پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
مهدویت در قرآن – قسمت ۳8 – آیه 83 آل عمران
أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83)
ترجمه بیان السعاده :
سوره آل عمران (3): آيه 83
أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83)
ترجمه:
آيا كافران، دينى غير دين خدا، مى طلبند و حال آن كه هر كه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه فرمانبردار خداست و همه به سوى او باز خواهند گشت.
تفسير:
أَ آيا ايمان نمىآورند به محمّد بعد از آن كه يادآور شدند كه خدا با همه انبيا پيمان بسته بر ايمان به او، و انبيا نيز با امّتهايشان بر آن عهد بستند، و بعد از آن كه فهميدند كه دين خدا عبارت از ايمان به محمّد صلّى اللّه عليه و آله است، بعد از همه اينها فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ پس غير از دين خدا را مىخواهند و حال آن كه لَهُ براى خدا يا براى محمّد صلّى اللّه عليه و آله أَسْلَمَ مطيع و فرمانبردار شده است مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ هر كس كه در آسمانها و زمين است، در عالم ذرّ، يا به حسب تكوين، يا به حسب تكليف، هر كس كه در آسمانهاست و از مردم زمين گزيده و خلاصه آنان كه مقصود خلقت و عاقل هستند، پيرو و فرمانبردار شده‌اند، و امّا غير آنها كه فرمانبردار نشدهاند، افراد پست و فرومايه هستند كه در شمار چهارپايان محسوبند، يا اينكه مطيع و منقاد او شده است همه آنچه كه در سوى زمين است در وقتى كه دولت حقّ به سبب ظهور قائم (عج) ظاهر مىشود. يا اينكه مطيع اوست كسى كه در زمين است در دنيا قبل از مرگ يا در حين مرگ. و تعبير به ماضى از جهت اين است كه وقوع آن محقّق و حتمى است.
طَوْعاً وَ كَرْهاً معنى اسلام يا پذيرش از روى ميل و خواست باطنى (طوع) يا به زور شمشير (كره) است كه هر دو، بر حسب تكليف ظاهر است، و امّا به حسب تكوين، اطاعت و فرمانبرى اجسام و مواليد و اتّحاد آنها با طبيعتها و نفوسشان، همان اجبار و زور است، و اكراه و اجبار در عالم ذرّ، نيز بر حسب همان عالم موجود مىباشد.
از امام صادق (ع) است كه اسلام آنان، عبارت از توحيد خداى عزّ و جلّ است «1» و آن اشاره به اسلام تكوينى آنها، يا اشاره به اقرار آنان، در عالم ذرّ است. و در خبر ديگرى از امام صادق (ع) است، كه معنى آيه اين است كه خداوند گروهى را به اكراه و جبر به اسلام آورد، و گروهى خودشان اسلام آوردند. و فرمود كه: آنان كه با اكراه آمدند فرقهاى بودند كه با شمشير اسلام آوردند «2» و اين اشاره به اسلام تكليفى است. و نيز از امام صادق (ع) است كه آيه در باره امام قائم نازل شده است «3»، و در روايتى است كه اين آيه را خواند و فرمود: آن گاه كه قائم قيام كند زمينى نمىماند مگر اينكه در آن، شهادت لا اله الا اللّه و محمّد رسول اللّه ندا داده مىشود «4».
وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ يعنى اينكه اسلام آنان عبارت از اقرار آنها به اينكه خداى تعالى خالق و مبدأ آنان است و بازگشت همه به سوى اوست، پس شايسته نيست كه جز دين كسى را كه مبدأ و معاد همه است، انتخاب كنند (يعنى شايسته است كه فقط راه خدا را انتخاب كنند)
پی نوشت:
1- نور الثقلین،ج1،ص299،ح220
2- همان
3- عیاشی ،ج1،ص183،ح82
4- نورالثقلین،ج1،ص301 ح229
منبع اصلی: ترجمه بيان السعادة، ج3، ص: 315-316(نرم افزار جامع التفاسیر)
تفسیر آسان :
آيه 83 أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ- الى آخره
همزه كلمه: (أَ فَغَيْرَ) استفهام توبيخى است. منظور از (دِينِ اللَّهِ) دين اسلام ميباشد. معناى كلمه: (أَسْلَمَ) مطيع و منقاد شد. پس معناى اين قسمت از آيه شريفه اين است: آيا جا دارد: غير از دين خدا را برگزينند، در صورتى كه هر كسى در آسمانها و زمين است مطيع و منقاد خدا است!؟ گرچه كلمه: (أَسْلَمَ) از نظر لفظ ماضى مىباشد. ولى از نظر معنا شامل حال مستقبل هم ميشود. شايد بتوان گفت: ماضى بودن آن از لحاظ محقق الوقوع بودن است. و از طرفى هم احدى نيست كه تا قيام قيامت خواه ناخواه مشمول حكم اين آيه شريفه نشود- مؤلف.
رفاعة بن موسى ميگويد: از امام جعفر صادق عليه السّلام شنيدم در باره تفسير اين آيه شريفه مىفرمود: هنگامى كه قائم (آل محمّد صلّى اللّه عليهم اجمعين) قيام كند هيچ زمينى نيست مگر اينكه در آن ندا ميشود:
لا اله الا اللّه، محمد رسول اللّه
منبع اصلی: تفسیر آسان ص350
تفسیر روان جاوید :
سوره آل عمران (3): آيه 83
أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83)
ترجمه
آيا پس جز دين خدا را ميجويند با آنكه مر او را منقاد شده هر كس در آسمانها و زمين است خواهى و نخواهى و بسوى او بازگشت مينمايند
تفسير
عياشى از حضرت صادق (ع) روايت نموده كه مراد توحيد اهل آسمانها و زمين است خداوند متعال را و در مجمع از آنحضرت نقل نموده كه معنى آيه آنستكه اقوامى باكراه قبول اسلام نمودند و اقوامى بالطوع و الرغبة و عياشى از آنحضرت نقل نموده كه اين آيه در باره قائم (ع) نازل شده است و در روايت ديگر است كه اين آيه را تلاوت فرمود پس فرمود چون قائم قيام نمايد زمينى باقى نمىماند مگر آنكه در آنجا نداى شهادت بر توحيد و نبوت بلند خواهد شد و بنظر حقير يك انقياد از براى تمام موجودات عالم بالنسبه بذات احديت ثابت است و آن انقياد طبيعى است كه تمام موجودات بالطبع مقهور اراده ازليه و در تحت تصرف و امر حضرت احديت مىباشند و يك انقياد فطرى است كه آن مخصوص بذوى العقول است و شايد اشاره به اين معنى باشد حديث معروف كه هر مولودى متولد ميشود بفطرت ولى پدر و مادر او را يهودى و نصرانى و مجوسى ميكنند و اين انقياد فطرى عبارت است از اقرار بتوحيد ارتكازا كه منافى با شرك و كفر زبانى نيست يعنى هر كس را كه خداوند از عقل بهره باو داده در كمون ذات و باطن قلب و سر مستر اقرار بتوحيد دارد نهايت آنكه خودش متوجه باين اعتقاد و اقرار نيست لذا مىبينيم هر كس هر قدر معاند و مشرك و كافر باشد وقتى در مخاطره بزرگى واقع شود
مانند غرق شدن يا سوختن يا بلاهاى آسمانى بى اختيار ملتجى بيك نقطه غيبى ميشود و ميگويد خدايا بدادم برس و اشاره باين معنى است حديث اول و اين انقياد اختصاص بتوحيد دارد و ظاهر از آيه هم همين است كه اول اصل دين مراد است خصوصا با آنكه اسلام را مخصوص بخدا قرار داده و يك انقياد هم صورى ظاهرى زبانى است و آن اقرار بشهادتين و معاد و التزام باحكام اسلام در ظاهر است و اين گاهى بالطوع ميشود و گاهى بالاكراه و تاكنون نشده است كه تمام اهالى روى زمين قبول اسلام باختيار يا اكراه نموده باشند و البته در زمان ظهور حضرت ولى عصر انشاء اللّه ميشود عجل اللّه تعالى فرجه و رزقنا لقائه و نصرته و اشاره باين معنى است روايات ديگر و بنابراين معنى طوعا حال بعضى است و كرها حال بعضى ديگر و بنابر اين معنى اول طوعا و كرها حال همه است يعنى خواهى نخواهى يعنى طبعا و ذاتا و حاصل معنى آنستكه با آنكه همه موجودات سماويه و ارضيه از همه جهت در تحت اختيار و قدرت و اراده حق هستند چگونه دينى غير دين او كه اسلام است طلب مينمايند و بنابر معنى دوم هر دو احتمال ميرود ممكن است گفته شود همه خواهى نخواهى فطرة منقادند و ممكن است گفته شود بعضى باختيار انقياد نموده و قائل بتوحيد شده‌اند مانند مؤمنين و بعضى در موقع اضطرار مانند كفار در مواقع شدت و انصاف آن است كه اين معنى بهترين معانى است و خير الامور اوسطها و معنى سوم تاويل است و منافات با اينمعنى ندارد و ممكن است همه معانى مراد باشد چنانچه مناسب است با تمام معانى ذيل آيه كه فرموده است بازگشت همه بسوى خدا است يعنى چنانچه از او شروع شده‌اند باو ختم ميشوند و در تمام مراحل انقياد ذاتى و فطرى ثابت است و همه در آخر الزمان متدين بدين خدا كه اسلام است مىشوند و بحكم او بازگشت مينمايند و در آخرت بجزاى اعمال خودشان مىرسند و بعضى تبغون و ترجعون بصيغه خطاب قرائت نموده اند.
منبع اصلی: تفسير روان جاويد، ج1، ص: (448-449نرم افزار جامع التفاسیر)
تفسیر شریف لاهیجی :
أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ پس آيا ايشان غير دين خدا را طلب ميكنند «غير» مفعول «يبغون» است كه مقدم شده بر آن وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ و حال آنكه مر خداى را تابع و منقاد شدند در روز ميثاق هر كه در آسمانها و زمين است طَوْعاً از روى رغبت وَ كَرْهاً از روى نفرت، يعنى اصحاب يمين يوم الذّر از روى طوع منقاد امر الهى شدند و اصحاب شمال از روى كراهت چنانچه از حديث حضرت صادق عليه السّلام مستفاد ميگردد و رفاعة بن موسى روايت كند كه چون حضرت صادق عليه السّلام آيه «وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» را خواند فرمود
«اذا قام القائم عليه السّلام لا تبقى ارض الا نودى فيها شهادة ان لا اله اللَّه و انّ محمدا رسول اللَّه»
پس همه ايمان آوردند يا از روى خواهش و يا از خوف شمشير آن حضرت وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ بسوى جزاى خداى تعالى باز گردانيده خواهند شد، هم مطيعين و هم مكرهين.
منبع اصلی: تفسیر شریف لاهیجی ، ص347(نرم افزار جامع التفاسیر)
تفسیر نور :
سوره آلعمران (3): آيه 83
أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83)
پس آيا آنها جز دين خدا (دينى) مىجويند؟ در حالى كه هر كه در آسمانها و زمين است، خواه ناخواه فقط تسليم اوست و به سوى او بازگردانده مىشوند
نكته ها:
موجودات آسمانها و زمين، همگى تسليم خدايند. حتّى اگر در حال عادّى اين سرسپردگى را كتمان كنند، در حال احساس خطر به ناچار دل به او مىسپارند.
مؤمنان با ميل و رغبت تسليم او هستند، ولى همگان در زمان احساس خطر يا مرگ يا مغلوب شدن در جنگ و يا درماندن در استدلال، تسليم او مىشوند. همه ذرّات عالم، از كوچكترين اتم تا بزرگترين كرات، همه تابع همان قانونى هستند كه خداوند بر آنها حاكم كرده است و هر لحظه مىتواند آن را تغيير دهد.
امام صادق عليه السلام در مورد اين آيه فرمودند: زمانى كه قائم عليه السلام قيام كند، تمام سرزمينها شهادت «لا إله الا الله و محمد رسول الله» سر خواهند داد.
گردآورنده : طیبه فدوی
منبع اصلی: تفسير نور، ج2، صس 109- 101(نرم افزار جامع التفاسیر)
بازدیدها: 811
