پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
انتخابات و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی | دکتر جوانی
هیات: بین رضایتمندی مردم با کارآمدی نظام جمهوری اسلامی از نظر آنان ارتباط مستقیم وجود دارد هر چه کارآمدی نظام جمهوری اسلامی بالاتر و بیشتر باشد رضایت مردم نیز از شرایط و وضعیت افزایش می‌یابد. اکنون تمام بررسی ها نشان می دهد بخش قابل توجهی از مردم، نسبت به وضع موجود به ویژه در حوزه مسائل اقتصادی معیشتی گله مند و ناراضی هستند. دشمنان هم تلاش می‌کنند بر عمر این نارضایتی افزوده، بدبینی، بی اعتمادی و ناامیدی را در جامعه عمر بخشیده و نهادینه سازند در چنین شرایطی باید همگان بر افزایش کارآمدی نظام جمهوری اسلامی به عنوان عامل اصلی در ایجاد رضایت مردم، اعتماد سازی در جامعه و تقویت روح امید متمرکز شوند. اما در این میان، نکته اساسی آن است که، این خود مردم هستند که باید با مشارکت حداکثری در انتخابات و دست زدن به انتخاب اصلح، کارآمدی نظام جمهوری اسلامی را بالا ببرند، چرا که در واقع انتخابات، فصل انتخاب مدیران اصلی و کارگزاران نظام به ویژه در قوه مجریه، از سوی مردم می باشد. اگر در انتخابات ۱۴۰۰ ریاست جمهوری که در واقع، فصل نو سازی در مدیریت کشور و وارد کردن افراد تازه نفس در دستگاه‌های اجرایی کشور است، مردم یک رئیس جمهور با کفایت را انتخاب کنند که از ویژگیهایی چون: مدیریت قوی، ایمان قوی، عدالت خواهی و فساد ستیزی برخوردار باشد و در سابقه خود دارای رویکرد و عملکرد انقلابی و جهادی باشد و در انجام کارها به ظرفیت‌های کشور در حوزه‌های گوناگون و به ویژه به توانایی‌های جوانان برای اصلاح امور دین بست شکنی ها باور داشته باشد، به طور قطع با یک چنین انتخاباتی کارآمدی نظام بالا میرود.
مقدمه
کارآمدی نظام های سیاسی از مهمترین عوامل رضایت عمومی در جوامع انسانی به شمار می‌آید. رضایت مردم در هر کشوری از حکومت و دولت و نظام سیاسی مستقر، همسویی قدرت اجتماعی با قدرت سیاسی به دنبال داشته، وحدت ملی، انسجام داخلی و اقتدار ملی را در بالاترین سطح ممکن می‌تواند پدید آورد. هر چند قضاوت عمومی نسبت به کارآمدی نظام سیاسی در هر کشوری، بر اساس ملاک و معیار های متفاوت نسبت به دیگر کشورها انجام می‌شود، لکن در مجموع عامل رضایتمندی مردم از حکومت، معیار اصلی به حساب می‌آید. رضایت مردم از هر نظام سیاسی، تابع توانایی های آن نظام در تامین نیازهای عمومی و مرتفع ساختن مشکلات کشور و مردم در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، انتظامی و غیره می باشد. اینک در جمهوری اسلامی با گذشت بیش از ۴۲ سال از عمر انقلاب اسلامی و نظام دینی، مردم از وضع موجود در برخی از حوزه‌ها، به ویژه در حوزه مسائل اقتصادی و معیشتی، ناراضی هستند و به شکلهای مختلف گله مندی خود را ابزار می نمایند. پدیدآیی اغتشاشات و ناآرامی های دی ماه سال 1396 و همچنین آبان 1398، عمدتا به خاطر مشکلات اقتصادی و نارضایتی‌های مردم از وضعیت کار، درآمد، هزینه ها و در یک کلام، فاصله بین هزینه‌ها و درآمدهای خود بود. نظام‌های سیاسی برای بقا و ادامه حیات، باید به صورت روزافزون سرمایه اجتماعی خود را افزایش داده و رضایت عمومی را بالا برده و اعتماد عمومی را تقویت نمایند. پرسش اصلی آن است که در جمهوری اسلامی، چگونه می توان به این امور مهم دست یافت؟ در این نوشتار، به این پرسش این پاسخ داده می شود. اصلاح مدیریت ها و پایان دادن به سوء مدیریت ها، برای انجام بهتر کارها برای حل مشکلات کشور و مردم چگونه ممکن است؟ چه کسانی باید مدیریت اداره کشور را بهبود بخشند.
نقش مردم در مدیریت کشور
به راستی در جمهوری اسلامی ایران، اداره کشور چگونه است و نقش اساسی و کلیدی در شکل‌گیری مدیریت‌ها، بر عهده چه کسی و یا چه کسانی است؟ وقتی بحث مشکلات کشور و مردم در حوزه های گوناگون مطرح می‌شود، بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران، به این باور و اعتقاد هستند که، ریشه اصلی مشکلات کشور که موجبات نارضایتی های مردم را فراهم ساخته، مدیریتی است. به عبارت دیگر، سود مدیریت‌ها عامل اصلی مشکلات کشور است و برای حل مشکلات، باید مدیریت ها را اصلاح نمود. اگر این فرضیه را بپذیریم که عامل اصلی مشکلات کشور سوء مدیریت‌ها، ضعف مدیریت ها و مدیریت های ناکارآمد است، باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه می توان مدیریت های ناکارآمد و ضعیف و ناتوان را، به مدیریت‌های باکفایت و توانمند تبدیل کرد؟ با تامل در چگونگی اداره کشور در جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساسی، به این نکته می رسیم که در ایران اساساً اداره کشور متکی به آراء مردم است. در اصل ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده است: در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به ابتکاء آراء عمومی اداره شود و از راه انتخابات: انتخابات رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه پرسی در مواردی که اصول دیگر این قانون معین می گردد. با دقت و تأمل در این اصل و دیگر اصول مرتبط، می توان دریافت در جمهوری اسلامی ایران، مردم نقش اصلی و کلیدی در اداره کشور دارند. یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی، ایجاد تغییرات اساسی در سبک مدیریتی کشور است. تا پیش از انقلاب اسلامی مدیریت کلان در ایران بر عهده یک خانواده سلطنتی و پادشاهی تحت امر بیگانگان بود. اساسا رژیم منحوس، فاسد و دیکتاتور پهلوی، را ابتدا انگلیسی‌ها با به قدرت رساندن رضاخان میر پنج پدید آوردند و در ادامه، با کودتای انگلیسی آمریکایی ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ ایران از طریق دربار پهلوی و محمدرضاشاه، کاملاً تحت نفوذ و سلطه آمریکایی‌ها درآمد. هزاران کتاب، مقاله، مصاحبه، سند و مدرک وجود دارد که، نشان می‌دهد نه تنها مردم در اداره کشور هیچ نقشی نداشتند، حتی خود شاه ایران هم به دلیل وابستگی و تحت امر آمریکا بودند، کمترین نقش را در اداره کشور داشت. آقای کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، در کتاب خاطرات((۴۴۴روز)) با صراحت می گوید شاه ایران تسلیم تمام آن چیزهایی بود که سفیر ما در تهران به او دیکه می کرد. قابل توجه است که حتی حضرت امام خمینی رحمه الله بعد از اعتراض به قانون ننگین کاپیتولاسیون در سال ۱۳۴۳ به دستور آمریکایی ها از ایران به ترکیه تبعید شد! با انقلاب اسلامی و استقلال نظام جمهوری اسلامی، مدیریت و اداره کشور ایران، از دست آمریکا و رژیم وابسته پهلوی خارج شد و در اختیار ملت ایران قرار گرفت. پرسش آن است که مردم چگونه در اداره کشور ایفای نقش می‌کنند؟
انتخابات مظهر مردم سالاری دینی
انتخابات ریاست جمهوری اسلامی مظهر مردمسالاری دینی و مهمترین بستر و امکان برای نقش‌آفرینی مردم در اداره کشور است وقتی گفته می‌شود طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی کشور بر اساس آراء مردم اداره می‌شود، به این معناست که انتخابات مکانیزم اصلی ایفای نقش مردم در مدیریت کشور است. به عبارت دیگر می توان گفت، در نظام مردم سالاری دینی ایران تمام مدیران و اداره کنندگان کشور در تمامی سطوح و حوزه‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، با رای مردم انتخاب می شوند. منطق انتخاب مستقیم و غیر مستقیم هم بسیار روشن است. در کشور و در ساحت های مختلف، صدها هزار پست مدیریتی کشوری و لشکری وجود دارد و امکان ندارد که مردم، هر روز به خواهند نسبت به انتخاب مدیر برای این مشاغل ورود پیدا کنند. فلذا وقتی مردم با شرکت در انتخابات ای همانند انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند، با انتخاب یک فرد به عنوان رئیس جمهور، به او طبق قانون این اختیار را می‌دهند که برای ده‌ها هزار پست مدیریتی تعیین تکلیف کند . در واقع مردم به صورت غیرمستقیم، وزرا، روسای سازمان‌ها، موسسات، استانداران، فرمانداران، بخشداران و غیره را انتخاب می‌کند. در این انتخابات، وزن رای تمام مردم به عنوان یک شهروند ایرانی یکسان است و هیچ فردی بر فرد دیگری و هیچ طبقه یا صنفی بر طبقه یا صنف دیگری رجحان و برتری ندارد. در انتخابات ایران وزن را یک مرجع تقلید با یک مقلد، و رای رهبر حکیم انقلاب با یک شهروند عادی حتی از اقلیت های مذهبی در انتخاب رئیس جمهور، یکسان و کاملاً با هم برابر است. مقام معظم رهبری در بیانات نوروزی سال ۱۴۰۰ در همین خصوص فرمودند: (( رای بنده با رای یک پسر ۱۶ ساله ۱۷ ساله یک اندازه وزن دارد، هیچ کم و زیاد نیست.)) بر همین اساس نقش تک تک مردم از هر صنف و گروه در اداره کشور، یک نقش کلیدی و اساسی است و به همین دلیل می‌توان گفت در جمهوری اسلامی، مردم صاحب کشور بوده و اداره آن را از طریق انتخاب برعهده دارند.
شرکت در انتخابات هم حق است و هم تکلیف
در اسلام حق و تکلیف در کنار هم قرار داشته و هر صاحب حقی، دارای تکالیفی هم می باشد. بر این اساس در نظام مردمسالاری دینی ایران، شرکت در انتخابات هم یک حق قطعی برای همه مردم تعریف شده، و هم یک تکلیف قانونی و شرعی به حساب می‌آید. به عبارت دیگر مردم برای نقش‌آفرینی در تعیین سرنوشت خود و آینده کشور و نظام اسلامی، باید از این حق خود استفاده کرده و از این طریق به تکلیف خود عمل نمایند. در منظومه فکری امام و رهبری، تکلیف و وظیفه شرکت در انتخابات، به دلیل نارضایتی از مشکلات و گله مندی از مسئولین و یا هر دلیل دیگر، از افراد واجد شرایط برای رای دادن ساقط نمی‌شود. انسان بالغ و عاقل از نظر دینی، تحت هیچ شرایطی نمی تواند نسبت به سرنوشت خود و جامعه اش بی تفاوت شود. حضرت امام خمینی رحمه الله در همین خصوص می‌فرمایند:((مردم اگر از من گله دارند، از اسلام سرد نشوند. من خلاف کرده ام، به اسلام چه؟ مردم اگر اسلام را، استقلال و آزادی را، نبودن تحت اسارت شرق و غرب را می‌خواهند، همه در انتخابات شرکت کنند و در صحنه حاضر باشند)) (صحیفه امام جلد ۱۸ صفحه ۲۴۳)
آن عزیز سفر کرده در جای دیگری می فرمایند:(( این وظیفه است الهی، وظفه ای است ملی و وظیفه است انسانی و وظیفه‌ای است که ما باید به آن عمل بکنیم. همه مان باید در انتخابات شرکت بکنیم.))
(صحیفه امام جلد ۱۸ صفحه ۳۱۸ ) .
امام خامنه ای در پاسخ به این سوال که، ((آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب است و عدم شرکت حرام است)) پاسخ می‌دهند؛ ((شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، که وظیفه شرعی، اسلامی و الهی است.)) معظم له در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ((آیا شرکت در انتخابات واجب عینی است یا واجب کفایی، پاسخ می‌دهند شرکت برای واجدین شرایط، واجب عینی است)) و حتی معظم له حکم رای سفید را، در صورتی که موجب تضعیف نظام اسلامی باشد حرام می‌دانند. با توجه به آنچه گفته شد، بر عهده علما،خطباء، اصحاب رسانه و صاحبان تریبون است که مردم مخصوصاً متدین را، نسبت به شرکت در انتخابات به عنوان یک وظیفه شرعی اسلامی و الهی آگاه سازند. اهمیت این آگاه سازی و بصیرت افزایی، آن گاه بیشتر می شود که توجه داشته باشیم در انتخابات ۱۴۰۰ با توجه به مشکلات اقتصادی و نارضایتی های موجود در اقشاری از جامعه، عده‌ای برای منحرف کردن مردم از شرکت در انتخابات برنامه‌ریزی کرده و در حال انجام فعالیت های شبانه روزی هستند. در چنین شرایطی باید مردم را نسبت به وظایف دینی و اسلامی آنان در قبال انتخابات مبنی بر شرکت و رای دادن آگاهانه مطلع ساخت.
انتخابات فصل انتخاب مدیران و کارگزاران
در انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴00، دو انتخابات سراسری ریاست جمهوری و شورا های اسلامی شهر و روستا، و همچنین در برخی از حوزه‌ها هم انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی برگزار می گردد. گرچه همه انتخابات بسیار مهم است؛ چرا که در انتخابات ۱۴۰۰، انتخاب رئیس جمهور از سوی مردم برای یک دوره 4 ساله از یک اهمیت ویژه و راهبردی برخوردار است. مردم در این انتخابات، در ظاهر به یک نفر برای پست ریاست جمهوری رای می‌دهند، لکن در واقع مردم به صورت غیرمستقیم، دست به انتخابات وزرا، سازمان‌ها، دستگاه‌های دولتی، استانداران، فرمانداران، بخشداران و غیره می زنند. در واقع می‌توان گفت، فصل انتخابات به معنای دقیق کلمه، فصل نوسازی مدیریت کشور از سوی مردم است. مقام معظم رهبری در بیانات نوروزی خود در سال جاری فرمودند:(( انتخابات در واقع یک نوع سازی در کشور است، وقتی انتخابات انجام می‌گیرد، یعنی افراد تازه نفسی وارد میدان می‌شوند، وارد کار می‌شوند و در دستگاه اجرایی کشور یک نوسازی به وجود می‌آید که این خیلی چیز مهمی است .
کانه یک نفس تازه ای به دستگاه اجرایی داده خواهد شد.
بسیار روشن است که، این افراد تازه نفس را در فصل جابجایی مدیران در دستگاه اجرایی کشور، مردم انتخاب می کنند. وقتی بر روی اهمیت انتخابات تاکید می شود، به دلیل ماهیت انتخابات که همان انتخاب مدیران و افراد تازه نفس برای اداره کشور است اگر مردم با دقت بالا یک مجموعه پر انگیزه و دارای برنامه های درست را انتخاب کنند، به طور قطع با این جابجایی مدیران، کارآمدی نظام جمهوری اسلامی افزایش پیدا می‌کند. بنابراین مردم که به دنبال حل مشکلات کشور و مشکلات خود هستند، باید به این نکته توجه خاص داشته باشند که، گره‌گشا خود آنان از طریق حضور در انتخابات و دست دادن به انتخاب اصلح هستند. رهبر حکیم انقلاب اسلامی در باب اهمیت انتخابات ریاست جمهوری در بیانات نوروزی فرمودند:(( ریاست جمهوری خیلی مسئله مهمی است؛ یعنی مهم ترین و موثرترین مدیریت کشور، ریاست جمهوری است. اینکه حالا بعضی ها می گویند رئیس جمهوراختیاراتی ندارد، رئیس جمهور تدارکاتچی است، رئیس‌جمهور دوازده درصد یا پانزده درصد اختیارات دارد چه جوری محاسبه می‌کنند من نمی‌دانم! چند سال است که از این حرف ها گاهی گوشه کنار زده می‌شود. همه اینها خلاف واقع است؛ یا از روی بی مسئولیتی گفته می‌شود و یا از روی بی اطلاعی گفته می شود یا خدای ناکرده غرض ورزی در کار است. اینجوری نیست؛ رئیس جمهوری یکی از پرمشغله ترین و پرمسئولیت ترین دستگاه ها است. یعنی نمی شود گفت یکی از رئیس جمهور از همه مدیریت های کشور پرمشغله تر و پرمسئولیت تر است. تقریباً همه مراکز مدیریتی کشور در اختیار رئیس جمهور است؛ یعنی فرض کنید که قوه قضاییه یا دستگاه‌های نظام خوب مدیریت هایی دارند، اینها در قبال مدیریت هایی که در قوه مجریه هست، یکی اندکی بالاتر از صفرند یا چند درصد مختصرند. عمده نزدیک به همه مدیریت‌های کشور که هزاران مدیریت است در اختیار رئیس قوه مجریه است. همه بودجه مصوب کشور در اختیار رئیس جمهور است و مستقیم زیر نظر ریاست جمهوری است. بنابراین مدیریت های دیگر کشور در جنب قوه مجریه در واقع چیزی نیستند. ریاست جمهوری یک چنین جای مهمی است. حالا شما می‌خواهید رئیس‌جمهور انتخاب کنید، ببینید که چه مسئولیتی بر عهده من و شما است که باید برویم و رای بدهیم.
اگر در بیانات امام خامنه ای، با تعامل بنگریم، رابطه بین کارآمدی نظام جمهوری اسلامی با انتخابات و رای مردم به وضوح خودنمایی خواهد کرد. در واقع این مردم هستند که با انتخاب خود، یا کارآمدی نظام را بالا می‌برند و یا پایین می‌آورند. مدیر خوب و قوی اگر انتخاب شد، یک مدیر کارآمد خواهد بود، لکن انتخاب یک مدیر ضعیف، یک رئیس جمهور ناتوان آن هم تحت تاثیر صرفا تبلیغات و هیجان های کاذب حاکم بر فضای تبلیغات، کارآمدی نظام را پایین می‌آورد.
انتخابات فصل ساختن ایران قوی به دست مردم است
ساخت ایران قوی، محصول یک انتخابات، با مشارکت بالا و حداکثری آگاهانه است. با کارآمدی نظام جمهوری اسلامی آن هم به صورت روز افزون، ایران قوی ساخته خواهد شد. اما باید دانست که نقش اصلی را در ساخت ایران قوی، خود مردم بر عهده دارند. مردم همه کاره کشور بوده، آنان هستند که با رای خود می‌توانند چنین معجزه را خلق نمایند. امام خامنه ای در بیانات نوروزی ۱۴۰۰، نقش مردم را در ساختن ایران قوی را، اینچنین تشریح فرمودند:((خوب بنده قبلا از مکرر راجع به ((ایران قوی)) صحبت کرده‌ام، یعنی ما باید تلاش کنیم کشور را قوی کنیم. خوب، کشوری و ملتی که می‌بیند دشمنی‌های دشمنان و زیاده‌خواهان و مستکبران را راه کار و علاجش این است که خودش را قوی کند. این قوت کشور و ((ایران قوی)) یک شعار عمومی است. این را همه قبول دارند؛ و آن کسی هم که بنده را قبول ندارد، شعار ((ایران قوی)) را قبول دارد. مسلما ایران قوی بهتر از ایران ضعیف و ناتوان و تو سری خور است، ایران قوی، ایران عزیز و دارای عزت. خوب حالا این قوت را چه کسی به ایران می‌بخشد؟ همانطور که عرض کردم، ملت؛ ملت هستند که این قوت را به کشور می‌بخشد و حضور ملت و مشارکت شان هم اصل مشارکت شان، اندازه مشارکت شان مسلماً در این قوت ملی تأثیر دارد. بنابراین اگر مردم به دنبال حل مشکلات اقتصادی و معیشتی و یا حل هر نوع مشکل دیگری هستند، راه آن ساختن ایران قوی از طریق شرکت پرشور و نشاط و آگاهانه در انتخابات است.
رئیس جمهور مطلوب چه کسی است ؟
حال با توجه به مشخص شدن اهمیت انتخابات و نقش مردم در ساختن ایران قوی و آشکار شدن رابطه انتخابات با کارآمدی نظام جمهوری اسلامی، پرسش دیگری مطرح می‌شود و آن اینکه، رئیس‌جمهور مطلب که بتواند یک ایران قوی و کارآمد را بسازد چه ویژگی هایی دارد؟ مردم برای انتخاب چنین فردی، باید چه ملاک‌ها و معیارهایی را در نظر بگیرند؟ در بیانات نوروزی مقام معظم رهبری، ویژگی های یک رئیس‌جمهور مطلوب که باید مردم به آن توجه کنند، و با صراحت آمده است، از نظر معظم‌له رئیس‌جمهور مطلوب کسی است که:
1- دنبال سعادت کشور باشد
2- دارای مدیریت و کفایت مدیریت باشد
3- با ایمان باشد ، اگر بی ایمان بود نمی شود به او اعتماد کرد؛ آدم بی ایمان کشور را، منافع کشور را ، مردم را یک وقتی می فروشد.
4 – عدالت خواه و ضد فساد باشد و به معنای واقعی کلمه به دنبال اجرای عدالت باشد و به معنای واقعی کلمه به دنبال مبارزه با فساد باشد.
5 – دارای عملکرد انقلابی و جهادی باشد.
6 – به توانمندی های داخلی کشور معتقد باشد و توان ها را به عنوان پیشران حرکت عمومی کشور قبول داشته باشد و از آن استفاده کند .
رهبر حکیم انقلاب اسلامی با بیان ویژگی‌های رئیس‌جمهور در ادامه می فرماید:(( اگر چنانچه یک چنین کسی باشد که بتواند مشکلات کشور را مدیریت کند و باید سر کار، مطمئنا این کشور را به یک نقطه مطلوب خواهد رساند. یک رئیس جمهوری با این خصوصیات را پیدا کنید. البته پیدا کردنش برای همه آحاد مردم آسان نیست، خوب می‌تواند به کسانی مراجعه کنند، از آنها سوال کنند. به هر حال سعی کنند یک چنین خصوصیاتی را در نامزد ریاست‌جمهوری پیدا کند و از خدا بخواهیم که خودش انشاءالله ملت ایران را کمک کند و هدایت کند که بتواند چنین شخصی را با این خصوصیات بیابند و او را انتخاب کنند.))
