“کریم” به چه کسی گفته می شود؟

کرامت، یکی از برجسته‌ترین صفات انسانی در آموزه‌های دینی ماست. کرامت، یعنی عزت نفس، بخشندگی، بزرگواری و بلندی مقام روحی. انسانی که اهل کرامت است، خود را خوار نمی‌کند، به دیگران نیکی می‌کند و اهل تحمل و بخشش است.

معنای “کریم”

واژه‌ی کریم در لغت، به معنای بخشنده، بزرگوار، عزیز، شریف و دارای مقامی والا است.
در فرهنگ اسلامی، کریم کسی است که بدون چشم‌داشت، به دیگران احسان می‌کند، لغزش‌ها را می‌بخشد و همواره با دیگران با بزرگواری رفتار می‌کند.

امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند:

“الْکَرِیمُ یَعْفُو عِنْدَ الْمَقْدِرَةِ.”
(غررالحکم، حدیث ۸۴۷)

“کریم آن است که در هنگام قدرت، عفو کند.”

یعنی انسان کریم، وقتی قدرت انتقام دارد، عفو و گذشت را انتخاب می‌کند.

کرامت در قرآن

خداوند متعال درباره کرامت ذاتی انسان می‌فرماید:

“وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنِي آدَمَ…”
(سوره اسراء، آیه ۷۰)

“و به‌راستی ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم…”

این آیه بیانگر این است که اصل آفرینش انسان، بر پایه کرامت و شرافت بنا شده است. هر انسانی به حکم خلقت الهی، دارای مقام کرامت است؛ اما کسانی که با رفتار و ایمان خود، این مقام را پاس بدارند، به مراتب بالاتری از کرامت می‌رسند.

کرامت الهی در رحمت و بخشش

یکی از جلوه‌های کرامت خداوند، رحمت گسترده و بخشش بی‌منت اوست:

“يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ”
(سوره انفطار، آیه ۶)

“ای انسان! چه چیز تو را در برابر پروردگار کریمت مغرور ساخت؟”

در این آیه، خداوند خود را “رب کریم” معرفی می‌کند؛ یعنی پروردگاری که با مهربانی، بخشش، و بزرگواری با بندگانش رفتار می‌کند، حتی زمانی که بندگان ناسپاسی می‌کنند.

کرامت در رفتار مؤمنان

در سیره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل بیت علیهم‌السلام، کرامت جایگاه ویژه‌ای دارد.
امام علی علیه‌السلام فرمودند:

“الْكَرَمُ إِغْنَاءُ النَّفْسِ عَنِ الْمَطَالِبِ.”
(نهج‌البلاغه، حکمت ۴۷۹)

“کرامت، بی‌نیازی نفس از خواسته‌هاست.”

یعنی انسان کریم کسی است که حرص دنیا ندارد، عزت خود را با طمع و خواهش از دیگران لکه‌دار نمی‌کند.

همچنین در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده:

“إنَّ اللهَ كريمٌ يُحبُّ الكرمَ ويُحبُّ مكارمَ الأخلاقِ.”
(مسند احمد، ج ۲، ص ۳۸۱)

“خداوند کریم است و کرامت را دوست دارد و مکارم اخلاق را دوست دارد.”

در فرهنگ قرآن و اهل بیت علیهم‌السلام، کریم کسی است که:

• اهل گذشت و بخشش است.

• نیاز دیگران را بی‌منت برآورده می‌کند.

• عزت نفس دارد و دست نیاز به سوی دیگران دراز نمی‌کند.

• اهل ادب، مهربانی و بزرگواری است.

و در نهایت، انسان کریم آیینه‌ای از صفات زیبای پروردگار خویش می‌شود؛ چرا که خداوند خود، سرچشمه‌ی بی‌کران کرامت است.

بازدیدها: 0