پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
دعای روز هشتم ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز هشتم
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَهَ الْأَیْتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ وَ صُحْبَهَ الْکِرَامِ بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِینَ
اى خدادر این روز مرا ترحم به یتیمان و اطعام به گرسنگان و افشاء و انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت نیکان نصیب فرما به حق انعامت اى پناه آرزومندان عالم.
شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمه الله علیه
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَهَ الْأَیْتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ وَ صُحْبَهَ الْکِرَامِ بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِین[۱] اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَهَ الْأَیْتَامِ؛
قلب خود را چگونه جلا دهیم
خدایا در این ماه رمضان به من توفیق بده و روزی من کن که نسبت به ایتام رحمت داشته باشم، رحمت به ایتام امر مطلوب و پسندیده ای می باشد؛ اگر قلب انسان زنگ بزند چند امر باعث جلای آن است؛ یکی: تلاوت قرآن [۲]؛ دوم: استغفار در سحر ها و یکی هم رحمت بر ایتام و دستگیری از ایشان. این سه امر قلب را جلا می دهد. [۳]
وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ؛ خدایا در ماه رمضان روزی من کن تا سفره افطاری داشته باشم و افطاری بدهم
افراد بسیاری بوده و هستند که افطاری های ویژه ای برای فقرا داشتند و شب های ماه رمضان افطاری درست می کردند و به فقراء اطعام می نمودند: همچنین به یاد دارم بسیاری از مومنان در ماه رمضان نیز چند شب افطاری می دادند، ولی یک شب را مخصوص فقراء و مستمندان اطعام می کردند؛ اطعام یک برنامه و مطلب مهمی است که مورد تاکید شرع اسلام است و برکات بسیاری برای جامعه و فرد دارد. [۴]
وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ؛ خدایا در این ماه توفیق بده تا بلند سلام کنم [۵]
تاجر مومنی بود که خیلی به هم علاقه داشتیم ؛ آن ایام که من در قم درس می خواندم، ایشان همان موقع ماهی سی تومان برای من می فرستادند و آن زمان سی تومان خیلی بود، شهریه ما پانزده تومان بود، ایشان سی تومان برای من می فرستاد. وقتی وارد منزل می شد از همان جلوی درب منزل با صدای بلند به اهل منزل سلام می کرد و این شیوه او بسیار آموزنده بود و درس عملی به جوانان به شمار می رفت.
سلام کردن ثواب زیادی هم دارد؛ سلام کردن مستحب است ولی جواب سلام دادن واجب است؛ همچنین جواب سلام دادن به طوری که طرف بشنود هم واجب است. البته بعضی جاها باید سلام نظامی داد؛ اگر شخصی که سلام می کند و دور است با تکان دادن دست به او سلام کن و به نحوی بفهمان که جواب سلام او را داده ای.
مسئله شرعی درباره سلام:
اگر در یک مکانی دو نفر به هم برخورد کردند و همزمان به هم سلام کردند؛ این جا بر هر دو لازم است که جواب سلام همدیگر را بدهند.
حکایتی از علاقه به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
شخص مسیحی بود؛ شغل کفاشی داشت بعدها در همان محل کارش هم وفات کرد؛ ایشان از مریدان آیت الله لنگرودی بود و مسلمان هم شده بود، من صبح گاه بود که از جلوی مغازه ایشان عبور می کردم و وقتی ایشان را دیدم گفتم « صبحکم الله »؛ ایشان در جواب من گفت « مساء کم الله » من با تعجب گفتم الان که صبح است شما چرا عصر بخیر می گویید!؟ ایشان گفتند: تا امام زمان حضرت مهدی ( علیه السلام ) تشریف نیاورند صبح نیست؟! من منقلب شدم و واقعا هم همینطور است تا امام زمان تشریف نیاورده اند ؛ صبح نیست این قضیه مربوط به شصت؛ هفتاد سال پیش بود که برای شما نقل کردم.
شعر:
منتظرم تا که فصل دی به سر آید
باغ شود سبز و باغبان ز در آید
خیلی شعر پر معنایی است؛ دعا کنیم تا زند ه هستیم حضرت را ملاقات کنیم و هیچگاه فراموش نکنیم که افضل الاعمال انتظار الفرج [۶]
وَ صُحْبَهَ الْکِرَامِ
خدایا در این ماه به من توفیق بده که با انسانهای پاک و متدین و اهل کرامتت همنشین شوم؛ خدایا مرا با نیکان همنشین کن [۷]
شعر:
با بدان کم نشین که چو صحبت بد
گر چه پاکی تو را پلید کند
آفتاب بدین بزرگی را
لکه ابر ناپدید کند [۸]
سعی کنید دوستانتان از لحاظ امور معنوی یک درجه از شما بالاتر باشند؛ اگر دوستت یک ربع زودتر از تو برای نماز شب بلند می شود با او هم حجره شو؛ با کسی رفیق باش که کمی از شما جلوتر است. رفیق خوب در پیشرفت انسان بسیار موثر است. یکی از رموز موفقیت بنده این بوده که دوستان خوب انتخاب می کردم.
بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِین
خدایا این دعا های مرا مستجاب کن به حق نعمت هایی که به ما دادی، این چهار دعا یعنی یتیم نوازی، افطاری دادن (اطعام طعام)، بلند سلام کردن و هم نشینی با خوبان را در حق ما مستجاب کن ای کسی که پناه آرزومندان هستی.
پی نوشت:
[۱] – إقبال الأعمال ص : ۱۳۴ با اندکی تفاوت
اللهم ارزقنی فیه رحمه الأیتام و إطعام الطعام و إفشاء السلام و مجانبه [و جنبنی فیه صحبه] اللئام و ارزقنی فیه صحبه الکرام بطولک [بعزتک ] یا ملجأ أمل الآملین [برحمتک یا أرحم الراحمین ]
[۲] – -« ارشاد القلوب-ترجمه رضایی ج ۱ ص ۱۹۱ »
رسول خدا فرمود که همانا این دلها زنگار میگیرد همان طوری که آهن زنگار میگیرد و همانا جلای دلها بخواندن قرآنست.
[۳] – «نصایح ص ۲۱۹»؛ آیت الله مشکینی؛ ترجمه احمد جنتی
پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: همنشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه
[۴] – «الحیاه با ترجمه احمد آرام ج ۵ ۳۰۵»
مردی مهار مرکب پیامبر را گرفت و گفت: ای رسول خدا! کدام یک از اعمال از همه بهتر است؟ فرمود: اطعام کردن و خوش زبان بودن
«اصول کافی-ترجمه مصطفوی، ج ۳، ص: ۲۸۸»
امام صادق علیه السّلام فرمود. هر که مؤمنی را اطعام کند تا سیر شود، هیچ یک از مخلوق خدا اجر اخروی او را نداند، نه فرشته مقرب و نه پیغمبر مرسل جز خداوند پروردگار جهانیان، سپس فرمود: از اسباب آمرزش اطعام کردن مسلمان گرسنه است …
[۵] – رک: آداب معاشرت- ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ج ۲ ۲۹۶
امام صادق (ع) فرمود: نجات بخشها اطعام طعام و افشاء سلام است و نماز در شب که مردم خوابند.
[۶] – بحارالأنوار ج ۷۵ ، ص ۲۰۸
[۷] – آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ج ۱ ص ۱۲۱
حواریون به عیسی(ع) گفتند: با که همنشین شویم؟ فرمود: کسی که دیدارش شما را بیاد خدا اندازد، و کردارش شما را بآخرت کشاند، و علمش در منطق و گفتار شما بیفزای
[۸] – حکیم سنای غزنوی در دیوان اشعارش آورده است
آفتاب ار چه روشن است او را
پاره ای ابر نا پدید کند
شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فیهِ رَحْمَهَ الاَْیْتامِ وَ اِطْـعـامَ أَلطَّـعـامِ وَ اِفْشـآءَ السَّــلامِ وَ صُـحْبَـهَ الْکِـرامِ بِطَوْلِکَ یا مَلْجَأَ الاْمِلینَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
یتیم نوازی
اطعام
سلام آشکار
همنشینى نیکان
یتیم نوازى
یتیم، کسى است که پدر از دست داده و بى سرپرست شده است، یا بازمانده شهید است، که نیاز به کمک هاى مادى و عاطفى و تربیتى دارد.
بر یتیمان باید ترحّم و مهرورزى نمود، به زندگیشان رسید، به وضع تحصیلى آنان باید رسیدگى کرد، وضع تربیتى و اخلاقى و فرهنگى آنان را مورد دقّت قرار داد، نیاز عاطفى شان را برآورد.
دستى از مهر بر سرشان کشید، نگاهى از لطف، به صورتشان انداخت،
در حقّ آنان پدرى باید کرد، تا درد بى پدرى را احساس نکنند و دچار خلأ عاطفى نگردند.
قرآن مى گوید: «یتیم را با قهر، طرد نکن» (سوره ضحى آیه ۹)
و: «چرا یتیم را اکرام نمى کنید».(سوره فجر آیه ۱۷)
على علیه السلام در آخرین وصایایش دربستر شهادت، سفارش رسیدگى به یتیمان را دارد که مبادا در کنار شما و در حضور شما، یتیمان تباه و فاسد و ضایع شوند.
(اللّه اللّه فِى الأیتام…).
اطعام
گرسنگان و تهیدستان جامعه، در میان ما زیادند. کسانى پیدا مى شوند که مدّتها مى گذرد ولى غذایى گرم و مطبوع نمى یابند، همواره درد گرسنگى را مى چشند. روزه، ما را به یاد گرسنگان تهیدست مى اندازد و زمینه انفاق و صدقه را پیش مى آورد که در این ماه، ثواب بیشترى دارد. وقتى از پیامبر خدا صلى الله علیه و آلهمى پرسند: کدام صدقه برتر است؟ مى فرماید: «صَدَقَهٌ فى رَمَضان».[۱]
خوراک دادن به گرسنگان و سیر کردن روزه داران، پاداشى بزرگ و ثوابى عظیم دارد.[۲] البتّه وقتى این کار، ارزش خواهد داشت، که با مسأله «اطعام»، عده اى گرسنه و نیازمند، سیر شوند و به نوایى برسند، وگرنه بساط سفره هاى رنگین و سورهایى که همه از دوستان و سرمایه داران و طبقات مرفّه دعوت شود و گرسنه اى نیازمند و فردى از طبقات پایین و محروم جامعه بر سر آن سفره نباشد، چنین سفره اى قابل تمجید و ستایش نیست.
سلام آشکار
سلام دادن، یک دستور اخلاقى اسلام و یک سنّت نبوى است.
بهتر است که کوچک به بزرگ، سواره به پیاده، فرد به جمع، ایستاده به نشسته، سلام دهد.
سلام را باید آشکار گفت. همچنین جواب سلام را باید روشن و آشکار گفت.
سلام، دلیل تواضع و فروتنى انسان و نشانه سخاوت است. چرا که پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: «البَخیلُ مَن بَخِلَ بِالسَّلام». بخیل، کسى است که ازسلام دادن بخل ورزد.
به برادر دینى باید سلام داد، میان فقیر و غنى، در سلام دادن نباید فرق گذاشت، به کسى بخاطر ثروت و موقعیّت، سلام کردن نکوهیده است، چون دین را به تباهى مى کشد. براى مقابله با غرور و کبر و خودخواهى، باید از شیوه «سلام کردن» استفاده نمود.
پیامبر اسلام، به همه سلام مى کرد، حتّى به کودکان! و در سلام دادن، بر دیگران سبقت مى گرفت.
جواب سلام دادن، واجب است و اگر کسى بر انسان سلام کرد، فورى باید به آن پاسخ داد.
در حدیث است: هر که قبل از سلام شروع به سخن نمود، پاسخش ندهید (مَن بَدءَ بِکَلامٍ قَبلَ سَلامٍ فَلاتُجیبُوهُ).
امّا در مورد «افشاء سلام» که در دعاى امروز خواسته ایم:
همچنانکه گذشت، هم سلام و هم جواب را باید آشکار و روشن ادا کرد. امام صادق علیه السلام فرموده است:
«هرگاه یکى از شما سلام کرد، آشکارا سلام دهد، و نگوید که: سلام دادم ولى جوابم ندادند! شاید سلام داده اید و طرف نشنیده است. و همچنین هرگاه جواب سلامى را خواستید بدهید آشکارا جواب دهید، تا یک مسلمان که سلام داده است نگوید که: سلام دادم، ولى جواب ندادند…»[۳]
همنشینى نیکان
چهارمین خواسته امروز ما، توفیق براى همنشینى با نیکان است. انسان را با دوست و همنشین مى شناسند. دوست، در رفتار و اخلاق و روحیه انسان تأثیر مى گذارد.
تو اوّل بگو با کیان زیستى
پس آنگه بگویم که تو کیستى؟
باید با نیکان، با صالحان، با کریمان، با بزرگان، با تقواپیشگان، با مخلصین، با دانشمندان نشست و برخاست کرد. مصاحبت با اینان، در روح و دانش و اخلاق انسان تأثیر مى گذارد و زندگى را از ابتذال، نجات مى دهد و انسان را با ارزشهاى متعالى تر آشنا مى کند و به «قرب خدا» مى رساند.
به فرموده پیامبر خدا صلى الله علیه و آله، دوست و همنشین خوب مثل عطّار است که اگر هم به انسان عطر نزند، بوى خوش او انسان را معطّر مى سازد:«مَثَلُ الجَلیسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ، اِنْ لَم یُصِبْکَ مِن عِطرِهِ اَصابَکَ مِن ریحِهِ».[۴]
همنشین تو، از تو بِهْ باید
تا تو را عقل و دین بیفزاید
مصاحبت نیکان، و رفاقت و دوستى با انسان هاى نیک و شایسته، نعمتى است بزرگ که باید از خدا خواست تا روزیمان کند.
دوستى که عیوب انسان را بگوید، همنشینى که چون آینه، ما را آنچنانکه «هستیم» به ما بنمایاند و از تملّق و چاپلوسى و دروغ، دور باشد.
چنین دوستانى، موهبتى هستند که باید قدرشان را شناخت.
اینها خواسته هایى از درگاه پروردگار است که آستانش محل امید بستن و نیاز خواستنِ آرزومندان است.
پی نوشت:
[۱] ـ شهراللّه ، ص ۱۹۰٫
[۲] ـ امام صادق علیه السلام: مَن فطّر صائماً فَلَهُ مثلُ اَجرِه شهراللّه ، ص ۱۸۸٫
[۳] ـ الأخلاق، شبّر، ص ۱۰۳٫
[۴] ـ کنزالعمّال، ج ۹ حدیث ۲۴۶۷۶٫
منبع: سینای نیاز؛ جواد محدثی
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
بازدیدها: 1123
