ویژه دهه فجر – ۳
«منظومه آرمانی اسلام» مدلی برای تبیین دستاوردها و پیشرفتهای نظام اسلامی
پاسخ به این پرسش که؛ «کجا ایستاده ایم؟»، هم برای استمرار انقلاب اسلامی روحیه بخش و انگیزهزاست و هم برای سنجش موقعیتی که در آن قرار داریم، لازم و ضروری است. یک معیار و ملاک در وضعیت سنجی موقعیت فعلی، توجه به آرمانها و محاسبه دقیق میزان فاصله با آنهاست. هر چه موفقیت در مسیر طی شده بیشتر باشد، دستاورد و پیشرفتهای نظام جمهوری اسلامی چشمگیرتر و محسوستر می باشد.
برای تبیین همه جانبه پیشرفتها و دستاوردهای انقلاب اسلامی به مدلی نیاز است که این قابلیت را داشته باشد. به نظر میرسد با غور در بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، این مسئله را می توان با طرح موضوعی تحت عنوان «منظومه آرمانی اسلام» حل نمود. معظمله با تاکید بر لزوم توجه به آرمانهای بزرگ جهت امید و تلاش بیشتر و عدم انحراف از مسیر صحیح، به اهداف کوچکتر نیز در قالب مدل مفهومی گفته شده، یعنی «منظومه آرمانی اسلام» توجه نموده و می فرمایند:
سلامت در جامعه، صنعت برتر، رسیدن به عدالت اجتماعی،کشاورزی برتر، تجارت پر رونق، وقتى مىگوئیم آرمان، ذهن ما به یک امر غیر قابل تعریفِ دور از دسترسى نرود؛ آرمان یعنى اینها، اینها همه آرمانهایند؛ البته در درجات مختلف».
مجموعهى این خواستهها و هدفها، منظومهى آرمانى اسلام را تشکیل مىدهد. با این نگاه هر کس در هر جایی از کشور تلاش کند، براى تحقق آرمانها کوشیده است. چنانچه رهبر معظم انقلاب اسلامی می فرمایند:«آن مجموعهاى که فرض کنیم در راه اقتصاد مقاومتى کار مىکند،آن مجموعهاى که در زمینهى گسترش فرهنگ انقلابى و اسلامى در دنیاى اسلام تلاش مىکند، آن کسى که همین تلاش را در زمینهى سیاسى و دیپلماسى دارد انجام مىدهد،آن کسى که فرضاً در زمینهى سلامت تلاش مىکند. اینها همه دارند کار آرمانى مىکنند. آرمانها اینهایند؛ مجموعهى رتبههاى مختلف براى آرمانها، و همه لازم». گزیدهای از بیانات مقام معظم رهبری در تبیین الگوی مذکور می تواند در تبیین موضوعات مختلف و پاسخگویی به شبهات گوناگون در مورد انقلاب و نظام اسلامی که پس از ۳۶ سال از عمر پر برکت انقلاب تولید و در بین گروههای مختلف هدف در جامعه دامن زده می شود، کمک نماید.
اهمیت آرمانها و ضرورت آرمانگرایی
۱- نگاهتان نگاه آرمانگرا باشد. از آرمانها پائین نیائید، کوتاه نیائید. نگاه باید نگاه آرمانى باشد، منتها با توجه به واقعیت. ملاک این است که ما مىخواهیم به آن آرمانها برسیم؛ منتها در کنار این، واقعبینى لازم است. واقعگرائى به معنائى که در مقابل آرمانگرائى است، مطلوب نیست. پلهها را باید مطابق با واقعیتهائى که وجود دارد، یکى پس از دیگرى چید و به سمت آن آرمانها پیش رفت. اینکه دنیا تغییر کرده، بهانه نمىشود براى اینکه ما رفتار خودمان، هدف خودمان، آرمان خودمان را عوض کنیم.
۲- آرمانها مثل قلهاند. کسانى که اهل گردش در کوهستان و رفتن به سمت قلهها هستند، قله را درست تصور مىکنند. رسیدن به قله، یک آرمان است؛ آرمانها را به این تشبیه کنید. آرمانها همواره به عنوان افق راه یک ملت حائز اهمیتاند. حیات ملتها در گرو آرمانها و افقهای دینی و فرهنگی آنهاست. با این وجود، شرایط مختلفی آرمانها را کمرنگ میکنند. کمرنگ شدن آرمانها، فراموش شدن آنها و در ادامه نابودیشان را رقم میزند. این نابودی نیز منجر به زوال ملت خواهد شد. بنابراین یک ملت نیازمند آن است که همیشه آرمانهایش را مرور و بازخوانی کند.
۳- ممکن است دسترسى به یک آرمان میسّر هم نباشد اما رها کردن آن آرمان هم، جایز نباشد. نگاه و توقعات آرمانى است.
۴- اگر کسى در نظام جمهورى اسلامى در مسئولیتى مشغول کار است، ولى آرمانهاى نظام جمهورى اسلامى را آنگونه که امام بزرگوار ترسیم کرده است و در قانون اساسى تجسّم پیدا کرده، در دلش قبول ندارد، اشغال آن پست براى او حرام شرعى است.
۵- وقتی که اسلام ناب محمّدى براى مردم هدف و آرمان است، نمىتوانند کارى از پیش ببرند. لذا سعى کردهاند اسلام را در افکار عمومى دنیا خراب کنند.
۶- جامعهى بدون آرمان، بدون مکتب، بدون ایمان، ممکن است به ثروت برسد، به قدرت برسد، اما آن وقتى هم که به ثروت و قدرت برسد، تازه مىشود یک حیوان سیر و قدرتمند- و ارزش انسان گرسنه از حیوان سیر بیشتر است- اسلام این را نمىخواهد.
اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری عبارتند از:
- اداره عادلانه جامعه و جامعهى عادل و پیشرفته و معنوى، آرمان درجهى یک و جزو برترین آرمانها هستند.
- هدف جمهورى اسلامى عبارت است از رسیدن به آرمانهاى اسلام، یعنى سعادت مادّى و معنوى بشر، یعنى پیشرفت در امور زندگى مادّى و معنوى.
- آرمان نظام جمهورى اسلامى را مىشود در جملهى کوتاهِ «ایجاد تمدّن اسلامى» خلاصه کرد.
- هدفی که پیغمبر، از لحظهى اوّل به دنبال آن بوده است، عبارت است از ایجاد یک محیط سالم و صحیح براى معیشت انسان و زندگى انسانى. بنابراین پیغمبران هم دنبال تشکیل حکومت بودند. واضحترینش هم، پیغمبر بزرگوار ماست که از روز اوّل، مبارزه و تلاش کرد و ایجاد نظام اسلامى را وجههى همّت قرار داد.
- تشکیل حکومت، هدف نیست. تشکیل حکومت براى تحقّق آرمانهاست. اگر حکومت تشکیل شد، ولى در جهت تحقّق آرمانها پیش نرفت، حکومت منحرف است. این یک قاعدهى کلى است؛ این معیار است.
- یک آرمان دیگر، اقتصاد مقاومتى است. نسبت به آرمان قبلى که گفتیم، یک آرمان خُرد است. با اینکه خود اقتصاد مقاومتى چیز مهمى است، اما در واقع در ذیل آن آرمان قبلى تعریف مىشود.
کجا ایستادهایم؟
رهبر معظم انقلاب در پاسخ به اینکه اکنون به نسبت آرمان ها در کجا قرار داریم و تاکنون چه دستاوردهایی داشته ایم، می فرمایند:
- ما به آرمانهایمان هنوز نرسیده ایم امّا راه زیادى در این زمینه طى کردیم، حالا میشنویم گاهى اوقات راجع به اخلاق حرف زده میشود، انتقاد میکنند؛ بله؛ با آن اخلاق اسلامى مطلوب، امروز ما فاصله داریم، در این شکّى نیست؛ امّا ما خیلى پیش رفتیم.
- پیشرفتهاى علمى را بعضیها نابخردانه انکار میکنند؛ چرا انکار میکنید؟ این ملّت پیشرفت علمى کرده است، اینکه ادّعاى ما نیست، این را دشمنان ما، پایگاههاى علمى بین المللى دارند شهادت میدهند؛ آنوقت یک عدّهاى بیایند انکار کنند، ملّت را تحقیر کنند، ندیدن آن حرکت عظیم و پیشرفت بزرگى که نظام مقدّس اسلامى براى این کشور پیش آورده است، بی انصافى است، خطا است.
- طبیعت این آرمانها به گونهاى است که نظام استکبارى را سراسیمه مىکند. مراکز استکبارى و استعمارى انواع مختلف کارشکنیها و دشمنیها و مخالفتها را به وجود مىآورند. جنگ را تحمیل کردند. بمباران کردند.حملهی تبیلغاتی کردند. محاصره اقتصادی کردند. تبلیغات سراسرىِ جهانى علیه این انقلاب به راه انداختند. همه برای یک هدف نگذارند نظام اسلامى به پشتیبانى ملت ایران- این پشتوانهى قوى- به هدفها و آرمانهاى خود دست پیدا کند. کارى کنند که ملت خسته شود و مسئولان به ستوه آیند.
- دشمن فعلاً نمی آید با آرمانها، معارضه صریح بکند. اگر ما عقبنشینى کردیم، به صراحت هم میرسد. باید هوشیار بود. هیچ مسئولى معلوم است که راضى نیست و موافق نیست که در مقابلِ دشمنان کوتاه بیاید و براى اینکه مثلاً تحریمها برداشته بشود یا کم بشود، از آرمانها دست بردارند.
- شما خیال نکنید در صدر اسلام، در زمان پیامبر مکرّم و خلفاى آن حضرت، مردم به نهایت آرمانها رسیدند؛ نه. مهم این است که یک کشور حرکت بکند؛ ملّت ما در حال حرکت است. این را دنیا دارد شهادت میدهد.
از این منظر ناامیدی در راه رسیدن به آرمان ها معنا ندارد. چنانچه رهبر معظم انقلاب می فرمایند: ممکن است تحقّق آرمانها سالهایى طول بکشد؛ موانع و مشکلاتى بر سر راه وجود داشته باشد؛ اما جهت حکومت- جهت و سمتگیرى این قدرتى که تشکیل شده است- حتماً باید به سمت آن هدفها و آرمانها و آرزوها باشد.
این زبان انتقادى هم برخاستهى از همان نگاه و توقعات آرمانى است؛ راضى نبودن به آنچه که داریم، معنایش میل و گرایشِ رسیدن به آن چیزى است که نداریم و این درست همان چیزى است که ما مىخواهیم.
بدین ترتیب با استفاده از مفهوم ترکیبی «منظومه آرمانی اسلامی» که آرمان های انقلاب اسلامی را مجموعه به هم پیوسته اما دارای سلسله مراتب و با اولویت های مختلف توصیف می نماید، می توان واژه «دستاوردها» که معمولا برای آرمانها و اهداف کلان کاربرد داشته و «نتایج و پیشرفت ها» را که در خصوص اهداف جزییتر به کار می رود، در یک ارتباط مستیقم تعریف نموده و جهت تبیین موقعیت کنونی نظام اسلامی مورد توجه قرار داد.
از همین رو، به پیوست مجموعه حاضر، سلسله مقالاتی کوتاه با عنوان پیشرفت ها و دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در عرصه های مختلف جهت بهره برداری در دهه مبارکه فجر انقلاب اسلامی تقدیم شما خوبان می داریم. به امید آنکه گام کوچکی باشد در راه تحقق آرمان های حضرت امام(ره) و منویات مقام معظم رهبری مدظله العالی. انشاء الله
بازدیدها: 205