1374، 344 ص.

7- فاطمه چه گـفت؟. .. مـدینه چه شد؟

تـألیف مـحمّدحسین زورقـ، مقدّمه محمّدرضا حکیمی، تـهران، سروش، 1381، 740 ص، وزیری.

8- حماسه ای بی نظیر در کنار بستر زهرا علیها السلام

تألیف محمّدحسین بروجردی، قم، ناصر، 1412 ق / 1370 شـ، 180 صـ، رقعی.

9- خطابه فدک؛ ماجرای غصب فدک و اقـدامات امـیرالمؤمنین و حـضرت زهـرا علیهما السـلام؛ متن کامل و تـرجمه فـارسی خطابه حضرت زهراعلیها السلام

تألیف محمّدباقر انصاری و سیدحسین رجایی، قم، دفتر نشر الهادی، 1376، 124 ص، رقعی.

مباحث بانوان شیعه » شماره 4 (صفحه 271)

10-سخنرانی حضرت فـاطمه علیها السـلام در مـسجد پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم؛ ترجمه و شرح خـطبه حـضرت فـاطمه زهـرا علیها السلام

تـرجمه عـلیرضا الّلهیاری، تهران، انجام کتاب، 1367، 488 ص، وزیری.

11- ماجرای فدک

تألیف احمد فالی، قم، کانون نشر اندیشه های اسلامی، 1412 ق / 1370 ش، 188 ص.

12-دختران پیغمبر صلی الله علیه وآله وسلم سخن می گویند؛ شامل شرح حال و زنـدگی و سخنان حضرت فاطمه علیها السلام ، حضرت زینب کبری علیها السلام ، حضرت امّ کلثوم(علیها السلام)، حضرت سکینه علیها السلام

ترجمه و نگارش جواد فاضل، تهران، معرفت، 1363، 140 ص، رقعی.

13- فدک فی التاریخ التشیّع و الاسلام بحث حول المهدی

تألیف مـحمّدباقر صـدر، اعداد و تحقیق لجنة الصدر، قم، مرکز الابحاث والدراسات التخصیصه للشهید الصدر، 1423 ق / 1380 ش، 176، 72، 72 ص.

14- شرح خطبة الصدیقة فاطمة الزهراء لسماحة المرجع الدینی محمّدطاهر آل شبیر الخاقانی

توضیح و تعلیق محمّدکاظم آل شبیر خاقانی، بمساعی و تـنقیح کـاظم النورانی، قم، انوار المهدی، 1412 ق / 1371 ش، 270 ص، قطع وزیری.

15- اسرار فدک؛ محاکمه غاصبین فدک در کلام دختر وحی برای نسل های آینده

تألیف محمدباقر انصاری و حسین رجـایی، قـم، دفتر نشر الهادی، 1376، 232 ص، وزیری.

مباحث بانوان شیعه » شماره 4 (صفحه 272)

منبع:پایگاه اطلاع رسانی حوزه

بازدیدها: 0

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام