تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۶۶
تاریخ قمری ۱۷ صفر ۱۴۰۸
تاریخ میلادی ۱۰ اکتبر ۱۹۸۷
خلاصه روز:
- بررسی طرح مانور عملیات در منطقه ماووت و گزارش شناساییهای انجام شده و برخی از مشکلات یگانها در جلسه فرماندهان نیروی زمینی سپاه و قرارگاههای نجف و قدس و یگانهای عملکننده؛ سخنان آیتالله طاهری در ابتدای جلسه.
- حمله موشکی ایران به پادگان الرشید بغداد و بازتاب آن در رسانهها؛ گزارش رادیو سوئد درباره این حمله و حملات شیمیایی عراق و حضور نظامی امریکا در خلیجفارس.
- حمله هوایی ایران به تأسیسات اقتصادی و نظامی عراق در استان اربیل و مناطق عملیاتی مقابل منطقه سومار و گلولهباران تأسیسات نفتی و اقتصادی و نظامی عراق در پاسخ به حملات عراق به مناطق غیرنظامی و بمباران شیمیایی.
- تلاش ناموفق قایقهای عراقی برای نزدیک شدن به مواضع خودی در شرق دجله و جزیره مجنون. حمله شیمیایی عراق به توپخانه خودی در منطقه مقابل بصره. حمله هوایی عراق به مواضع خودی در منطقه چزابه و شکستن دیوار صوتی برفراز مناطق کوشک و طلائیه.
- گلولهباران شهر کفری در استان دهوک عراق به وسیله تانک و توپخانه عراقیها. درپی اجرای عملیات نیروهای لشکر۹ بدر در این شهر. حمله هوایی عراق به روستای کانیالعبید در استان کرکوک. اجرای کمین نیروهای اتحادیه میهنی علیه نظامیان عراقی در منطقه کرکوک.
- درگیری نیروهای خودی با عناصر حزب دمکرات در روستای باغ شیخان در منطقه بوکان. درگیری با نیروهای ضدانقلاب در جوانرود.
- اعزام نیروهای داوطلب مردمی به جبههها از شهرهای مختلف کشور.
- ارسال نخستین محموله موشکاندازهای مینیکاتیوشای ۱۰۷ میلیمتری ساخت داخل به جبهههای جنگ و سخنان رفیقدوست درباره تولید انواع موشک در ایران. تحلیل منابع غربی از تولید سلاح در ایران.
- مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره تحولات خلیجفارس و جنگ در سخنان رئیسجمهور، نخستوزیر و وزیر امورخارجه. نامه دکتر ولایتی به دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی درباره حضور و مداخله امریکا در منطقه.
- ورود یازدهمین کاروان نفتکشهای کویتی تحت اسکورت ناوگان امریکا به خلیجفارس. محدود شدن پرواز هواپیماهای امریکایی در نزدیکی مواضع ایران به دنبال دستیابی ایران به موشک استینگر.
- انتقال ناوگان صیادی استان بوشهر به استان هرمزگان درپی حملات هوایی عراق به کشتیهای صیادی در خلیجفارس.
- اظهار امیدواری وزیر نیروی دریایی امریکا به کاهش نیروهای نظامی امریکا در خلیجفارس.
- اعتراض چند تن از رهبران احزاب سیاسی و برخی از شخصیتهای برجسته پاکستان به حضور نظامی امریکا در خلیجفارس.
- به گروگان گرفته شدن ۳ مهندس ایتالیایی به دست نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق و شرایط اتحادیه برای آزادی آنها.(۱)
تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۶۵
تاریخ قمری ۶ صفر ۱۴۰۷
تاریخ میلادی ۱۱ اکتبر ۱۹۸۶
خلاصه روز:
- عملیات نفوذی “فتح۱” در استان کرکوک عراق به همت سپاهپاسداران در ساعت ۱:۳۰ بامداد آغاز شد. با اجرای آتش موشکاندازهای ۱۰۷ و خمپارهاندازهای ۱۲۰ میلیمتری بر تأسیسات جبلبر، جمبور، سقزلی، دارامان، باباگرگر و ارتفاعات کانیدوملان، منطقه دچار آتشسوزی گستردهای شد. آتشسوزی باباگرگر از فاصله ۴۰ کیلومتری مشاهده میشد. دشمن گمان میکرد که این مناطق را هواپیماها بمباران کردهاند، لذا ضدهواییهای خود را به شدت به کار انداخت. نیروهای خودی پس از اجرای عملیات، در ساعت ۴ بامداد بدون هیچ تلفاتی منطقه عملیاتی را ترک کردند و به منطقه امن رسیدند.
- دشمن با احساس خطر از سمت خورعبدالله، اقدام به تقویت این منطقه کرد.
- ۷۲ تن از مردم و نظامیان عراق در یکی از مرزهای غربی کشور به ایران پناهنده شدند.
- نایب رئیس شورای فرماندهی عراق در کنفرانس اتحادیه بینالمجالس: ایران تهدید کردهاست که دامنه جنگ را به دیگر کشورهای منطقه گسترش میدهد. اعمال مجازاتهای دیپلماتیک و اقتصادی علیه ایران ضروری است.
- وزیر امورخارجه ترکیه: ترکیه احتمالاً در آینده نقش مهمی را در جنگ ایفا خواهد کرد. ترکیه در کرکوک منافعی دارد و دوستان ایرانی تاکنون به این مسئله توجه داشتهاند.
- اولین دور مذاکرات ریگان و گورباچف در ریکیاویک (ایسلند) پایان یافت.
- روزنامه کویتی “السیاسه” مدعی شد که ایران با پیشنهاد انعقاد یک پیمان امنیتی با کشورهای منطقه خلیجفارس، درصدد است تا نقش ژاندارمی منطقه را مجدداً به دست آورد.
- بررسی عملکرد صدام در قلع و قمع مخالفان خود در یک نشریه فرانسوی.
- کارشناسان کشورهای عضو اوپک درباره تعیین ضرایب عوامل تولید نفت هر یک از کشورها به نتیجهای نرسیدند و بررسی تعیین روش قیمتگذاری نفت را آغاز کردند.
- به دنبال کاهش درآمدهای ارزی، یک کارخانه تولید لولههای پلیکا در شیراز تعطیل شد.(۲)
تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۶۳
تاریخ قمری ۱۵ محرم ۱۴۰۵
تاریخ میلادی ۱۱ اکتبر ۱۹۸۴
خلاصه روز:
- فراخوان فرماندهان قرارگاه سلمان به تهران؛ اعزام نیرو از باختران؛ ارسال نوار به زبان فارسی به لشکرهای عراقی جهت جنگ روانی و تحریک نیروهای ایرانی به پناهندگی
- گزارش منابع کشتیرانی کویت و بحرین از حمله ایران به یک نفتکش هندی عازم کویت؛ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره جنگ کشتیها از آغاز جنگ تا حمله سه روز قبل عراق.
- درگیری همراه با تلفات در سقز؛ اعدام یک افسر ژاندارمری که قبلاً به اسارت ضدانقلابیون در آمده بود در سقز؛ ربوده شدن یک پیشمرگ کرد مسلمان مسلح در سنندج؛ تخلیه مقر سیار کومهله در بانه و نیز تغییر محل سکونت عدهای از اهالی این شهر در پی شایعه حمله قوای ایران به عراق و پاکسازی احتمالی منطقه؛ ادامه روند تسلیمیها؛ گزارش منطقه ١٠ سپاه در مورد تأمین نیروی سقز و بوکان
- اظهارات صدام در مصاحبه با هفته نامه الوطن العربی چاپ پاریس: ما مایل به خاتمه دادن به جنگ هستیم، ولی اگر ایران خواستار ادامه آن باشد، اعراب تمام تأسیسات اقتصادی ایران را نابود خواهند کرد. عراق آماده بررسی برقراری روابط دیپلماتیک با امریکا پس از انتخابات آینده این کشور است. روابط با شوروی در اوائل جنگ با مشکلاتی روبرو شد لیکن امیدواریم این جنگ هیچگونه تأثیری بر این روابط نگذارد. رهبران فرانسه توانستهاند به تعهدات خود در قبال عراق، بویژه در شرایط مشکلی که این کشور با آن روبرو بود، عمل کنند.
- وال استریت ژورنال به نقل از طارق عزیز: هنوز سلاحهای غربی به رژیم جمهوری اسلامی ایران میرسد و جنگ را به درازا می کشاند؛ انستیتو مطالعات استراتژیک لندن در گزارش سالانه خود: عراق طی سالهای ۱۹۸۳/۸۴ به میزان قابل توجهی سلاح دریافت کرده است. این در حالی است که ایران برای تهیه نیازهای خود در زمینه سلاح با اشکالات فراوانی روبرو بوده است.
- خودداری صلیب سرخ جهانی از تحویل ٧۴ اسیر معلول عراقی در پی تصمیم ایران مبنیبر آزادسازی یک جانبه آنان به دلیل ضرورت معاینه آنها توسط پزشک این سازمان که باید از ژنو بیاید.
- اعلام نگرانی حزب کمونیست شوروی و جبهه آزادی بخش ملی الجزایر از ادامه جنگ ایران و عراق طی یک بیانیه مشترک
- معاون رئیس جمهور امریکا در مناظره سیاسی با همتای خود از حزب دمکرات در یک برنامه زنده و سراسری: در شرایطی که خمینی با اسلام رادیکالش به تروریسم حمایت شده از جانب دولتهای متوسل میشود، درمییابیم که مقابله با تروریسم مشکل است. ما بر این اعتقادیم که از کشورهای میانهروی عرب به نحوی که امنیت اسرائیل را به خطر نیندازد، حمایت کنیم. ما توانستهایم به کمک شورای همکاری خلیج (فارس)، متشکل از کشورهای میانهرو عرب، برویم تا در مقابل تروریسم بینالملل و یا اسلام افراطی (رادیکال) که از سوی خمینی منتشر میگردد، دفاع کنند؛ گزارش یک روزنامه قبرسی از ورود یک جوخه مرگ ایرانی یا عرب به قبرس جهت انجام حمله انتحاری علیه ساختمان سفارت امریکا در نیکوزیا و آماده باش پلیس قبرس در اطراف این ساختمان؛ گزارش رادیو اسرائیل از افزایش تدابیر امنیتی پلیس قبرس در سفارتخانههای خارجی
- گزارش یونایتدپرس از توقیف یک اتومبیل حاوی پنج موشک کاتیوشا در غرب بیروت توسط ارتش لبنان؛ گزارش رادیو اسرائیل از ممانعت ارتش لبنان از انفجار چهار اتومبیل حاوی مواد منفجره در بیروت
- ورود تعدادی از مهندسان و تکنسینهای ژاپنی پروژه پتروشیمی ایران و ژاپن به توکیو(۳)
تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۶۱
تاریخ قمری ۲۳ ذیالحجه ۱۴۰۲
تاریخ میلادی ۱۱ اکتبر ۱۹۸۲
خلاصه روز:
- پاتک شبانه ارتش عراق برای بازپسگیری ارتفاعات سانواپا و وارولین و منطقهی میانتنگ در منطقهی عملیاتی مسلمبنعقیل.
- شلیک گلولههای شیمیایی بهدست نیروهای عراقی در منطقهی عملیاتی رمضان و مجروحیت ۴ نفر از نیروهای خودی.
- تحولات امروز صحنه جنگ ایران و عراق، حملات توپخانهای عراق به آبادان، یک نفر شهید و ۳ نفر مجروح شدند؛ پناهنده شدن ۳۰ نفر از غیرنظامیان عراقی به ایران؛ حملهی یک گروه چریکی متشکل از نیروهای سپاه و ارتش به یک پاسگاه عراق در مهران، و کشته شدن شماری از نیروهای عراقی و انهدام بخشی از تجهیزات آنان.
- تشریح دستاوردهای عملیات مسلمبنعقیل در مصاحبههای فرمانده کل سپاه با واحد مرکزی خبر بندرعباس و فرمانده لشکر۸۱ زرهی باختران با روزنامهی کیهان.
- وقایع امروز مناطق شمالغرب، درگیری نیروهای تأمین جاده در حوالی ارومیه با نیروهای حزب دمکرات؛ شکست تهاجم نیروهای کومهله و دمکرات به پایگاه مستقر در روستای ابراهیمآباد؛ درگیریهای پراکنده بین نیروهای خودی و مهاجمان در محور مهاباد ـ سردشت، پایگاه بیلو و حوالی بانه؛ نیروهای مسلح غیرقانونی پس از نفوذ به شهر سنندج ۳ نفر را ربودند؛ برخورد یک خودرو نظامی و یک کمپرسی با مین در محور مهاباد ـ پسوه؛ گروگانگیری در محور بانه ـ سقز؛ پاکسازی یک ارتفاع و یک روستا در محور سنندج ـ مریوان.
- گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) درباره همکاریهای رو به گسترش دولت سوسیالیست فرانسه و حزب دمکرات؛ افزایش کمکهای نظامی عراق به گروهها و احزاب غیرقانونی در ایران از طریق مسیر دولتو به میرآباد در محور سردشت ـ پیرانشهر.
- درگیری عناصر سازمان مجاهدین خلق با مردم و نیروهای امنیتی در تهران و شیراز، ۲ تروریست خودکشی کردند، یک نفر کشته و یک نفر دستگیرشد؛ حمله ۲ نفر از عناصر سازمان به یک بسیجی در تهران و مجروح شدن وی؛ کشف و خنثیکردن ۲ بمب دو کیلویی در میدان راهآهن و یک بمب قوی در خیابان رسالت تهران.
- ادامهی برخورد نیروهای امنیتی با تروریستها؛ دستگیری ۲ نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق در تهران و مشهد؛ دستگیری چند نفر از اعضای سازمان چریکهای فدایی خلق (اقلیت) در ساری؛ دستگیری ۴ نفر از فعالان گروه اتحادیه مبارزان کمونیست در لنگرود؛ اعدام یکی از اعضای فعال سازمان چریکهای فدایی خلق (اقلیت) به جرم شرکت در درگیریهای مسلحانه به حکم دادگاه انقلاب اسلامی ایلام؛ اطلاعیهی کمیتهی مرکزی انقلاب اسلامی دربارهی کشف ۱۳ خانهی تیمی، دستگیری۲۸۳ نفر از کادرهای اصلی و فعال گروههای غیرقانونی و کشته شدن ۲۸ نفر از این عناصر در درگیریهای به وجود آمده.
- هشدار فرمانده کل سپاه به دولت عمان در خصوص توطئهی امریکا و رژیم اشغالگر قدس در تنگۀ هرمز.
- دیدارهای وزیر خارجهی ایران با وزیران خارجهی الجزایر، کوبا و نیاکاراگوئه در حاشیهی اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل.
- اعلام گزارش پیشرفت فعالیتهای کمیتهی ویژه وزیران خارجهی کشورهای عضو جنبش عدمتعهد دربارهی جنگ ایران و عراق از سوی کوبا.
- پایان کنفرانس دو روزهی وزیران دفاع کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس در ریاض. پیشنهادهای مطرح شده در این اجلاس به کنفرانس سران تسلیم خواهد شد؛ سخنان دبیرکل شورا و وزیر دفاع کویت دراینباره؛ گزارش رادیو اسرائیل دربارهی این اجلاس دو روزه.
- گزارش مفسر نظامی روزنامهی نیویورک تایمز پس از اجرای عملیات مسلمبنعقیل که در آن به بررسی توانمندیهای نظامی ایران و عراق و آیندهی جنگ پرداخته و اهداف آتی نظامی ایران را در مرزهای جنوبی خوزستان تشریح کرده است.(۴)
تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۶۰
تاریخ قمری ۱۲ ذیالحجه ۱۴۰۱
تاریخ میلادی ۱۰ اکتبر ۱۹۸۱
خلاصه روز:
- شهرهای اهواز و آبادان گلولهباران شد و خسارتهای مالی و جانی به بار آورد.
- نیروهای ارتش عراق در مناطق اشغالی ایران، از امروز تعویض شناسنامههای اهالی این مناطق را از ایرانی به عراقی آغاز کردند.
- بهدنبال ضربالاجل ستاد مشترک عملیات شمالغرب به گروههای مسلح غیرقانونی برای معرفی خود به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، رادیو صدای کردستان، با هدف جداکردن صف نیروهای ارتش از پاسداران و نظام، در پیام مشابهی به نیروهای ارتش از آنان خواست تا خود را تسلیم کنند.
- عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهرهای شیراز، تهران، فومن و مشهد، ۲ عملیات ترور و ۲ مورد پرتاب بمب انجام دادند که درپی آن ۲ نفر شهید شدند.
- اقدامات نیروهای امنیتی ایران در شهرهای تبریز، تهران، بندرترکمن و درود، به کشف یک خانهی تیمی سازمان مجاهدین خلق، کشتهشدن یک نفر از اعضای این سازمان و دستگیری ۴ تن دیگر انجامید؛ در هفته گذشته در رشت، ۳۰ نفر از اعضای سازمان مذکور دستگیر شدند و یک نفر کشته شد.
- امام خمینی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی اجازه دادند که در مواقع ضروری، با استفاده از بخشی از اختیارات ولایت فقیه، براساس احکام ثانویه قوانین مورد نیاز را تصویب کنند.
- پیام تبریک امام خمینی به رئیسجمهور اندونزی و رئیس شورای انقلاب صحرا به مناسبت عید قربان و اشارهی ایشان به توطئه امریکا در حمله به مخازن نفتی کویت.
- نمایندگان مجلس شورای اسلامی و آیتالله منتظری در پیامهایی به ملت مصر به مناسبت ترور انور سادات، آنها را به ادامه مبارزه تا نابودی رژیم صهیونیستی و امریکا و تشکیل حکومت اسلامی تشویق کردند.
- روزنامهی جنگ (چاپ پاکستان) در مقالهای به هجمهی تبلیغاتی غرب علیه ایران و همدستی این رسانهها با دولت عراق اعتراض کرد.
- ماهنامه الحریه (چاپ بیروت) در مقالهای، ضمن بررسی اوضاع عراق بعد از وقوع انقلاب اسلامی تا زمینگیرشدن ارتش آن کشور در ایران، مطالب متنوعی از وضعیت نظامی و اقتصادی عراق منتشر کرد.(۵)
تاریخ شمسی ۱۹ مهر ۱۳۵۹
تاریخ قمری ۱ ذیالحجه ۱۴۰۰
تاریخ میلادی ۱۱ اکتبر ۱۹۸۰
خلاصه روز:
در آغاز بیستمین روز، نیروهای عراقی با عبور از رود کارون و قطع جادهی اهواز آبادان، محاصره خرمشهر و آبادان را تشدید کرده، جبههی خودی را دچار بحران تازهتری کردند. در این روز دشمن در دیگر محورهای خرمشهر موفقیتی نداشت و حتی در محور دوربند مجبور به عقبنشینی شد. تلاش نیروهای عراقی برای پیشروی در محور بستان سوسنگرد ادامه یافت و یک یگان دشمن به شهر بستان حمله کرد که مجبور به بازگشتشد. امروز حدود ۳ هزار نفر از اهالی دشتآزادگان به حمایت از رزمندگان اسلام، علیه دشمن راهپیمایی مسلحانه کردند.
در جبهه میانی، در محور گیلانغرب درگیری توپخانه ادامه یافت. محورهای سرپلذهاب و یاتاق زیر آتش و نیز توسط مهاجمین مسلح مورد تهدید قرار گرفت. در جبهه شمالی، از اوایل بامداد، حمله به ستاد سپاه پاسداران ارومیه و پادگان لشکر ۶۴ آغاز شد. هواپیماهای دشمن در مناطق عملیات جنوب و نیز شهر اهواز دست به اقداماتی زدند. همچنین جنگندههای ارتش جمهوریاسلامی عملیاتی را علیه دشمن به انجام رساندند.
روزشمار سیاسی ۵۹/۷/۱۹
با طولانیشدن جنگ، عراق نیازمند به کمکهای خارجی بیشتری شد و برای جلب کمکهای مادی و تسلیحاتی دست به تحرکات سیاسی وسیعی زد و نمایندگان ویژه خود را به کشورهای مختلف اعزام کرد. از سوی دیگر، بغداد برای تحت فشار قراردادن حامیان عرب و غیرعرب جمهوریاسلامی، تصمیم به قطع روابط سیاسی خود با کشورهای سوریه، لیبی و کرهشمالی گرفت و روابط نزدیکتری با دولتهای حاشیه خلیجفارس برقرار کرد. در مقابل جمهوریاسلامی نیز کشورهای عرب منطقه و حتی شوروی را از ارسال کمک به عراق برحذر داشت و اعلام کرد که دست به اقدامات تلافیجویانه خواهد زد. به این ترتیب هرچه از آغاز جنگ میگذرد، اثرات جانبی آن گسترش بیشتری مییابد و با آشکارشدن مواضع دولتهای منطقه و جهان، ابعاد سیاسی جنگ روزبه روز گستردهتر میشود.
شرح روز:
حملات و درگیریهای زمینی
جبهه جنوبی
نیروهای دشمن با احداث پلی روی رودخانه کارون در نزدیکی دارخوین، اوایل صبح امروز از کارون گذشته و جادهی اهواز آبادان را قطع کردند و عدهی زیادی (حدود ۹۰۰ نفر) را که غالباً غیرنظامی و از اهالی آبادان و خرمشهر بودند، به اسارت درآوردند. و پس از بردن آنها به غرب کارون، مردان را از زنان جدا کردند. مردان را راهی عراق و زنان را آزاد میکنند. به گزارش اطلاعات سپاه اهواز (ساعت۲۰/۳۰): «نیروهای عراقی در ۱۵ کیلومتری آبادان هستند. مردم و جوانان بسیج شهر آمادهی دفاعند.» به نظر میرسد به خاطر مقاومت رزمندگان، عراقیها قصد دارند با تمرکز فشار در این محور، خرمشهر را تصرف نمایند. طبق اعلام منبع مذکور: «نیروهای عراقی در خرمشهر تا حدود دوربند عقبنشینی کرده، در شلمچه موضع گرفتهاند. ۱۲ نفر از نیروهای دشمن در این منطقه توسط سپاه وهوانیروز دستگیر شدهاند. امروز آبادان زیر آتش سنگین دشمن قرار داشت و تعدادی از نقاط مسکونی و اقتصادی خسارت دید.»
از سوی دیگر، ستاد مشترک به نیروی دریایی ارتش اطلاع داد که: «نیروهای عراقی امشب قصد دارند از رودخانه اروند عبور کرده، خود را به آبادان و خرمشهر برسانند.»
اهواز امروز چند بار مورد هجوم هواپیماهای دشمن قرار گرفت و نقاط مختلف آن از جمله فرودگاه بمباران شد. مردم اهواز به تدریج به شهرهای مجاور میروند. رادیوی بغداد نیز با تهدید در مورد به کارگیری موشک و هواپیماهایی که تاکنون استفاده نشده، بر تشنج اوضاع میافزاید.
به گزارش سپاه اهواز: «عراقیها از جبهه فارسیات ۴ کیلومتر عقبنشنی کردهاند. سپاه دشتآزادگان نیز اعلام کرد:«در محور جنوب غربی اهواز، واحدهایی از دشمن در ۶ کیلومتری هردان مستقر هستند و گردان تانک دشمن نیز در زمینهای شبلیه، بالای کرخهکور، مستقر شدهاند و حدود ۴۰ گشتی دشمن به گشتزنی مشغولند.» اجرای آتش سنگین روی بستان و سوسنگرد و مقابله توپخانهها ادامه دارد. تانکهای عراقی از کنار بستان گذشته، به طرف سوسنگرد میروند.
پیشروی تانکها در طول روز ادامه داشت، امّا در ساعت۱۹ متوقف گردید. یک گروه پیاده (حدود ۱۵۰ نفر) مسلح به کلاشینکوف و آرپیجی ۷ به بستان حمله و پس از مدتی عقبنشینی کردند. ضمناً چند تانک و انبار مهمات دشمن منهدم گردید. دشمن روز گذشته عدهی زیادی از افراد گروهک جبهه التحریر را در منطقه پیاده کرد که در روستاها پخش شدهاند. امروز توسط برادران سپاه دو غیرنظامی که با بیسیم مواضع خودی را به عراقیها اطلاع میدادند، دستگیر شدند.
به گزارش شهربانی سوسنگرد: «در ساعت ۱۶ امروز حدود سههزار نفر از اهالی دشت آزادگان با مجوز قبلی راهپیمای مسلحانه کردند و حمایت خود را از نیروهای رزمنده و آمادگی برای مقابله با دشمن اعلام نمودند.»
جبهه میانی و شمالی
برابر اعلام گروهان ژاندارمری مستقر در پاتاق (شرق سرپلذهاب): «نیروهای ژاندارمری و سپاه مستقر در ارتفاعات کورهموش از اوایل امروز زیر آتش شدید دشمن قرار گرفتند. اجرای آتش در این محور و سرپلذهاب و پاتاق در طول روز ادامه یافت. هلیکوپترهای خودی، مواضع دشمن را درکورهموش با راکت منهدم کردند.
به گزارش ستاد مشترک: اطراف شهر گیلانغرب همچنان زیرآتش توپخانه قرار دارد و توپخانه خودی نیز مواضع دشمن را زیر آتش قرار داده است.» طبق اعلام همین منبع: «لشکر ۶ عراق که در منطقه قصرشیرین و سرپلذهاب ماموریت دارد، دو گردان ش.م.ر. در اختیار دارد که ممکن است در عملیات آینده از آنها استفاده کند.»
به گزارش واحد اطلاعات سپاه: «برابر خبر کاملاً موثق، قرار است ساعت ۷ شب از طرف دموکراتها، کومله و دولت عراق حمله شدیدی به پادگان پیرانشهر آغاز شود. عراقیها شب گذشته مهمات زیادی به دموکراتها و کومله تحویل دادهاند و اینها اکنون در روستای غزلآباد تجمع کردهاند و همراه یک ستون از ارتش عراق در اطراف رودخانه با دینآباد کمین کرده، منتظر رسیدن شب هستند. ضمناً نیروهای خودی منطقه را تا نزدیکی پادگان سنگربندی کردهاند. سنگربندی ادامه دارد.»
برابر اعلام سپاه پاسداران و ستاد مشترک ارتش: «از ساعت ۳ تا ۴ بامداد امروز ( ۵۹/۷/۱۹ )، ستاد سپاه پاسداران در ارومیه و پادگان لشکر ۶۴ و اطراف شهر ارومیه مورد هجوم افراد مسلح با سلاحهای سبک و سنگین قرار گرفت که نیروهای ارتش و سپاه و رزمندگان منطقه با آنان مقابله کردند. درگیری در طول روز ادامه داشت که ضمن آن ۱۷ نفر شهید و ۵۵ نفر مجروح شدند. از مهاجمین ۹ نفرکشته و ۷ نفر دستگیر شدند. درگیری پراکنده در اطراف شهر تا اواخر شب ادامه یافت.
حملات و درگیریهای هوایی
آبادان: امروز دو میگ عراقی بر فراز آبادان مانور دادند. در اطراف آبادان یک هلیکوپتر خودی سقوط کرد که به دو خلبان آن آسیبی نرسید.
اهواز: هواپیماهای دشمن امروز چندبار حمله کردند و نقاطی از جمله صنایع فولاد، مقر عملیات سپاه و فرودگاه را هدف قرار دادند.
سوسنگرد: در حدفاصل بستان سوسنگرد یک میگ دشمن سقوط کرد و خلبان آن دستگیرشد.
بستان: امروز دو فانتوم نیروی هوایی ارتش مواضع دشمن را در منطقه بستان بمباران کردند.
جبهه جنوب: در ساعت ۱۳ یک فانتوم اف ۵، توسط آتشبارهای دشمن هدف قرار گرفت و سقوط کرد.
خلاصه اطلاعیههای ستاد مشترک ارتش
اطلاعیه ۱۷۳… رزمندگان غیور ژاندارمری موفق شدند یک میگ عراقی را در ناحیه بستان سرنگون و خلبان آنرا دستگیر نمایند.
اطلاعیه ۱۷۵٫٫ در حمله هواپیماهای متجاوز عراقی در مورخه ۱۹ مهر به جزیره خارک، هیچگونه تلفات جانی به پرسنل مقیم این جزیره وارد نشد.
اطلاعیه ۱۷۷ روز ۱۹ مهر در منطقه سرپلذهاب یک افسر و چهار درجهدار مسلمان عراقی در حالی که عکسهایی از امامخمینی را به همراه داشتند، با یک دستگاه تانک خود را تسلیم نیروهای رزمنده ارتش کردند.
خلاصه بیانیههای نظامی عراق
بیانیه ۷۱
شب گذشته و بامداد امروز هواپیماهای نیروی مسلح ما به دشمن که قصد حمله داشت، هجوم بردند و او را مجبور به عقبنشینی کرده، خسارات جانی و مالی زیادی به او وارد ساختند.
خسارتهای دشمن: ۲۰ کشته، انهدام ۳ توپخانه ضدتانک، دوخودرو و با سرنشینان پاسدار، به آتش کشیدن یک مخزن سوخت و سرنگون کردن یک هواپیما و یک هلیکوپتر در منطقه جنوب.
خسارات ما: ۳ کشته و ۸ زخمی منهدم شدن دو تانک و یک نفربر.
هوایی: هواپیمای دشمن در ساعت۶/۴۸ به مناطق مسکونی شیب و در ساعت ۷/۳۰ به بازاری در اربیل حمل نمودند. در اثر این حملات ۴ نفر کشته و ۱۲ غیرنظامی زخمی شدند. هواپیماهای ما به نیروهای دشمن در منطقه آبادان حمله و یک کارخانه را در نزدیکی اهواز بمباران کردند و به سلامت بازگشتند.
بیانیه ۷۲
نیروهای قادسیه در ساعت ۸ مورخه ۱۹۸۰/۱۰/۱۱ ( ۵۹/۷/۱۹ )، برطبق محاسبات دقیق که دشمن را غافلگیر ساخت، از رودخانه کارون عبور کردند. نتیجه خسارات مشهود دشمن در این روزچنین بوده است:
۵۰ کشته، ۵۳۶ اسیر نظامی، ۲۰ اسیر از پاسداران خمینی
تجهیزات: یک هواپیما… یک هواپیمای فانتوم، دو هلیکوپتر ضدتانک، یک توپ ۱۷۸ میلیمتری، ایستگاههای فرستنده، منفجر ساختن لولههای نفت میان خرمشهر و اهواز، تصرف تعداد بسیاری از خودروهای نظامی و غیرنظامی. خسارتهای ما انهدام دو تانک و دو خودرو، ۲ کشته و ۱۱ مجروح. یکی از افسران اسیر شده است. تعداد افراد دشمن که در خرمشهر و آبادان کشته شدهاند، بیش از هزارتن برآورد میشود. تعداد مجروحین بیش از این است.
بازتاب حملات و درگیریها
رادیو لندن: عراقیها مدعی شدند که از رودخانه استراتژیک کارون در مجاورت خرمشهر عبورکردند. از آن جایی که تاکنون ادعاهای عراق صحت نداشته ممکن است عبور از کارون نیز ادعایی بیش نباشد. به نظر میرسد عراقیها که نگران بنبست کنونی جنگ هستند، نیروهای کمکی خود را به بخش جنوبی منطقه جنگ حرکت دهند.
خبرنگار بیبیسی در جاده بین بصره و بغداد حرکت تعداد زیادی نیرو و انتقال تجهیزات جنگی را به طرف جبهه مشاهده کرده که در میان آنها ناوبرهای مجهز به توپ نیز که قادر به حرکت در دریا و خشکی هستند، دیده شده است. احتمال دارد اینها را برای حمله به آن سوی شط العرب آماده کرده باشند. اگر عراقیها بتواند از آبراه عبور کنند و به طرف آبادان بروند، میتوانند با یک حمله گاز انبری ارتباط جاده اصلی منتهی به آبادان را قطع نمایند…. چنانچه عراقیها تصمیم به یک حمله نهایی بگیرند، احتمالاً تلفات سنگینی به بار خواهد آمد.
رادیو اسرائیل: نیروی هوایی ایران در آسمان برتری خود را نشان داد، همانطور که نیروی دریایی ایران نیز ثابت کرد که فرمانروای تنگههرمز و خلیجفارس است. در اوایل هفته گذشته دو هواپیمای بمبافکن جنگی ساخت آمریکا بدون این که شناسایی شوند. دو روز روشن به قلب بغداد راه یافته، مرکز تحقیقات اتمی جنجالبرانگیز عراق را بمباران کردند.
جمهوریاسلامی ایران
رئیس جمهور:…. ما از روز نخست به دولتهای منطقه که به عراق کمک کنند، اخطار کردهایم که آنها در معرض حملات ما قرار خواهند گرفت. ما به هیچ قیمت شکست را نمیپذیریم و از نظر ما جنگ یک سرنوشت بیشتر نمیتواند داشته باشد و آن پیروزی است. بنابراین از نظر ما تمام نیروهایی که برای درهم شکستن مقاومت ما عمل میکنند، دشمن هستند و ما با آنها رفتاری میکنیم که با دشمن باید کرد.
دیدار سفیر شوروی با رئیس جمهور: سفیر اتحاد جماهیر شوروی با رئیسجمهور ملاقات نمود. در این ملاقات رئیسجمهور تأکید کرد که خواست جمهوریاسلامی ایران این است که شوروی در جنگ ایران و عراق مداخله ننماید.
سفیر شوروی گفت: سیاست دولت متبوع وی در طول این جنگ حفظ بیطرفی بوده است و کشورش خواستار روابط دوستانه و صمیمی با ایران است… اخباری که در مورد ارسال کمک شوروی به عراق از طریق خلیج عقبه انتشار یافته، صحت ندارد و شوروی خواستار ختم منازعات است.
عراق
صدام امروز سه نماینده بلندپایه خود را به چهار کشور ترکیه، عربستان، هند و کویت برای جلب میانجیگری و تهیه مواد سوختنی اعزام کرد.
سخنگوی رسمی وزارت خارجه عراق: دولت عراق تصمیم گرفته روابط دیپلماتیک خود را با سوریه، لیبی و کره شمالی قطع کند. این تصمیم به عنوان اعتراض به کمکهای نظامی این سه کشور به ایران است.
تلاشهای صلح
کورت والدهایم، دبیرکل سازمانمللمتحد از ایران و عراق خواست اقداماتی را برای تأمین امنیت کشتیهای بازرگانی که در مصب اروندرود لنگر انداختهاند، به عمل آورند.
رئیس هیأت نمایندگی ایران در سازمانملل اعلام کرد طی دستوری که از تهران دریافت داشته، خواستار تشکیل جلسه شورایامنیت است. شورای امنیت سازمانملل دو بار درباره پایان جنگ دو همسایه تشکیل جلسه داده، ولی از صدور قطعنامه در مورد آتشبس پرهیز کرده است.
مواضع و اقدامات کشورها
کارتر گفت که نگران حمایت لیبی از ایران است، چرا که آمریکا در وهله اول خواهان پایان جنگ ایران و عراق است، ولی اگر جنگ ادامه پیدا کند، آمریکا از نفوذ خود برای بازنگه داشتن سایر کشورها از مداخله نظامی در جنگ ایران و عراق استفاده میکند… آمریکا در خلیچفارس نیروی دریایی و هوایی کافی برای حفظ منافع دارد و در صورت لزوم، نیروهای آمریکایی تنگههرمز را باز نگاه خواهند داشت.
وزارت دفاع انگلیس: نیروهای دریایی این کشور یک ناوشکن موشکانداز را در مدخل تنگه هرمز مستقر ساخته تا از کشتیهای انگلیسی محافظت کند.
سرهنگ قذافی در پیامهای مشابهی برای ملکخالد پادشاه عربستان و سایر رهبران کشورهای خلیجفارس از آنها خواست به جای جنگ، با مسلمانان ایران متحد شوند و جبهه متحد علیه تهدیدات آمریکا تشکیل دهند…. این یک وظیفه اسلامی است که ما اعراب به جای ان که از جانب آمریکا با ایرانیها بجنگیم، در کنار مسلمانان ایران قرار بگیریم.
شاه اردن و علی عبداله صالح، رئیس جمهور یمنشمالی، حمایت کشور خود را از تلاش مرد معراق برای بازپسگرفتن اراضی و آبهای قانونیشان اعلام کردند. از سوی دیگر، جمهوری دمکراتیک یمنجنوبی تسهیلات بندری خود را در اختیار کشتیهای بارکشی گذاشته است که از راه بندر عقبه کمکهای نظامی و غیرنظامی به عراق میرسانند.
… عربستان سعودی، کویت، امارات عربی متحده و قطر تصمیم گرفتند برای کاهش اثرات جنگ روی عرضه نفت اقداماتی انجام دهند. وزاری این چهار کشور در طائف پایتخت تابستانی عربستان سعودی، تصمیم به افزایش تولید نفت گرفتند.
تحلیلها و تفسیرها
خبرگزاری رویتر:… عراق که آغازگر جنگ با ایران در ۲۲ سپتامبر است، اکنون بیش از همه علاقهمند به پایان جنگ است. ایران با مواضع ثابت خود همچنان در ادامه جنگ و بیرون راندن نیروهای عراق از کشور خود مصمم است و هرگونه مذاکره یا آتشبس را پیش از بیرون راندن نیروهای عراقی بیمعنی میداند.
رادیو آمریکا:… شکست دادن ایران برای عراق از نظر نظامی شاید امکانپذیر نباشد، امّا ممکن است فشارهای اقتصادی او را برای رسیدن به این هدف موفق سازد. ذخایر عراق از درآمد نفت اینک حدود ۲۰ میلیارد دلار است که پس از عربستان سعودی قرار میگیرد. بنابراین عراقیها میتوانند مدت طولانی به جنگ ادامه دهند.. احتمال این که مشکلات اقتصادی عراق را از پای درآورد، بسیار کم است، امّا اوضاع در ایران کاملاً فرق میکند. ذخایر مالی ایران تا پیش از انقلاب به حدود ۲۱ میلیارد دلار میرسید که حدود ۹ میلیارد دلار آن در بانکهای آمریکا مسدود شده است و به ۱۳ میلیارد دلار آنهم تاکنون چیزی اضافه نشده است. تولید نفت از ۶ میلیون بشکه در روز به سه میلیون و پانصد هزاربشکه کاهش یافت و حتی به حدود ۷۰۰۰۰۰ بشکه در روز رسیده است. به نظر تحلیلگران آمریکایی گمان نمیرود که ایران بتواند با تکیه بر ذخایر مالی مدت زیادی دوام بیاورد.
خبرگزاری یونایتدپرس: در پی جنگ عراق و ایران، صدماتی که ارتش ایران به تأسیسات فاو البکر وارد کرده است، میزان صدور نفتخام عراق را برای حداقل یک سال با کمبود دو میلیون بشکه در روز روبرو خواهد کرد.
رادیو لندن:… در ایران از پایان فوری جنگ کمتر سخن به میان میآید. تنها شرایط آیتالله خمینی برای برقراری صلح، سرنگون شدن رژیم عراق است. پرزیدنت بنیصدر و فرماندهان ارتش به خطرات یک جنگ طولانی واقفند، ولی تندروهای اسلامی میگویند ایران به یک جنگ طولانی احتیاج دارد. به نظر آنان جنگ کوتاهمدت باعث تقویت لیبرالهای غربی خواهد شد.
رادیو کلن:… رژیم صدام برخلاف اصول بینالمللی، جنگ اعلام نشدهای را علیه ایران آغازکرد. برخلاف آنچه ابتدا به نظر میرسید، این جنگ برقآسایی نبود که به زعم صدام، عراق را تبدیل به قدرت درجه اول منطقه گرداند، بلکه برعکس این جنگ به یک نبرد فرسایشی تبدیل میشود که خاتمه آن در آتیه نزدیک بعید به نظر میرسد…. بهترین راه برای ختم جنگ ایران و عراق محدود ساختن آن از لحاظ جغرافیایی و تسلیحاتی است، البته این نسخه داروی قطعی بلای جنگ نیست….
رادیو اسرائیل: جنگ ایران و عراق برخلاف انتظارات صدام به یک جنگ فرساینده مبدل شده است. مجله نیویوزیک در مورد بازنده و برنده احتمالی جنگ نوشته است: دولت کارتر با بیطرف ماندن نقش خود را خوببازی کرده، در نتیجه قادر به تقویت روابط خود با کشورهای محافظهکارعربی که از گسترش جنگ در هراسند شده است.
برندهی دیگر این جنگ اسرائیل است. اسرائیل از تماشای دو ارتش مجهز دشمن که در حال درهم کوبیدن یکدیگر هستند و از نفاق دنیای اسلام که میتواند جبههای یکپارچه علیه اسرائیل ایجاد کنند، خرسند است.
نیوزویک در مورد مصر مینویسد: سادات شانس بازگشت به اردوی اعراب را خواهد داشت. و به کشورهای محافظهکار عرب پیشنهاد کمک داده و برای دفاع از عربستان ابراز آمادگی کرده است… سازمان آزادیبخش فلسطین بازنده اصلی این جنگ است. ساف که پس از ده سال موفق به ایجاد روابط مستحکمی با ایران شده ناگهان دوست تازه و متحد دیرینش را غرق در جدالی یافت که میتواند به طور خطرناکی مبارزه فلسطین را منحرف کند.
رادیو مسکو:… عراق و ایران نمیتوانند از ویرانی متقابل و خونریزی و انهدام اقتصاد یکدیگراستفاده نمایند. هر دو کشور از کشورهای روبه رشد به شمار میروند، هر دو کشور از مدتی نه چندان دور از سلطهگری اقتصاد سرمایهداری خارجی رهائی یافتهاند و ارباب ثروتهای طبیعی خود شدهاند و استقلال اقتصادی خود را تحکیم بخشیدهاند. درگیری جاری دو کشور پایههای این استقلال را ویران میسازد…. صنایع ملی عراق و ایران اقتضای دستیابی به یک راه حل سیاسی را ایجاب مینماید.(۶)
منابع :
۱- کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس
۲- کتاب: ماجرای مک فارلین
۳- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
۴- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل
۵- کتاب: آزادسازی سرزمینهای ایران
۶- کتاب: هجوم سراسری
بازدیدها: 52