روز شمار دفاع مقدس ـ 19 مهر ماه

خانه / انقلاب و دفاع مقدس / دفاع مقدس / روز شمار دفاع مقدس / روز شمار دفاع مقدس ـ 19 مهر ماه

در آغاز بيستمين روز، نيروهاي عراقي با عبور از رود كارون و قطع جاده‌ی اهواز آبادان، محاصره خرمشهر و آبادان را تشديد كرده، جبهه‌ی خودي را دچار بحران تازه‌تري كردند. در اين روز دشمن در ديگر محورهاي خرمشهر موفقيتي نداشت و حتي در محور دوربند مجبور به عقب‌نشيني شد. تلاش نيروهاي عراقي براي پيشروي در محور بستان سوسنگرد ادامه يافت و يك يگان دشمن به شهر بستان حمله كرد كه مجبور به بازگشتشد. امروز حدود 3 هزار نفر از اهالي دشت‌آزادگان به حمايت از رزمندگان اسلام، عليه دشمن راهپيمايي مسلحانه كردند.

در جبهه مياني، در محور گيلان‌غرب درگيري توپخانه ادامه يافت. محورهاي سرپل‌ذهاب و ياتاق زير آتش و نيز توسط مهاجمين مسلح مورد تهديد قرار گرفت. در جبهه شمالي، از اوايل بامداد، حمله به ستاد سپاه پاسداران اروميه و پادگان لشكر 64 آغاز شد. هواپيماهاي دشمن در مناطق عمليات جنوب و نيز شهر اهواز دست به اقداماتي زدند. همچنين جنگنده‌هاي ارتش جمهوري‌اسلامي عملياتي را عليه دشمن به انجام رساندند.

تاریخ شمسی 19 مهر 1366

تاریخ قمری 17 صفر 1408

تاریخ میلادی 10 اکتبر 1987

خلاصه روز:

بررسي طرح مانور عمليات در منطقه ماووت و گزارش شناسايي‌هاي انجام شده و برخي از مشكلات يگان‌ها در جلسه فرماندهان نيروي زميني سپاه و قرارگاه‌هاي نجف و قدس و يگان‌هاي عمل‌كننده؛ سخنان آيت‌الله طاهري در ابتداي جلسه.

حمله موشكي ايران به پادگان الرشيد بغداد و بازتاب آن در رسانه‌ها؛ گزارش راديو سوئد درباره اين حمله و حملات شيميايي عراق و حضور نظامي امريكا در خليج‌فارس.
حمله هوايي ايران به تأسيسات اقتصادي و نظامي عراق در استان اربيل و مناطق عملياتي مقابل منطقه سومار و گلوله‌باران تأسيسات نفتي و اقتصادي و نظامي عراق در پاسخ به حملات عراق به مناطق غيرنظامي و بمباران شيميايي.
تلاش ناموفق قايق‌هاي عراقي براي نزديك شدن به مواضع خودي در شرق دجله و جزيره مجنون. حمله شيميايي عراق به توپخانه خودي در منطقه مقابل بصره. حمله هوايي عراق به مواضع خودي در منطقه چزابه و شكستن ديوار صوتي برفراز مناطق كوشك و طلائيه.
گلوله‌باران شهر كفري در استان دهوك عراق به وسيله تانك و توپخانه عراقي‌ها. درپي اجراي عمليات نيروهاي لشكر9 بدر در اين شهر. حمله هوايي عراق به روستاي كاني‌العبيد در استان كركوك. اجراي كمين نيروهاي اتحاديه ميهني عليه نظاميان عراقي در منطقه كركوك.
درگيري نيروهاي خودي با عناصر حزب دمكرات در روستاي باغ شيخان در منطقه بوكان. درگيري با نيروهاي ضدانقلاب در جوانرود.
اعزام نيروهاي داوطلب مردمي به جبهه‌ها از شهرهاي مختلف كشور.
ارسال نخستين محموله موشك‌اندازهاي ميني‌كاتيوشاي 107 ميلي‌متري ساخت داخل به جبهه‌هاي جنگ و سخنان رفيق‌دوست درباره توليد انواع موشك در ايران. تحليل منابع غربي از توليد سلاح در ايران.
مواضع جمهوري اسلامي ايران درباره تحولات خليج‌فارس و جنگ در سخنان رئيس‌جمهور، نخست‌وزير و وزير امورخارجه. نامه دكتر ولايتي به دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي درباره حضور و مداخله امريكا در منطقه.
ورود يازدهمين كاروان نفتكش‌هاي كويتي تحت اسكورت ناوگان امريكا به خليج‌فارس. محدود شدن پرواز هواپيماهاي امريكايي در نزديكي مواضع ايران به دنبال دست‌يابي ايران به موشك استينگر.
انتقال ناوگان صيادي استان بوشهر به استان هرمزگان درپي حملات هوايي عراق به كشتي‌هاي صيادي در خليج‌فارس.
اظهار اميدواري وزير نيروي دريايي امريكا به كاهش نيروهاي نظامي امريكا در خليج‌فارس.
اعتراض چند تن از رهبران احزاب سياسي و برخي از شخصيت‌هاي برجسته پاكستان به حضور نظامي امريكا در خليج‌فارس.
به گروگان گرفته شدن 3 مهندس ايتاليايي به دست نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق و شرايط اتحاديه براي آزادي آنها.⁽¹⁾

تاریخ شمسی 19 مهر 1365

تاریخ قمری 6 صفر 1407

تاریخ میلادی 11 اکتبر 1986

خلاصه روز:

عمليات نفوذي “فتح1” در استان كركوك عراق به همت سپاه‌پاسداران در ساعت 1:30 بامداد آغاز شد. با اجراي آتش موشك‌اندازهاي 107 و خمپاره‌انداز‌هاي 120 ميلي‌متري بر تأسيسات جبل‌بر، جمبور، سقزلي، دارامان، باباگرگر و ارتفاعات كاني‌دوملان، منطقه دچار آتش‌سوزي گسترده‌اي شد. آتش‌سوزي باباگرگر از فاصله 40 كيلومتري مشاهده مي‌شد. دشمن گمان مي‌كرد كه اين مناطق را هواپيماها بمباران كرده‌اند، لذا ضدهوايي‌هاي خود را به شدت به كار انداخت. نيروهاي خودي پس از اجراي عمليات، در ساعت 4 بامداد بدون هيچ تلفاتي منطقه عملياتي را ترك كردند و به منطقه امن رسيدند.

دشمن با احساس خطر از سمت خورعبدالله، اقدام به تقويت اين منطقه كرد.
72 تن از مردم و نظاميان عراق در يكي از مرزهاي غربي كشور به ايران پناهنده شدند.
نايب رئيس شوراي فرماندهي عراق در كنفرانس اتحاديه بين‌المجالس: ايران تهديد كرده‌است كه دامنه جنگ را به ديگر كشورهاي منطقه گسترش مي‌دهد. اعمال مجازات‌هاي ديپلماتيك و اقتصادي عليه ايران ضروري است.
وزير امورخارجه تركيه: تركيه احتمالاً در آينده نقش مهمي را در جنگ ايفا خواهد كرد. تركيه در كركوك منافعي دارد و دوستان ايراني تاكنون به اين مسئله توجه داشته‌اند.
اولين دور مذاكرات ريگان و گورباچف در ريكياويك (ايسلند) پايان يافت.
روزنامه كويتي “السياسه” مدعي شد كه ايران با پيشنهاد انعقاد يك پيمان امنيتي با كشورهاي منطقه خليج‌فارس، درصدد است تا نقش ژاندارمي منطقه را مجدداً به دست آورد.
بررسي عملكرد صدام در قلع و قمع مخالفان خود در يك نشريه فرانسوي.
كارشناسان كشورهاي عضو اوپك درباره تعيين ضرايب عوامل توليد نفت هر يك از كشورها به نتيجه‌اي نرسيدند و بررسي تعيين روش قيمت‌گذاري نفت را آغاز كردند.
به دنبال كاهش درآمدهاي ارزي، يك كارخانه توليد لوله‌هاي پليكا در شيراز تعطيل شد.⁽²⁾

تاریخ شمسی 19 مهر 1363

تاریخ قمری 15 محرم 1405

تاریخ میلادی 11 اکتبر 1984

خلاصه روز:

فراخوان فرماندهان قرارگاه سلمان به تهران؛ اعزام نيرو از باختران؛ ارسال نوار به زبان فارسي به لشكرهاي عراقي جهت جنگ رواني و تحريك نيروهاي ايراني به پناهندگي
گزارش منابع كشتيراني كويت و بحرين از حمله ايران به يك نفتكش هندي عازم كويت؛ گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي درباره جنگ كشتي‌ها از آغاز جنگ تا حمله سه روز قبل عراق.
درگيري همراه با تلفات در سقز؛ اعدام يك افسر ژاندارمري كه قبلاً به اسارت ضدانقلابيون در آمده بود در سقز؛ ربوده شدن يك پيشمرگ كرد مسلمان مسلح در سنندج؛ تخليه مقر سيار كومه‌له در بانه و نيز تغيير محل سكونت عده‌اي از اهالي اين شهر در پي شايعه حمله قواي ايران به عراق و پاكسازي احتمالي منطقه؛ ادامه روند تسليمي‌ها؛ گزارش منطقه ١٠ سپاه در مورد تأمين نيروي سقز و بوكان
اظهارات صدام در مصاحبه با هفته نامه الوطن العربي چاپ پاريس: ما مايل به خاتمه دادن به جنگ هستيم، ولي اگر ايران خواستار ادامه آن باشد، اعراب تمام تأسيسات اقتصادي ايران را نابود خواهند كرد. عراق آماده بررسي برقراري روابط ديپلماتيك با امريكا پس از انتخابات آينده اين كشور است. روابط با شوروي در اوائل جنگ با مشكلاتي روبرو شد ليكن اميدواريم اين جنگ هيچ‌گونه تأثيري بر اين روابط نگذارد. رهبران فرانسه توانسته‌اند به تعهدات خود در قبال عراق، بويژه در شرايط مشكلي كه اين كشور با آن روبرو بود، عمل كنند.
وال استريت ژورنال به نقل از طارق عزيز: هنوز سلاح‌هاي غربي به رژيم جمهوري اسلامي ايران مي‌رسد و جنگ را به درازا مي كشاند؛ انستيتو مطالعات استراتژيك لندن در گزارش سالانه خود: عراق طي سال‌هاي 1983/84 به ميزان قابل توجهي سلاح دريافت كرده است. اين در حالي است كه ايران براي تهيه نيازهاي خود در زمينه سلاح با اشكالات فراواني روبرو بوده است.
خودداري صليب سرخ جهاني از تحويل ٧٤ اسير معلول عراقي در پي تصميم ايران مبني‌بر آزادسازي يك جانبه آنان به دليل ضرورت معاينه آنها توسط پزشك اين سازمان كه بايد از ژنو بيايد.
اعلام نگراني حزب كمونيست شوروي و جبهه آزادي بخش ملي الجزاير از ادامه جنگ ايران و عراق طي يك بيانيه مشترك
معاون رئيس جمهور امريكا در مناظره سياسي با همتاي خود از حزب دمكرات در يك برنامه زنده و سراسري: در شرايطي كه خميني با اسلام راديكالش به تروريسم حمايت شده از جانب دولت‌هاي متوسل مي‌شود، درمي‌يابيم كه مقابله با تروريسم مشكل است. ما بر اين اعتقاديم كه از كشورهاي ميانه‌روي عرب به نحوي كه امنيت اسرائيل را به خطر نيندازد، حمايت كنيم. ما توانسته‌ايم به كمك شوراي همكاري خليج (فارس)، متشكل از كشورهاي ميانه‌رو عرب، برويم تا در مقابل تروريسم بين‌الملل و يا اسلام افراطي (راديكال) كه از سوي خميني منتشر مي‌گردد، دفاع كنند؛ گزارش يك روزنامه قبرسي از ورود يك جوخه مرگ ايراني يا عرب به قبرس جهت انجام حمله انتحاري عليه ساختمان سفارت امريكا در نيكوزيا و آماده باش پليس قبرس در اطراف اين ساختمان؛ گزارش راديو اسرائيل از افزايش تدابير امنيتي پليس قبرس در سفارتخانه‌هاي خارجي
گزارش يونايتدپرس از توقيف يك اتومبيل حاوي پنج موشك كاتيوشا در غرب بيروت توسط ارتش لبنان؛ گزارش راديو اسرائيل از ممانعت ارتش لبنان از انفجار چهار اتومبيل حاوي مواد منفجره در بيروت
ورود تعدادي از مهندسان و تكنسين‌هاي ژاپني پروژه پتروشيمي ايران و ژاپن به توكيو⁽³⁾

تاریخ شمسی 19 مهر 1361

تاریخ قمری 23 ذی‌الحجه 1402

تاریخ میلادی 11 اکتبر 1982

خلاصه روز:

پاتک شبانه ارتش عراق برای بازپس‌گیری ارتفاعات سان‌واپا و وارولین و منطقه‌ی میان‌تنگ در منطقه‌ی عملیاتی مسلم‌‌بن‌عقیل.
شلیک گلوله‌های شیمیایی به‌دست نیروهای عراقی در منطقه‌ی عملیاتی رمضان و مجروحیت 4 نفر از نیروهای خودی.
تحولات امروز صحنه جنگ ایران و عراق، حملات توپخانه‌ای عراق به آبادان، یک نفر شهید و 3 نفر مجروح شدند؛ پناهنده شدن 30 نفر از غیرنظامیان عراقی به ایران؛ حمله‌ی یک گروه چریکی متشکل از نیروهای سپاه و ارتش به یک پاسگاه عراق در مهران، و کشته شدن شماری از نیروهای عراقی و انهدام بخشی از تجهیزات آنان.
تشریح دستاوردهای عملیات مسلم‌‌بن‌عقیل در مصاحبه‌های فرمانده کل سپاه با واحد مرکزی خبر بندرعباس و فرمانده لشکر‌81 زرهی باختران با روزنامه‌ی کیهان.
وقایع امروز مناطق شمال‌غرب، درگیری نیروهای تأمین جاده در حوالی ارومیه با نیروهای حزب دمکرات؛ شکست تهاجم نیروهای کومه‌له و دمکرات به پایگاه مستقر در روستای ابراهیم‌آباد؛ درگیری‌های پراکنده بین نیروهای خودی و مهاجمان در محور مهاباد ـ سردشت، پایگاه بیلو و حوالی بانه؛ نیروهای مسلح غیرقانونی پس از نفوذ به شهر سنندج 3 نفر را ربودند؛ برخورد یک خودرو نظامی و یک کمپرسی با مین در محور مهاباد ـ پسوه؛ گروگانگیری در محور بانه ـ سقز؛ پاک‌سازی یک ارتفاع و یک روستا در محور سنندج ـ مریوان.
گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) دربارة همکاری‌های رو به گسترش دولت سوسیالیست فرانسه و حزب دمکرات؛ افزایش کمک‌های نظامی عراق به گروه‌ها و احزاب غیرقانونی در ایران از طریق مسیر دولتو به میرآباد در محور سردشت ـ پیرانشهر.
درگیری عناصر سازمان مجاهدین خلق با مردم و نیروهای امنیتی در تهران و شیراز، 2 تروریست خودکشی کردند، یک نفر کشته و یک نفر دستگیر‌شد؛ حمله 2 نفر از عناصر سازمان به یک بسیجی در تهران و مجروح شدن وی؛ کشف و خنثی‌کردن 2 بمب دو کیلویی در میدان راه‌آهن و یک بمب قوی در خیابان رسالت تهران.
ادامه‌ی برخورد نیروهای امنیتی با تروریست‌ها؛ دستگیری 2 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق در تهران و مشهد؛ دستگیری چند نفر از اعضای سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) در ساری؛ دستگیری 4 نفر از فعالان گروه اتحادیه مبارزان کمونیست در لنگرود؛ اعدام یکی از اعضای فعال سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) به جرم شرکت در درگیری‌های مسلحانه به حکم دادگاه انقلاب اسلامی ایلام؛ اطلاعیه‌ی کمیته‌ی مرکزی انقلاب اسلامی درباره‌ی کشف 13 خانه‌ی تیمی، دستگیری283 نفر از کادرهای اصلی و فعال گروه‌های غیرقانونی و کشته شدن 28 نفر از این عناصر در درگیری‌های به وجود آمده.
هشدار فرمانده کل سپاه به دولت عمان در خصوص توطئه‌ی امریکا و رژیم اشغالگر قدس در تنگۀ هرمز.
دیدارهای وزیر خارجه‌ی ایران با وزیران خارجه‌ی الجزایر، کوبا و نیاکاراگوئه در حاشیه‌ی اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل.
اعلام گزارش پیشرفت فعالیت‌های کمیته‌ی ویژه وزیران خارجه‌ی کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد درباره‌ی جنگ ایران و عراق از سوی کوبا.
پایان کنفرانس دو روزه‌ی وزیران دفاع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در ریاض. پیشنهادهای مطرح شده در این اجلاس به کنفرانس سران تسلیم خواهد شد؛ سخنان دبیرکل شورا و وزیر دفاع کویت دراین‌باره؛ گزارش رادیو اسرائیل درباره‌ی این اجلاس دو روزه.
گزارش مفسر نظامی روزنامه‌ی نیویورک تایمز پس از اجرای عملیات مسلم‌‌بن‌عقیل که در آن به بررسی توانمندی‌های نظامی ایران و عراق و آینده‌ی جنگ پرداخته و اهداف آتی نظامی ایران را در مرزهای جنوبی خوزستان تشریح کرده است.⁽⁴⁾

تاریخ شمسی 19 مهر 1360

تاریخ قمری 12 ذی‌الحجه 1401

تاریخ میلادی 10 اکتبر 1981

خلاصه روز:

شهرهای اهواز و آبادان گلوله‌باران شد و خسارت‌های مالی و جانی به بار آورد.
نیروهای ارتش عراق در مناطق اشغالی ایران، از امروز تعویض شناسنامه‌های اهالی این مناطق را از ایرانی به عراقی آغاز کردند.
به‌دنبال ضرب‌الاجل ستاد مشترک عملیات شمال‌غرب به گروه‌های مسلح غیرقانونی برای معرفی خود به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، رادیو صدای کردستان، با هدف جداکردن صف نیروهای ارتش از پاسداران و نظام، در پیام مشابهی به نیروهای ارتش از آنان خواست تا خود را تسلیم کنند.
عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهرهای شیراز، تهران، فومن و مشهد، 2 عملیات ترور و 2 مورد پرتاب بمب انجام دادند که درپی آن 2 نفر شهید شدند.
اقدامات نیروهای امنیتی ایران در شهرهای تبریز، تهران، بندرترکمن و درود، به کشف یک خانه‌ی تیمی سازمان مجاهدین خلق، کشته‏‌شدن یک نفر از اعضای این سازمان و دستگیری 4 تن دیگر انجامید؛ در هفته گذشته در رشت، 30 نفر از اعضای سازمان مذکور دستگیر شدند و یک نفر کشته شد.
امام خمینی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی اجازه دادند که در مواقع ضروری، با استفاده از بخشی از اختیارات ولایت فقیه، براساس احکام ثانویه قوانین مورد نیاز را تصویب کنند.

پیام تبریک امام خمینی به رئیس‌جمهور اندونزی و رئیس شورای انقلاب صحرا به مناسبت عید قربان و اشاره‌ی ایشان به توطئه امریکا در حمله به مخازن نفتی کویت.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی و آیت‌الله منتظری در پیام‌هایی به ملت مصر به مناسبت ترور انور سادات، آنها را به ادامه مبارزه تا نابودی رژیم صهیونیستی و امریکا و تشکیل حکومت اسلامی تشویق کردند.
روزنامه‌ی جنگ (چاپ پاکستان) در مقاله‌ای به هجمه‌ی تبلیغاتی غرب علیه ایران و هم‌دستی این رسانه‌ها با دولت عراق اعتراض کرد.
ماهنامه الحریه (چاپ بیروت) در مقاله‌ای، ضمن بررسی اوضاع عراق بعد از وقوع انقلاب اسلامی تا زمین‌گیرشدن ارتش آن کشور در ایران، مطالب متنوعی از وضعیت نظامی و اقتصادی عراق منتشر کرد.⁽⁵⁾

تاریخ شمسی 19 مهر 1359

تاریخ قمری 1 ذی‌الحجه 1400

تاریخ میلادی 11 اکتبر 1980

خلاصه روز:

روزشمار سياسي 59/7/19

با طولاني‌شدن جنگ، عراق نيازمند به كمك‌هاي خارجي بيشتري شد و براي جلب كمك‌هاي مادي و تسليحاتي دست به تحركات سياسي وسيعي زد و نمايندگان ويژه خود را به كشورهاي مختلف اعزام كرد. از سوي ديگر، بغداد براي تحت فشار قراردادن حاميان عرب و غيرعرب جمهوري‌اسلامي، تصميم به قطع روابط سياسي خود با كشورهاي سوريه، ليبي و كره‌شمالي گرفت و روابط نزديك‌تري با دولت‌هاي حاشيه خليج‌فارس برقرار كرد. در مقابل جمهوري‌اسلامي نيز كشورهاي عرب منطقه و حتي شوروي را از ارسال كمك به عراق برحذر داشت و اعلام كرد كه دست به اقدامات تلافي‌جويانه خواهد زد. به اين ترتيب هرچه از آغاز جنگ مي‌گذرد، اثرات جانبي آن گسترش بيشتري مي‌يابد و با آشكارشدن مواضع دولت‌هاي منطقه و جهان، ابعاد سياسي جنگ روزبه روز گسترده‌تر مي‌شود.

شرح روز:

حملات و درگيري‌هاي زميني

جبهه جنوبي

نيروهاي دشمن با احداث پلي روي رودخانه كارون در نزديكي دارخوين، اوايل صبح امروز از كارون گذشته و جاده‌ی اهواز آبادان را قطع كردند و عده‌ی زيادي (حدود 900 نفر) را كه غالباً غيرنظامي و از اهالي آبادان و خرمشهر بودند، به اسارت درآوردند. و پس از بردن آنها به غرب كارون، مردان را از زنان جدا كردند. مردان را راهي عراق و زنان را آزاد مي‌كنند. به گزارش اطلاعات سپاه اهواز (ساعت20/30): «نيروهاي عراقي در 15 كيلومتري آبادان هستند. مردم و جوانان بسيج شهر آماده‌ی دفاعند.» به نظر مي‌رسد به خاطر مقاومت رزمندگان، عراقي‌ها قصد دارند با تمركز فشار در اين محور، خرمشهر را تصرف نمايند. طبق اعلام منبع مذكور: «نيروهاي عراقي در خرمشهر تا حدود دوربند عقب‌نشيني كرده، در شلمچه موضع گرفته‌اند. 12 نفر از نيروهاي دشمن در اين منطقه توسط سپاه وهوانيروز دستگير شده‌اند. امروز آبادان زير آتش سنگين دشمن قرار داشت و تعدادي از نقاط مسكوني و اقتصادي خسارت ديد.»

از سوي ديگر، ستاد مشترك به نيروي دريايي ارتش اطلاع داد كه: «نيروهاي عراقي امشب قصد دارند از رودخانه اروند عبور كرده، خود را به آبادان و خرمشهر برسانند.»

اهواز امروز چند بار مورد هجوم هواپيماهاي دشمن قرار گرفت و نقاط مختلف آن از جمله فرودگاه بمباران شد. مردم اهواز به تدريج به شهرهاي مجاور مي‌روند. راديوي بغداد نيز با تهديد در مورد به كارگيري موشك و هواپيماهايي كه تاكنون استفاده نشده، بر تشنج اوضاع مي‌افزايد.

به گزارش سپاه اهواز: «عراقي‌ها از جبهه فارسيات 4 كيلومتر عقب‌نشني كرده‌اند. سپاه دشت‌آزادگان نيز اعلام كرد:«در محور جنوب غربي اهواز، واحدهايي از دشمن در 6 كيلومتري هردان مستقر هستند و گردان تانك دشمن نيز در زمين‌هاي شبليه، بالاي كرخه‌كور، مستقر شده‌اند و حدود 40 گشتي دشمن به گشت‌زني مشغولند.» اجراي آتش سنگين روي بستان و سوسنگرد و مقابله توپخانه‌ها ادامه دارد. تانك‌هاي عراقي از كنار بستان گذشته، به طرف سوسنگرد مي‌روند.

پيشروي تانك‌ها در طول روز ادامه داشت، امّا در ساعت19 متوقف گرديد. يك گروه پياده (حدود 150 نفر) مسلح به كلاشينكوف و آرپي‌جي 7 به بستان حمله و پس از مدتي عقب‌نشيني كردند. ضمناً چند تانك و انبار مهمات دشمن منهدم گرديد. دشمن روز گذشته عده‌ی زيادي از افراد گروهك جبهه التحرير را در منطقه پياده كرد كه در روستاها پخش شده‌اند. امروز توسط برادران سپاه دو غيرنظامي كه با بي‌سيم مواضع خودي را به عراقي‌ها اطلاع مي‌دادند، دستگير شدند.

به گزارش شهرباني سوسنگرد: «در ساعت 16 امروز حدود سه‌هزار نفر از اهالي دشت آزادگان با مجوز قبلي را‌هپيماي مسلحانه كردند و حمايت خود را از نيروهاي رزمنده و آمادگي براي مقابله با دشمن اعلام نمودند.»

جبهه مياني و شمالي

برابر اعلام گروهان ژاندارمري مستقر در پاتاق (شرق سرپل‌ذهاب): «نيروهاي ژاندارمري و سپاه مستقر در ارتفاعات كوره‌موش از اوايل امروز زير آتش شديد دشمن قرار گرفتند. اجراي آتش در اين محور و سرپل‌ذهاب و پاتاق در طول روز ادامه يافت. هلي‌كوپترهاي خودي، مواضع دشمن را دركوره‌موش با راكت منهدم كردند.

به گزارش ستاد مشترك: اطراف شهر گيلان‌غرب همچنان زيرآتش توپخانه قرار دارد و توپخانه خودي نيز مواضع دشمن را زير آتش قرار داده است.» طبق اعلام همين منبع: «لشكر 6 عراق كه در منطقه قصرشيرين و سرپل‌ذهاب ماموريت دارد، دو گردان ش.م.ر. در اختيار دارد كه ممكن است در عمليات آينده از آنها استفاده كند.»

به گزارش واحد اطلاعات سپاه: «برابر خبر كاملاً موثق، قرار است ساعت 7 شب از طرف دموكرات‌ها، كومله و دولت عراق حمله شديدي به پادگان پيرانشهر آغاز شود. عراقي‌ها شب گذشته مهمات زيادي به دموكرات‌ها و كومله تحويل داده‌اند و اين‌ها اكنون در روستاي غزل‌آباد تجمع كرده‌اند و همراه يك ستون از ارتش عراق در اطراف رودخانه با دين‌آباد كمين كرده، منتظر رسيدن شب هستند. ضمناً نيروهاي خودي منطقه را تا نزديكي پادگان سنگر‌بندي كرده‌اند. سنگربندي ادامه دارد.»

برابر اعلام سپاه پاسداران و ستاد مشترك ارتش: «از ساعت 3 تا 4 بامداد امروز ( 59/7/19 )، ستاد سپاه پاسداران در اروميه و پادگان لشكر 64 و اطراف شهر اروميه مورد هجوم افراد مسلح با سلاح‌هاي سبك و سنگين قرار گرفت كه نيروهاي ارتش و سپاه و رزمندگان منطقه با آنان مقابله كردند. درگيري در طول روز ادامه داشت كه ضمن آن 17 نفر شهيد و 55 نفر مجروح شدند. از مهاجمين 9 نفركشته و 7 نفر دستگير شدند. درگيري پراكنده در اطراف شهر تا اواخر شب ادامه يافت.

حملات و درگيري‌هاي هوايي

آبادان: امروز دو ميگ عراقي بر فراز آبادان مانور دادند. در اطراف آبادان يك هلي‌كوپتر خودي سقوط كرد كه به دو خلبان آن آسيبي نرسيد.

اهواز: هواپيماهاي دشمن امروز چند‌بار حمله كردند و نقاطي از جمله صنايع فولاد، مقر عمليات سپاه و فرودگاه را هدف قرار دادند.

سوسنگرد: در حد‌فاصل بستان سوسنگرد يك ميگ دشمن سقوط كرد و خلبان آن دستگيرشد.

بستان: امروز دو فانتوم نيروي هوايي ارتش مواضع دشمن را در منطقه بستان بمباران كردند.

جبهه جنوب: در ساعت 13 يك فانتوم اف 5، توسط آتشبارهاي دشمن هدف قرار گرفت و سقوط كرد.

خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش

اطلاعيه 173… رزمندگان غيور ژاندارمري موفق شدند يك ميگ عراقي را در ناحيه بستان سرنگون و خلبان آنرا دستگير نمايند.

اطلاعيه 175.. در حمله هواپيماهاي متجاوز عراقي در مورخه 19 مهر به جزيره خارك، هيچ‌گونه تلفات جاني به پرسنل مقيم اين جزيره وارد نشد.

اطلاعيه 177 روز 19 مهر در منطقه سرپل‌ذهاب يك افسر و چهار درجه‌دار مسلمان عراقي در حالي كه عكس‌هايي از امام‌خميني را به همراه داشتند، با يك دستگاه تانك خود را تسليم نيروهاي رزمنده ارتش كردند.

خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق

بيانيه 71

شب گذشته و بامداد امروز هواپيماهاي نيروي مسلح ما به دشمن كه قصد حمله داشت، هجوم بردند و او را مجبور به عقب‌نشيني كرده، خسارات جاني و مالي زيادي به او وارد ساختند.

خسارت‌هاي دشمن: 20 كشته، انهدام 3 توپخانه ضدتانك، دوخودرو و با سرنشينان پاسدار، به آتش كشيدن يك مخزن سوخت و سرنگون كردن يك هواپيما و يك هلي‌كوپتر در منطقه جنوب.

خسارات ما: 3 كشته و 8 زخمي منهدم شدن دو تانك و يك نفربر.

هوايي: هواپيماي دشمن در ساعت6/48 به مناطق مسكوني شيب و در ساعت 7/30 به بازاري در اربيل حمل نمودند. در اثر اين حملات 4 نفر كشته و 12 غيرنظامي زخمي شدند. هواپيماهاي ما به نيروهاي دشمن در منطقه آبادان حمله و يك كارخانه را در نزديكي اهواز بمباران كردند و به سلامت بازگشتند.

بيانيه 72

نيروهاي قادسيه در ساعت 8 مورخه 1980/10/11 ( 59/7/19 )، برطبق محاسبات دقيق كه دشمن را غافل‌گير ساخت، از رودخانه كارون عبور كردند. نتيجه خسارات مشهود دشمن در اين روزچنين بوده است:

50 كشته، 536 اسير نظامي، 20 اسير از پاسداران خميني

تجهيزات: يك هواپيما… يك هواپيماي فانتوم، دو هلي‌كوپتر ضدتانك، يك توپ 178 ميليمتري، ايستگاه‌هاي فرستنده، منفجر ساختن لوله‌هاي نفت ميان خرمشهر و اهواز، تصرف تعداد بسياري از خودروهاي نظامي و غيرنظامي. خسارت‌هاي ما انهدام دو تانك و دو خودرو، 2 كشته و 11 مجروح. يكي از افسران اسير شده است. تعداد افراد دشمن كه در خرمشهر و آبادان كشته شده‌اند، بيش از هزارتن برآورد مي‌شود. تعداد مجروحين بيش از اين است.

بازتاب حملات و درگيري‌ها

راديو لندن: عراقي‌ها مدعي شدند كه از رودخانه استراتژيك كارون در مجاورت خرمشهر عبوركردند. از آن جايي كه تاكنون ادعاهاي عراق صحت نداشته ممكن است عبور از كارون نيز ادعايي بيش نباشد. به نظر مي‌رسد عراقي‌ها كه نگران بن‌بست كنوني جنگ هستند، نيروهاي كمكي خود را به بخش جنوبي منطقه جنگ حركت دهند.

خبرنگار بي‌بي‌سي در جاده بين بصره و بغداد حركت تعداد زيادي نيرو و انتقال تجهيزات جنگي را به طرف جبهه مشاهده كرده كه در ميان آنها ناوبرهاي مجهز به توپ نيز كه قادر به حركت در دريا و خشكي هستند، ديده شده است. احتمال دارد اين‌ها را براي حمله به آن سوي شط‌ العرب آماده كرده باشند. اگر عراقي‌ها بتواند از آبراه عبور كنند و به طرف آبادان بروند، مي‌‌توانند با يك حمله گاز انبري ارتباط جاده اصلي منتهي به آبادان را قطع نمايند…. چنانچه عراقي‌ها تصميم به يك حمله نهايي بگيرند، احتمالاً تلفات سنگيني به بار خواهد آمد.

راديو اسرائيل: نيروي هوايي ايران در آسمان برتري خود را نشان داد، همان‌طور كه نيروي دريايي ايران نيز ثابت كرد كه فرمانرواي تنگه‌هرمز و خليج‌فارس است. در اوايل هفته گذشته دو هواپيماي بمب‌افكن جنگي ساخت آمريكا بدون اين كه شناسايي شوند. دو روز روشن به قلب بغداد راه يافته، مركز تحقيقات اتمي جنجال‌برانگيز عراق را بمباران كردند.

جمهوري‌اسلامي ايران

رئيس جمهور:…. ما از روز نخست به دولت‌هاي منطقه كه به عراق كمك كنند، اخطار كرده‌ايم كه آنها در معرض حملات ما قرار خواهند گرفت. ما به هيچ قيمت شكست را نمي‌پذيريم و از نظر ما جنگ يك سرنوشت بيشتر نمي‌تواند داشته باشد و آن پيروزي است. بنابراين از نظر ما تمام نيروهايي كه براي درهم شكستن مقاومت ما عمل مي‌كنند، دشمن هستند و ما با آنها رفتاري مي‌كنيم كه با دشمن بايد كرد.

ديدار سفير شوروي با رئيس جمهور: سفير اتحاد جماهير شوروي با رئيس‌جمهور ملاقات نمود. در اين ملاقات رئيس‌جمهور تأكيد كرد كه خواست جمهوري‌اسلامي ايران اين است كه شوروي در جنگ ايران و عراق مداخله ننمايد.

سفير شوروي گفت: سياست دولت متبوع وي در طول اين جنگ حفظ بي‌طرفي بوده است و كشورش خواستار روابط دوستانه و صميمي با ايران است… اخباري كه در مورد ارسال كمك شوروي به عراق از طريق خليج عقبه انتشار يافته، صحت ندارد و شوروي خواستار ختم منازعات است.

عراق

صدام امروز سه نماينده بلند‌پايه خود را به چهار كشور تركيه، عربستان، هند و كويت براي جلب ميانجي‌گري و تهيه مواد‌ سوختني اعزام كرد.

سخنگوي رسمي وزارت خارجه عراق: دولت عراق تصميم گرفته روابط ديپلماتيك خود را با سوريه، ليبي و كره‌ شمالي قطع كند. اين تصميم به عنوان اعتراض به كمك‌هاي نظامي اين سه كشور به ايران است.

تلاش‌هاي صلح

كورت والدهايم، دبيركل سازمان‌ملل‌متحد از ايران و عراق خواست اقداماتي را براي تأمين امنيت كشتي‌هاي بازرگاني كه در مصب اروند‌رود لنگر انداخته‌اند، به عمل آورند.

رئيس هيأت نمايندگي ايران در سازمان‌ملل اعلام كرد طي دستوري كه از تهران دريافت داشته، خواستار تشكيل جلسه شوراي‌امنيت است. شوراي‌ امنيت سازمان‌ملل دو بار درباره پايان جنگ دو همسايه تشكيل جلسه داده، ولي از صدور قطعنامه در مورد آتش‌بس پرهيز كرده است.

مواضع و اقدامات كشورها

كارتر گفت كه نگران حمايت ليبي از ايران است، چرا كه آمريكا در وهله اول خواهان پايان جنگ ايران و عراق است، ولي اگر جنگ ادامه پيدا كند، آمريكا از نفوذ خود براي بازنگه داشتن ساير كشورها از مداخله نظامي در جنگ ايران و عراق استفاده مي‌كند… آمريكا در خليچ‌فارس نيروي دريايي و هوايي كافي براي حفظ منافع دارد و در صورت لزوم، نيروهاي آمريكايي تنگه‌هرمز را باز نگاه خواهند داشت.

وزارت دفاع انگليس: نيروهاي دريايي اين كشور يك ناوشكن موشك‌انداز را در مدخل تنگه هرمز مستقر ساخته تا از كشتي‌هاي انگليسي محافظت كند.

سرهنگ قذافي در پيام‌هاي مشابهي براي ملك‌خالد پادشاه عربستان و ساير رهبران كشورهاي خليج‌فارس از آنها خواست به جاي جنگ، با مسلمانان ايران متحد شوند و جبهه متحد عليه تهديدات آمريكا تشكيل دهند…. اين يك وظيفه اسلامي است كه ما اعراب به جاي ان كه از جانب آمريكا با ايراني‌ها بجنگيم، در كنار مسلمانان ايران قرار بگيريم.

شاه اردن و علي عبداله صالح، رئيس جمهور يمن‌شمالي، حمايت كشور خود را از تلاش مرد معراق براي بازپس‌گرفتن اراضي و آب‌هاي قانوني‌شان اعلام كردند. از سوي ديگر، جمهوري دمكراتيك يمن‌جنوبي تسهيلات بندري خود را در اختيار كشتي‌هاي باركشي گذاشته است كه از راه بندر عقبه كمك‌هاي نظامي و غيرنظامي به عراق مي‌رسانند.

… عربستان سعودي، كويت، امارات عربي متحده و قطر تصميم گرفتند براي كاهش اثرات جنگ روي عرضه نفت اقداماتي انجام دهند. وزاري اين چهار كشور در طائف پايتخت تابستاني عربستان سعودي، تصميم به افزايش توليد نفت گرفتند.

تحليل‌ها و تفسيرها

خبرگزاري رويتر:… عراق كه آغازگر جنگ با ايران در 22 سپتامبر است، اكنون بيش از همه علاقه‌مند به پايان جنگ است. ايران با مواضع ثابت خود همچنان در ادامه جنگ و بيرون راندن نيروهاي عراق از كشور خود مصمم است و هرگونه مذاكره يا آتش‌بس را پيش از بيرون راندن نيروهاي عراقي بي‌معني مي‌داند.

راديو آمريكا:… شكست دادن ايران براي عراق از نظر نظامي شايد امكان‌پذير نباشد، امّا ممكن است فشارهاي اقتصادي او را براي رسيدن به اين هدف موفق سازد. ذخاير عراق از درآمد نفت اينك حدود 20 ميليارد دلار است كه پس از عربستان‌ سعودي قرار مي‌گيرد. بنابراين عراقي‌ها مي‌توانند مدت طولاني به جنگ ادامه دهند.. احتمال اين كه مشكلات اقتصادي عراق را از پاي درآورد، بسيار كم است، امّا اوضاع در ايران كاملاً فرق مي‌كند. ذخاير مالي ايران تا پيش از انقلاب به حدود 21 ميليارد دلار مي‌رسيد كه حدود 9 ميليارد دلار آن در بانك‌هاي آمريكا مسدود شده است و به 13 ميليارد دلار آنهم تاكنون چيزي اضافه نشده است. توليد نفت از 6 ميليون بشكه در روز به سه ميليون و پانصد هزاربشكه كاهش يافت و حتي به حدود 700000 بشكه در روز رسيده است. به نظر تحليل‌گران آمريكايي گمان نمي‌رود كه ايران بتواند با تكيه بر ذخاير مالي مدت زيادي دوام بياورد.

خبرگزاري يونايتدپرس: در پي جنگ عراق و ايران، صدماتي كه ارتش ايران به تأسيسات فاو البكر وارد كرده است، ميزان صدور نفت‌خام عراق را براي حداقل يك سال با كمبود دو ميليون بشكه در روز روبرو خواهد كرد.

راديو لندن:… در ايران از پايان فوري جنگ كمتر سخن به ميان مي‌آيد. تنها شرايط آيت‌الله خميني براي برقراري صلح، سرنگون شدن رژيم عراق است. پرزيدنت بني‌صدر و فرماندهان ارتش به خطرات يك جنگ طولاني واقفند، ولي تندروهاي اسلامي مي‌گويند ايران به يك جنگ طولاني احتياج دارد. به نظر آنان جنگ كوتاه‌مدت باعث تقويت ليبرال‌هاي غربي خواهد شد.

راديو كلن:… رژيم صدام برخلاف اصول بين‌المللي، جنگ اعلام نشده‌اي را عليه ايران آغازكرد. برخلاف آنچه ابتدا به نظر مي‌رسيد، اين جنگ برق‌آسايي نبود كه به زعم صدام، عراق را تبديل به قدرت درجه اول منطقه گرداند، بلكه برعكس اين جنگ به يك نبرد فرسايشي تبديل مي‌شود كه خاتمه آن در آتيه نزديك بعيد به نظر مي‌رسد…. بهترين راه براي ختم جنگ ايران و عراق محدود ساختن آن از لحاظ جغرافيايي و تسليحاتي است، البته اين نسخه داروي قطعي بلاي جنگ نيست….

راديو اسرائيل: جنگ ايران و عراق برخلاف انتظارات صدام به يك جنگ فرساينده مبدل شده است. مجله نيويوزيك در مورد بازنده و برنده احتمالي جنگ نوشته است: دولت كارتر با بي‌طرف ماندن نقش خود را خوب‌بازي كرده، در نتيجه قادر به تقويت روابط خود با كشورهاي محافظه‌كارعربي كه از گسترش جنگ در هراسند شده است.

برنده‌ی ديگر اين جنگ اسرائيل است. اسرائيل از تماشاي دو ارتش مجهز دشمن كه در حال درهم كوبيدن يكديگر هستند و از نفاق دنياي اسلام كه مي‌تواند جبهه‌اي يكپارچه عليه اسرائيل ايجاد كنند، خرسند است.

نيوزويك در مورد مصر مي‌نويسد: سادات شانس بازگشت به اردوي اعراب را خواهد داشت. و به كشورهاي محافظه‌كار عرب پيشنهاد كمك داده و براي دفاع از عربستان ابراز آمادگي كرده است… سازمان آزادي‌بخش فلسطين بازنده اصلي اين جنگ است. ساف كه پس از ده سال موفق به ايجاد روابط مستحكمي با ايران شده ناگهان دوست تازه و متحد ديرينش را غرق در جدالي يافت كه مي‌تواند به طور خطرناكي مبارزه فلسطين را منحرف كند.

راديو مسكو:… عراق و ايران نمي‌توانند از ويراني متقابل و خونريزي و انهدام اقتصاد يكديگراستفاده نمايند. هر دو كشور از كشورهاي روبه رشد به شمار مي‌روند، هر دو كشور از مدتي نه چندان دور از سلطه‌گري اقتصاد سرمايه‌داري خارجي رهائي يافته‌اند و ارباب ثروت‌هاي طبيعي خود شده‌اند و استقلال اقتصادي خود را تحكيم بخشيده‌اند. درگيري جاري دو كشور پايه‌هاي اين استقلال را ويران مي‌سازد…. صنايع ملي عراق و ايران اقتضاي دست‌يابي به يك راه حل سياسي را ايجاب مي‌‌نمايد.⁽⁶⁾

منابع :

1- کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس

2- کتاب: ماجرای مک فارلین

3- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق

4- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل

5- کتاب: آزادسازی سرزمین‌های ایران

6- کتاب: هجوم سراسری