مقدمه حجت الاسلام و المسلمین انصاریان بر ترجمه کتاب شریف اصول کافی

مقدمه حجت الاسلام و المسلمین انصاریان بر ترجمه کتاب شریف اصول کافی

در آستانه برگزاری آیین رونمایی از کتاب گرانسنگ «ترجمه اصول کافی» به قلم استاد حسین انصاریان نگاهی به مقدمه پرمغز و پرمفهوم این مفسرّ، محقق و پژوهشگر علوم و معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام داشته باشیم.

 استاد حسین انصاریان در مقدمه کتاب شریف ترجمه اصول کافی که قرار است پنجشنبه ۲۲ آذرماه ساعت ۳۰/۹ در سالن همایش های پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی با حضور نخبگان حوزوی و دانشگاهی رونمایی  شود، آورده است؛

خداوند را سپاسگزارم که ایّامى از عمرم به ترجمه کتاب ارزشمند و پرمحتواى اصول کافى، تألیف عالم کم نظیر و آگاه فرهیخته، عارف به روایات اهل بیت(علیهم السلام) خدمتگزار دلسوز اسلام، ثقه الاسلام محمد بن یعقوب کلینى(رحمه الله) (م۳۲۹) سپرى شد و لطف و رحمت و احسان ویژه خداوند نصیبم گردید و توفیقى خاص را رفیق راهم کرد و این مهم انجام گرفت.

این ترجمه با کمک گرفتن از قرآن مجید، نهج البلاغه، مرآه العقول، شرح اصول کافى ملاّصالح مازندرانى(رحمه الله) کتاب هاى دعا و کتب معتبر لغت تحقّق یافت.

پیش از آغاز ترجمه، چند ترجمه رایج را که بیش از شصت سال قبل براى اصول کافى فراهم آمده بود، مطالعه کردم؛ با قدردانى از زحمات بسیار مترجمانش ـ که همه به جوار رحمت حق سفر کرده اند ـ باید گفت که بعضى از آن ها به صحّت و سلامت نزدیک است، ولى انشایى مبهم و پیچیده دارد و مناسب فهم همگان نیست و در آن ها لغاتى به کار برده شده که امروز از آن لغات، در نگارش، استفاده نمى شود.

در بعضى از آن ها، ترجمه آیات قرآن که در سراسر اصول کافى آمده، خالى از اشتباه نیست و در ترجمه برخى روایات، نکته هاى دقیق ادبیات عرب لحاظ نشده و خطاى در ترجمه و به ویژه اشتباه در ترجمه لغات مشاهده مى شود و برخى مترجمان نیز که از ترجمه هاى قبل استفاده نموده اند، همان اشتباهات را تکرار نموده اند که در مجموع، حدود چهار هزار مورد اغلاط و اشتباهات گوناگون در ترجمه هاى مختلف را رقم زدند.

نسل مؤمن؛ اعمّ از دانش آموز، دانشگاهى، طلاّب علوم اسلامى و حتى مردم عادّى، با شناختى که طىّ سالیان طولانى از آنان دارم، تشنه معارف الهیه و به ویژه فهم روایات و به خصوص روایات اصول کافى هستند و ارائه اثرى روان و فاخر براى پاسخ گویى به این نیاز، امرى ضرورى است.

در این اثر، تاجایى که ممکن بود، در ترجمه و اسلوب انشانگارى دقت شده و زحمت سنگینى تحمّل کرده ام تا ترجمه اى روان، صحیح و قابل فهم همگان تقدیم کنم.

اصول کافى که دو جلد از دوره هشت جلدى کتاب شریف کافى است، حدود ۳هزار و ۷۸۸ روایت در باب عقل و جهل، دانش و دانشمند و دانش آموز، توحید، نبوّت، امامت، ایمان و کفر، حقایق اخلاقى، دعا، فضل قرآن و آداب معاشرت با مردم دارد.

مؤلّف، محمد بن یعقوب کلینى(رحمه الله) است که تاریخ ولادتش روشن نیست، ولى وفاتش در سال ۳۲۹ یا ۳۲۸ هجرى قمرى بوده و آرامگاه او در بغداد در ناحیه شرقى رود دجله، کنار باب «جسر عتیق» واقع شده است.

بزرگانى از علما و دانشمندان درباره شخصیتش این گونه نظر داده اند:

نجاشى(رحمه الله) (م۴۵۰) رجال شناس معروف شیعى مى گوید: «او در روزگار خویش در رى، پیشواى شیعه بود و روایت را از همه دقیق تر ضبط کرده و بیش از همه، مورد اعتماد است».

سید بن طاوس(رحمه الله) (م۶۶۴) که همگان در زهد و تقوا و پاکى و دانش او اتّفاق دارند، مى گوید: «موثّق بودن و امانت دارى اش در آثار اهل بیت(علیهم السلام) مورد اجماع همگان است».

علاّمه محمدتقى مجلسى(رحمه الله) (م۱۰۷۰) مى گوید: «حق این است که در بین عالمان شیعه، مانندش نیامده و هرکس در روایات نقل شده از او و ترتیب و نظم کتابش دقّت کند، مى یابد که او از جانب خداوند متعال مورد تأیید بوده است».

ابناثیر ـ از علماى عامّه قرن هفتم هجرى ـ صاحب کتاب الکامل، مى گوید: «او در قرن سوم به فرقه امامیه حیات تازه اى بخشید، در آن مذهب، پیشوا، عالم بزرگ، فاضل و داراى شهرت است».

و از ابن حجر عسقلانى ـ دانشمند سنّى مذهب قرن نهم هجرى ـ نیز نقل شده که گفته است: «کلینى از رؤساى بافضیلت شیعه است».

بزرگانى از دانشمندان، عالمان و فقیهان شیعه درباره کتاب بى نظیرش که پس از قرآن مجید و نهج البلاغه و صحیفه سجادیه، از جایگاه ویژه اى در میان شیعیان برخوردار است، به این صورت نظر داده اند:

شیخ مفید(رحمه الله) (م۴۱۳) مرجع شیعه و مؤلف ارزشمند کتاب هاى متعدّد علمى گفته است: «کافى در ردیف بزرگ ترین و سودمندترین کتاب هاى شیعه است».

شهید اول، محمد بن مکى(رحمه الله) (م۷۸۶) نیز در اجازه اش به ابن خازن مى نویسد: «کتاب کافى در علم روایت است و امامیه نظیرش را ننوشته است».

محقّق کرکى(رحمه الله) (م۹۴۰) در اجازه اش به قاضى صفى الدین عیسى(رحمه الله) مى نویسد: «کتابى بزرگ در موضوع روایت به نام کافى است که مانندش نوشته نشده، این کتاب از روایات شرعیه و اسرار دینى به اندازه اى جمع آورى نموده که در کتاب دیگرى یافت نمى شود».

شهید ثانى(رحمه الله) (م۹۶۶) مؤلّف شرح لمعه نیز مى گوید: «در تمام دنیا، کتابى همانند کافى در جمع آورى احادیث و تهذیب و ترتیب ابواب پیدا نمى شود».

علاّمه خبیر، فیلسوف کبیر، ملاّ محسن فیض کاشانى(رحمه الله) (م۱۰۹۱) مى گوید: «کافی شریف ترین، موثّق ترین، کامل ترین و جامع ترین کتاب است; زیرا در بین کتاب ها، این کتاب شامل اصول و خالى از عیب و اضافى است».

شیخ کلینى(رحمه الله) در عصر غیبت صغرى مى زیسته و به زمان امام حسن عسکرى(علیه السلام) نزدیک بوده و یکى دو نائب خاص امام زمان(علیه السلام) را ملاقات کرده و از نظر وثاقت، در جایگاهى است که از او تعبیر به «ثقه الاسلام» شده و همین مسائل، سبب فزونى اعتبار کتابش در بین دیگر کتاب هاى حدیثى است.

امید است با توجّه به جایگاه علمى مرحوم ثقه الاسلام کلینى(رحمه الله) و عظمت کتابش و اینکه بر هر شیعه اى لازم است از ابتدا تا پایان، این کتاب را براى فهم مذهب اهل بیت(علیهم السلام) و آثار جاودانه و سودمند آنان بخواند و بر استحکام عقاید حقّه و حسنات اخلاقى و روابطش با خداوند و قرآن و پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام) بیفزاید، این ترجمه مقبول نظر افتد.

چنانچه ثوابى براى این اثر در پیشگاه خداوند باشد، آن را به ارواح چهارده معصوم(علیهم السلام) و پدر و مادرم که در تربیت و رشدم حق عظیمى بر من دارند و همه اساتیدم تقدیم مى کنم و از همسر و فرزندانم که زمینه آسودگى خاطرم را فراهم کردند و رعایت وضع و حالم را در همه امور داشتند، قدردانى و سپاسگزارى مى کنم و خیر دنیا و آخرت آنان و نسلم را از خداوند متعال خواستارم. و الحمد لله ربّ العالمین.

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

منبع :دارالعرفان

بازدیدها: 0