پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
دعای روز هفتم ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز هفتم
اللَّهُمَّ أَعِنِّي فِيهِ عَلَى صِيَامِهِ وَ قِيَامِهِ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ
اى خدا مرا در اين روز بر روزه و اقامه نماز يارى كن و از لغزشها و گناهان دور ساز
وَ ارْزُقْنِي فِيهِ ذِكْرَكَ بِدَوَامِهِ بِتَوْفِيقِكَ يَا هَادِيَ الْمُضِلِّينَ
و ذكر دايم نصيبم فرما به حق توفيق بخشى خود اى رهنماى گمراهان عالم.
شرح دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمة الله علیه
اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکْرَکَ بِدَوَامِهِ بِتَوْفِیقِکَ یَا هَادِیَ الْمُضِلِّین[1] اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ
خدایا در ماه رمضان برای روزه و شب زنده داری کمکم کن ؛ اگر خدا کمکت کند ؛ گرسنگی را نمی فهمی؛ خستگی عبادت را نمی فهمی؛ دعای ابوحمزه و دعای افتتاح … می خوانی و اصلا متوجه خستگی نمی شوی، چون خدا کمکت می کند .
دعای ابوحمزه را در قنوت می خواندند
سال ها قبل در قم واعظی بود به نام میرزا محمد تقی اشراقی؛ ایشان به قدری در فن خطابه قوی بودند که تا زنده بود، مرحوم آقای فلسفی به قم دعوت نمی شد، آدم ملائی بود و صدای رسایی هم داشت؛ طوری که بدون بلندگو در صحن حرم همه صدای او را می شنیدند. مرقد ایشان هم در حرم حضرت معصومه (س) پایین پای مرحوم موسس حوزه، آیت الله حائری یزدی رحمة الله علیه است.
مرحوم اشراقی از قول پدر (مرحوم ارباب) این طور نقل می کردند: سحر ماه رمضان به حرم امیر المومنین (علیه السلام) مشرف شدم و مشاهده کردم؛ عده ای در قنوت نماز وتر دعای ابوحمزه ثمالی را از حفظ می خوانند و اشک می ریزند؛ وقتی تعداد ایشان را شمردم دیدم هفتاد نفر هستند!
ایشان چه مردمی بود ه اند؛ اما ما چگونه دعا ونماز میخوانیم؛ چرا با بی حالی و کسالت نماز می خوانیم؟!
وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ
خدایا در ماه رمضان از لغزش گناه حفظم کن و دورم کن؛ توفیق بده در ماه رمضان گناه نکنم؛ اعضاء و جوارحم هم روزه داشته باشد. در حدیث وارد شده است:
«اِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ.… » [2] باید گوش و چشم و..اعضاء و جوارحت روزه دار باشند.
ذکر زبانی توام با غفلت، مصیبت و بدبختی است
وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکْرَکَ بِدَوَامِهِ
خدایا در این ماه رمضان روزی کن همیشه به یاد تو باشم، ذکر شامل ذکر زبانی هم می شود؛ البته اگر دل به یاد خدا باشد زبان هم ذکر می گوید؛ اما اگر زبان ذکر خدا بگوید و دل غافل از او باشد، این چنین ذکری مصیبت و بدبختی است.
همه موجودات ذکر خدا را می کنند
در روایت وارد شده است که اگر حیوانات هم یاد خدا نکنند و ذکر نگویند به دام صیادان خواهند افتاد؛ هیچ پرنده ای به دام صیاد نمی افتد، مگر زمانی که از یاد خدا غافل شود [3] ؛ حیوانات هم ذکر دارند « وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ » [4] حیوانات هم ذکر دارند.
شعر:
گر تو را از غیب چشمی باز شد
با تو ذرات جهان هم راز شد
نطق خاک و نطق آب و نطق گل
هست محسوس حواس اهل دل [5]
حتی در و دیوار هم ذکر دارند؛ درخت و کوه و بیابان هم ذکر دارند منتها ذکر خودشون، ما هم ذکر خودمون. حتی در روایت آمده است که هنگام سحر که خروس بانگ می زند و تو را برای نماز بیدار می کند لذا به خروس دشنام ندهید [6]
شعر:
کم ز خروسی مباش مشت پری بیش نیست
از سر شب تا به سحر ذکر خدا می کند [7]
از خدا درخواست توفیق کنیم
بِتَوْفِیقِکَ یَا هَادِیَ الْمُضِلِّین
خدایا در ماه رمضان این توفیق را بده که همیشه به یاد تو باشم و ای راهنمای گمراهان.
انجام این اعمال توفیق می خواهد؛ لذا از خداوند درخواست توفیق میکنیم
شعر:
توفیق، رفیقی ست که به هر کس ندهندش
هرگز پر طاوس به کرکس ندهندش [8]
سحرهای ماه رمضان را از دست ندهید و دعاهای سحر را بخوانید حتی کسانی که روزه نمی گیرید و مریض هستید.
پی نوشت:
1- إقبال الأعمال ص: 132؛ متن دعا با آنچه در مفاتیح الجنان آمده ، اندکی متفاوت است
اللهم أعنی فیه [فی هذا الیوم ] علی صیامه و قیامه واجنبنی [و جنبنی ] فیه من هفواته و آثامه و ارزقنی فیه ذکرک و شکرک بدوامه بتوفیقک یا ولی المؤمنین [بدوام هدایتک و توفیقک یا هادی المؤمنین برحمتک یا أرحم الراحمین ]
2 – کافی ج 4 ص 87
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ وَ عَدَّدَ أَشْیَاءَ غَیْرَ هَذَا وَ قَالَ لَا یَکُونُ یَوْمُ صَوْمِکَ کَیَوْمِ فِطْرِکَ
3 – گزیده کافی ج 3 ص 13
شنیدم ابو عبد الله صادق(ع) می گفت: هیچ پرنده ای به دام صیاد نمی افتد، جز با غفلت کردن از یاد خدا و ترک سبحان الله.
4 – سوره اسراء آیه 44
ترجمه: و هیچ چیز نیست مگر اینکه در حال ستایش، تسبیح او می گوید، ولی شما تسبیح آنها را درنمی یابید.
5 – مثنوی معنوی ؛ مولانا جلال الدین محمد بلخی
6 – من لایحضره الفقیه ج : 4 ص : 5
قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ مُوسَی بْنِ بَابَوَیْهِ الْقُمِّیُّ الْفَقِیهُ …….عنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ نَهَی رَسُولُ اللَّهِ(ص) ……وَ نَهَی عَنْ سَبِّ الدِّیکِ وَ قَالَ إِنَّهُ یُوقِظُ لِلصَّلَاةِ
7- مصدری یافت نشد ؛ مولوی در دیوان کبیر شمس به همین معنا اشاره کرده است:
آن خروسی که تو را دعوت کند سوی خدا
او به صورت مرغ باشد در حقیقات انگلوس
و شیخ ابو سعید ابو الخیر گفته است:
افغان خروس صبح گاه از غم تو
آه از غم تو هزار آه از غم تو
8- مصدری یافت نشد
بابا افضل کاشی رحمة الله علیه در دیوان خود گفته است:
هرگز پر طاوس به کرکس ندهند
وان را که گلیم باید اطلس ندهند
شرح دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ أَعِنّى فِيهِ عَلى صِيامِهِ و َقِيامِهِ وَ جَنِّـبْنى فيهِ مِنْ هَـفَواتِهِ وَآثامِهِ وَ ارْزُقْنى فيهِ ذِكْــرَكَ بِـدَوامِهِ بِتَوْفيقِكَ يا هادِىَ الْمُضِلّينَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
روح نیایش
عبادت، با كمكهاى الهى
ياد مداوم خدا، سازنده ترين عبادت
روح نيايش
خداوند به عيساى مسيح وحى كرد:
«اى عيسى! مرا بخوان و دعا كن، همچون غريقى كه فرياد رسى ندارد.
اى عيسى! همواره در تنهايى ها به ياد من باش،
بدانكه از ناله ها و نجواها خوشحال مى شوم،
در نيايش، «زنده» باش، نه «مرده»!
***
دعا، بايد از عمق جان برآيد و خواسته دل باشد.
جملات دعا، بايد شعله هايى از روح دردمند و نيازمند و جستجوگر و طالب و عاشق انسان باشد.
دعا، بايد «حيات» داشته باشد. نيايش، بايد «روح» داشته باشد، زنده باشد، نه مرده. بايد از صميم جان خواست، همچون دردمندى گرفتار و بى درمان، همچون غريقى كه در چنگ امواج، گرفتار است و فريادرسى ندارد.
در نيايش بايد «قلب» را پيش خدا برد. اين ظرف را بايد پر از خدا كرد، بايد خدا را فرياد كرد، تا ناله به جايى برسد، تا «لبّيك» اجابتى از سوى پروردگار آيد، تا رخصت بار يافتنى به آن بارگاه، داده شود.
عبادت، با كمكهاى الهى
درست است كه خداوند از ما عبادت خواسته و به نماز و روزه فرمان داده است، ليكن در موفّق شدن به اينها نيز، خدا بايد خود، يارى كند.
شبهاى پربركت، سحرهاى پر معنويت، روزهايى كه سفره ضيافت الهى گسترده است. زمينه عمل آماده است، امّا بايد خداوند توفيق دهد بر «صيام» و «قيام». تا از «لغزش»ها، «گناهان»، دورى كنيم.
در طريق عمل، با موانعى روبه رو هستيم. نفس، سنگ اندازى مى كند، دل، تمايل به هوس و شهوات دارد، غرور و رياست طلبى و خودخواهى گاهى زبانه مى كشد، ابليس در جهت بازداشتن ما از پرداختن به حق، وسوسه مى كند، بالأخره دشمنانى درونى و بيرونى داريم كه بايد از چنگشان رها شويم تا به خدا برسيم. امدادهاى الهى، بايد «همراه» ما باشد.
طىّ اين مرحله، بى همرهى خضر مكن
ظلمات است، بترس از خطر گمراهى
آيا نمازى كه مى خوانيم، همان نماز خدا خواسته است؟!
«عمر ما، بانگِ كور عادت هاست،
كو نماز على؟… كجاست؟… كجاست؟»
ياد مداوم خدا، سازنده ترين عبادت
هميشه به ياد خدا بودن، همواره متوجّه مسؤوليت و تعهّد بودن، در همه جا خدا را حاضر و ناظر دانستن، با همه چيز خدا را ديدن، نسبت به تمام اعمالمان خدا را «بصير» دانستن، نسبت به همه حرفهايمان، او را «شنوا» دانستن، خود را در همه حال، در محضر «اللّه » ديدن…
اين است معناى واقعى ذكر خدا، كه سازنده است، بازدارنده از گناه است، دعوت كننده به طاعت است، عامل خوف و خشيت است، سبب ساز حضور قلب است.
آنچه كه در اين فراز، در دعاى امروز از خداوند خواسته ايم، «دوام ذكر» است، نه فقط «ذكر»، نه اينكه يك بار، يا دوبار، به ياد خدا بيفتيم، نه… بلكه هميشه به ياد خدا بودن و خدا را در ياد داشتن و عظمت و آگاهى و علم و بصيرت و شنوايى او را در نظر داشتن.
نماز خواندن مهمّ نيست، بايد اهل نماز بود.
ذكر مرحله اى مفيد نيست، ذكر مدام، سازنده است.
خواجه عبداللّه انصارى در كتاب «صدميدان» گفته است:
«فرق ميان تفكّر و تذكّر آن است كه تفكّر، «جستن» است، و تذكّر «يافتن» است. و تذكّر سه چيز است:
به گوش ترس، نداى وعيد شنيدن،
و به چشم رجا، با منادى به وعده دوست نگريستن،
و به زبانِ نيازمندى، منّت را اجابت كردن است».
مرحوم، ملاّاحمد نراقى گفته است:
«… ياد خدا كردن، نفع آن در صورتى است كه دوامى داشته باشد، يعنى دائم يا اكثر اوقات در ياد خدا باشد و با زبان او را ياد كند، با حضور قلب و فراغت دل و توجّه تام به خداوند علاّم، تا اينكه فكر او در دل قرار گيرد و انوار عظمت او بر دل بتابد و از اشراقات خورشيد جمال او، سينه گشاده گردد…»[1]
در قرآن كريم، نماز، بعنوانِ «ياد خدا» مطرح شده است. آن هم ذكر بزرگتر و برتر: « وَلَذِكُراللّه ِ أكبَر »[2] و « اَقِمِ الصَّلوةَ لِذِكرى »[3].
ذكر خدا بعنوان مايه اطمينان و آرامش قلب بيان شده است. فراموشى خدا، به خودفراموشى منتهى مى شود: «نَسُوا اللّه َ فَاَنْسيهُم اَنْفُسَهُمْ»[4]
ذكر خدا، سبب خشوع قلب است: «تَخْشَعُ قُلوبُهُم لِذِكرِاللّه »[5]
در دعاى كميل، مولا، ياد خدا را مايه آبادانى اوقات شبانه روزى دانسته است و از خداوند اين آبادى را خواسته است: (اَنْ تَجعَلَ أوقاتى مِنَ الّليلِ وَ النَّهارِ بِذِكرِكَ مَعمُورَةً).
ذكر، مايه آرامش خاطر و اطمينان قلب است،
رسيدن به خودآگاهى و «خداآگاهى» است،
مايه قدرت نفس و اتّصال به كانون قدرت هاست،
از بين برنده وسوسه ها و دغدغه هاى درونى است،
عامل ارتباط با خدا و وسيله تغذيه روح و امداد جان است و رسيدن به حقايقى برتر و والاتر از جلوه هاى مادّى هستى است.
از خدا بخواهم، توفيق ياد مداوم و مستمرّ الهى را، كه او رهنماست، و هدايت كننده همه است و نشان دهنده راه، به گمراهان است.
پی نوشت:
[1] ـ معراج السعادة، ص 574.
[2] ـ عنكبوت، آيه 45.
[3] ـ طه، آيه 14.
[4] ـ حشر، آيه 19.
[5] ـ حديد، آيه 16.
منبع: سيناي نياز؛ جواد محدثي
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
بازدیدها: 322
