خاتم المحدثین حاج میرزا حسین نوری صاحب مستدرک الوسایل

حسین فرزند محمد تقی معروف به «محدث نوری» از محدثین و عالمان بزرگ و پرتلاش جامعه شیعه است، که زندگی پربار و فوق العاده پربرکتی داشته است.

خوشبختان این عالم بزرگ، خود بخشی از زندگی خویش را به قلم خود نوشته است.

او می‏نویسد: من هیجدهم ماه شوال سال ۱۲۵۴ هجری، در روستای «یالوا» از روستاهای نواحی مازندران به دنیا آمدم، بیش از هشت سال از عمرم نگذشته بود، که پدرم را از دست دادم و با درد یتیمی هم آغوش شدم، چند سالی با رنج یتیمی زندگی را گذراندم و مشغول علم و دانش شدم.

در راه تحصیل علم و دانش توفیق خداوند نصیبم شد و قبل از آن که به سن پانزده سالگی برسم، در حوزه درسی و تربیتی فقیه بزرگ «مولا محمد علی محلاتی» شرکت جستم و از علم و راهنمائیهای پدرانه و دلسوزانه او، که عالم زاهد و وارسته و عمیقی در علم فقه و اصول بود، خوب استفاده‏ها کردم.

آن گاه به تهران آمدم و در حوزه درسی عالم بزرگ و فقیه توانا «حاج شیخ عبد الرحیم بروجردی» شرکت نمودم و رابطه استاد و شاگردی با استاد سبب شد، که با دختر او ازدواج کنم و بهتر بتوانم از خرمن علم و دانش او بهره‏مند شوم.

در سال ۱۳۷۳ راه کشور عراق را پیش گرفتم، و در حوزه علمی نجف اشراف حدود چهار سال از حوزه درسی مهم شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به «شیخ عراقین» شرکت نمودم و استفاده‏های زیادی بردم. پس از آن به خاطر نا مساعد بودن شرائط آن حوضه به ایران بازگشتم، اما باز در سال ۱۲۷۸ به حوضه نجف اشراف برگشتم، و مدتی در کلاس درس استاد بزرگ «شیخ مرتضی انصاری» شرکت نمودم. به همراه استاد خود «شیخ عبدالحسین تهرانی» مدتی زا در کربلا و دوسال در کاظمین علیه السلام به سر بردم و از سوی استاد خود به رتبه«اجازه نقل حدیث» دست یافتم.

در سال ۱۲۸۰ زیارت خانه خدا نصیبم شد، و پس از مناسک حج به نجف اشراف برگشتم و هم چنان به درس «شیخ انصاری» حضوری می‏یافتم، تا این که او؛ رسال ۱۲۸۱ رحلت نمود. به سال ۱۲۸۴ به ایران آمدم و به زیارت حضرت امام رضا علیه السلام  توفیق یافتم، و در سال ۱۲۸۶،که به عراق برگشتم، استاد خود «شیخ عبدالحسین تهرانی» را از دست دادم و در مرگ او سوگوار شدم، اما باز از عراق راهی مکه شدم، و در بازگشت، در حوضه درسی مجدد بزرگ «میرزا محمد حسن شیرازی» شرکت کردم، که آن استاد در سال ۱۲۹۱ به همراه شاگردان خود به «سامرا» هجرت نمود، آن گاه در سال ۱۲۹۲ با اعضاء خانواده و استاد دیگر خود «مولافتحعلی سلطان آبادی» و داماد خو «شیخ فضل الله نوری» به سامرا مهاجرت کردیم.

پس از این مرحله، برای سومین بار به حج و زیارت حضرت رضا علیه السلام موفق شدم، در سال ۱۲۹۹ برای چهارمین بار به حج رفتم و پس از بازگشت به سامرا، ملازم جلسه‏های درسی میرزای شیرازی گردیدم، تا این که آن بزرگوار به سال ۱۳۱۲ در سامرا چشم از جهان فرو بست و من به حوزه نجف مهاجرت کردم.

آری، کتابهای ارزشمند و ماندگار «محدث نوری» که محصول تمام شبانه روز عمر شصت و شش ساله اوست، هر کدام دارای ویژگی و اهمیت زیادی است، در حوزه‏های علمی منبع و ماخذ استفاده عالمان و اهل تحقیق است، که معرفی همه آنها از حوصله این نوشتار بیرون است، بدین دلیل تعدادی از آنها را معرفی می‏کنیم:

۱- نفس الرحمان، درباره معرفی شخصیت سلمان فارسی.

۲- دارالسلام، دو جلد، در مورد خواب و رویا.

۳- معالم العبر، در تکمیل جلد هفده «بحارالانوار»

۴- جنه الماوی، داستانهای افرادی که به ملاقات امام زمان علیه السلام رسیده‏اند.

۵- فیض قدسی، در احوال علامه مجلسی.

۶- صحیفه چهارم امام سجاد علیه السلام.

۸- نجم الثاقب، در احوال امام غایب علیه السلام، فارسی.

۹- کلمه طیبه، فارسی.

۱۰- فصل الخطاب.

۱۱- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مهمترین کتاب «محدث نوری» است، که در سه جلد بزرگ با بیش از دو هزار صفحه به چاپ رسیده، و در چاپ جدید کنونی تعداد آن حدود بیست جلد می‏شود.

این عالم بزرگ دینی، از نظر اخلاق و رفتار انسانی در مرحله درخشانی قرار داشته است. شاگرد وارسته او «محدث قمی» درباره استاد خود که سالیانی با او می‏زیسته است، می‏گوید:

محدث نوری، عالم خوش برخوردی بود، سریع چیز می‏نوشت، حافظه نیرومندی داشت، موقعیت شناس بود، زود به افراد اعتماد نمی‏کرد، در انجام عبادت جدیت و قاطعیت به خرج می‏داد، زهد و پارسائی را شیوه خود قرار داده بود، هرگز نماز شب و مناجات سحر او با خداوند قطع نمی‏شد، و بالاخره این دانشمند بزرگوار در قله بلندی از شرافت و فضائل انسانی قرار داشت، بطوری که با اعمال و رفتار سالم و جذاب خویش، سبب تبلیغ دین و گرایش افراد به راه خداوند می‏گردید…

این عالم بزرگ و شایسته، شب چهارشنبه بیست و هفتم جمادی الثانی سال ۱۳۲۰ هجری قمری در شهر «کوفه» زندگی را به درود گفت جسد او را به نجف منتقل کردند و در ایوان سوم سمت شرقی صحن مقدس حرم امیر المومنین علیه السلام به خاک سپرده شد.

محدث بزرگ، حاج میرزا حسین نوری و آثار ارزشمند او را، که در جهت احیای احادیث دینی می‏باشد، عالمان و فقیهان و محدثان عالی مقام زیادی، مورد ستایش و تایید فراوان قرار داده‏اند، که از جمله آنان هستند:

علامه بزرگ محمد حسین کاشف الغطا، شیخ الشریعه اصفهانی، حاج شیخ عباس قمی، حاج میرزا حسن شیرازی، شیخ آقا بزرگ تهرانی، سید محسن امین جبل عاملی، استاد شهید مرتضی مطهری، و امام خمینی رحمت الله علیه.

منبع: تبیان

بازدیدها: 96