امید در اندیشه مهدویت

اکسیر امید در اندیشه مهدویت

کلید واژه انتظار ارتباط تنگاتنگی با امیدبخشی و امیدواری در یک حرکت راهبردی و استراتژیک دارد، کمااینکه با کمی دقت و تأمل در معنا و مفهوم انتظار می‌توان رابطه این دو عنصر مهم را با هم بدست آورد. برخی از لغت شناسان زبان فارسی در ترجمه و معنای انتظار این چنین بیان داشته‌اند: «چشم به راه بودن، درنگ کردن، مهلت خواستن و دقت و تأمل کردن».[1]با اندکی دقت در معنای اصطلاحی انتظار نیز به خوبی می‌توان رکن اصلی انتظار را امیدواری به آینده معرفی کرد. برخی از محققان در تبین معنای انتظار این چنین بیان داشته‌اند: «انتظار حالتی روحی و نفسانی است که زمینه‌ساز آمادگی برای آن چه انتظارش را می‌کشند می‌شود، و ضد آن یأس و ناامیدی است که هر قدر انتظار شدیدتر باشد، آمادگی نیز بیشتر است».[2]

رکن طلایی مهدی باوری و مهدوی پژوهی

1-امید به تشکیل حکومت مهدوی و حکومت صالحان

رأس هرم و اوج شکوفایی و شکل گیری تمدن نوین اسلامی، در برقراری حکومت امام مهدی  عجل الله تعالی فرجه الشریف خود را نشان می‌دهد، امید به تشکیل این حکومت، موضوع و شاخص اصلی مهدی باوری و مهدوی پژوهی است. در واقع یکی از متعلقات امید در اندیشه مهدویت، درک این حکومت الهی در آینده بسیار نزدیک است، که هم برخی از آیات و هم روایات به این موضوع اشاره دارد: «وَنُریدُ أَن نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ استُضعِفوا فِی الأَرضِ وَنَجعَلَهُم أَئِمَّةً وَنَجعَلَهُمُ الوارِثینَ؛[4]ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!». در دعای افتتاح نیز این امیدواری به برقراری حکومت صالحان این چنین مورد اشاره و امید قرار می‌گیرد: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیک فِی دَوْلَةٍ کرِیمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ؛[5] خدایا به سوی تو مشتاقیم برای یافتن دولت کریمه‌ای که اسلام و اهلش را به آن عزیز گردانی».

2- امید به عدالت فراگیر و جهانی

یکی دیگر از متعلقات امیدواری در سبک زندگی مهدی باوران، امید و انتظار به گسترش و فراگیری عدالت و برچیده شدن ظلم و ستمگری است. بسیاری از مردم ستم دیده جهان به امید همین موضوع در برابر ظلم ستمگران ایستادگی کرده و بارقه‌ی امید به زندگی آنها حیات معنوی بخشیده است. در واقع یکی از شاخص‌ترین نتایج و برکات ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف  مقابله با ظلمان و فراگیر کردن عدالت اسلامی است؛ کما اینکه این نوید الهی و قرآنی این چنین مورد اشاره قرار گرفته است: «حَتَّى یَخْرُجَ فَیَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا؛[6]تا اینکه خروج کند و ظاهر شود و زمین را از داد پر کند همان طور که از ستم و بیدادگرى پر شده باشد». عدالت فراگیری که در زمان ظهور در عالم فراگیر خواهد شد، شامل همه اقسام عدالت، اعم از عدالت قضایی، عدالت اقتصادی، آموزشی، نظامی و امنیتی خواهد بود.
امید در زندگی مهدی باوران یک امید سازنده و پویا است، از این رو این چنین نیست که برای دست یابی به تمدن نوین اسلامی و آثار و برکاتی که با ظهور امام عصر علیه السلام  به ارمغان می آید، منتظران در این زمینه مسئولیت و یا وظیفه‌ای به عهده نداشته باشند، 3-امید به فراگیری و برقراری امنیت جهانی

جوامع مدرن امروزی علی‌رغم همه تلاش‌ها و موفقیت‌هایی که در زمینه توسعه و پیشرفت علمی و پژوهشی داشته‌اند با این حال نتوانسته اند به همان اندازه در فراگیر کردن امنیت، آرامش، دوستی و صلح و صفا موفقیت لازم را بدست آورند، جامعه بشریت در این خصوص نه تنها موفقیتی را به دست نیاورده؛ بلکه صاحبان قدرت و ثروت جهان با رویکرد استکباری و استعماری به دنبال چپاول هر چه بیشتر حقوق و سرمایه‌های دیگران نیز بوده‌اند. این در حالی است که در بر اساس روایات اسلامی با ظهور حضرت مهدی (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) صلح، دوستی و برادری فراگیر خواهد شد، موضوعی که در روایات اسلامی این چنین به آن اشاره شده است:

«امیر مؤمنان (علیه السلام) در یک مجلس، چهارصد نکته به یارانش آموخت که به صلاح دین و دنیاى مسلمان است. فرمود: … و اگر قائمِ ما قیام کند، آسمان، بارانش را فرو مى‏فرستد و زمین، گیاهش را بیرون مى‏آورد و دشمنى، از دل‏هاى بندگان مى‏رود و درندگان و چارپایان با هم در صلح و صفایند، تا آن جا که زن از عراق تا شام مى‏رود و پایش را جز روى‏ سبزه نمى‏نهد و زینتش بر سرش‏است و نه درنده‏اى او را مى‏ترساند و نه او از آن مى‏‌ترسد».[7]

4-امید به رونق و رفاه اقتصادی و ریشه کن شدن فقر و فلاکت

یکی دیگر از آثار و برکات ظهور امام عصر عجل الله فرجه الشریف نوید فراوانی،ریشه کرن کردن فقر و فلاکت از زندگی بشری و فراگیر کردن رفاه و رونق اقتصادی و همچون ترقی علوم و دانش است، در واقع مهدی باوران یکی از بارقه‌های امیدی که در زندگی خود همواره با آن زندگی می‌کنند، و امید دست یابی به آن را در تمدن نوین اسلامی به نظاره نشسته و صد البته برای دست یابی به آن مقدمات آن را فراهم می‌نمایند، دست یابی به جامعه همواره با پیشرفت و رونق در تمام ابعاد زندگی است. در منابع روایی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است:

«به نقل از مفضّل بن عمر: شنیدم که امام صادق  علیه السلام  مى‏‌فرماید: «قائم ما، هنگامى که قیام کند، زمین به نور پروردگارش روشن مى‏‌شود … و زمین، گنج‏هایش را آشکار مى‏‌کند، تا آن جا که مردم، آن گنج‏ها را روى زمین مى‏‌بینند، و برخى از شما، در پى کسى هستند که با رساندن مالى به او، حقّ خویشاوندى را ادا کند و زکاتش را از او بپذیرد؛ ولى کسى را نمى‏‌یابد که از او بپذیرد. مردم با آنچه خداوند از فضل خویش، روزى‏شان کرده است، بى‏نیاز از چیزهاى دیگر شده‌‏اند».[8]سخن پایانی:

در آخر باید به این نکته توجه داشته باشیم که امید در زندگی مهدی باوران یک امید سازنده و پویا است، از این رو این چنین نیست که برای دست یابی به تمدن نوین اسلامی و آثار و برکاتی که با ظهور امام عصر علیه السلام  به ارمغان می آید، منتظران در این زمینه مسئولیت و یا وظیفه‌ای به عهده نداشته باشند، بلکه در این بین منتظران باید خود زمینه ساز ظهور بوده و با فراهم کردن مقدمات عدل جهانی دنیا را برای برپایی جهانی پر از صلح و آرامش مهیا نمایند.

 پی‌نوشت‌ها:
[1]. محمد معین، فرهنگ معین، ص364.
[2]. موسوی اصفهانی، مکیال المکارم، ج2، ص 235.
[3]. سوره مبارکه یوسف، آیه 87.
[4]. سوره مبارکه القصص آیه ۵.
[5]. إقبال الأعمال (ط – القدیمة)، ج‏1، ص51.
[6]. صفات الشیعة، ص49.
[7]. الخصال، ج‏2، ص626. «وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا لَأَنْزَلَتِ السَّمَاءُ قَطْرَهَا وَ لَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ نَبَاتَهَا وَ لَذَهَبَتِ الشَّحْنَاءُ مِنْ قُلُوبِ الْعِبَادِ وَ اصْطَلَحَت‏».
[8]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏2، ص381.