پس از اشغال بخشی از عراق توسط داعش همواره این سئوال وجود داشت که این گروه تروریستی چگونه توانست در این مدت به توان نظامی بالایی دست پیدا کند و بتواند بخشهایی از خاک عراق را به تصرف خود در آورد؟ در این میان مسالهای که در پشت پرده این تحرکات قرار داشت، حمایت برخی از شیوخ سرمایه دار عرب از داعش برای سقوط دولت نور المالکی بود.
اما در این میان پایگاه نظامی و پایگاه اجتماعی نیز برای رشد داعش باید وجود می داشت که در این زمینه دو گروه دیگر این وظیفه را بر عهده گرفتند. پس از اشغال موصل و نینوا توسط داعش بسیاری از کارشناسان مسائل عراق نقش نظامیان بعثی عراق را در این زمینه مورد تاکید قرار دادند.
از سوی دیگر داعش که بر روی بدنه اجتماعی سنیها سرمایه گذاری کرده است با استفاده از گروه نقشبندیه سعی کرد افراد بیشتری را در این زمینه به خود جذب کند و با راه انداختن جنگ فرقهای میان شیعه و سنی در عراق به اهداف خود دست یابد.
البته بحران عراق زمینه سیاسی نیز دارد و در این میان رئیس سابق پارلمان این کشور که سنی مذهب است در این زمینه فعالیتهایی برای عدم شکل گیری دولت مقتدر و ثبات سیاسی در این کشور انجام میدهد و شاهد آن هستیم که پارلمان این کشور در چند هفته گذشته آبستن فتنه سیاسی بوده است که وی نقش اساسی را در این زمینه بازی کرده است.
جالب اینجاست اثیل النجیفی استاندار فراری نینوا و برادر رئیس سابق پارلمان عراق نیز هست که گفته میشود وی یکی از عوامل سقوط شهر نینوا و استان موصل بوده است. النجیقی پیش از این در اظهاراتی اطلاعات مبسوطی از فعالیت سه جانبه بعثیها و داعش و گروه نقشبندیه در موصل ارائه کرده بود و در این زمینه گفته است که گروه داعش خود را برای خروج از بخش چپ شهر موصل و تحویل آن به گروه نقشبندیه نزدیک به حزب بعث به ریاست عزت الدوری آماده می کند، و توافقی بین دوطرف وجود دارد.
داعش با عقبه بعثی
نقش بعثیها در بحران عراق زمانی محرز شد که عزت الدوری، معاون صدام در پیام صوتی بر ایجاد وحدت میان گروه های تروریستی و معاند دولت عراق تاکید کرد. در فایل صوتی معاون صدام آمده است که وی به برخی از گروهها و در راس آنها “تمامی قهرمانان القاعده و دولت اسلامی (داعش)” درود فرستاده و گفته است: ما درود ویژهای به آنها میفرستیم که مملو از محبت و قدردانی است. درود به رهبرانی که عفو عمومی را برای تمام کسانی که اشتباه کردند و سپس پشیمان شدند صادر کردهاند.
حمایت آشکار دختر صدام از گروهک تروریستی داعش
وی همچنین به “ارتش و گروههای انقلابی و ارتش مردم طریقت نقشبندیه و مبارزان فرماندهی عالی جهاد و آزادسازی و نیروهای الجیش الاسلامی و اعضای قهرمان گردانهای ثوره العشرین و اعضای جیش المجاهدین” درود فرستاده است.
ابوعبدالرحمن بیلاوینفر دوم گروه داعش ، افسر سابق گارد ریاست جمهوری در دوره صدام با درجه سروانی
“سمیر عبد محمد نایل الخلیفاوی ” نفر سوم گروه داعش ، افسر ارشد گارد صدام با درجه سرهنگی!
فرد دیگر أبو أحمد العلوانی، اسم اصلی وی ولید جاسم العلوانی است او از اعضای ارتش دوران صدام است وی نیز یکی از سه عضو شورای نظامی داعش است. نفر سوم و رئیس این شورا نیز أبوعبد الرحمن البیلاوی با نام اصلی عدنان اسماعیل نجم است که در نبرد الخالدیه در الانبار به هلاکت رسید. لقبش در عراق ابواسامه البیلاوی بود. وی از اهالی الانبار است. در ۲۷ ژوئن سال ۲۰۰۵ در بوکا زندانی بود. وی از نظامیان ارتش دوران صدام بود.
اسماعیل لطف حمید سویداوی معروف به “ابو عبد السلام وابومهند سویداوی و ابوایمن عراقی” نفر چهارم داعش ، افسر سابق گارد ریاست جمهوری در زمان دیکتاتوری صدام
دست آخر، حجی بکر. نامش سمیر عبد محمد الخلیفاوی است. وی افسر سابق ارتش صدام و مسئول بخش مهمات ارتش بود. در زندان بوکا زندانی بود و بعد از آزادی از زندان به القاعده پیوست. او مهم ترین مرد داعش در سوریه بود و اخیرا به هلاکت رسید.
پیوند گروه نقشبندیه و بعثیها
به نظر می رسد زمینه ملحق شدن گروه نقشبندیه به داعش را بعثیها فراهم کرده اند. گروه موسوم به ارتش نقشبندی از سال ۲۰۰۹ به طور جدیتر مورد توجه نیروهای آمریکایی مستقر در عراق قرار گرفت. قدرت این گروه در طریقت صوفیه نقشبندی و نیز یکی از مقامات فراری رژیم بعث یعنی عزت ابراهیم الدوری معاون فراری صدام حسین حاکم مخلوع عراق ریشه دارد.
در حالی که طریقتهای صوفی معمولا بخش آرامتر جهان اسلام با رسومی از جمله سماع شناخته میشوند، هیجانات صوفیهای نقشبندی در عراق گاهی به بیتوجهی در برابر درد ناشی از فرو رفتن سوزن و چاقو در بدن نیز کشیده میشود. دراویش نقشبندیهای چند قرن سابقه و ریشه در منطقه آناتولی در ترکیه کنونی دارند. این دراویش از پیروان شاه ولیالله دهلوی شناخته میشوند.
هلاکت فرماندهان نقشبندیه توسط ارتش عراق
تاکتیک نقشبندیه برای ایجاد بحران در عراق صدور بیانیه و تاکید بر اختلافات مذهبی است. این گروه با بیان اینکه دولت به سنی مذهب ها توجهی ندارد با پررنگ کردن برخی عقاید تند عربی نسبت به انحراف افکار عمومی سنیهای عراق اقدام می کند.
گروه “نقشبندیه” در این زمینه در وبسایت رسمی خود از سنیمذهبهای عراق خواسته است که علیه دولت به پا خیزند. در بیانیهی این گروه آمده است: «با مشت آهنین آماده نبرد در بغداد علیه دشمنان پانعربیسم و اسلام شوید.» این گروه معتقد است که دولت نوری المالکی دستنشانده ایران است و بر ضد منافع اعراب و عراق عمل میکند.
بالا گرفتن اختلافات بعثیها و داعشیها
اما به نظر میرسد ضرب المثل «۱۰ درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجند» در خصوص داعش و بعث صدق می کند. کم کم موضوع اختلافات این دو گروه تروریستی در عراق آشکار شد و حتی به درگیری میان این دو گروه انجامید. در این زمینه گروه تروریستی داعش با صدور بیانیهای خطاب به اعضای این گروه اعلام کرد که بعثیها ما را در حملات نظامی خود دخالت داده و سپر بلای خود کرده و اموال مردم را به غارت میبرند و به ما خیانت میکنند.
در این بیانیه تاکید شده است که بعثیها به رهبری عزت الدوری در تلاش برای تسلط بر مناطق تحت نفوذ داعشیها هستند و در صحنه نبرد شرکت نمیکنند بلکه نیروهای داعش را سپر بلای خود میکنند.
این درحالی بود که بعثیها معتقد بودند که قرار است فرماندهی و کنترل نقاطی که به تسخیر داعش با کمک بعثیها درآمده است به این گروه اعطا میشود.
این اختلافات آنقدر آشکار بود که روزنامه فایننشال تایمز در این باره نوشت: شکافها در صفوف ائتلاف فرصت طلبی از شورشیان و بعثی هایی که در دوره صدام خدمت می کردند و قبایلی که ارتش عراق را مجبور به ترک موصل کردند، بروز کرده است.
این روزنامه پیش بینی کرده است جنگ و درگیری داخلی میان گروه های تروریستی و بعثی صدامی که بر موصل و برخی مناطق مسلط شده اند، با متلاشی شدن ائتلاف میان آنها آغاز خواهد شد. در سوریه نیز تروریستها که ابتدا با هم متحد شده بودند در ادامه بنا به دلایل مختلف با یکدیگر دچار اختلاف شدند و درگیریهای خونین میان آنها تلفات زیادی به جا گذاشت که همچنان این درگیریها ادامه دارد.
مقامات عراقی نیز به اطلاعاتی در باره اختلافات داعش و بعثیها دست یافته اند. دراین راستا “اثیل النجیفی” استاندار موصل گفت: تکفیریها، این روزها ، سران عالی حزب بعث را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل می کنند. در حمله به موصل ، بعثی ها و تکفیری ها با همدیگر همکاری کرده بودند.
استاندار موصل گفت: داعشی ها بیش از ۶۰ تن از سران حزب بعث از جمله سرلشگر وعد حنوش فرمانده گارد ویژه صدام و سیف الدین المشهدانی عضو کابینه فرماندهی حزب بعث در زمان صدام را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
داعشی ها ، اعلام کرده اند ، هیچ گروه نظامی در موصل نباید اعلام موجودیت کند و همه باید با ابوبکر بغدادی بیعت کنند.
به هر جهت به نظر میرسد که این اختلافات در آینده بیشتر در عراق نمود یابد و به نظر می رسد که یکی از دلایل اعلام خلافت اسلامی از سوی خلیفه خودخوانده داعش سرکوب خواسته های بعثی ها بوده باشد. به هر جهت تحولات عراق نشان میدهد این کشور دچار یک بحران سیاسی، اجتماعی، نظامی با چاشنی دخالت های بین المللی شده است که در این زمینه مقامات این کشور بایستی با توجه به همه این مسائل این بحران را مدیریت کنند.
بازدیدها: 87