مسجد خانه خدا و مردمی ترین پایگاه بندگان سالح او می باشد که در طول قرنها به عنوان مدرسه تزکیه، تعلیم و دانش عرصه رشد و تعالی انسانهای خداجو بوده و هست.

خداوند از مسجد به عنوان خانه خود یاد می کند و خانه خدا پناهگاه بندگان اوست و به پاکیزگی و طهارت از هر مکان دیگرشایسته تر است ، زیرا حفظ پاکیزگی مساجد بزرگداشت آنها است و هرگونه کوتاهی در این زمینه بی احترامی به مقدسترین مکانها است.

در دین مقدس اسلام در مورد پاکیزگی و بهداشت مساجد بسیار سفارش شده است، چنانچه آیات شریفه قرآن کریم و احادیث ونیز روایات با تاکید بر این موضوع یاد کرده و مسلمانان را به مراعات پاکی و بهداشت در مساجد تشویق می کند.

( – و عهدنا الی ابراهیم و اسماعیل ان طهر بیتی و … (سوره مبارکه بقره آیه ١٢۵

( – انما یعمر مساجد الله من امن بالله و الیوم الاخر (سوره مبارکه توبه آیه ١٨

– الهی هب لی قلیاً لدینه منک شوقه (مفاتیح الجنان – مناجات شعبانیه)

قداست خانه خدا در هرجا و به هر صورت که باشد به حدی است که پاکیزه نگهداشتن آن یک تکلیف اخلاقی و شرعی برای همه می باشد.

الف) بهداشت صحن :

-سنگفرش نمودن صحن با مصالح ساختمانی مقاوم، ساده، زیبا، بدون درز و قابل شستشو انجام گردد.

-جاروب کردن روزانه و تی کشیدن با مواد ضدعفونی کننده صورت پذیرد.

-قراردادن ظرف زباله (درب دار) به همراه کیسه زباله در گوشه ای از صحن الزامی است.

ب) بهداشت فرش و …

-جاروب کردن روزانه و مستمر (استفاده از جاروبرقی) صورت پذیرد.

-حداقل سالی دو بار فرشهای مسجد را بشوییم.

ح) بهداشت دستگیره ها و نرده ها

-شستشوی روزانه با مواد ضدعفونی کننده جهت جلوگیری از آلودگی الزامی است.

د) بهداشت سجاده و مهر و تسبیح

-سجاده ها را هرچند وقت یکبار شستشو و تمیز نماییم.

-سطح مهر ها با سوهان و یا سمباده تمیز گردد.

-تسبیح ها با مواد ضدعفونی کننده جهت جلوگیری از آلودگی شستشو شوند.

ه) بهداشت وضوخانه

-وضو گرفتن در داخل مساجد با آب جاری جایز است و در حوض مساجد برای جلوگیری از شیوع بیماریها از وضو گرفتن اکیداً خودداری شود.

-همواره در وضوخانه باید مواد شوینده وجود داشته باشد.(ترجیجاً صابون مایع)

-در وضوخانه ها محلهایی برای آویختن لباس تعبیه شود و نصب آینه سودمند می باشد.

-وضوخانه حداقل روزی یک بار ضدعفونی گردد.

-در وضوخانه محلهای برای شستشوی پا تعبیه گردد.

و) سرویس بهداشتی

-سرویس بهداشتی تا زیر سقف کاشی، مجهز به سیفون، فلاش تانک و هواکش باشد.

-وجود لوله کشی صابون مایع در سرویس بهداشتی و دستشوییها الزامی است.

-حتی المقدور سعی شود نظافت سرویس بهداشتی را با ریختن آب به مقدار کافی تمیز نگاه داریم.

ز) بهداشت آب آشامیدنی

-آب آشامیدنی کاملا بهداشتی بوده و مورد تایید مقامات بهداشتی قرار بگیرد.

-جهت آشامیدن آب استفاده از آب سردکن هایی که آب را به بالا فوران می دهد صورت پذیرد.

-استفاده از لیوانهای یکبار مصرف در آشامیدن آب ضرورت دارد.

-آبهای آشامیدنی غیر مطمئن را ضدعفونی نموده و سپس مصرف نماییم.

ح) بهداشت فردی:

-کارکنان آبدارخانه و تمام کسانی که با توزیع آب و چای و هرنوع مواد غذایی سر و کار دارند موظفند کارت معاینه پزشکی معتبر و گواهینامه آموزشی ویژه دوره بهداشت عمومی را داشته باشند.

-پوشیدن روپوش به رنگ روشن و رعایت کامل بهداشت فردی الزامی است.

-آبدارخانه و هر یک از کارکنان آبدارخانه و … باید صابون و حوله اختصاصی برای خود داشته باشند.

-کارکنان قسمت کفشداری هنگام کار از روپوش و دستکش و همچنین ماسک مخصوص استفاده نمایند.

-استعمال دخانیات توسط کارکنان مساجد ممنوع می باشد.

ط) بهداشت ظروف و …

-ظروف مورد استفاده در مسجد با مواد شوینده و ضدعفونی کننده تمیز و در محلهای در بسته (کمد و …) نگهداری شود.

-استفاده از ظروف یکبار مصرف (ترجیحا گیاهی ) در اندازه های مناسب با نوع غذا هنگام پذیرایی الزامی است.

-از به کار بردن فنجان یا لیوانهای لب پریده و معیوب خودداری شود.

-استفاده از ظروف مشترک که موجب شیوع بیماری می گردد ممنوع می باشد.

ی) زباله

در مساجد به تعداد کافی زباله دان درب دار پلاستیکی یا فلزی ضدزنگ قابل شستشو وجود داشته باشد و زباله ها باید روزانه و مرتب تخلیه شود، همچنین از ریختن زباله و مواد زائد در داخل مسجد و محوطه آن خودداری نماییم.

ل)بهداشت کفش‌ ها

اولین شرط ورود به مسجد آن است که کفش ‌های مان را درآوریم و به مسوول کفشداری بسپاریم، اما در برخی مساجد دیده می ‌شود که برای حفظ کفش از کیسه‌ های پارچه‌ ای یا نایلونی مشترک که برای همراه بردن کفش در محل کفش ‌کنی قرار دارد استفاده می ‌کنند. نکته قابل توجه آن است که این کیسه‌ ها به دلیل آن که به صورت عمومی و دائم استفاده می ‌شوند، خود حاوی هزاران میکروب بیماری ‌زا هستند که نه ‌تنها می ‌توانند کفش ‌های مان را آلوده ‌تر کنند، بلکه لباس نمازگزار و حتی فرش ‌های داخل مسجد را نیز آلوده کرده و این آلودگی را به افراد دیگر منتقل می ‌کنند.

در این مواقع استفاده از کیسه‌ های نایلون یک بار مصرف گزینه مناسبی برای حمل کفش به داخل مسجد محسوب می ‌شود.

م)بهداشت جوراب‌ ها

در هر پا حدود ٢۵٠ هزار غده عرق وجود دارد. بنابراین پا محل عرق کردن است. این عرق کردن در برخی معمولی و در برخی دیگر مشکل‌ ساز است.

در مواقعی که پا عرق می ‌کند جوراب خصوصا نخی آن می‌ تواند موجب جذب و تبخیر عرق در تماس با هوا شود، اما اگر بهداشت پا رعایت نشود یا پا به مدت طولانی در کفش محبوس بماند یا جنس جوراب و کفش نامناسب باشد، تبادل هوایی، از طریق جوراب به حداقل رسیده و باکتری ‌های موجود در پوست پا در شرایط بی‌ هوازی بوی نامطبوعی را تولید می ‌کند.

بر این اساس لازم است در اماکن مقدسی مانند مسجد از جوراب‌ های نخی، سفید و تمیز و کفش مناسب استفاده کنید. این کار می ‌تواند به رفع خستگی و رفع بوی بد پا کمک کند.

همچنین توصیه می‌ شود در محیط ‌هایی مانند مسجد که افراد متعددی تردد می ‌کنند با پای برهنه راه نروید.

استفاده از جوراب تا حد امکان انتقال بیماری‌ های پوستی پا را به حداقل می ‌رساند. زگیل ‌ها و قارچ ‌های کف پا و لای انگشتان ازجمله بیماری‌ های شایعی هستند که می‌ توانند به راحتی در اثر تماس پای برهنه با فرش یا زمین آلوده از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود.

از سوی دیگر جوراب می ‌تواند از خراشیدگی، ساییدگی و بریدگی پا تا حد زیادی جلوگیری و محافظت کند که رعایت این امر خصوصا در افراد دیابتی که اختلال حس پا دارند از بریدگی ‌ها و زخم شدن‌ پا جلوگیری می ‌کند.

اگر قرار است چادری برای استفاده عموم در مسجد گذاشته شود باید به صورت یک بار مصرف در پوشش ‌های استریل ارائه شده و پس از مصرف شسته شوند.