اصحاب سیدالشهداء| بریر بن خضیر همدانی؛ معلم شهید عاشورا

بریر بن خضیر همدانی از خاندان بنی مشرق و در اصل از اعراب یمن و ساکن کوفه بوده است.

زمان پیوستن به اباعبدالله
با شنیدن خبر حرکت حسین(ع)،‌ خود را به مکه رساند و از مکه تا کربلا همسفر امام خویش شد.

به یزید بن معقل از سپاه دشمن،‌ که با وی محاجّه می کرد. پیشنهاد مباهله داد و و پس از کشتن وی و سی نفر دیگر، رجز خوان جنگید. رضی بن منقذّ عبدی با وی درگیر شد. بُریر او را بر زمین افکند و بر سینه اش نشست. منقّذ دیگران را به کمک طلبید. کعب بن جابر ازدی پشت نیزه را بر بریر فرود آورد بریر بینی منقذّ را کند. وی بر اثر نیزه به کنار افتاد و کعب با شمشیر او را به شهادت رساند.

وی از تابعین، مدرس و استاد قرآن، شجاع، پارسا، قاری قرآن بصیرتمند در دین، نویسنده کتاب (قضایا و احکام )، راوی روایات امیرمومنان و امام مجتبی، زاهد، دشمن شناس و معلم و مفسر قرآن در مسجد کوفه بود. وی در رکاب امیر مومنان در صفین نیز شمشیر زده بود.

نام بریر در زیارت رجبیّه آمده است امّا در زیارت ناحیه نیست. در کتب معتبر مانند : تاریخ طبری ج ۵ ص ۴۳۲ بحارالانوار: ج ۴۵ ص ۱۵ ابصارالعین: ص ۷۰ کامل: ج ۴ ص ۶۷ رجال شیخ طوسی : ص ۱۰۳ تنقیح المقال: ج ۱ ص ۱۶۷ مناقب ج ۴ ص ۱۰۰، ناسخ التواریخ:‌ ج ۲، ص ۲۶۷ و … از وی یاد شده است.

۳- قاتلان او را مختلف نوشته اند. در بحارالانوار قاتل او بحیر بن اوس الضبی است که با خواندن اشعاری به کار خویش افتخار کرده است. (بحار الانوار: ج ۴۵، ص ۱۶ )‌امّا نوشته اند کعب بن جابر را در بازگشت از میدان، خواهرش نوار، سرزنش کرد، نوار گفت: دشمن را بر ضد فرزند فاطمه یاری کردی و بزرگ قاریان را کشتی ؟! کعب پاسخ داد:

خواهرم. با سرزشی که کردی از این امر بپرس و بخواه تا آگاه و خبردار شوی. آن بامداد ناگوار تصّور نمی شد که در صبحگاه  جنگ پر وحشت این کاره باشم. ولی نیزه ای که بند بندش سخت و محکم بود. با خود همراه داشتم و خطا نمی رفت و از شمشیری با تیغه درخشان و صیقلی و دم برنده برخوردار بودم. من نیز آن را برهنه کردم به جان آن دسته از غیرتمندانی که دینشان غیر دین و آئین  من بود و چشمم مانند آنان را میان مردم ندیده بود. نه در زمانش و نه در روزگار گذشته. از آن زمان که جوان بودم تا کنون نبرد شدید ترین مردان جنگی بودند در شمشیر زدن با قدرت هر چه بیشتر شمشیر می زدند آری هرکسی حامی و پناهگاه شد شمشیرزن خواهد شد. به راستی در برابر سر نیزه و شمشیر برهنه، پایداری کرد و حقاً در به خاک انداختن سواره و پیاده کوشید، اگر چه سودی نداشت. اگر عبیدالله را ملاقات کردید، پیام مرا به او برسانید که من برای خلیفه مردی مطیع و شنوا بودم بریر را کشتم و در آن هیاهو که منقذ فریاد می زد حمایت کنندگان کجایند، نعمتی از او دریافت کردم. رضی بن منقذ که زخمی شده بریر بود و نجات یافته بود.