پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
در مدیریتم همیشه عاشق کار با جوانان هستم – مصاحبه اختصاصی حاج نادر ادیبی با هیات
پایگاه اطلاع رسانی هیات : در مدیریتم همیشه عاشق کار با جوانان هستم؛ ماهنامه هیات رزمندگان اسلام به‌رسم همه شماره‌های ماهنامه هیات، جهت گفتگو و تبادل‌نظر این بار سراغ حاج نادر ادیبی مسئول هیات رزمندگان اسلام استان البرز رفتیم. هم‌زمانی مسئولیت ایشان در هیات رزمندگان با تصدی مسئولیت ستاد مرکزی راهیان نور کشور و هم‌زمانی تاریخ این گفتگو با هفته دفاع مقدس را به فال نیک گرفتیم و لابه‌لای دریافت تجربیات هیاتداری و برگزاری مراسم‌های مذهبی، گریزی هم به دوران انقلاب، دفاع مقدس و جبهه‌های راهیان نور زدیم. خاطرات زیبای ایشان از حماسه و شهادت‌طلبی آن روزگاران جذابیت و دل‌نشینی گفتگوی ما را دوچندان کرد. در ادامه شما مخاطبان محترم را میهمان این بزم نورانی می‌کنیم.
لطفاً برای ما توضیح دهید زمان جنگ چه مسئولیتی داشتید؟
من سال 60 وارد جبهه و از سال 62 وارد سپاه شدم و تا به امروز هنوز پاسدار مشغول به خدمت هستم؛ البته به‌شدت معتقدم که باید جوانان عهده‌دار کارها باشند. گرچه پیرغلامان در هیات یک افتخار بزرگ هستند ولی گاهی برخی از افراد پیر و خسته حاضر به رها کردن جایگاه‌های خدمت نیستند و کار را به جوانان واگذار نمی‌کنند. پیشکسوتان باتجربه و باانگیزه باید پشتوانه فکری و معنوی جوانان برای اهداف بلند هیات باشند.
افراد پیر و جوان را برای تصدی مسئولیت‌ها چگونه از هم تفکیک می‌کنید؟
برای جداسازی جوان از پیر سن مهم نیست بلکه انگیزه و همت ملاک است. این یک واقعیت است که افراد کهن‌سال و بی‌حال باید زمینه واگذاری کارها به جوان‌ترها را فراهم آورند. پیش‌کسوت‌ها باید به جوان‌ترها آموزش بدهند و آن‌ها را کاربلد کنند تا در اقدامات اجرایی بتوانند کمک‌کار بزرگ‌ترها باشند؛ مثلاً گاهی ممکن است توان جسمی پیرمردهای هیات اجازه تهیه چند هزار پرس غذای نذری را به آن‌ها ندهد ولی می‌توانند با استفاده از ظرفیت نیروهای تازه‌نفس کار را پیش ببرند و خودشان بیشتر جایگاه مدیریت و نظارت را به عهده بگیرند.
اگر از شما که در جایگاه مدیریت هیات رزمندگان استان البرز هستید سؤال کنیم که دوست دارید در کدام قسمت هیات خدمت بکنید چه پاسخی خواهید داد؟
خدمت در مطبخ یا قسمت کفشداری هیات یا جای دیگر برایم فرقی نمی‌کند، مهم این است که انگیزه و اخلاص داشته باشیم. بنده قلباً علاقه‌مندم در بخش‌هایی فعالیت کنم که همراه با جوانان باشم و از آن‌ها حمایت کنم چون معتقدم آن‌ها آینده این نظام و انقلاب را رقم خواهند زد.
اولین جرقه‌های مدیریت و برگزاری جلسات مذهبی و هیاتداری را از کی و کجا تجربه کردید؟
جلسات ما برای اولین بار قبل از انقلاب و از جلسات خانگی قرائت قرآن در محله‌های کرج و منزل اقوام شروع شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حدود 150 نفر دانش‌آموز دبیرستانی بودیم که در مرکز آموزش کشاورزی درس می‌خواندیم و با رفقا هیاتی به نام «متوسلین به حضرت زهرا سلام الله علیها» تشکیل دادیم.
چگونه می‌توان بین هیات و ارزش‌های دفاع مقدس ارتباط برقرار کرد؟ از خاطرات رزمندگی و جبهه خودتان بگویید.
من در آن دوران هم در تیپ 27 حضرت رسول صلی الله علیه و آله و هم در لشکر سیدالشهدا علیه السلام مشغول بودم. بعدها از جمع 150 نفری هیات حضرت زهرا سلام الله علیها قریب به 55 نفر از دوستانمان به شهادت رسیدند و تعدادی نیز جانباز، آزاده و رزمنده شدند. درواقع آن هیات برای جمع بچه‌های ما منشأ تغییرات و تحولات درونی و محلی برای اتصال به معارف انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بود. آن دوران به‌خاطر جریانات سیاسی حاکم بر کشور لازمه مقابله و سالم‌سازی خود و جامعه این بود که یک محل قدرتمندی برای اتصال به معارف داشته باشیم و بهترین کانون برای این امر را در هیات یافتیم. در همه لشکرها و گردان‌های جنگ نیز هیات برپا بود. یکی دو ماه بعد از دفاع مقدس مجدداً با رفقای باقی‌مانده مشغول به کار شدیم و تصمیم گرفتیم که برای نشر معارف دفاع مقدس و تداوم حال و هوای جنگ و جبهه حتماً یک تشکل و نهادی برای خودمان داشته باشیم تا بتوانیم به کمک آن مجموعه به همان راه و عقیده گذشته خود ادامه بدهیم و شک نداشتیم که در غیر این صورت ممکن است دچار غفلت شویم. در حقیقت انقلاب زمینه‌ساز و خاستگاه هیات بود؛ دوران دفاع مقدس دوران تثبیت و بعد از جنگ دوران ترویج معارف انقلاب اسلامی شد.
آن ایام برای تشکیل جلسات مذهبی و تأسیس هیات چه اصولی را در نظر می‌گرفتید؟
بلافاصله بعد از پایان جنگ تصمیم به برپایی هیات گرفتیم و اولین اصلی را که مسئله ضروری و سرلوحه کار خود قراردادیم افق اندیشه حضرت امام رحمه الله بود؛ یعنی اتصال این انقلاب به انقلاب جهانی حضرت صاحب‌الزمان عجل الله تعالی فرجه که برای رسیدن به این افق و چشم‌انداز باید به سمت نیرو سازی و یگان سازی در جبهه انقلاب و خودی میرفتیم که این امر نیازمند ایجاد تشکل و برنامه‌های وسیع و گسترده‌ای در همه ابعاد بود. بعدازاینکه هیات تشکیل شد گام اول ما جمع‌کردن بچه‌های رزمنده دورهم بود که عمدتاً جوان بودند. خود من وقتی جنگ تمام شد 24 سالم بود. گام بعدی گسترش این فرهنگ در لایه‌های دیگر جامعه و آهسته‌آهسته ورود به فضای قشرهای مختلف بود و به این منظور بر اساس طراحی نقشه مهندسی که در حوزه فرهنگ و برای کل شهر داشتیم شروع به توسعه اقدامات هیات کردیم. چون معتقد بودیم هیات پادگان و آمادگاه تربیت پاسداران آخرالزمانی امام زمان عجل الله تعالی فرجه است.
برای گسترش و توسعه اهداف فرهنگی و مذهبی هیات چه اقداماتی کرده‌اید؟
گسترش لازمه‌اش این است که در لایه‌های مردمی نفوذ کنیم تا بتوانیم معارف انقلاب اسلامی را به سمع و نظر همه مردم برسانیم نه اینکه صرفاً نگاهمان به علاقه‌مندان به این معارف باشد بلکه هیات باید افق نگاه خود را گسترش دهد. با این نگاه پس از گذشت چند سال از دفاع مقدس آرام‌آرام جمع زیادی جذب هیات شدهاند. هیاتی که در ابتدای راه در یک مکان خانگی برگزار می‌شد مجبور شد به یک حسینیه 300 متری و بعد هم به یک سوله 1000 متری و در آخر به یک مجتمع بزرگ فرهنگی خودش را توسعه بدهد.
برای اینکه هیات بتواند به اهداف بلندتر و مهم‌تر از برگزاری مراسمات مذهبی دست پیدا کند باید چه کرد؟
هر هیاتی باید در همان ابتدای راه افق و چشم‌انداز خود را تعیین بکند. اگر هیات برای خود چشم‌انداز و برنامه نداشته باشد قاعدتاً از یک سیستم پیچیده و جریانساز به یک حرکت مناسبتی یا اتفاق زودگذر تبدیل خواهد شد. گرچه همین فعالیت حداقلی که منجر به برگزاری مراسم‌هایی در مناسبت‌های مذهبی طول سال می‌شود خود برکاتی دارد اما مستمر و جاری بودن این برکات نیازمند یک سیستم کارآمد است که با مناسبت‌ها به‌تنهایی تحقق نخواهد یافت.
یک هیات ایدئال را چگونه ترسیم و تعریف می‌کنید؟
هیات بایستی طوری باشد که از زوایای مختلف انسان‌ها به آن ختم شوند. هیات یک معبد برای انجام همه امورات ماست و باید مراقب باشیم که این معبد به معبود تبدیل نشود. سیر نهایی در این معبدی که ما قرار داریم باید حرکت به سمت خدا باشد تا بتوانیم مردم را با معارف الهی آشنا کنیم. ما در مسیر فعالیت و مسئولیت خود در حقیقت سعی کردیم کانال‌هایی را به سمت مجموعه هیات ایجاد کنیم تا مخاطبین با نگاه‌های مختلف به این سمت بیایند و نیازهای خود را از اینجا تأمین کنند. به تعبیر حضرت آقا: «معنویت یک مسئله‌ای در قلب مردم است و یک شکافی است که اگر ما پر نکنیم با چیزهای دیگر ممکن است پر شود».
با این توضیحات به نظر جنابعالی بالاترین و مهم‌ترین کارکرد هیات چیست؟ آیا کارکرد مسجد و هیات می‌تواند مشترک و موازی باشد؟
بالاترین کارکرد هیات اتصال قلب‌های مردم به خدا و اهل‌بیت علیهم السلام است. به نظر من درزمینه ایجاد معنویت موازی کاری هیچ اشکالی ندارد و ما هزاران مسجد داریم که هرکدام بخشی از جامعه را پر می‌کند اما حُسن بزرگ هیات‌ها نسبت به مساجد، ایجاد حس جوشش و روحیه انقلابیگری در مخاطبین است.
علاوه بر برگزاری مراسمات دینی و مذهبی چه کارکردهایی را برای هیات تبیین می‌کنید؟ شما در حوزه مسئولیتتان چه اقدامی در این زمینه کرده‌اید؟
باید در مجموعه هیات تلاش کرد تا با ایجاد ساختاری منسجم علاوه به برآوردن نیازهای دینی و معارفی مردم بتوان نیازمندی‌های آن‌ها در بخش‌های مختلف فکری، فردی و اجتماعی را برطرف ساخت. ما با تعاملی که انجام دادیم توانستیم یک قطعه زمینی به مساحت 5000 مترمربع را در یکی از نقاط شهر به نام هیات سند بزنیم. گرچه این کار زحمت طاقت‌فرسایی داشت ولی توانستیم درزمینه اقتصاد و فرهنگ مدل‌هایی پیدا کنیم و از راه‌های خاصی آن زمین را بسازیم. در حقیقت ما از خود هیات شروع کردیم و امروز فضایی حدود 9000 مترمربع بنا در شهر کرج ایجاد کرده‌ایم که دارای کارکردهای متنوع می‌باشند. 1600 مترمربع آن حسینیه است و 500 متر در دو طبقه کتابخانه مردانه و زنانه مجزا از ساعت 8 صبح تا 11 شب مشغول به کار هستند. اخیراً هم یک سالن آمفی‌تئاتر 270 صندلی راه‌اندازی شد به‌منظور برگزاری برنامه‌هایی که با هیات متناسب باشد. فضایی نزدیک به 400 متر به هیات قاسم ابن الحسن و هیات نوجوانان عاشورایی اختصاص داده شده است. یک فضای مستقلی هم برای نوجوانان فاطمیون گرفتیم. بخشی را برای مهدکودک اختصاص دادیم که روزانه صد کودک در آنجا آموزش می‌بینند. فضایی دارای خوابگاه، فضای آموزشی و مرکز روانشناسی دینی برای آموزش کوتاه‌مدت و تربیت کادر انقلاب اسلامی طراحی کرده‌ایم که تاکنون حدود 80 درصد پیشرفت داشته است، پیش‌بینی کرده‌ایم و بخش‌های دیگری مثل درمانگاه، فضای تجاری، مطبخ و… همه و همه به همت خود اعضای هیات و خیرین تا امروز تهیه و آماده‌به‌کار شده است.
همه این فعالیت‌هایی که امروز در این مجموعه و در موضوعات متنوع مشغول به فعالیت هستند باعث ایجاد نوعی جامعیت در کار هیات شده است که می‌تواند پاسخگوی نیازهای متفاوت مردم باشد و مخاطبین، خودشان را متعلق همیشگی به هیات می‌دانند.
از دیدگاه شما که سابقه درخشانی در مدیریت هیات داشته‌اید، آیا هیات باید به نهادهای دولتی وابسته باشد یا مستقل عمل کند؟
هیات باید خوداتکا باشد و الا یا از سطح اقداماتش کاهش می‌دهد یا محتاج نامحرمان می‌شود. ما گروه‌های سیاسی و اصحاب زور و زر و تزویر را نامحرم می‌دانیم. استقلال سیاسی و حُریت یکی از شرایط لاینفک هیات است و اگر هیات اصحاب ولایت نشود دچار اختلال می‌شود؛ بنابراین هیات در همه‌چیز باید مرجع باشد؛ هم در ساختار سیاسی، هم فرهنگی، هم اقتصادی و همچنین دارای کارکردهای آموزشی و خدماتی نیز باشد.
برای گسترش هیات‌های مذهبی استان البرز چه اقداماتی کرده‌اید؟ چه موانعی بر سر این کار می‌بینید؟
در بخش توسعه هیات‌ها، ما اکنون 15 هیات رزمندگان در سطح استان داریم. تلاش کردیم آن مدل تجربه‌شده در هیات خودمان را در هیات‌های دیگر نیز پیاده کنیم مانند هیات نظرآباد، ساوجبلاغ، طالقان و فردیس شهر کرج که این شهر با 3 میلیون نفر جمعیت، به تنهایی هفت هیات دارد.
مانع و اشکالی که در فضای تشکیل و تأسیس هیات وجود دارد این است که اگر بخواهد به معنای حقیقی کلمه به گسترش فرهنگی مطلوب دست پیدا کند باید یک آمایش سرزمینی انجام بگیرد که این وجود ندارد؛ مثلاً شهر جدید هشتگرد یا شهر جدید البرز با این حجم جمعیت و وسعت مکانی، نیازمند هیات رزمندگان مستقل می‌باشد.
در مورد آمایش سرزمینی و رصد اقلیمی که اشاره کردید بیشتر توضیح بفرمایید.
این رصد به این معناست که ما نباید برای مردم سکونت‌های جدید ایجاد کنیم و آن‌ها را به حال خود رها کنیم. امروز یکی از رسالت‌های مهم هیات پوشش حداکثری در کشور است؛ بنابراین نیاز به آمایش سرزمینی دارد. وقتی شایستگی‌های هیاتی را موردبررسی قرار می‌دهیم اگر کسی در فعالیت‌های انجام‌شده خود 70 درصد موفقیت کسب کرده باشد به طراز مناسبی رسیده است و کمتر دچار صدمه و آسیب می‌شود ولی این مقدار کارکرد همه‌جانبه خود را ندارد چون حضرت آقا فرمودند: «کشف مخاطب کنید» یا «خلق مخاطب کنید» این نکته‌ای است که در بخش‌هایی از هیات رزمندگان مورد غفلت واقع‌شده است. ما مخاطبانی داریم که هنوز ما را نمی‌شناسند و وظیفه ماست که با آن‌ها ارتباط بگیریم و قابلیت‌ها را شناسایی کنیم.
قبلاً اشاره کردید که هیات باید مستقل و خوداتکا باشد، شما برای جذب بودجه و جلب حمایت‌های مالی چه اقداماتی انجام می‌دهید؟
هیات رزمندگان باید به دنبال شبکه‌سازی نیروهای انقلاب باشد. باید از نگاه درون‌گرا نسبت به هیات خارج شویم. اگر قرار باشد هیات گسترش اجتماعی پیدا کند قاعدتاً باید با مجموعه‌های همسو و فعال در بخش‌های مختلف هماهنگ کند و در بخش‌هایی حمایت کند و در بخش‌هایی نیز حمایت بگیرد.
در برخی از شهرهای بزرگ شاهدیم که هیات‌های بزرگ انقلابی و مردمی وجود دارد و در حال فعالیت هستند اما فاقد یک سامانه هدایتی و حمایتی مناسب می‌باشند. برای آن‌ها نه سخنران و نه مداح خوبی اعزام می‌شود و نه اگر مشکلی داشته باشند کسی حمایت می‌کند. هیات رزمندگانی که محوریت خود را صرفاً در حوزه مذهبی می‌بیند و ارتباطی با انقلاب اسلامی ندارد و نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند مادامی که در داخل خودجوش بزند و با پیرامون ارتباطی نداشته باشد به‌جایی نمی‌رسد.
آیا بین مسجد و هیات رابطه‌ای برقرار است یا مسجد یک فضای مجزا و هیات هم یک کارکرد جدا دارد؟
هیات رزمندگان می‌تواند منشأ حرکت‌های جوششی در مساجد باشد. درست است که انسجام داخلی منشأ تحولات بیرونی است ولی تا کی می‌خواهیم فقط چشم‌انداز داخلی داشته باشیم؟ طراز فعالیت و نگاهمان باید بالاتر برود. متأسفانه گاهی شاهد آن هستیم که بعضی از اماکنی که مربوط به انقلاب و مظهر جوشش حرکت‌های مردمی بوده امروز در رفتارش با مردم دچار اشکال شده است. مساجدی که روزی خاستگاه خیلی از برنامه‌های انقلاب بوده است متأسفانه بخش قابل‌توجهی از این مساجد تبدیل به نمازخانه شدهاند. در بعضی از استان‌ها مسجد وجود دارد ولی تنها یک وعده نماز در آن اقامه می‌شود درحالی‌که مسجد باید دارای کارکردهای مختلف و کرسی‌های گفتمانی در بخش‌های متفاوت باشد. به‌طور مثال ما می‌توانیم خدمات خود را به سطح مسجد توسعه بدهیم و هر هیات باید با مساجد منطقه خود ارتباط برقرار کند. شبکه مبلغین و شبکه گفتمان انقلاب اسلامی تشکیل بدهد یا اینکه هیات می‌تواند در برنامه‌های مختلف مساجد مشارکت کند و خدمات فرهنگی به آن‌ها ارائه دهد؛ نشست‌های مردمی برگزار کند و برای این نشست‌ها و برنامه‌ها سخنران و محتوای فرهنگی تأمین کند. نباید بین هیات و مسجد تفکیک قائل شد. عموماً مساجدِ الآن در ارتباط با هیات شکل سازمان‌یافته‌ای ندارند؛ و این در حالی است که مساجد پایگاه جدی حوزه دین و انقلاب هستند و نباید هیات و مسجد از هم جدا شوند.
اساسی‌ترین ویژگی و ماهیت هیات ازنظر شما چیست؟
حرکت مخلصانه در مسیر خدا و در سربازی اهل‌بیت علیهم السلام است و این امر به قوام بخشی اقدامات دیگر بسیار کمک خواهد کرد. هیات ممکن است خیلی چیزها را داشته باشد اما به‌خاطر نداشتن اخلاص در تعارض با بخش‌های دیگر باشد. کسی‌که می‌خواهد در هیات خدمت کند باید دارای این قابلیت باشد و الا ممکن است دچار استکبار در درون بشود و اگر هیاتی دچار این مشکل باشد نمی‌تواند به آن ساختار و تشکیلات ایدئال و نیز به همگانی و عمومی‌سازی فرهنگ هیات دست یابد.
رابطه هیات و حاکمیت و حکومت را در چه می‌بینید؟
ما باید با مدیران نظام در تعامل باشیم اما نباید دولتی باشیم. گاهی ما به‌خاطر زمینه‌های سیاسی که در دولت‌ها وجود دارد خود را از حاکمیت جدا می‌کنیم و این خود اشکال است چراکه همه باید برای تحقق آرمان‌های انقلاب و موفقیت جمهوری اسلامی تلاش کنیم و حاکمیت جمهوری اسلامی را تقویت کنیم حضرت آقا هم مضمونی شبیه به این فرمودند که: «اگر حضرت صاحب علیه السلام نیز می‌آمدند در راه حفظ نظام اسلامی شهید می‌شدند.» امام آخر جنگ فرمودند: «حفظ نظام اسلامی از نماز هم واجب‌تر است.» این تفکر غلطی است که ما یک چیزیم و حاکمیت چیز دیگر. ما باید در تعامل با حاکمیت باشیم و از ظرفیت آن استفاده کنیم.
وجه اولویت هیات شما چیست که به همکاران خود آن را توصیه می‌کنید؟
به نظر من اولین نکته‌ای که در پایداری و ساخت تشکیلات بسیار مؤثر است، همدلی و انس و برادری بین نیروها است. ما در حوزه فعالیت خود از بچه‌های جنگ استفاده کردیم لذا اخلاق تشکیلاتی که برگرفته از فرهنگ جهاد و شهادت است در بین بچه‌های ما موج می‌زند. بر اساس همین سبک و سیره دینی، عناصر سازمانی ما به‌شدت همدیگر را دوست دارند و این رابطه عاطفی زمینه هماهنگی و همکاری بیشتر در کارها را فراهم می‌آورد و از آسیب‌هایی مثل حسادت و تقابل و رقابت منفی جلوگیری می‌کند.
علت عدم انسجام، تفرقه و ازهم‌پاشیدگی برخی از هیات‌ها چیست؟
ماندن در کنار یکدیگر نیازمند قلب رئوف و صبر تشکیلاتی است؛ یعنی اگر قرار باشد که افرادی با خُلق و روحیات متفاوت در کنار یکدیگر کار کنند باید علاوه بر داشتن چشم‌انداز بتوانند در صورت به وجود آمدن ویروس تفرقه بیاندازه مدیریت کنند و با همدلی و صبر و گذشت جلوی ایجاد گسست و جدایی در تشکیلات را بگیرند. ما این روحیه را از دوران دفاع مقدس آموختیم که چگونه یک فرمانده می‌توانست با نیروهای جزء خود تعامل و رفاقت متقابل داشته باشد. ایثار و گذشتی که میراث شهیدان است یعنی گاهی اوقات باید از حرف درست خود چشم‌پوشی کنی ولی اجازه ندهی که مجموعه از هم بپاشد و دچار گسستگی و دوگانگی شود. اگر این روحیه حفظ شود آنگاه هر کس هم وارد این مجموعه بشود هم‌رنگ خواهد شد.
