وحدت در اندیشه ی امام خمینی-بخش دوم
گزیده ای از مقاله ی « وحدت اسلامی از منظر امام خمینی و مقام معظّم رهبری » منتشر شده در شماره ی هفتم فصلنامه ی حبل المتین – تابستان 1393
حکومت و وحدت
مسأله ی تشکیل حکومت، یکی از مهمترین مسائلی بود که مورد عنایت حضرت امام خمینی بود و هم از نظر عملی در راه تحقّق آن نهایت سعی خود را نمود و سرانجام هم با پیروزی انقلاب اسلامی به تحقّق آن مبادرت ورزید. البتّه از دیدگاه ایشان، حکومت یک سازمان اجرایی و ابزاری است و فی نفسه هدف نمیباشد. بدین معنا که مطلوبیت آن وابسته به مطلوبیت اهداف متعالی آن است. برخی از اهداف متعالی حکومت عبارت است از: تحقّق قسط و عدل در جامعه، اجرای قوانین، برقراری نظامات اسلامی، حفظ وحدت جامعه و امّت اسلامی و … .
یکی از مهمترین دلایل امام خمینی برای تشکیل حکومت، تأمین وحـدت و اتّحاد امّت اسلامی است. ایشان در این باره میفرمایند: « ما برای اینکه وحدت امّت اسلامی را تأمین کنیم، برای اینکه وطن اسلام را از تصرّف و نفوذ استعمارگران و دولت های دست نشانده ی آنها خارج و آزاد کنیم، راهی نداریم جز اینکه تشکیل حکومت بدهیم … تشکیل حکومت برای حفظ نظام و وحدت مسلمانان است …».
از دیدگاه امام خمینی تحقّق جمهوری اسلامی به عنوان حکومتی مطلوب و شایسته برای جامعه انقلابی ما نیز حاصل این وحـدت بود و بنابراین حفظ آن نیز برای بقای این وحدت لازم و ضروری است. در واقع وحـدت، ضروری تشکیل حکومت و تشکیل حکومت عامل ضروری برای حفظ آن است. این دو ملازم یکدیگر هستند. حکومت عدل الهی با اعتصام به حبلالله و برای ایجاد و استمرار این اعتصام به وجود میآید. در واقع به تعبیر حضرت امام، وحـدت برای حفظ نظام لازم است و حکومت برای تأمین وحدت ضروری.
علل تفرقه و جدایی بین مسلمانان از دیدگاه امام راحل
طلوع فجر انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی قدّس الله نفسه الزّکیّه پرچمدار نهضت اسلامی و بزرگ منادی وحدت و تقریب مذاهب اسلامی، باعث شد تا نور امیدی سرشار از تفاهم، یکپارچگی، برادری و انسانیت در قلب مشتاقانش جلوهگر شود. امام با اطّلاع کامل و دقیق از گذشته ی تاریخ جهان و ایران و با توجّه به آنچه نقشههای رنگارنگ و پلید قدرت های سلطهگر بر سر این مرز و بوم آوردهاند، به محض ورود به ایران، در 12 بهمن ماه سال 1357 در نخستین سخنرانی که در بهشت زهرا ایراد فرمود، ملّت مسلمان ایران را به وحدت کلمه و دوری از تفرقه و جدایی فراخواند.
علل تفرقه از دیدگاه ایشان عبارتند از: 1- توطئههای شوم قدرت های سلطهگر؛ 2- دوری مسلمانان از اسلام و قرآن؛ 3- اختلاف آراء و فتاوای عالمان مذاهب اسلام؛ 4- دسیسههای دشمنان داخلی انقلاب اسلامی.
امام در برابر این توطئه ی همگانی و بینالمللی قدرت های سلطهگر میفرماید: « امروز روزی است که تمام طوایف مسلمانان مقابل هستند با قدرت های شیطانی که اساس اسلام را میخواهند از بین ببرند. امروز روزی است که باید همه به دستور اسلام، به دستور قرآن با هم متّحد باشند و تنازع نکنند».
حضرت امام خمینی رحمه الله، تبلیغات گسترده ی دشمنان را برای تفرقه و جدایی بین مسلمانان، مهمترین خطر برای اسلام معرّفی میکند: « از ملّیگرایی خطرناکتر و غمانگیزتر، ایجاد اختلاف بین اهل سنّت و جماعت با شیعیان است، و القای تبلیغات فتنهانگیز و دشمنیساز بین برادران اسلامی است و الحمدالله در انقلاب اسلامی هیچ اختلافی بین این دو طایفه وجود ندارد و همه با دوستی و اخوّت در کنار هم زندگی میکنند».
عوامل و اسباب تحقّق وحدت اسلامی از نظر امام خمینی رضوان الله تعالی علیه
این عوامل و اسباب از نگاه ایشان عبارتند از: 1- پیروی از دستورهای قرآن کریم؛ 2- تشکیل حکومت و امّت واحده؛ 3- برادری؛ 4- تقیّه یا پرهیز از اختلاف؛ 5- پیروی از سیره ی امامان در خصوص مناسک و عبادات با اهل سنّت.
از نظر امام راحل، تقیّه دو حالت دارد: اوّل؛ تقیّه ی اضطراری که در مورد بیم از زیان جانی و مالی و آنچه متعلّق به او است، و بیم از ضرر به برادران ایمانی و نیز بیم از ضرر به حوزه ی اسلام و ترس در ایجاد اختلاف کلمه ی مسلمانان به کار میرود. دوم؛ تقیّه به منظور مدارا کردن برای آنچه مطلوب وحدت مسلمانان با محبّت و دوستی و مدارا با اهل سنّت است، بدون اینکه ترس و بیم در کار باشد. به هر حال تقیّه به معنای سازش با ستمکاران و عدم إعلان مبارزه ضدّ آنها و اختیار سکوت در مقابل آنان نیست.
ماهیت وحدت از دیدگاه امام راحل
برای بررسی ماهیت وحدت باید به ویژگی ها و خصوصیات آن از منظر امام توجّه داشت. بنابراین به برخی از ویژگی های کلّی آن از دیدگاه ایشان اشاره میشود که عبارتند از: 1- اعتصام به حبلالله؛ 2- مصلحت عمومی امّت اسلامی؛ 3- مصالح اسلام و شرع مقدّس؛ 4- توحید کلمه و عقیده؛ 5- وحدت کنش، حاصل وحدت عقیده؛ 6- جماعت و امداد خدایی؛ 7- تکلیف الهی و شرعی «تقدّس وحدت»؛ 8- برادری اسلامی (وحدت مبتنی بر برادری اسلامی)؛ 9- وحـدت، شرط تداوم رحمت و رسیدن به سعادت ابدی؛ 10- حکومت ابزار تحقّق وحدت.
پایگاه اطّلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 287