پنهان از چشم دشمنان
فلسفه اصلي مخفي بودن قبر حضرت زهرا سلامالله عليها مربوط ميشود به وقايع و جسارتهايي كه در آن زمان به آن بزرگوار وارد شده بود. در اين زمينه نقل شده است كه حضرت زهرا سلامالله عليها زماني كه وقت رحلتشان نزديك شد و در بستر به حالت احتضار بسر ميبردند، حضرت علي عليهالسلام بر بالاي بسترشان آمدند و بعد از صحبتهايي كه با همديگر كردند، حضرت فاطمه سلامالله عليها اجازه خواستند تا چند وصيّت به همسرشان علي عليهالسلام كنند. ازجمله وصاياي حضرت زهرا سلامالله عليها به علي عليهالسلام اين بود كه فرمودند: «اي پسرعمو! اگر تا چند ساعت ديگر از دنيا رفتم، جنازهام را شبانه تشييع كن و مراسم تشييع مرا اعمّ از غسل و كفن و نماز خواندن و دفن كردن بايد در محيطي مخفي و پنهان انجام دهيد و فقط به كساني اجازه در تشييع دهيد كه ظلم و جفا نسبت به من روا نداشتهاند.»
سؤالي كه در اذعان عموم شكل گرفت
بدينترتيب روشن ميشود كه زهرا سلامالله عليها حتّي مرگ و تشييع جنازهاش را وسيله جهاد و مبارزه در راه خدا و براي خدا و دين و در راه توضيح حقايق براي نسلها قرار داد. نتايج اين مبارزه از همان لحظههاي اوّل آشكار شد. روايت شده: به محض انتشار خبر دفن زهرا سلامالله عليها، مردم ناله و فرياد سر دادند و همديگر را سرزنش كردند. كسي گفت: پيامبرتان فقط يك دختر در ميان شما گذاشت، اين دختر ميميرد و دفن ميشود؛ ولي احدي از شما، نه در وفات و دفنش حاضر است و نه در نماز بر جنازهاش و هيچ كدام قبرش را نميشناسيد تا آن را زيارت كنيد؟ اميرالمؤمنين عليهالسلام با عمل به وصيت زهرا سلامالله عليها اذهان جامعه را دچار شك و ترديد كردند و مشروعيت خليفه را زير سؤال بردند و مظلوميت حضرت زهرا سلامالله عليها را بيشتر آشكار ساختند و اين سؤال را هميشه براي همگان مطرح كردند كه چرا قبر زهرا سلامالله عليها مخفي مانده است.
تشييع در نيمهشب به همراه ياران
زماني كه حضرت زهرا سلامالله عليها از دنيا رفتند، مردم سراسيمه به خانه حضرت زهرا سلامالله عليها ميآمدند و منتظر بيرون آمدن جنازه بودند كه علي عليهالسلام به ابوذر فرمودند: «برو و با صداي بلند اعلام كن كه برگردند؛ زيرا تشييع جنازه دختر رسولخدا امشب صورت نميگيرد و به تأخير افتاده است.» مردم كه متفرّق شدند، حضرت علي عليهالسلام با كمك اسماء، بدن حضرت را غسل و كفن كردند و در نيمه شب با عدّهاي از نزديكان و ياران خويش كه عبارت بودند از: سلمان، ابوذر، مقداد، عمّار و چند تن ديگر جنازه دختر رسول خدا صليالله عليه و آله و سلم را شبانه تشييع كردند و شبانه به خاك سپردند و حضرت علي عليهالسلام قبر حضرت فاطمه سلامالله عليها را همسطح زمين كردند و حتّي روايت شده در چند نقطه در بقيع، قبر درست كردند تا دشمنان متوجّه نشوند كه قبر حضرت فاطمه سلامالله عليها كداميك است. اين راز مخفي ماندن قبر فاطمه سلامالله عليها براي هميشه پنهان مانده است و كساني هم كه حضور داشتند، ديگر بعدها محلّ اختفاي قبر فاطمه سلامالله عليها را بيان نكردند.
علت مخفي بودن قبر مطهر در روايات
مرحوم شيخ صدوق درباره علّت دفن شبانه آن حضرت مينويسد: «عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِي بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللهِ عليه السّلام لِأَي عِلَّةٍ دُفِنَتْ فَاطِمَةُ (عليها السّلام) بِاللَّيلِ وَ لَمْ تُدْفَنْ بِالنَّهَارِ قَالَ لِأَنَّهَا أَوْصَتْ أَنْ لا يصَلِّي عَلَيهَا رِجَالٌ [الرَّجُلانِ ]؛ علي بن ابوحمزه از امام صادق عليهالسلام پرسيد: چرا فاطمه را شب دفن كردند نه روز؟ فرمود: فاطمه سلامالله عليها وصيت كرده بود تا در شب، وي را دفن كنند تا ابوبكر و عمر بر جنازه آن حضرت نماز نخوانند.» مرحوم صاحب «مدارك» ميگويد: «إِنَّ سَبَبِ خِفاءَ قَبْرِها (عَلَيهِا السَّلام) ما رُواه المُخالِفِ وَ المؤالفِ مِنْ أَنَّهَا (عَلَيهَا السَّلام) أَوْصَتْ إِلي أميرِالمُؤمِنِينَ (عَلَيهِ السَّلام) أنْ يدْفَنُها لَيلاً لِئَلا يصَلَّي عَلَيها مِنْ آذاها وَ مَنَعْها ميراثِهَا مِنْ أبيها (صَلَّيالله عَلَيهِ وَ آلِهِ)؛ علّت مخفي بودن محلّ دفن فاطمه سلامالله عليها آنگونه كه مخالف و موافق نقل كردهاند اين است كه آن حضرت به اميرمؤمنان عليهالسلام سفارش كرد تا او را شبانه دفن كند تا آنان كه او را اذيت كرده و از ارث پدرش محروم كرده بودند، بر وي نماز نخوانند.»
چند دليل مشخص
بنابراين با توجّه به مطالبي كه عرض شد، علّت مخفي ماندن قبر آن حضرت را ميتوان در اين موارد خلاصه كرد؛ اينكه، دشمنان و غاصبان حقّ آن مظلومه به قبر آن حضرت دسترسي نداشته باشند تا روزي درصدد نبش آن برنيايند. اينكه، خود آن حضرت خواستند كه شبانه و مخفيانه، دفن شوند كه به تبع آن قبرشان مخفي بماند؛ با توجّه به محتواي وصيت ايشان در مورد دفن آن حضرت؛ ميتوان گفت كه ميخواستند با اين كار، افكار عمومي را بيدار كرده و مردم را نسبت به ظلم حكام زمانشان نسبت به ايشان و علي عليهالسلام، آگاه سازند. بنابراين اين سؤال را كه چرا قبر حضرت فاطمه سلامالله عليها مخفي ماند؟ براي هميشه در اذهان مردم زنده نگه دارند.
پايگاه اطلاع رساني هيأت رزمندگان اسلام
بازدیدها: 360