تاریخ شمسی 13 مهر 1366
تاریخ قمری 11 صفر 1408
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1987
خلاصه روز:
- ادامه بررسي طرحهاي پيشنهادي براي عمليات در منطقه شلمچه و بررسي محاسن و معايب هر طرح در جلسه فرماندهان سپاه؛ تأكيد بعضي فرماندهان به اجراي عمليات در اين منطقه؛ بحث درباره تقسيم خط حد بين يگانها و مرحلهبندي عمليات.
- بحث و بررسي درباره امكان عملياتهاي دريايي در خليجفارس در جلسات متعدد فرماندهان و مسئولان نيروي دريايي سپاه.
- حمله هوايي عراق به چهار نفتكش حامل نفت ايران در تنگههرمز و تأسيسات نفتي جزيره لاوان و جزيره فارسي و وارد كردن خسارت به آنها؛ سقوط دو هواپيماي عراقي در اين حملات؛ بازتاب اين حملات در رسانههاي دنيا و تعجب آنها از مسافت طولاني پرواز هواپيماهاي عراقي. ادعاي نماينده عراق در سازمان ملل درباره گلولهباران سليمانيه در روز 1366/7/11.
- حمله موشكي ايران به بغداد در پي ادامه حملات هوايي عراق عليه اهداف غيرنظامي جمهوري اسلامي.
- عراق پيشنهاد ايران مبنيبر خودداري از حمله به مناطق مسكوني و صنعتي ـ كارگري را نپذيرفت. ادعاي عراق درباره گلولهباران بصره، قلعهديزه، خانقين و سليمانيه بوسيله توپخانهی ايران.
- ستاد تبليغات جنگ ايران اعلام كرد عمليات مقابله به مثل عليه تأسيسات نظامي و اقتصادي ـ صنعتي كليه شهرهاي عراق به جز چهار شهر مقدس آن تا قطع شرارتهاي دشمن ادامه مييابد.
- حمله منافقين به شانزده نيروي گردان قائم زنجان در محور سورهكور ـ هزارقلعه و شهيد و مجروح و اسير شدن همه به جز يكي از آنها.
- حمله افراد كومهله به پايگاه كسري در منطقه سنندج و درگيري نيروهاي گردان حسنآباد با آنان و اسارت 8 نيروي خودي. اجراي كمين گروه ديگري از افراد كومهله در منطقه بياران. ناموفق بودن كمين نيروهاي خودي در روستاي باينچوب سنندج به دليل همكاري مسئول گروه با كومهله. اجراي كمين خودي عليه عناصر حزب دمكرات در منطقه مهاباد. درگيري عناصر دمكرات با نيروهاي خودي در منطقه ژاوهرود.
- ورود كاروان راهيان از جماران تا خليجفارس به بندرعباس و تقديم پرچم تبرك شده به دست امام خميني به مدافعان خليجفارس.
- وزير سپاه گفت: ايران در توليد انواع خمپارهانداز و مهمات آن و مينيكاتيوشا و ماليوتكا و موشك آن و بعضي از توپها به خودكفايي رسيده است.
- سخنان نخستوزير در قزوين درباره مسائل جنگ و فشارهاي بينالمللي به ايران كه به اوج رسيده است. مصاحبه مهندس موسوي با تلويزيون تركيه درباره جنگ.
- يك قايق توپدار ايران كارواني از كشتيهاي ژاپنيٍِ در حال خارج شدن از خليجفارس را شناسايي كرد و پس از اطلاع از هويت و مقصد به آنها اجازه ادامه مسير داد. يك كشتي دانماركي نيز با هشدارهاي متعدد متوقف و به بندر ابوموسي هدايت گرديد كه پس از بازرسي اجازه ادامه مسير به آن داده شد.
- طرح امريكا براي حمله به كشتيهاي ايراني مظنون به مينگذاري، قبل از ورود آنها به آبهاي بينالمللي. موافقت آلمانغربي با اعزام مينروب به خليجفارس. يك كارشناس حزب سوسيال دمكرات آلمان فدرال تشكيل يك نيروي دريايي زير نظر سازمان ملل را راهحل مناسب براي پايان دادن به بحران خليجفارس دانست.
- رويارويي ايران و امريكا در خليجفارس از نگاه وزير خارجه اسرائيل.
- يك استاد حقوق بينالملل امريكايي با انتقاد شديد از دخالت امريكا در خليجفارس و حمله به كشتي ايران ـ اجر، اقدامات امريكا در خليجفارس را از نظر حقوقي بررسي كرده است.
- تحليل و تفسير و بازتاب پافشاري ايران بر لزوم تنبيه متجاوز در برخي از رسانهها از حمله: روزنامه “جنگ” پاكستان، روزنامه “ديلييوميوري” چاپ ژاپن و اينديپندنت.
- افزايش قيمت نفت در بازارهاي جهاني بر اثر تشديد بحران خليجفارس و دلايل فني ديگر.(1)
تاریخ شمسی 13 مهر 1365
تاریخ قمری 30 محرم 1407
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1986
خلاصه روز:
- پيگيري مباحث عمليات “فتح1”: يكي از كادرهاي عملياتي قرارگاه رمضان در جلسه با فرماندهان اتحاديه ميهني كردستان عراق: “روابط جديد با شما بر اساس طرح عملياتي وحدت (حمله به كركوك) است.” جلال طالباني: “عمليات وحدت براي ما از هر چيزي حتي خودمختاري نيز مهمتر است.”
- به تلافي حملات روز گذشته عراق به مناطق مسكوني و صنعتي خوزستان، تأسيسات اقتصادي و نظامي بصره و “كوت” هدف حملات توپخانه خودي قرارگرفت.
- يك كشتي باري ليبريايي مورد حمله قرارگرفت. بيمه لويدز: “كشتي ليبريايي را دو هليكوپتر ايراني هدف چهار موشك قرار دادند كه دچار آتشسوزي شد.” رويتر: اين كشتي حامل سيمان و از رأسالخيمه عازم بندر كويتي شعيبيه بود.
- با تلاش متخصصان صنايع نظامي كشور، فشنگ تيربار نارنجكانداز 30 ميليمتري ساخته شد.
- سپاهپاسداران جهت گسترش سازمان رزم و آموزش نيروهاي بسيج، دستورالعمل تأسيس اردوگاههاي “انصارالحسين” را به نواحي سپاه ارسال كرد.
- 5300 تن از نيروهاي داوطلب بسيجي از اصفهان، گرگان و چهارمحالبختياري به جبههها اعزام شدند. همچنين 325 كاميون و تريلر حامل هداياي مردم كرمان به جبههها ارسال شد.
- نماينده دائمي ايران در سازمانملل: ايران سعي كرده كه با كشورهاي منطقه در مورد انعقاد يك قرارداد امنيتي همكاري كند. پيشنهاد پنج مادهاي اخير عراق مبنيبر انعقاد يك قرارداد امنيتي بين تمامي كشورهاي منطقه خليجفارس و از جمله ايران بيربط است، زيرا عراق خود منشاء ناامني و جنگافروزي در منطقه است … شوراي امنيت تا كنون قادر به اجراي مسئوليتهاي خود نبوده، لذا ما اين شورا را تحريم ميكنيم.
- وزير مشاور در امورخارجه كويت هرگونه استفاده نيروهاي عراقي از جزيره بوبيان را تكذيب كرد.
- نشست وزيران دفاع شش كشور عضو شوراي همكاري خليجفارس با توصيههايي براي اجلاس آتي سران اين شورا، به كار خود پايان داد.
- رئيس امارات متحده عربي در پي سفر به آلمانغربي، تركيه و مراكش، در عربستان با پادشاه اين كشور درباره جنگ ايران و عراق گفتوگو كرد. شيخ زايد گفت كه اميدوار است فرانسه و ديگر كشورهاي جامعه اروپا ابتكاري براي خاتمه جنگ بيابند.
- وزير خارجه كويت: موضوع جنگ ايران و عراق در مذاكره اخير وزيران خارجه امريكا و شوروي مطرح شد ولي برخي اختلافات مانع از صدور اعلاميه مشترك شد.
- وزير خارجه ايتاليا: ايتاليا مايل است جهت يافتن راهحلي براي خاتمه جنگ، با سازمانملل همكاري نمايد.(2)
تاریخ شمسی 13 مهر 1363
تاریخ قمری 9 محرم 1405
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1984
خلاصه روز:
- عكسبرداري هوايي عراق در منطقه عمومي ميمك كه به عقيده فرمانده لشكر ٥ نصر علامت لورفتن عمليات است.
- ارسال ابلاغيهاي با عنوان دستورالعمل توجيه سياسي براي گردانهاي پياده دشمن، شامل بخشهاي وضعيت سياسي، جنگ رواني در ميدان نبرد و تقويت و ثابت كردن حقانيت جنگ براي رزمندگان عراقي، بيان مواضع و سخنان صدام، ذكر امتيازات و برتريهاي عراق در عين صلح طلبي در مقايسه با ايران، برانگيختن حس تنفر نسبت به ايرانيان و نيز بي اثر كردن تبليغات مذهبي ايران در جبهه ها با انجام تبليغات متقابل.
- گزارش قرارگاه رمضان از شمال عراق و ذكر تلاشهاي رژيم بغداد براي جلوگيري از ادامه فعاليتهاي انقلابيون عراقي را از طريق تبعيد و تسليح اجباري مردم روستاهاي كردنشين و قطع سهيمه آب و برق و ارزاق آنان و در نتيجه بروز درگيري بين روستائيان و نظاميان بعثي.
- تصميم عراق بر آزادكردن ١٠٠ اسير ايراني و تصميم ايران بر آزادي ٧٤ اسير عراق در گزارش آسوشيتدپرس.
- خنثي شدن يك توطئه هواپيماربايي در مشهد به وسيله گارد پرواز سپاه بنابر گزارش روابط عمومي فرماندهي كل سپاه و بازتاب آن در راديو امريكا
- گزارش راديو بي.بي.سي از محاكمه يك ايراني به اتهام شركت در يك معامله اسلحه به ارزش ٢٣٠ ميليون دلار شامل هواپيما و مهمات كه توسط دلالان اسلحه از كشورهاي برزيل و اسرائيل خريداري به ايران فروخته شده است؛ اعلاميه مجاهدين خلق و ادعاي ارسال سلاحهاي اسرائيلي از طريق فرانكفورت به ايران.
- موضوع عدم امكان اجراي پروژه پتروشيمي بندر امامخميني از سوي رئيس شركت ژاپني عليرغم توافق مالي مبنيبر ادامه پروژه حتي در شرايط جنگي و تحليل مطبوعات ژاپن كه اين مسأله در روابط دو كشور تأثير خواهد گذاشت.
- به گزارش راديو امريكا، شوروي پنهاني از عراق خواسته است از ادامه پروژه انتقال خط لوله ناقل نفت از عراق به كشورهاي عربستان و عمان جهت افزايش صدور نفت منصرف شود.
- گزارش خبرگزاري كويت از اجلاس وزراي كشورهاي غيرمتعهد و تصويب متني در لزوم تلاشهاي صلح
- اعلام تصميم به تحريم تسليحاتي بين المللي عليه دو كشور ايران و عراق در كنفرانس سالانه حزب كارگر انگليس در جهت رقابت با حزب حاكم محافظه كار و محكوم كردن صدام به عنوان آغازگر جنگ و در مقابل، محكوميت شديدتر ايران به دليل نقض حقوق بشر
- معرفي گروه حزب الله به عنوان عامل حمله به سفارت امريكا در بيروت از جانب مقامات امريكايي به گفته راديو امريكا و متهم كردن ايران در تجهيز اين گروه – گزارش يونايتدپرس از تدابير امنيتي و عمليات جستجو براي جلوگيري از حمله احتمالي به سفارت امريكا در آنكارا
- گزارش نشريه نهضت جهاني اسلام از اجتماع يكصد هزار نفري مسلمانان لبنان به مناسبت مراسم تاسوعا و بازتاب آن در راديو اسرائيل؛ اظهارات ژنرال اسرائيلي عهود برگ، در مورد شدت خصومت انقلابيون لبناني نسبت به نيروهاي اسرائيلي؛ درگيري و تظاهرات در مصر، در اعتراض به رأي دادگاه نظامي اين كشور به گزارش نشريه مزبور.
- ارائه دو نمونه از تفاسير نشريات جهان در مورد جنگ ايران و عراق: در نمونه اول در چهارچوب تصميم گيران دو كشور به امر جنگ و آينده آن پرداخت شده است؛ از جمله مصاحبه اي دارد با سفير امريكا در عربستان كه طي آن وضعيت راكد و آينده مبهم جنگ با توجه به تصميمات صدام و امامخميني مورد تأكيد قرار گرفته است. در نمونه دوم، دو سطح تحليل منطقه و نظام بين الملل، چارچوب بررسي است؛ مجله پاري ماچ تفسيري دارد درباره ملاقات وزيرخارجه شوروي با ريگان كه طي آن جنگ ايران و عراق در شرايط كنوني حاكم بر منطقه خليجفارس كه تماماً به سود شوروي ارزيابي شده مورد بررسي قرار گرفته است.
- برگزاري مراسم عزاداري ماه محرم توسط نهضت آزادي: سخنراني مهندس بازرگان و ذكر اينكه «امام حسين نگفت بياييد مرا بكشيد يا جنگ جنگ تا پيروزي، با عمرسعد مذاكره كرد، آنها قبول نكردند و جنگ رخ داد.»- اجتماع ٩٠ موتور سوار جلوي محل مراسم با شعارهاي ضدليبرال و ضدبازرگان(3)
تاریخ شمسی 13 مهر 1361
تاریخ قمری 17 ذیالحجه 1402
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1982
خلاصه روز:
- حملات محدود هواپیماهای عراقی به منطقهی عملیاتی مسلمبنعقیل؛ انهدام 4 تانک و نفربر دشمن بر اثر آتش نیروهای خودی در منطقهی عملیاتی؛ گزارش خبرگزاری یوگسلاوی از وضعیت شهر مندلی عراق پس از گذشت 5 روز از عملیات مسلمبنعقیل؛ 4 مجروح در گلولهباران آبادان.
- اطلاعیهی ستاد مرکزی سپاه پاسداران درخصوص دعوت از نیروهای مجرب برای حضور مجدد در جبههها.
- در ادامهی پناهندگی مردم عراق به جمهوری اسلامی، امروز 5 نفر دیگر از مردم عراق به ایران پناهنده شدند؛ خبر روزنامهی کیهان از پناهندگی 13 نفر از مردم عراق به ایران.
- برخورد دو خودرو با مین در جنوب شرقی سنندج و حوالی پیرانشهر؛ دستبرد عناصر حزب دموکرات به اموال مردم در پیرانشهر؛ به گروگانگرفته شدن دو مسافر ـ که درجهدار و نظامی بودند ـ در جادهی سردشت ـ بانه؛ توقف عملیات پاکسازی روستاهای اطراف صائیندژ به دلیل جاری شدن سیل؛ تسلیم شدن 2 نفر از عناصر کومهله با اسلحههایشان در مریوان به سپاه.
- اعضای یک تیم عملیاتی سازمان مجاهدین خلق، یکی از هواداران سابق این سازمان را که در یک کارگاه ریختهگری کار میکرد با انداختن در کورهی کارگاه به شهادت رساندند و پسر عموی وی را که در محل بود به شدت مضروب کردند؛ ترور یک پیشمرگ مسلمان در سنندج به دست عناصر سازمان؛ ربودن 2 موتورسیکلت با زور اسلحه در خیابان نارمک توسط عناصر سازمان؛ کشف یک خانهی تیمی در اصفهان و دستگیری اعضای آن؛ اطلاعیهی روابط عمومی سپاه دربارهی دستگیری بیش از 30 تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق در شهرهای تهران و کرج.
- کشف انبارهای سلاح و مهمات اتحادیهی کمونیستها در آبادان به دنبال دستگیری اعضای اتحادیه در خوزستان.
- ابوالحسن بنیصدر در مصاحبه با یک نشریهی ایتالیایی، عراق را مسئول حادثهی خیابان ناصرخسرو تهران دانست، این در حالی است که مسعود رجوی نخستوزیر بنیصدر، قبلاً ایران را مسئول بمبگذاری معرفی کرده بود.
- دیدار وزیر خارجهی عراق با وزیر خارجهی امریکا در حاشیهی اجلاس سازمان ملل و مذاکره دربارهی موضوع فلسطین و جنگ عراق و ایران.
- بازتاب تصمیم سودان مبنیبر اعزام نیرو به عراق، محکومیت این تصمیم ازجانب جبههی سوسیالیستی مردمی سودان و روزنامهی “الشعب” ارگان حزب بعث سوریه؛ بررسی نقش عربستان در این تصمیم در نشریهی آلمانی دیولت؛ ابراز نگرانی نشریهی فرانکفورتر الگمانیه از گسترش جنگ در منطقه؛ خبر خبرگزاری رویتر دربارهی امکان پیروی سایر کشورهای عربی از سودان؛ خبر واحد اطلاعات سپاه از حضور افسران اردنی در جبهههای مقابل مریوان، گزارش روزنامه اطلاعات از حضور نیروهای اردنی در ارتش عراق بعد از عملیات رمضان.
- انعقاد موافقتنامهای بین مقامات دولت ترکیه و بانک عمران اسلامی برای دریافت وام 18 میلیون دلاری بهمنظور خرید نفت خام از عراق.
- مقالات نشریات کرسنت اینترنشنال چاپ کانادا و گاردین چاپ انگلستان دربارهی بررسی اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور عراق.
- مقالهی روزنامهی اطلاعات درباره اوضاع کنونی جنگ و بررسی دلایل تداوم عملیاتهای ایران.
- مقالهی روزنامهی جمهوری اسلامی با عنوان “سرمایهگذاری برای حفظ صدام” که در آن به بررسی بازتاب جهانی پیروزیهای اخیر ایران پرداختهاست.
- خبر خبرگزاری کویت مبنیبر مذاکرهی ایران برای خرید 2 سوپر تانکر از بخش کشتیرانی بریتیش پترولیوم.
- علمای امامیهی پاکستان حملهی مأموران عربستان سعودی به حجاج ایرانی را محکوم و همبستگیشان را با انقلاب ایران اعلام کردند.(4)
تاریخ شمسی 13 مهر 1359
تاریخ قمری 25 ذیالقعده 1400
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1980
خلاصه روز:
در چهاردهمين روز، نيروهاي دشمن حدود 500 متر در خرمشهر پيشروي كردند، امّا رزمندگان اسلام آنها را عقب راندند. در محور آبادان با وجود اجراي آتش دشمن، آرامش نسبي برقرار بود. اهواز امروز نيز با حملات توپخانه دشمن مواجه بود و تلفات قابل ملاحظهاي متحمل شد. وضعيت كلي شهر عادي ذكر شده است در اين روز نسبت به مسامحه در حفاظت نيروگاه اتمي، واقع در منطقه جنوب، هشدار داده شد . در جنگلهاي اطراف كرخه، دشمن نيروهايش را تقويت كرده و براي نزديك شدن به جاده اهواز تلاش ميكند. در سهراهي دهلران، عراقيها مجبور شدند 25 كيلومتر عقبنشيني كنند . در اين روز هواپيماهاي دشمن به تاسيسات اقتصادي و نقاط مسكوني حمله كرده، خساراتي به بار آوردند و چند فروند آنها سرنگون شدند. جنگندههاي جمهورياسلامي نيز امروز چند پادگان نظامي و تعدادي تاسيسات صنعتي دشمن را مورد هدف قرار دادند .
روزشمار سياسي 59/7/13
پس از گذشت 14 روز، پيشروي نيروهاي عراق در داخل سرزمينهاي ايران عملاً متوقف شده است، به همين علت بغداد به منظور ايجاد تعويق در حملات احتمالي نيروهاي جمهورياسلامي، يكجانبه اعلام آتشبس كرد كه با مخالفت تهران روبرو گرديد. همزمان با آن، دولت عراق از كشورها اسلامي استمداد ميطلبد تا تلاش باي پايان دادن به جنگ را تشديد نمايند. در سطح منطقه، اسرائيل با استفاده از فرصت درگيري بين دو كشور قدرتمند منطقه، به مركز اتمي عراق حمله ميكند تا به اين وسيله هم از دستيابي بغداد به سلاح اتمي كه انحصار اتمي تلآويو را در منطقه تهديد ميكردـ جلوگيري كند هم ايران را همسو با اسرائيل نشان داده كه حيثيت سياسي جمهورياسلامي را نزد مسلمانان جهان خدشهدار نمايد. رژيمهاي منطقه نيز كه خطر انقلاب اسلامي را بيش از خطر اسرائيل ميدانند، كمكهاي مالي و لجستيك خود را به رژيم صدام ادامه ميدهند تاعراق به عنوان سپر دفاعي آنان در مقابل امواج انقلاب مقاومت نمايد. در سطح بينالمللي، امريكائيها در حالي كه تلاش ميكنند مسأله گروگانها را حل كنند، سياست اصلي خود را بر حفظ امنيت كشورهاي منطقه و آبراه خليجفارس با كشاندن پاي ناتو به آبهاي منطقه، قرار دادهاند . مسكو نيز نگران از افزايش حضور غرب در منطقه، جز اقدامات تبليغاتي ضدآمريكائي، به خاطر وجود نيروهايش در افغانستان، ابزارهاي لازم را براي همسو كردن كشورهاي مسلمان با اهداف و سياستهاي ضدغربي خود در اختيار ندارد .
شرح روز:
حملات و درگيريهاي زميني
جبهه جنوبي
«امروز گروهانهاي كماندو همراه با ديگر يگانهاي عراقي، با پشتيباني آتش، طي يك درگيري تشديد توانستند حدود 500 متر در محور بندر خرمشهر پيشروي كنند، ولي با مقابله مناسب و حمله سريع نيروهاي خودي به عقب رانده شدند و خسارات سنگيني به آنها وارد شد.»
از جمله 39 اسير عراقي و تعدادي تانك به غنيمت گرفته شد. آبادان و جزيره مينو از شب گذشته تا امروز زير آتش سلاحهاي سنگين دشمن قرار داشت.
به گزارش سپاه خوزستان: «اهواز مواجه با حملات توپخانه دشمن بود و تلفات قابل توجهي به بارآورد اجراي انواع آتش، نشان ميدهد كه دشمن در نقاط مختلف اطراف شهر اهواز با توپ، تانك و خمپاره كمين كرده و در مواضع مشخصي اقدام به اجراي آتش ميكند تا ايجاد رعب كند. گزارش برادران حفاظت نيروگاه اتمي حاكي از ضعف حفاظت است. برادران ژاندارمري، ضدهوايي پايگاه را چون به مسامحه كاري آنها اعتراض شده، به ژاندارمري انتقال داده و نيروگاه را بدون ضدهوايي گذاشتهاند. وضع كلي شهر آرام توصيف شده و مردم وضعيت عادي خود را بازيافتهاند ولي گروهكها به اقدامات ضدانقلابي مشغولند. مسألهی ديگر، عدم هماهنگي بين واحدهاي عملياتي سپاه و ارتش و نيروهاي اعزامي از تهران است كه مشكلات زيادي به بار آورده است.»
امروز وضعيت سوسنگرد عادي و تحت كنترل نيروهاي نظامي بود. به گزارش شهرباني سوسنگرد: «از عصر امروز تعدادي توپ و تانك دشمن در جنگل تقاطع حميديه مستقر و به طرف حميديه، شبيشيه و پادگان سد كرخه شليك ميكنند و احتمال اشغال جاده سوسنگرد اهواز ميرود نيروهاي دشمن در 30 كيلومتري اهواز شبيشيه و حميديه هستند».
از سوي ديگر، به گزارش سپاه خوزستان: تعداد 3 لشكر زرهي دشمن، شامل 240 تانك و سايرادوات، در جنگلهاي كرخه مستقر شدهاند و با نصب 3 پل از رودخانه عبور كرده، حدود 10 كيلومتر از طرف پل جلو رفتند، نيروهاي زرهيشان در 25 كيلومتري جاده اهواز مستقر شدهاند..». اوضاع شهر بستان آرام است، هر چند هنوز به حال عادي بازنگشته و پاسگاه سوبله توسط نيروهاي خودي پر نشده است.
براساس اطلاعات موثق دريافتي توسط سپاه خوزستان: «تعدادي از افسران عراقي طي جلسهاي در سوبله با عدهاي از اعضاي جبههالتحرير خلقعرب، گفتهاند كه آتشبس اعلام شده توسط سعدون حمادي، در واقع براي رسيدن نيروهاي اردني و تقويت نيروهاي عراقي است تا عراق مجدداً حمله خود را آغاز نمايد.».
برابر اعلام شهرباني: «شهرهاي دزفول و انديمشك و اطراف آنها از نيمهشب گذشته هدف اصابت گلولهها و خمپارههاي دشمن بودند.».
ضمناً در مناطق درگير كرخه، قواي دشمن حدود 5 كيلومتر عقب رانده شدند، طوري كه نيروهاي خودي كه تا امروز صبح در اين طرف رودخانه كرخه موضع داشتند به آن طرف كرخه رسيدند. بنا به گزارش ديگر، نيروهاي خودي در 10 كيلومتري غرب انديمشك مستقرند.
از سوي ديگر، طبق اعلام سپاه دزفول: «نيروي زميني ارتش، نيروهاي عراقي را در 3 راهي دهلران به عقب راندند و دشمن با به جا گذاشتن تلفات بسيار و از دست دادن تعدادي تانك، 25 كيلومتر عقب نشيني كرده است.»
تيمسار فلاحي جانشين ستاد مشترك ارتش، امروز در مصاحبه با روزنامه انقلاب اسلامي، در مورد جبهه جنوب اظهار داشت: «در موسيان پاسگاه ژاندارمري را دائر كردهايم. در منطقه فكه تا پل كرخه عمليات نظامي سنگين بين ما و ارتش عراق ادامه دارد. در مناطق غربي شوش تا مرز، درگيري با توپخانه و گاهي هم درگيري نزديك داريم. در معبر سوبله، بستان، سوسنگرد، حميديه و اهواز موفقيتهاي چشمگير داشتهايم و متجاوز را از سوسنگرد و بستان بيرون كردهايم و به مناطق مرزي رسيدهايم. در منطقه عمومي تنومهی عراق و كوشك و طلائيه تا اهواز درگيري داريم و سرنوشت عمليات در اين منطقه روشن نيست. در منطقه خرمشهر سومين حمله زميني سازمان يافته ارتش عراق را دفع كردند. ولي خرمشهر و آبادان به طور مداوم زيرآتش توپخانه دشمن قرار دارد.».
جبهه مياني
تيمسار فلاحي وضعيت منطقه مياني را چنين تشريح كرد: «در منطقه باويسي و ازگله، دشمن در مناطق مرزي تثبيت شده و در قصرشيرين يك ستون زرهي دشمن متلاشي شده است و فعاليتي ندارد و قسمتهايي از واحدهاي زرهي آن در ارتفاعات اطراف قصرشيرين هستند كه مشغول پاكسازي هستيم و يك سري عمليات تقريباً تن به تن براي پاكسازي در قصرشيرين ادامه دارد. در نفتشهر وضع تثبيت است. در منطقه سومار و شهرك سومار و مناطق مرزي آن و در پاسگاه ژاندارمري انجيره، نيخزر، هلاله و شورشيرين چند روز است كه درگيريم (در همان حد مرز). در مهران وضعمان روبه بهبود است و مشغول پاكسازي اماكن مسكوني مهران هستيم. دهلران توسط مردم و پاسداران و گروهي از نظاميان به خوبي دفاع و حفاظت شده است.».
به گزارش سپاه غرب: دهلران در حال سقوط است نياز فوري و شديد به نيروي سنگين و پشتيباني هوايي دارد. همچنين عصر امروز نقاط مهم مهران زير آتش دشمن قرار گرفت. سايت نزديك ايلام نيز مورد تهديد قرار گرفته و احتمال تصرف آن ميرود.».
ژاندارمري كرمانشاه اعلام كرد: «دشمن از نفتشهر به طرف سومار گسترش يافته است. ».
از سوي ديگر، لشكر 81 زرهي كرمانشاه گزارش داد: «حدود 500 نفر از مهاجمين كه به گروههاي مختلف تقسيم شده بودند، به پاسگاه گهواره (شمال اسلامآباد) حمله كردند و پاسگاه مزبور را خلع سلاح و سپاه پاسداران را ساقط نمودند. مهاجمين قصد دارند به اين وسيله راه دستيابي عراق را به گردنه پاتاق هموار نمايند.».
گزارش ژاندارمري كرمانشاه حاكي است: «برابر اعلام سپاه پاسداران، مستقر در سرپلذهاب، براي مقابله با يگانهاي پياده دشمن كه در جلوي قرهبلاغ درگيرند احتياج فوري به حداقل 200 نفر پاسدار است…».
خلاصه اطلاعيههاي ستاد مشترك ارتش جمهورياسلامي ايران
اطلاعيه 131
…. نيروهاي مزدور عراق ظرف روز جاري (13 مهر)، به شهرهاي تبريز، كرمانشاه، تهران، بندر گناوه، خارك و پيرانشهر حمله هوايي نموده، تلفات و خساراتي به بار آوردند. در اين حملات اكثر ميگهاي تهاجم توسط رزمندگان جمهورياسلامي ساقط شدهاند.
اطلاعيه 133
.. در حمله هوايي ساعت 15/35 دو هواپيماي توپولف عراق به مناطق غرب تهران، بين پلكن و جاده كن، 3 نفر از كارگران شريف به شهادت رسيدند و چند نفر مجروح شدند، امّا به ساير نقاط تهران خسارتي وارد نيامد. يكي از هواپيماهاي متجاوز از قسمت بال مورد اصابت قرار گرفت.
اطلاعيه 134
… در مقابله امروز رزمندگان نيروي هوايي ارتش با حملات هوايي دشمن، از هواپيماهاي عراقي 2 فروند در تبريز، يك فروند در بندر گناوه و يك فروند در خارك سرنگون شد.
اطلاعيه 135
… در حمله هوايي دو هليكوپتر عراق در جبهه صالحآباد، 2 خودروي غيرنظامي و آمبولانس حامل بيماران هدف قرار گرفت. همچنين در ساعت 12 امروز دو فروند ميگ عراقي مناطق مسكوني و مردم شهر پلدختر را بمباران كردند كه 4 تن شهيد و 21 نفر مجروح شدند و تعدادي خانه ويران شد.
اطلاعيه 137
… در حملات هوايي امروز عراقيها به پلدختر و اميديه، 2 ميگ عراقي هدف جنگندههاي نيروي هوايي ارتش قرار گرفتند.
اطلاعيه 137
…. يك فروند ديگر از ميگهاي عراقي توسط جنگندههاي نيروي هوايي ارتش در منطقه جنوبي خارك سرنگون گرديد و به اين ترتيب جمع ميگهاي سرنگون شده عراقي، در روز 13 مهر به 9 فروند رسيد.24
اطلاعيه 138
… نبرد در جبهههاي مرزي ايران و عراق ادامه دارد:
1 در منطقه قصرشيرين و خسروي، با وجود تقويت نيروهاي عراقي و حملات شديد آنها، نيروهاي مسلح و نيروهاي مردمي سرسختانه از مواضع خود دفاع ميكنند. نيروهاي خودي مواضع جديدي به دست آوردهاند و نفوذ عراقيها سد شده است. عمليات نامنظم عليه مواضع عراقي گسترش يافته كه نتايج مطلوبي داشته است. در منطقه مرزي ايلام مدتي است نفوذ عراقيها سد شده و وضع رو به بهبود است. در منطقه مهران نيز عراقيها پيشرفت محسوسي نداشتهاند. در منطقه موسيان، فكه و پل كرخه نيروهاي خودي موفقيت چشمگيري داشتهاند. رود كرخه در كنترل نسب نيروهاي خودي است و عراقيها مقداري عقب رانده شدهاند. منطقه بستان، سوسنگرد و اهواز از وجود مزدوران عراقي پاك شده است. در منطقه كوشك و طلاييه طي 24 ساعت گذشته درگيري ادامه داشته است. روي منطقه آبادان و خرمشهر از داخل عراق آتش توپ و خمپاره اجرا ميشود، ولي نيروهاي زرهي عراق از اطراف خرمشهر راندهشدهاند.
2 نيروي هوايي بيوقفه اهداف نظامي را كه پايگاههاي هوايي، ايستگاههاي رادار، ستونهاي نظامي، پادگانهاي نظامي و تاسيسات نفت و تاسيسات صنعت نظامي است، در خاك عراق منهدم ميكند و تاكنون به مناطق مسكوني و تاسيسات كه براي حيات مردم عراق ضروري است، حمله نكرده و نخواهد كرد.
قسمتي از اطلاعيه 170
فعاليتهاي نيروي هوايي در روز 59/7/13
1 بمباران پادگانهاي سروش و زينو و انهدام كامل يك پادگان ديگر 2 انهدام تلمبهخانه نفتي عين ضاله و كارخانه پتروشيمي حمام العليل 3 بمباران كارخانه برق سد دربنديخان و سد دوكان و وارد كردن خسارات سنگين بر دشمن 4 انهدام 3 فروند هواپيماي متجاوز عراق.
خلاصه بيانيههاي نظامي عراق
بيانيه 60… دشمن بار ديگر بامداد امروز به فعاليتهاي خصمانه خود عليه واحدهاي مقدم و شهرها و تاسيسات اقتصادي كشور ما ادامه داد و نيروهاي ما دليرانه مقابله كردند و خساراتهاي زير را به آنها واردكردند: 18 كشته و 39 اسير انهدام 13 تانك و نفربر و 4 خودرو و دو توپ انهدام يك كشتي حامل موشك و غرق ده ناوچه دشمن در شطالعرب، انهدام يك پايگاه موشكي، سرنگون ساختن يك جنگنده در بخش شمالي و 11 جنگنده در بخش مياني.
ـ خسارات ما: 5 كشته، 16 مجروح، انهدام 4 خودرو و يك توپ ـ
حملات هوايي دشمن: حمله به تاسيسات غيرنظامي و اقتصادي مناطق عينضاله، دوكان، حمام العليل و استان صلاحالدين حمله به مناطق مسكوني و غيرنظامي حاج عمران، رايات و كركوك، ضدهوايي ما يك هواپيما را در صلاحالدين سرنگون ساخت. براثر حملات هوايي دشمن، زيانهايي به برخي تاسيسات غيرنظامي وارد شد و برخي خانهها، اتومبيلهاي شخصي و بيمارستان جمهوري در كركوك آسيب ديد و 12 نفر مجروح شدند.
هواپيماهاي ما امروز با حمله به اهداف نظامي و تاسيسات صنعتي دشمن خسارتهاي زير را واردكردند: بمباران و به آتش كشيدن انبارهاي نفتي دهلران، حمله به تجمع ماشينآلات در دزفول، بمباران فرودگاه كرمانشاه و انهدام و آسيب رساندن به 20 هواپيما، بمباران پالايشگاه و انبارهاي نفت كرمانشاه، بمباران پالايشگاه تبريز، بمباران فرودگاه مهرآباد و انهدام دو هواپيماي جمبو جت و چند هواپيماي حمل و نقل، بمباران پالايشگاه نفت در جنوب تهران، ضربه زدن مستقيم به فرودگاه شاهرخي.
بازتاب حملات و درگيريها
راديو امريكا: روزنامه واشنگتن پست مينويسد: در نخستين نبرد مهم در جنگهاي دوازده روزه ايران و عراق، پاسداران انقلابي ايران كه نيروهاي خود را تقويت كرده بودند به جنگهاي بيسابقهاي عليه نيروهاي عراق دست زدهاند. اين نبردها در خيابانهاي ويران خرمشهر صورت گرفت…. پس از 24ساعت نبرد بيامان در بندر اشغال شده خرمشهر، هر دو طرف ادعا كردند به پيروزي دست يافتهاند در حالي كه نشانهها حاكي است كه هيچيك از طرفين درگير نميتوانند مدعي پيروزي باشند. به نظر ميرسد كه از شدت وحدت جنگ در جبهه شمالي به ميزان فاحشي كاسته شده است. عراقيها قبلاًمدعي پيروزي در جبهه شمالي و تصرف شهر دزفول و اهواز شده بودند.
راديو لندن: روزنامه تايمز مينويسد: تجاوز عراق به ايران در صحراهاي اطراف 3 شهر نفتخيزايران به حالت سكون درآمده است و عراق در هدف خود، مبنيبر تسخير كامل خوزستان، موفق نشده است همچنين حمله گاز انبري ارتش عراق در فاصله 160 كيلومتري، بين مهران و دزفول نيز متوقف شده است.
راديو اسرائيل: در حالي كه عراق روزهاي گذشته ادعا كرده بود خرمشهر را به تصرف كامل خود در آورده، امروز سرهنگ رمزي، فرمانده نيروهاي عراق در جنوب آن كشور گفت كه در خرمشهر هنوز جنگ خانه به خانه ادامه دارد. وي ادعا كرد ناحيه بندري خرمشهر به تصرف ارتش عراق درآمده، ولي در مركز شهر هنوز نيروهاي ايراني مقاومت ميكنند…. مقاومت عمده در اين شهر از جانب جنگجويان جوان سپاه پاسداران است…. ارتش عراق آتشبس يك جانبه را وقتي اعلام كرد كه پيشروياش در خاك ايران عملاً متوقف شده بود.
خبرگزاري آسوشيتدپرس:… دولتهاي عربي كه در آغاز جنگ عراق عليه ايران در مورد بقاي جمهورياسلامي شك كرده بودن، اكنون در پايان دومين هفته جنگ و توقف پيشرفتهاي ظاهري عراق و استراتژي و قضاوتهاي غلط خود، بقاي صدام را مورد ترديد قرار ميدهند. به نظر ميرسد جنگ در يك جبهه 400 كيلومتري به بنبست كشيده شد و تلاش عراق براي تصرف خوزستان متوقف شده است. از لحاظ استراتژي، صدام ظاهر ادعاي خود را مبنيبر نابود كردن نيروي هوايي ايران باوركرده بود. در حالي كه فانتومهاي اف 14 ايران روزانه با 150 پرواز به اهداف داخل عراق حمله ميكنند.
واشنگتن پست: فرماندهان عاليرتبه عراقي كه رهبري هجوم به خرمشهر را به عهده دارند و در فاصله چند مايلي ساحلي چپ رودخانه در يك موضع زميني مستقر شدهاند، در عين عصبانيت از قاطعيت و سرسختي مدافعان ايراني كه دست به مقاومت شديدي زدهاند، صحبت ميكنند. آنان ميگويند نيروي هوايي ايران نقش بسيار موثري عليه آنها ايفا كرده است و تصميم پاسداران انقلاب به ادامه جنگ تا سرحد مرگ، عامل بازدارنده مهمي بوده است
…. دست زدن صدام به جنگ عليه ايران يك قمار خطرناك بود. وي با توجه به تصفيههاي مداوم نيروهاي مسلح ايران كه آن را از كار انداخته مطمئن بود پيروزي سريع و آساني به دست خواهدآورد، ولي 13 روز بعد از آغاز جنگ هنوز عراق براي تسخير بندر خرمشهر ميجنگد.
تايمز مالي (چاپ انگليس): هماكنون صداي انفجارهايي كه شهر بصره شنيده ميشود كه ناشي از حملات توپخانه دوربرد ايران است. عراقيها همچنين مجبور به تخليه سكنه قصبه سيبه در خاك عراق شدهاند. اينك نوبت عراقيهاست كه ضدحمله ايران را كه با عمليات موثر توپخانه، سريع شروع شده، تحمل نمايند. اگر اين اوضاع به نتيجه منطقياش منجر شود، اين خرمشهر نيست كه زير رگبار گلوله عراق خواهد بود، بلكه بصره است كه زير بمباران توپخانه ايران قرار خواهد گرفت.
راديو لندن: امروز در تهران 4 بار آژير كشيده شد. در يكي از اين حملات يك هواپيماي عراقي سرنگون شده است.
جمهورياسلامي (اوضاع داخلي، مواضع و..)
رئيس جمهور (بنيصدر):.. وقتي جنگ درگرفت، معلوم شد كه يك دولت در دنيا نيست كه اين جنگ را محكوم كند و مستضعفان هم از جائي صدايشان برنخاست و اين همه به اين دليل نيست كه مستضعفان دنيا بيبخار شدهاند و همه دولتهاي دنيا مستكبر هستند، اين نشانه آن است كه ما يك كارهايي كردهايم و يك جلوهاي از انقلاب به دنياي خارج نشان دادهايم كه نتيجهاش اين انزواست و آن كارهاست كه نبايد بشود.
نخستوزير (رجايي): چهار هواپيماي آواكس در عربستان كه بسيار هم پيشرفته هستند، اعلام خطري براي كشور ماست… ما حضور آنها را دليلي ديگر بر شركت آمريكا در اين جنگ اعلام ميكنيم.
اطلاعيه نخستوزيري: دولت جمهورياسلامي ايران لازم ميداند نسبت به اقدام آمريكا مبنيبر انتقال هواپيماهاي آواكس به عربستان سعودي اين نكات را متذكر شود:
1 دولت جمهورياسلامي ايران اين اقدام را كه موجب تشديد رقابت تسليحااتي قدرتهاي خارجه در اين منطقه ميشود، قوياً محكوم ميكند.
2… اين اقدام ادامه موضعگيري خصمانه آمريكا عليه جمهورياسلامي ايران است.
3… حفظ امنيت خليجفارس تنها حق كشورهاي منطقه بدون دخالت خارجي است.
4 دولت جمهورياسلامي ايران هرگونه بهرهبرداري از هواپيماهاي مذكور را در تجاوزات رژيم بعثي عراق عليه ايران، عملي خصمانه عليه خود تلقي مينمايد.
عراق (اوضاع داخلي، مواضع و…)
وزير دفاع عراق: عراق متقاعد شده كه هفته گذشته هواپيماي اسرائيلي در حمله به يك مركز تحقيقات اتمي در حومه بغداد شركت داشتند. وي آمريكا را متهم كرد كه جانب ايران را گرفته و لوازم يدكي و مهمات در اختيار آن كشور قرار ميدهد.
تلاشهاي صلح وزير دفاع عراق گفت: نيروهاي عراق از سحرگاه امروز ( 59/7/13 ) يك جانبه مقررات آتشبس را رعايت ميكنند، مشروط بر اين كه ايران نيز به آن تأسي كند.
وزير خارجه عراق در نيويورك: اميدوار است مساعي كه جهت ميانجيگري اسلامي صورت ميگيرد، با موافقت روبرو گردد… پيشنهاد آتشبس عراق به جز در حالت مواجه شدن با هجوم قابل اجراست. عراق آتشبس يكجانبه را در شرايطي اعلام كرده كه پيشروياش در خاك ايران عملاً متوقف شده است.
مواضع و اقدامات كشورها
كارتر: آمريكا ميتواند از متحدان غربي خود و روابط دوستانه آنها با ممالك اسلامي استفاده كرده، شدت درگيري را كاهش دهد… دنيا ميتواند از نفت ايران يا عراق صرفنظر كند، ولي از نفت ديگر ممالك خليجفارس نميتواند چشم بپوشد، و در حالي كه روزانه ميليونها بشكه نفت از تنگه هرمزميگذرد، امريكا هر كاري جهت باز نگه داشتن آن انجام ميدهد.
وزير دفاع آمريكا: ايالات متحده قصد ندارد افراد بيشتر يا تجهيزات اضافي به عربستان سعودي براي اداره شبكه رادارهاي ارسالي اعزام كند… با تمام كشورهاي منطقه تماس گرفتيم و ضرورت عدم گسترش درگيري را تاكيد كرديم، زيرا گسترش درگيري بر اوضاع عمومي منطقه اثر خواهد گذاشت.
برژنف در ديدار با رئيس جمهور هند: كساني كه پيوستگي نيروهاي ضدامپرياليستي در خاورنزديك باب طبع آنها نيست و آنهايي كه ميخواهند منابع نفت خاور نزديك و ميانه را كنترل كنند و آرزو دارند ايران دوباره پايگاه نظامي و پاسگاه ژاندارمري امپرياليسم شود، تلاش دارند از اختلافات ايران و عراق سوءاستفاده كنند.
روزنامه البعث، ارگان حزب حاكم سوريه: نيروهاي ارتش كويت، شيخنشينهاي عربي متحده، بحرين، قطر و عربستان سعودي به حال آمادهباش درآمدهاند و حفاظت از چاههاي نفت اين كشورها تقويت شده است.
روزنامه گاردين: شاه حسين پنج هزار نيروي اردني به عراق فرستاده است تا امور امنيت داخلي اين كشور را به عهده گيرند. با اين جايگزيني، سربازان عراق با فراغت در جنگ عليه ايران شركت ميكنند.
وزير خارجه مراكش در مجمع عمومي سازمانملل: منازعه عراق و ايران به خاطر زير پا گذاشتن حقوق تاريخي عراق توسط ايران است…. چنانچه ايران با درخواست آتشبس شوراي امنيت موافقت نكند، عواقب وخيمي براي صلح بينالمللي خواهد داشت. نخست وزير تونس از مجمع عمومي سازمانملل متحد خواست پشتيباني كامل خود را از تلاشهائي كه ضياءالحق براي ميانجيگري بين عراق و ايران مبذول ميدارد، اظهار نمايد.
نخستوزير اسرائيل: صدام در مورد قدرت ارتش ايران دچار اشتباه شد. او به يك حمله برقآسا فكر ميكرد، در حاليكه اصلاً چنين امكاني وجود نداشت… نيروهاي عراقي در ايران با شكست روبرو شدهاند و نيروي هوايي ايران ثابت كرد كه قويتر از آن است كه حتي غرب تصور ميكرد…. اسرائيل از بروز جنگ بين دو كشوري كه از ما تنفر دارند، خوشحال نيست. عراقيها مهاجم محسوب ميشوند، زيرا آنها آغازگر جنگ بودهاند و اكنون با شكستي بزرگ مواجه شدهاند.
رئيس جمهوري زامبيا طي تلگرافي به صدام حمايت كامل دولت و ملت خود را از عراق در جنگ با ايران اعلام داشتند.
تحليلها و تفسيرها
نشريه فرانكفورتر الگمانيه: عراق ميخواهد بر خليجفارس حاكم شود. عراق تصور ميكرد ارتش ايران در اثر بروز انقلاب از هم پاشيده شده و اكنون بهترين موقع است كه با يك حمله برقآسا رژيم ايران را سرنگون سازد و خود را قائممقام استراتژي منطقه اعلام كند.
خبرگزاري يونايتدپرس: جنگ خليجفارس كه بيش از 12 روز از آن ميگذرد، جمهوري اسلامي ايران را به جاي آن كه تضعيف كند. تحكيم بخشيده است…. خميني اين جنگ را به يك جهاد مقدس تبديل كرده است و بهنظر ميرسد ايرانيان مجاهديني شدهاند كه با ايمان عليه دشمني كافر متحدند. اين صدام است كه از صلح و آتشبس صحبت ميكند نه مقامات ايران. ايران براي جنگ ثابتقدم مانده است و اين به حساب مردمي است كه خود را رزمندگان جهاد يا جنگ مقدس ميدانند كه مصالحه در آن گناه محسوب ميشود.
راديو آمريكا:…. مقامات نظامي عراق كه خسته مينمايند و اعتماد خود را از دست دادهاند، اكنون از كارآيي نيروي هوايي ايران و تصميم قاطع ارتش و پاسداران انقلاب سخن ميگويند كه مصمم هستند تا پاي جان بجنگند و تسليم نشوند.
راديو اسرائيل: روزنامه آبزرور مينويسد: به نظر ميرسد كارتر در اعزام ناوگان مشترك اروپايي و آمريكايي براي باز نگهداشتن تنگه هرمز دستخوش ترديد شده است، زيرا چنين اقدامي شوروي را از ادامه سياست بيطرف نسبت به اوضاع خليجفارس بر كنار داشته، باعث خواهد شد دو ابر قدرت رو در روي يكديگر قرار گيرند.
راديو باكو:…. آمريكا از تلاش براي وارد كردن اعضاي ناتو در جنگ ايران و عراق دست برنمي دارد و منظورش آن است كه به مداخله خود جنبه بينالمللي بدهد. براي رسيدن به اين هدف شايع ميكند كه تنگه هرمز در معرض خطر است و براي تامين كشتيراني آزاد بايد يك ناوگان بينالمللي تشكيل گردد. حال آنكه همه ميدانند در حال حاضر عبور كشتيها را چيزي تهديد نميكند. ايجاد ناوگان بينالمللي براي خطري كه اصلاً وجود ندارد، عمل خطرناكي است كه بايد از آن پرهيز كرد.(5)
منابع :
1- کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس
2- کتاب: ماجرای مک فارلین
3- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
4- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل
5- کتاب: هجوم سراسری
بازدیدها: 52