نگاهی به دعای افتتاح
معرفى امامان معصوم (علیهم السلام) و جایگاه و مقام رفیع و بى بدیل آنان، تنها از عهده کسانى بر مى آید که با کمالات ایشان، داراى سنخیت و مشابهت بوده و بر مقام و رتبه آنان احاطه و اشراف داشته باشند. این ویژگى، تنها در خود اهلبیت (علیهم السلام) یافت مى شود و دیگران از احاطه به این معرفت و عظمت، فاصله اى دور دارند: «موالى لا احصى ثنائکم و لا ابلغ من المدح کنهکم و من الوصف قدرکم و انتم نورالاخیار و هدایه الابرار و حجج الجبار (۱)؛ سروران من، مدح و ستایش شما از توان من، بیرون و نیل به نهایت مدح و تمجید شما از دسترس من، خارج است. چون شما نورهای برگزیده راهنماى نیکان و حجتهاى خداوند عزیز و قدرتمند هستید».
اگر نبود دعاها و احادیثى که مقام امامان معصوم (علیهم السلام) و کمالات و فضایل آنان را براى ما بیان کرده اند، ما هرگز از شناخت در خور توجّه و شایسته آن انوار پاک بهره مند نمی شدیم و تا ابد بر ساحل دریاى عظمت و بزرگى کمالات آنها، تشنه و منتظر، باقى مى ماندیم و از سر سفره معارف و آموزه هاى عمیق و علوم ملکوتى و آسمانى ایشان، بى بهره برمى خواستیم.
نکته دیگر آن که تعابیرى که بیانگر عظمت و کمال و قرب و ویژگى منحصر به فرد ائمه (علیهم السلام) است، در واقع بیانگر مقامات معنوى و روحانى و شخصیت آنان است، نه شخص آنها. تبلور این کمالات در اولیاى الهى، بهترین دلیل بر کمالات خداوند و نشانه کبریایى و بزرگى او است. آنان، خود را بندگان خدا و آینه داران صفات جلال و جمال حق مى دانند و بهتر از هر کس دیگر، علوّ و بزرگى حق را نشان میدهند و به همین دلیل، امیرمؤمنان علیهم السلام مى فرماید: «مالله آیه اکبر منى (۲)؛ براى خداوند، نشانهاى بالاتر از من نیست».
پیشوایان معصوم (علیهم السلام)، پرچمداران دین، ترجمان قرآن، رکن توحید، جانشینان خداوند، درهاى ایمان، امینان پروردگار، وارثان پیامبر، جایگاه شناخت خدا، کانون برکت و حکمت، حافظان اسرار الهى (۳) و در یک کلام، آینه تمام نماى حق مى باشند و معرفى مقامات و جایگاه والاى آنان، در حقیقت، معرفى و شناساندن دین حق و شریعت الهى است. شخصى از امام حسن عسکرى (علیه السلام) درخواست کرد که ایشان چگونگى صلوات و درود بر معصومین (علیهم السلام) را به او بیاموزد. آن حضرت چگونگى آن را به او آموخت و هنگامى که به نام پاک خود رسید، سکوت کرد. راوى نحوه صلوات بر خود آن حضرت و امام بعد از ایشان را نیز درخواست کرد. حضرت عسکرى علیه السلام فرمودند: «اگر نه این بود که این کار (صلوات بر خودم و بیان فضایل و کمالاتم)، از معالم و معارف دین است و خداوند به ما امر فرموده تا آن را به اهلش برسانیم، دوست داشتم ساکت باشم و چیزى در این مورد نگویم.(۴)»
دعاى افتتاح، در شبهاى ماه مبارک رمضان خوانده مى شود و دربردارنده چندین بخش است:
۱- حمد و ثناى الهى و بیان کمالات و صفات جمال و جلال حق و لطف و احسان او به بندگانش.
به چند قسمت از این بخش اشاره میشود:
۱-۱٫ «اللهم إنّى افتتح الثناء بحمدک و انت مسدّد للصواب بمنّک و ایقنت انّک ارحم الراحمین فى موضع العفو و الرحمه و اشدّ المعاقبین فى موضع النکال و النقمه و اعظم المتجبّرین فى موضع الکبریاء و العظمه؛ خدایا من مدح و ثناى ذات پاکت را با حمد و ستایش تو آغاز میکنم و تو با لطف و کرمت، کار درست و نیک را استوار ساخته و استحکام مى بخشى، و من یقین دارم که تو در جایگاه گذشت و رحمت، از همه مهربانتر و در هنگام کیفر و انتقام، از همه سختگیرتر و در بزرگى و عظمت، از همه سرآمدى».
۲- ۱٫ «الحمد لله الفاشى فى الخلق امره و حمده، الظاهر بالکرم مجده، الباسط بالجود یده الذى لاتنقص خزائنه ولا تزیده کثره العطاء الّا جوداً و کرماً انّه هو العزیز الوهاب؛ ستایش از آن خداوندى است که فرمان و ستایشش، در میان آفریدگان، گسترده و عظمت و بزرگى اش با لطف و کرمش هویدا گشته است. خدایى که گنجینه هایش بى پایان است و فزونى بخشش و عطاى او، بر سخاوت و لطفش مى افزاید. بى تردید، او قدرتمند و بسیار بخشنده است».
۳- ۱٫ «فکم یا الهى من کربه قد فرّجتها و هموم قد کشفتها و عثره قد اقلتها و رحمه قد نشرتها و حلقه بلاء قد فککتها؛ خداى من چه بسیار ابرهاى غم و اندوه که از آسمان دلم پراکندى و ناراحتى هایى که از من زدودى و لغزشهایى که بر من بخشیدى و رحمتى که بر من گستردى و زنجیر بلایى که آن را گسستى».
۴- ۱٫ «یا ربّ انک تدعونى فاوَلّى عنک و تتحبّب إلىّ فاتبغض الیک و تتوددّ إلىّ فلا اقبل منک کانّ لى التطول علیک فلم یمنعک ذلک من الرحمه لى و الاحسان إلىّ و التفضّل علىّ؛ پروردگار من! تو مرا به خود مى خوانى، ولى من از تو رو مى گردانم. تو با من محبت مى کنى و من با تو دشمنى مى ورزم. تو با من مهربانى و دوستى مى کنى، ولى من از تو نمى پذیرم. گویى من بر تو منت دارم؛ ولى این گستاخى ها و نادانى ها، لطف و رحمت تو را از من باز نداشت و مرا از فضل و عطایت بی بهره نساخت».
۲- درود و صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و خاندان پاکش و بیان جایگاه والا و فضایل و کمالات آنان:
در قسمتى از این بخش دعا آمده است: «اللهم صلّ على محمد عبدک و رسولک و امینک و صفیّک و حبیبک و خیرتک من خلقک و حافظ سرّک و مبلغ رسالاتک افضل و احسن و اجْمَلَ و اکمل و ازکى و انمى و اطیب و اطهر و اسنى و اکثر ما صلّیت و بارکت و ترحّمت و تحنّنت و سلّمت على احد من عبادک و انبیائک و رسلک و صفوتک و اهل الکرامه علیک من خلقک؛ خدایا! برترین، نیکوترین، زیباترین، کاملترین، پاکیزهترین، بالنده ترین، بهترین، پاکترین و والاترین درود و برکت و رحمت و عطوفتى که نسبت به بنده اى و پیامبرى و فرستاده اى و انسان برگزیده و شایسته لطف و کرامتى داشته اى، بر محمد صلی الله علیه و آله و سلم که بنده و فرستاده و امانتدار و برگزیده و محبوب تو و اختیار شده تو از میان آفریدگانت و نگهبان راز و رساننده پیامهاى تو است، بفرست».
۳- درباره حضرت ولى عصر(عجل الله تعالی و فرجه الشریف) و شکوه از غیبت و دعا براى تعجیل در ظهور و آرزوى استقرار دولت حق و حکومت عدل آن بزرگوار و خدمتگزارى در دولت کریمه.
چند نمونه از این بخش را بیان مىکنیم:
۱- ۳٫ «اللهم اعِزَّه و اعْزِزْ به و انصُرُه و انتصر به و انصره نصراً عزیزاً و افتح له فتحاً یسیراً و اجعل له من لدنک سلطاناً نصیراً؛ خدایا او (امام عصر عجل الله تعالی و فرجه الشریف) را عزیز گردان و به واسطه او مؤمنان را عزیز کن. او را یارى فرما و به وسیله او دیگران را نیز یاری کن. او را با اقتدار و سربلندى پیروز گردان و گشایشى آسان، بهره اش ساز و از جانب خود، سلطنتى همراه با پیروزی، برایش قرار ده».
۲- ۳٫ «اللهم إنا نرغب الیک فى دوله کریمه تُعِزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الدعاه إلى طاعتک و القاده إلى سبیلک و ترزقنا بها کرامه الدنیا و الآخره؛ خداوندا از تو حکومت شایسته و بزرگوارانه اى درخواست مى کنیم که در سایه آن، اسلام و مسلمانان را عزیز و سربلند گردانى و نفاق و اهلش را خوار و زبون کنى و ما را در آن حکومت، از دعوت کنندگان به پیروىات و پیشوایان راهت قرار دهى».
۳- ۳٫ «اللهم المم به شعثنا و اشعب به صدعنا و ارتق به فتقنا و کثّر به قلّتنا و اعزز به ذلّتنا و اغن به عائلنا و اقض به عن مغرمنا و اجبر به فقرنا و سُدَّ به خلّتنا و یسّر به عسرنا و بیّض به وجوهنا و فکّ به اسرنا و انجح به طلبتنا و انجز به مواعیدنا و استجب به دعوتنا و اعطنا به سؤلنا و بلّغنا به من الدنیا و الاخره آمالنا و اعطنا به فوق رغبتنا؛ خدایا به وسیله آن امام، ما را از پراکندگى به جمعیت برسان. رخنه میان ما را پر کن و جدایى ما را به وصل، بدل ساز. تعداد کم ما را افزون گردان. ما را از خوارى به سربلندى نایل ساز. نیاز ما را به بى نیازى تغییر ده. بدهى مان را ادا و ندارى مان را جبران کن. راه تهى دستى مان را ببند و سختى مان را آسان گردان. به ما آبرو ببخش و از اسارت آزادمان کن. خواسته هایمان را برآورده کن. وعده هایمان را عملى و دعایمان را برآورده ساز. درخواستمان را اجابت فرما و ما را به آرزوهاى دنیا و آخرتمان برسان و به واسطه او (امام زمان) افزون بر میل و خواهشمان به ما ببخش».
(۱) شیخ عباس قمى، مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره
(۲) ابن شهر آشوب، مناقب آل ابى طالب، ج ۲، ص ۲۹۴
(۳)ر. ک: زیارت جامعه کبیره و اصول کافى، باب الجنه
(۴)مفاتیح الجنان، صلوات بر حجج طاهره علیهم السلام
منبع : مرکز مجازی مهدویت
پایگاه اطلاع رسانی هیأت رزمندگان اسلام
بازدیدها: 0