ویژ گیهای لازم در برگزاری مجالس عزاداری
وظیفه بزرگی که شما آقایان روحانیون و علما، در هر بخش و هر جا كه هستید، باید بر عهده داشته باشید، این است که بکوشید مجلس عزای امام حسین علیهالسلام مجلسی باشد كه منشأ معرفت باشد. نمیگوییم همه منبرها باید برخوردار از همه این خصوصیات باشند و به همه موضوعات بپردازند؛ نه. شما اگر یك حدیثِ صحیح از كتابی معتبر را نقل و همان را معنا كنید، كفایت میکند. برخی منبریها، بعضیاوقات یك حدیث را آنقدر شاخ و برگ میدهند كه معنای اصلیاش از بین میرود. اگر شما یك حدیثِ صحیح را برای مستمع خود درست معنا كنید، ممكن است بخشِ مهمی ازآنچه را كه ما میخواهیم داشته باشد. وقتی شما از روی یك تعبیر معتبر، راجع به یك آیه قرآنْ فكر و مطالعه كنید؛ به تنقیح آن بپردازید و برای مستمع بیان نمایید، مقصود حاصل است. اگر برای ذكر مصیبت، كتاب «نَفَس المهمومِ» مرحوم «محدّث قمی» را بازکنید و از رو بخوانید، برای مستمع گریهآور است و همان عواطفِ جوشان را به وجود میآورد. چه لزومی دارد كه ما به خیال خودمان، برای مجلسآرایی كاری كنیم كه اصل مجلس عزا از فلسفه واقعیاش دور بماند؟!
چون قوام مجالس عزا به این است كه عدهای دورهم جمع شوند و یك فردِ روحانی، با حضور یافتن در میان آنها، اقامه عزا كند تا دیگران از اقامه عزای او، مستفیذ شوند بنابراین وظایف روحانیون دراینباره دشوارتر است. سؤال من از همهکسانی كه نسبت به چنین قضیهای احساس مسؤولیت میکنند این است که یك روحانی چگونه اقامه عزا خواهد كرد؟
به اعتقاد امام خامنهای مجالس عزاداری حسینی باید از سه ویژگی برخوردار باشد:
1- موجب زیادشدن محبت مردم نسبت به اهلبیت علیهم السلام شود
اوّلین ویژگی باید این باشد که چنین مجالسی، محبّت به اهل بیت علیهمالسّلام را زیاد کنند چون رابطه عاطفی، یك رابطه بسیار ذیقیمت است. شما، روحانیون، باید كاری كنید كه محبت شرکتکنندگان در مجالس مذكور، روزبهروز نسبت به حسین بن علی علیهالسلام، خاندان پیغمبر و مناشیء معرفت الهی، بیشتر شود. اگر شما خدایناکرده، در مجالس مذكور وضعی را به وجود آورید كه مستمع یا فرد بیرون از آن فضا، ازلحاظ عاطفی به اهلبیت علیهمالسلام نزدیك نشد، بلكه احساس دوری و بیزاری كرد، نهفقط چنین مجالسی فاقد یكی از بزرگترین فواید خود شده، بلكه به یك معنا، مضر هم بوده است. حال شما كه مؤسّس یا گوینده چنین مجالسی هستید، ببینید چهکاری میتوانید بكنید كه عواطف مردم، براثر حضور در این مجالس، نسبت به حسین بن علی علیهالسلام و اهلبیت پیغمبر علیهم افضل صلواة الله روزبهروز بیشتر شود.
2- معرفت مردم نسبت به اصل حادثه عاشورا را بیشتر کند
دومین ویژگیای که باید در این مجالس به وجود آید، این است که مردم نسبت به اصل حادثه عاشورا، معرفت روشنتر و واضحتری پیدا کنند. اینطور نباشد كه ما در مجلس حسین بن علی علیهالسلام به منبر برویم یا سخنرانی كنیم، اما موضوع سخنرانی، حضّار آن مجلس، اعم از جوان و غیرجوان و زن و مردِ اهل فكر و تأمّل را – كه امروز در جامعه ما بسیارند و این از بركات انقلاب است – به این فكر فروببرد كه «ما به این مجلس آمدیم و گریهای هم كردیم؛ اما برای چه؟ قضیه چه بود؟ چرا باید برای امام حسین علیهالسلام گریه كرد؟ اصلاً چرا امام حسین علیهالسلام به كربلا آمد و عاشورا را به وجود آورد؟»؛ بنابراین، بهعنوان منبری یا سخنران، باید به موضوعاتی بپردازید كه جوابگوی چنین سؤالاتی باشد. باید نسبت به اصلِ حادثه عاشورا معرفتی در افراد به وجود آید. اگر در روضهخوانی و سخنرانی یا سایرِ مطالبِ بیانشده از طرف شما، نکتهای روشنگر یا حداقل اشارهای به این معنا نباشد، یك ركن از آن سه ركنی كه عرض شد، كم و ناقص خواهد بود؛ یعنی ممكن است مجلس مذكور، فایده لازم را ندهد و ممكن هم هست خدایناکرده در بعضی از فروض، ضرر هم بكنیم.
3- ایمان و معرفت دینی مردم را افزایش دهد
سومین ویژگی لازم در این مجالس، افزایش ایمان و معرفت دینی در مردم است. در چنین مجالسی باید از دین، نكاتی عنوان شود كه موجب ایمان و معرفتِ بیشتر در مستمع و مخاطب گردد؛ یعنی سخنرانان و منبریها، یك موعظه درست، یك حدیث صحیح، بخشی از تاریخ آموزنده درست، تفسیرِ آیهای از قرآن یا مطلبی از یك عالم و دانشمندِ بزرگ اسلامی را در بیانات خود بگنجانند و به سمع شرکتکنندگان در این مجالس برسانند. اینطور نباشد كه وقتی بالای منبر میرویم، یك مقدار لفّاظی كنیم و حرف بزنیم و اگر احیاناً مطلبی هم ذكر میکنیم، مطلب سستی باشد كه نهفقط ایمانها را زیاد نمیکند، بلكه به تضعیف ایمانِ مستمعین میپردازد. اگر اینطور هم شد، ما از جلسات مذكور به فواید و مقاصدِ موردنظر نرسیدهایم.
من واقعاً میترسم از اینکه خدایناکرده، در این دوران كه دورانِ ظهور اسلام، بروز اسلام، تجلّی اسلام و تجلّی فكر اهلبیت علیهمالصّلاةوالسّلام است، نتوانیم وظیفهمان را انجام دهیم. برخی كارهاست كه پرداختن به آنها، مردم را به خدا و دین نزدیك میکند. یكی از آن كارها، همین عزاداریهای سنّتی است كه باعث تقرّبِ بیشترِ مردم به دین میشود. اینکه امام فرمودند «عزاداری سنّتی بكنید» بهخاطر همین تقریب است. در مجالس عزاداری نشستن، روضه خواندن، گریه كردن، به سروسینه زدن و مواكب عزا و دستههای عزاداری به راه انداختن، از اموری است كه عواطف عمومی را نسبت به خاندان پیغمبر، پرجوش میکند و بسیار خوب است. در مقابل، برخی كارها هم هست كه پرداختن به آنها، كسانی را از دین برمیگرداند.
بازدیدها: 0