تاریخ شمسی ۲۳مهر ۱۳۶۶
تاریخ قمری ۲۱ صفر ۱۴۰۸
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۷
خلاصه روز:
- برگزاری جلساتی با حضور جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، فرمانده قرارگاه نجف و یگانهای عملکننده با هدف هماهنگی و آمادگی هر چه بیشتر برای اجرای عملیات در غرب منطقه ماووت. بیان مشکلات و کمبودهای یگانها. تذکرات رحیمصفوی به فرماندهان یگانها درباره عملیات. حضور فرمانده هوانیروز کرمان در قرارگاه نجف و بررسی چگونگی اجرای مأموریت هوانیروز و تدارک نیروها در زمان عملیات.
- مشکلات انتقال نیروهای لشکر بدر و تیپ پاسداران به داخل عراق برای اجرای عملیات در تاریخ ۱۳۶۶/۷/۲۷٫
- شناسایی نقاط استراتژیک استان سلیمانیه عراق به همت چند تن از فرماندهان و مسئولان ارشد سپاه. (ضمیمه دارد).
- حمله منافقین به ارتفاعات لَری در محور پنجوین. در این حمله از نیروهای ارتش ۱۹ تن شهید و ۳۵ تن مجروح و ۱۸ تن اسیر شدند.
- ورود یکی از افراد استخبارات عراق به همراه ۵۰ مزدور به منطقه شیخان برای ناامن کردن منطقه و اخلال در جادهسازی. درگیری نیروهای خودی با عناصر حزب دمکرات در منطقه بانه.
- درخواست قرارگاه رمضان برای افزودن سلیمانیه به لیست شهرهای امن عراق با توجه به همکاری مردم آن با مبارزان.
- درخواست فرمانده کل سپاه از فرمانده قرارگاه خاتم برای واگذاری مسئولیت کنترل و بهرهبرداری عملیاتی جزیره تنببزرگ به نیروی دریایی سپاه و ایجاد نمایندگی سپاهپاسداران در سایتها و مراکز فرماندهی نیروی دریایی ارتش. ابلاغ دستورالعمل فرماندهی کل سپاه به نیروی دریایی سپاهپاسداران برای آمادگی مقابله با دشمن در خلیجفارس.
- حمله هوایی عراق به تأسیسات نفتی مناطق آغاجاری، گچساران اسکله شناور بهرگان و یک نفتکش از کار افتاده در ترمینال جزیره خارک. تجاوز هواپیماهای عراقی به شهرهای اصفهان، مریوان و سردشت. در منطقه گچساران یک هواپیمای دشمن با آتش پدافند هوایی سرنگون شد.
- نماینده ایران در سازمان ملل امروز در نامهای به دبیرکل این سازمان گزارشی از حمله هواپیماهای عراقی به مناطق غیرنظامی ایران. در روزهای ۱۸ و ۲۰ مهر ارائه کرد. همچنین نماینده عراق در نامهای به دبیرکل ادعا کرد در حمله دو روز گذشته ایران به مناطق غیرنظامی عراق و عدهای کشته و مجروح شدهاند.
- اطلاعیه ستاد تبلیغات جنگ درباره حملات عراق به مناطق غیرنظامی ایران و اعلام مقابله به مثل بعد از ۲۴ ساعت دیگر.
- اجرای آتش توپخانه ساحلی سپاهپاسداران روی ۸ شناور عراقی در آبراه خورعبدالله.
- اصابت یک موشک کرم ابریشم به نفتکش امریکایی سانگاری در بندر الاحمدی کویت.
- معاون نخستوزیر و وزیرخارجه کویت در پیامهایی به دبیرکل سازمان ملل و دبیران کل اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیجفارس و سازمان کنفرانس اسلامی، حمله به نفتکش سانگاری را تجاوز جدید ایران علیه کویت عنوان کرد.
- مقامات امریکا پاسخ به حمله موشکی به نفتکش سانگاری در بندرالاحمدی کویت را خارج از تعهدات امریکا میدانند.
- بازتاب حمله موشکی به نفتکش سانگاری در رسانههای جهان.
- مینروب انگلیسی یک مین دیگر در سواحل امارات متحده عربی کشف کرد.
- ارسال طرح جدید پایان جنگ دبیرکل برای وزیران خارجه ایران و عراق و تعیین مهلت ۱۵ روزه برای پاسخ کتبی به آن. گزارش روزنامههای اطلاعات و دیلیتلگراف و رادیو امریکا در اینباره.
- افزایش حمایت تسلیحاتی ابرقدرتها از عراق و ارسال چند کشتی تجهیزات جنگی برای این کشور.(۱)
تاریخ شمسی ۲۳ مهر ۱۳۶۵
تاریخ قمری ۱۰ صفر ۱۴۰۷
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۶
خلاصه روز:
- فرمانده نیروی زمینی سپاه برنامههای عملیاتی یک سال آینده این نیرو را تشریح کرد.
- حملات هوایی عراق به فرودگاه شیراز، سدّ دز و سدّ شهید عباسپور. فایننشال تایمز: عراق به چند فروند بمبافکن “توپولف تییو ۱۶” روسی دست یافته که قادر به حمل بمبهایی به وزن ۸۹۴۵ کیلوگرم و در مسیر ۳۰۰ مایلی هستند.
- ستاد تبلیغات جنگ: گلولهباران مراکز نظامی و اقتصادی اطراف بصره ادامه خواهد یافت.
- یک نفتکش لیبریایی که عازم کویت بود در نزدیکی سواحل دوبی مورد حمله قرارگرفت؛ کویت این حمله را به ایران نسبت داد.
- اقدامات مهندسی دشمن در منطقه شرق بصره: احداث دکل دیدهبانی، سنگر، مواضع کمین، ایجاد پدهای جدید و مرمت خاکریزها به منظور جلوگیری از رخنه احتمالی نیروهای خودی.
- حمله بینتیجه گروههای ضدانقلاب به دو پایگاه در حوالی سنندج و بوکان. افراد سازمان مجاهدین خلق با پرتاب نارنجک و کوکتل مولوتوف به یک مدرسه در مهاباد و به منزل یک رزمنده در آغاجاری، یک دانشآموز را شهید کردند و یک منزل مسکونی را به آتش کشیدند.
- پناهنده شدن ۴۹ تن دیگر از مردم مسلمان عراق به جمهوریاسلامی ایران.
- دفتر فرمانده کل سپاه، سهمیه تأمین نیروهای داوطلب هر ناحیه کشوری برای تشکیل ۵۰۰ گردان رزمی را اعلام کرد. نیروهای داوطلب مردمی از ۲۸ شهر کشور عازم جبههها شدند.
- نخستوزیر، در مصاحبه مطبوعاتی در آلمان شرقی: برای خاتمه جنگ، راهحلی جز تنبیه متجاوز وجود ندارد زیرا زبان صحبت با متجاوز، تنبیه است. سرنوشت نظام آینده عراق را پس از تنبیه متجاوز، مردم آن کشور باید تعیین کنند. ما به کشورهای منطقه خلیجفارس بارها توصیه کردهایم که سرنوشت خود را با عراق پیوند نزنند. روابط اقتصادی با شوروی رو به پیشرفت است.
- نماینده ایران در سازمانملل: علیرغم تلاش عراق برای محکومیت ایران، قطعنامه صادرشده ۵۸۸ تقریباً همان قطعنامه قبلی است.
- نماینده عراق در اتحادیه عرب خواستار گنجاندن تلاشهای کمیته هفتهجانبه برای صلح، در دستور کار این اتحادیه شد.
- روزنامه الرأیالعام: مصر ارسال تجهیزات جنگی به عراق را از سرگرفت.
- روزنامه ملیت (ترکیه): “در صورت حمله نهایی ایران به عراق، ترکیه حوزه نفتی کرکوک را تصرف خواهد کرد.” سخنگوی وزارت خارجه ترکیه این خبر را تکذیب کرد و افزود: از زمان شروع جنگ شش ساله تا کنون، چنین ادعاهایی مرتباً تکرار شدهاست.
- نخستوزیر ایتالیا از قول وزیر خارجه امریکا: “موضوع جنگ ایران و عراق به دلیل کمبود وقت، به طور مختصر در گفتوگوهای سران شوروی و امریکا مطرح شدهاست.” رادیو امریکا: دو ابرقدرت، عراق را به ایران ترجیح میدهند ولی تشخیص دادهاند که ایران کشور مهمتری است، بنابراین راه را برای برقراری مناسبات دوستانه با ایران باز نگاه داشتهاند.
- گفتوگوی وزیران نفت اوپک برای رفع اختلاف در زمینه تعیین سهمیه تولید، بدون کسب نتیجهای پایان یافت. کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس سه عامل ذخیره نفت، تولید تاریخی و ظرفیت تولید را به عنوان معیار تعیین سهمیه پیشنهاد کردند.
- عراق از بانکهای اروپایی خواست تا بازپرداخت اقساط وام ۵۰۰ میلیون دلاری را دو سال دیگر تمدید کنند. عراق ۴۰ تا ۶۰ میلیارد دلار مقروض است که ۲۵ تا ۳۵ میلیارد دلار از آن را از کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس دریافت کردهاست.(۲)
تاریخ شمسی ۲۳ مهر ۱۳۶۳
تاریخ قمری ۱۹ محرم ۱۴۰۵
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۴
خلاصه روز:
- هدف قرار گرفتن نفتکش ایرانی سیوند توسط هواپیماهای عراق؛ بازتاب جنگ کشتیها در روزنامه ال پائیس چاپ اسپانیا
جاسازی شده در یک اتومبیل جهت انفجار و دستگیری (c.u) ٣٨٠ کشف ١٠٠ کیلوگرم مواد منفجره عامل توطئه مرتبط با عراق. - نمونههایی از اقدامات ایذائی منافقین بر علیه رزمندگان و نیروهای مردمی پشت جبهه.
- اظهارات بارزانی رهبر حزب دمکرات کردستان عراق طی مصاحبه با لوموند: ضرورت مبارزه با صدام؛ انگیزه اتحاد این حزب با ایران؛ انتقاد از سیاستهای قاسملو رهبر حزب دمکرات کردستان ایران؛ هماهنگی سیاست بغداد و آنکارا در سرکوب اکراد عراق.
- گزارش رادیو امریکا از سخنان وزیر امورخارجه امریکا مبنیبر تمایل کشورش به از سرگیری روابط با عراق
- ادامه روند رو به افزایش حمایتهای شوروی از عراق با دیدار مقامات عراقی و شوروی در مسکو
- گزارش تحلیل کارشناسان سیاست خارجی ایران از روابط شوروی و سوریه به مناسبت استقبال سرد مقامات شوروی از حافظ اسد و همراهانش هنگام ورود به مسکو.
- رد پیشنهاد ایران مبنیبر مطرح شدن بمبهای شیمیایی و اثر آن، در اجلاس کمیته مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی
- سخنان یکی از اعضای قیاده القومیه حزب بعث سوریه در اجتماعی از گروههای عراقی کرد و عرب مبنیبر سرزنش ایران.
- گزارش روزنامه کویتی السیاسه از برقراری قریب الوقوع روابط عراق و لیبی در نتیجه وساطت شاه حسین
- اخراج ۴۵ تن از اتباع ایران توسط دولت کویت.
- گزارش روزنامه اماراتی خلیج تایمز از آغاز کار احداث یک خط لوله نفتی در خلیجفارس برای انتقال نفت امارات بدون استفاده از تنگههرمز، در واکنش به احتمال بسته شدن تنگههرمز و ادامه جنگ کشتیها.
- تفسیر رادیو امریکا در مورد توقف فعالیت دیوان داوری لاهه به علت نحوه عملکرد قاضی ایرانی و انتقاد نخست وزیر ایران از اعمال یکی از قضات ایرانی که در مغایرت با سیاستهای دولت ایران بوده است.
- گزارش مجله المستقبل از اعتراض برخی محافل بین المللی به کشورهای حامی طرح ایران جهت اخراج اسرائیل از سازمان ملل و انتشار خبر خبروج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان طی ۶ ماه آینده توسط نخست وزیر اسرائیل.
- گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اظهارات دو تن از مسئولین “جامعه اسلامی یوگسلاوی” مبنیبر نفی گرایشات طلاب یوگسلاو به عقاید بنیادگرایانه سبک ایران و تاکید بر وجود تفاوت عمیق بین شیعیان با اهل تسنن
- تحلیل فرانکفورتر روندشاو آلمان در مورد سپاه پاسداران و ارتش و رقابت بین این دو
ضمیمه گزارش ۴: تفسیری از یک بولتن خبری – تحلیل داخلی سپاه از وضعیت کنونی اتحاد و ائتلاف گروههای کرد عراقی.(۳)
تاریخ شمسی ۲۳ مهر ۱۳۶۱
تاریخ قمری ۲۷ ذیالحجه ۱۴۰۲
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۲
خلاصه روز:
- قرارگاه کربلا فرماندهی مشترک عملیات سپاه و ارتش، اجرای عملیات آزادی ارتفاعات حمرین و بخش غربی رودخانه دویرج در جنوب شرق دهلران را به قرارگاه فتح ابلاغ کرد.
- تشکیل جلسه فرماندهان قرارگاه مشترک ارتش و سپاه در منطقه غرب شوش درباره اجرای عملیات در منطقه مرزی و کوهستانی غرب عینخوش واقع در جنوب غرب دهلران و بررسی وضعیت، استعداد و آرایش نیروهای عراقی و مأموریت نیروی هوایی و هوانیروز در مدت اجرای عملیات.
- گلولهباران شهر آبادان، ۳ منزل مسکونی و یک ساختمان اداری آسیب دید و ۲ غیرنظامی مجروح شدند؛ شلیک گلوله شیمیایی در منطقه مرزی شمال مریوان و مصدومیت نیروهای مستقر در منطقه.
- ارسال ۱۴۳خودرو از کویت و ۲۲ خودرو از عربستان حامل تجهیزات نظامی و مهمات به عراق.
- برخورد ۲ خودرو نظامی با مین در جاده پسوه ـ مهاباد؛ حمله گروههای مهاجم به ۳ پایگاه در مهاباد؛ ادامه عملیات پاکسازی محور سردشت ـ پیرانشهر، تصرف ارتفاع “عثمانآباد” و چندین مقر و پایگاه حزب دمکرات؛ ادامه عملیات شهید بهشتی در محور میاندوآب ـ بوکان، ارتفاعات شیخ محمود و روستاهای برده زرد تصرف شد.
- شهادت آیتالله اشرفی اصفهانی نماینده امام و امام جمعه باختران و مجروح شدن فرزند ایشان براثر عملیات انتحاری یکی از عناصر سازمان مجاهدین خلق در مسجد جامع شهر محل برگزاری نماز جمعه باختران؛ سخنگوی سازمان مجاهدین خلق در پاریس مسئولیت این ترور را بهعهده گرفت.
- پیام امام خمینی به مناسبت شهادت امام جمعه باختران.
- پیامهای رئیسجمهور، نخستوزیر و آیتالله منتظری به مناسبت شهادت امام جمعه باختران؛ روز شنبه در استان باختران تعطیل عمومی و در سراسر کشور عزای عمومی اعلام شد.
- دستگیری ۶ نفر از عناصر سازمان مجاهدین خلق در شوشتر و اندیمشک؛ دستگیری ۲ نفر از عناصر سازمان چریکهای فدایی خلق در اندیمشک؛ کشف و خنثیسازی یک مین ضدنفر در مقابل دفتر حزب جمهوری اسلامی شهرستان درود؛ حمله عناصر سازمان مجاهدین خلق با کوکتل مولوتف به خانه یک پاسدار در کردکوی و به آتش کشیدن آن.
- گزارش روزنامه اطلاعات از پخش اعترافات خسرو قشقایی در سیمای جمهوری اسلامی.
- پیام انجمن اسلامی فارغالتحصیلان شبهقاره هند درخصوص بیتوجهی به وضعیت دانشجویان مسلمان ایرانی که به دلیل درگیری با گروههای مخالف جمهوری اسلامی در زندان هند بهسر میبرند؛ ادعای وزیر مشاور در امور خارجه هند در پارلمان این کشور مبنیبر اینکه ایران دو هزار پاسدار با عنوان “دانشجو” برای سرکوب مخالفان خود به این کشور اعزام کرده است.
- سخنان رئیس دیوان عدالت اداری و امام جمعه موقت تهران در نماز جمعه دربارۀ شرایط ایران برای صلح و اقدامات تبلیغاتی عراق دراینباره، کمکهای دولتهای مرتجع منطقه به صدام و انتقاد از این حمایتها.
- سخنرانی نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی پیش از خطبههای نماز جمعه تهران و اشاره به رفتار خشونتآمیز پلیس عربستان با زائران ایرانی، علل اینگونه اقدامات و تشریح این دلایل.
- مقاله مجله الحوادث چاپ لندن درباره اهداف اجرای عملیات مسلم بن عقیل در جبهه میانی (سومار) و روابط امریکا با عراق.
- گزارش نشریه امریکایی “میدل ایست ریپورت” درباره کمکهای اهدایی برخی کشورهای عربی حوزه خلیجفارس به عراق.
- در جلسه مقامات استان ایلام و یزد تصویب شد شهر ویرانشده موسیان به صورت موزه آثار جنایات صدام باقی بماند و در کنار آن شهر جدیدی بنا شود.(۴)
تاریخ شمسی ۲۳ مهر ۱۳۶۰
تاریخ قمری ۱۶ ذیالحجه ۱۴۰۱
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۱
خلاصه روز:
- ارتش عراق آبادان و اطراف شهر پاوه را بمباران و گلولهباران کرد که خسارت چندانی نداشت. در حین بمباران آبادان اصابت چند بمب خوشهای به یک انبار مهمات عراقیها در غرب کارون، خسارتهای زیادی به بار آورد؛ نیروهای خودی در مناطق کورهموش، مهران و شانهدری تحرکاتی کردند که در دو مورد موفقیتهایی به دست آمد.
- در درگیری نیروهای ارتش با افراد حزب دمکرات در محور بوکان ـ میاندوآب، ۲ نفر شهید و ۶ نفر مجروح شدند، رادیو صدای کردستان میزان تلفات نیروهای خودی را ۵۰ (!) پاسدار و جاش اعلام کرد؛ اقدام موفقیتآمیز نیروهای خودی در پاکسازی روستای “ماهی” در محدود بانه.
- افراد وابسته به گروههای مسلح ضدانقلاب، در ۵ عملیات بمبگذاری، پرتاب نارنجک و بمب آتشزا در شهرهای اهواز، اشنویه، میاندوآب، تهران و زابل خسارتهای جانی و مالی به بار آوردند. اقدام این افراد برای آتشزدن چندین اتوبوس در مشهد نیز ناکام ماند.
- نیروهای سپاه پاسداران در دو عملیات در شهرهای زنجان و دوگنبدان، چند خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را کشف و افراد فعال در این خانهها را دستگیر کردند؛ دادگاه انقلاب اسلامی ایلام ۲۵ نفر از اعضا و هواداران این سازمان را به ۶ ماه تا ۱۰ سال حبس محکوم کرد.
- امام خمینی در حکمی به رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی اجازه دادند که با استفاده از اختیارات رهبری، مأموریتها و وظایف محولشده به ارتش را با مشورت ریاستجمهوری انجام دهد.
- سخنان امام خمینی در جمع معاونان و مدیران کل آموزشوپرورش درخصوص اهمیت فرهنگ و آموزشوپرورش، وضعیت این امور در زمان رژیم پهلوی، مشکلات باقیمانده از سیاست غلط فرهنگی رژیم سابق درحالحاضر، تأکید بر استقلال فرهنگی و استفاده از متخصصان متعهد و رهایی از وابستگی به شرق و غرب در همه شئون.
- درپی انتخاب آیتالله خامنهای به ریاستجمهوری، آیتالله مهدوی کنی، نخستوزیر، بهمنظور بازگذاشتن دست رئیسجمهور برای انتخاب نخستوزیر و اعضای کابینه، از سمت خود استعفا کرد.
- واکنش سفارت عراق در بیروت به دیدار سه روز پیش نخستوزیر لبنان، با کاردار ایران در بیروت و ابراز علاقهی وی برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران.
- منابع خبری غربی: پلیس لندن در عملیاتی ۳ ایرانی خریدار اسلحه را که بهدست ۳ نفر از اتباع انگلیسی و یک تبعهی ایرانی گروگان گرفته شده بودند، آزاد کرد.
- خبرگزاری پارس: سرمایهگذاری گستردهی یوگسلاوی و کره جنوبی در زمینههای مختلف تجاری، صنعتی و عمرانی در کشور عراق.(۵)
تاریخ شمسی ۲۳ مهر ۱۳۵۹
تاریخ قمری ۵ ذیالحجه ۱۴۰۰
تاریخ میلادی ۱۵ اکتبر ۱۹۸۰
خلاصه روز:
در آخرین ساعات بیست و چهارمین روز، با وجود مقاومت سخت رزمندگان خرمشهر، نیروهای عراقی کوی طالقانی، اداره بندر، گمرک، راهآهن، قسمتی از پادگان دژ و بخش اعظم جاده کمربندی را به اشغال درآوردند. در محور آبادان تلاش دشمن برای رسیدن به آبادان ادامه یافت، طوری که پل ایستگاه ۷ و ایستگاه ۱۲ را به کنترل خود درآورده، جاده آبادان ـ ماهشهر را مسدود کرد. اهواز امروز زیر آتش شدید توپخانه قرار داشت و به نقاط مختلف آن آسیب وارد شد. بعدازظهر امروز نیروهای زرهی دشمن جاده حمیدیه سوسنگرد را مسدود کردند و نیروهای خودی به مقابله شدید با آنها پرداختند.
در این روز هواپیماهای دشمن به چند شهر خوزستان و تعدادی شهرهای دیگر و نقاط مسکونی، تاسیسات اقتصادی و نظامی حمله کردند. درجریان این تجاوزات چند هواپیمای دشمن سرنگون گردید. از سوی دیگر، هواپیماهای جنگنده جمهوریاسلامی، تاسیسات نظامی و اقتصادی دشمن را در خاک عراق هدف قرار دادند. میگهای عراقی دو کشتی خودی را غرق کردند.
روز شمار سیاسی ۵۹/۷/۲۳
محافل سیاسی و خبری جهان که در تحلیل و تفسیرهای خود، بر برتری عراق تأکید میکردند و حمله غافلگیرانه عراق را به ایران امتیازی برای بغداد به حساب میآورند اینک با طولانی شدن جنگ و عدم توفیق صدام در دستیابی به پیروزی قاطع، سعی دارند دلایل عدم پیروزی قطعی عراق را، در مقاومت ایرانیان و اشتباه صدام در محاسبه ضعف نظامی ایران جستجو نمایند، دلایلی که هرکدام بخشی از حقیقت جنگ را آشکار میسازد.
شرح روز:
حملات و درگیریهای زمینی
جبهه جنوبی
در استمرار فشارهای دشمن و پیشروی نیروهایش در روز گذشته، امروز تلاش نیروهای عراقی برای پیشروی در عمق خرمشهر ادامه یافت و این امر منجر به کاهش مقاومت رزمندگان خودی در بندر و توجه بیشتر به مرکز شهر شد، ولی با وجود ایستادگیها، تا شب حدود یکسوم خرمشهر در اشغال دشمن قرار گرفت. کوی طالقانی، اداره بندر، گمرک، راهآهن، قسمتی از پادگان دژ و چهار پنجم جاده کمربندی به تصرف دشمن درآمد و نیروهای عراقی تا فلکه آتشنشانی پیش رفتند. پادگان دژ نیز توسط نیروهای خودی تخلیه شد. سپاه آبادان طی گزارشی در ساعت ۶/۳۵ صبح اعلام کرد که هم اکنون آبادان از چهار طرف در محاصره و دشمن با تانکهای زیادی قصد ورود به شهر را دارد و پل ایستگاه ۷ و ایستگاه ۱۲ در دست دشمن است.»
سپاه آبادان هشدار میدهد که آبادان و خرمشهر به زودی سقوط خواهند کرد. گزارش دیگر حاکی است که در روستای جنب ایستگاه ۷، تعدادی از خانهها بر بام خود پرچم سفید آویختهاند. به هرحال، در طول روز تلاش دشمن برای رسیدن به آبادان و تنگتر کردن محاصره این شهر ادامه یافت. در تمام روز آبادان زیر آتش و بمباران دشمن قرار داشت. تانکهای عراقی علاوه بر استقرار در جاده اهواز آبادان، امروز توانستند خود را به جاده ماهشهر آبادان برسانند و تنها جاده ارتباطی را مسدود نمایند. برابر گزارش سپاه خوزستان: «دشمن از محور ماهشهر، آبادان را محاصره نموده و از طرف دیگر قوای متجاوز عراقی تا ۴-۳ کیلومتری شهر آبادان رسیده و در حال پیشروی است. به گزارش ستاد مشترک ارتش: «یک گردان تانک از تیپ ۲۶ زرهی دشمن و یک گردان توپخانه از توپخانه لشکر ۵ مکانیزه دشمن ماموریت دارند ظرف روز جاری و فردا در منطقه دارخوین مستقر شوند و عملیات تهاجمی خود را به مورد اجرا درآورند.
«در شمال آبادان نیروهای خودی با سلاحهای سبک در ده سلمانیه مستقر شدهاند و میگهای دشمن مرتب بر فراز ده پرواز میکنند. همچنین نیروهای خودی طی یک شبیخون به نیروهای دشمن در جاده دارخوین ۴۰ تانک دشمن را منهدم کردند و چند نظامی عراقی را به هلاکت رساندند.
امروز نقاط مسکونی و دیگر نقاط اهواز زیر آتش توپخانه و بمباران دشمن قرار داشت که در جریان آن عده زیادی شهید و مجروح شده، خسارات بسیاری به بار آمد. علاوه بر این، با تمام مهلت سه روزه ای که دولت عراق برای تخلیه شهرهای منطقه داده، وحشت بین مردم افزایش یافته و گروه گروه شهر را ترک میکنند. به گزارش سپاه خوزستان: «فئودالها و سران عشایر از جنگیه ( حدود ۱۵کیلومتری جنوب اهواز )، به طرف جنوب، شبانه از رود کارون عبور نموده، درباره نیروهای خودی به نیروهای عراقی اطلاعات میدهند.
بنا به گزارش تیم شناسایی سپاه: «ستون زرهی دشمن با ۵۰ تانک در منطقه فارسیات، پشت رودخانه کارون مستقر شدهاند.
به گزارش شهربانی سوسنگرد: «حدود ۱۵۰ تانک عراقی در نزدیک قریه کوت ( ۲۰ کیلومتری شرق سوسنگرد ) در عمق ۳ کیلومتری عمود بر جاده اهواز به سوسنگرد، سمت چپ جاده مستقر و از صبح امروز تعدادی تانک به طرف جاده آمده و آن را مسدود کردند که بر اثر آتش توپخانه خودی تا حدودی عقبنشینی نمودند. هرچند جاده باز شده، تردد ممکن نیست. این جبهه برای اهواز خطر بزرگی است.»
به گزارش سپاه خوزستان: «قبل از ظهر امروز دشمن از طریق کرخه کور به جاده حمیدیه سوسنگرد آمده و جاده را میبندد که با اجرای آتش شدید توپخانه خودی، عراقیها به صورت کمانی به هویزه فرار میکنند و دوباره منسجم شدند که برادران سپاه سوسنگرد با آرپیجی ۷ به مقابله پرداخته، با منهدم کردن ۶ تانک آنها، دشمن را حدود ۹ کیلومتر عقب راندند. در این درگیری ۴ تن از برادران سپاه از جمله فرمانده سپاه سوسنگرد به شهادت رسید.»
برابر اعلام شهربانی دزفول: «۴۰ نفر از نیروهای دشمن و عوامل محلی آنها در بیشه توسط سپاه دستگیر و به پایگاه اعزام شدند. همچنین ۳ نفر از عوامل خودی که جاسوسی میکردند، توسط سپاه دستگیر شدند.»
جبهه میانی
شهربانی کرمانشاه اعلام کرد: «عدهای از چریکهای حزب کومله در بیشههای واقع در سمت راست جاده کامیاران، پایینتر از گردنه مروارید کمین کردهاند و قصد حمله به ستونهای ارتش و سپاه را دارند.»
به گزارش نیروی زمینی ارتش: «قرار بود ساعت ۴ بامداد امروز عملیاتی در منطقه لشکر ۸۱ در ۳محور صورت گیرد که سپاه پاسداران در محور سرپلذهاب در کنار گردان تانک، ماموریت عملیاتی داشتند، ولی در ساعت ۳/۳۰ از سپاه اطلاع دادند که نمیتوانیم در عملیات شرکت کنیم. بنابراین تک در دو محور دیگر آغاز شد دشمن تمام نیروهای خود را در دو محور دیگر مقابل نیروهای خودی قرار داد که به خاطر احتمال انهدام نیروهای خودی، دستور توقف تک و گرفتن موضع دفاعی داده شد.»
در گزارشی از وضعیت منطقه سرپلذهاب و گیلانغرب آمده: «منطقه سرپل نیرو و به اندازه کافی دارد، ولی فرماندهی و سازماندهی ندارد که باعث عدم پیشروی شده است. نیروی پیاده به اندازه کافی سلاح سنگین ندارد و از پشتیبانی توپخانه برخوردار نیست و ارتش با سپاه هماهنگی ندارد. در گیلانغرب کمبود نیرو وجود دارد و فرماندهی ضعیف است.»
جبهه شمالی
به گزارش ستاد مشترک ارتش: «۳۰ نفر از افراد گروههای سیاسی غیرقانونی که در پاسگاه تمرچین( مرز پیرانشهر ) مستقر هستند، تجهیزات و مواد خوراکی و سوختی از دولت عراق دریافت کرده، بین اهالی پیرانشهر توزیع میکنند. نیروهای عراقی تا نزدیکی پاسگاه تمرچین پیشروی کردهاند و حتی به روستای تمرچین رفت و آمد میکنند.»
حملات و درگیریهای هوایی و موشکی
اهواز: بعدازظهر امروز هواپیماهای دشمن ضمن مانور ۲۰ دقیقهای در آسمان اهواز، چند نقطه شهر را بمباران کردند.
آبادان: هواپیماهای دشمن چهار بار قصد تجاوز داشتند که توسط پدافند هوایی دفع گردیدند.
دزفول: شب گذشته دشمن یک موشک زمین به زمین به دزفول پرتاب کرد که به خارج شهر اصابت کرد.
ماهشهر: در نبرد هوایی یک جنگنده خودی با یک میگ عراقی، میگ در جاده ماهشهر سقوط کرد و خلبانش به هلاکت رسید.
مسجد سلیمان: صبح امروز دو هواپیمای دشمن سد کارون ( هفتاد کیلومتری مسجد سلیمان ) را هدف راکتهای خود قرار دادند. ۷ راکت شلیک شده، ۵ راکت عمل کرد، ولی خسارتی در برنداشت.
پیرانشهر: بعدازظهر امروز دو هواپیمای عراقی به پادگان جلدیان ( شمال منطقه پیرانشهر ) حمله و ۸ بمب به پادگان پرتاب نمودند که ۵ بمب در محوطه پادگان و ۳ بمب به بیرون آن اصابت کرد، ولی تلفات جانی به بار نیاورد.
ارومیه: بعدازظهر امروز دو هواپیمای دشمن به ارومیه حمله و تعدادی بمب پرتاب کردند که به تصفیهخانه آب شهر خسارات جزیی وارد کرد. رادار فرودگاه ارومیه این هواپیماها را خودی اعلام کرده بود.
اصفهان: هواپیماهای دشمن، خانههای مسکونی هوانیروز شاهینشهر را هدف قرار داد که در اثرآن ۸ تن شهید شدند.
خلاصه اطلاعیههای ستاد مشترک ارتش
اطلاعیه ۱۸۵
… رزمندگان غیور هوانیروز طی روز جاری در نبرد با مزدوران عراقی موفق شدند دو پاسگاه دشمن، یازده تانک، کامیون و خودروی دشمن را از بین برده، پنج سنگر جنگافزار متجاوزین را تخریب و بیش از یک هزار نفر از مزدوران بعثی را هلاک کنند…
اطلاعی ۱۸۷
… پرسنل ژاندارمری امروز در یک نبرد موفقیتآمیز ۱۵ نفر از نیروهای دشمن را اسیر و یک دستگاه بیسیم و یک قبضه خمپارهانداز را به غنیمت گرفته، یک خمپارهانداز دیگر را منهدم کردند…در حمله هوایی دشمن به پالایشگاه تبریز تلفات و خساراتی به بار آمد.
اطلاعیه ۱۹۲
… مورخه ۵۹/۷/۲۳، دو میگ مهاجم عراقی در منطقه شمال غربی خلیجفارس به یک کشتی تجاری و یک یدککش حمله و کشتیهای مزبور را غرق کردند که در جریان آن یک سرنشین کشتی تجاری شهید و یازده نفر دیگر مفقودالاثر گردیدند….
اطلاعیه ۱۹۴
….مبارزان هوانیروز در تاریخ ۵۹/۷/۲۳ در عملیات برعلیه نیروهای کفر در منطقه دزفول، تلفات زیر را به آنان وارد آوردند: توپ کالیبر کوچک و بزرگ ۷ قبضه، خودروی سبک و سنگین ۵دستگاه، تانک ۱۰ دستگاه، توپ ضدهوایی یک قبضه. تلفات پرسنلی دشمن در این عملیات بالغ بر۱۰۰ نفر است.
اطلاعیه ۲۰۱
…. برابر گزارشهای واصله نیروهای مستقر در محور گیلانغرب در روز ۵۹/۷/۲۳ به دشمن حمله کرده، مزدوران بعثی را هفت کیلومتر وادار به عقبنشینی کردند. در این رزم پرسنل فداکار ژاندارمری شایستگی رزمی خود را آشکار ساختند.
خلاصه بیانیههای نظامی عراق
بیانیه ۸۰
… شب گذشته و بامداد امروز نیروهای تقویتی دشمن را منهدم کردند و اقدامات او را برای مقاومت خنثی نموده، خسارات فراوانی وارد ساختند. خسارات دشمن: ۵۲ کشته و تعداد زیادی اسیر، انهدام ۴ توپ ۱۷۵ میلیمتری و مقداری سلاح متوسط، انهدام ۲ نفربرو ۴ سلاح ضدتانک، انهدام یک ساختمان با نیروهای مستقر در آن، انهدام یک خودرو حامل سرباز، به دست آوردن ۲ تانک و ۲ خودرو حامل مهمات و ۳ توپ ۱۰۶ میلیمتری و مقادیر زیادی مهمات و موشک. سرنگون کردن یک جنگنده در منطقه جنوب.
خسارات ما: ۹ کشته و ۳۶ زخمی. سوختن ۲ خودرو.
هوایی: هواپیماهای دشمن بامداد امروز به هدفهای غیرنظامی و اقتصادی زیر حمله کردند، امّا آتشبارهای ما آنها را مجبور به فرار کردند.
در ساعت ۷/۱۰، حمله به مناطق آزادی و جمال در استان اربیل. در ساعت ۷/۲۵، حمله به بغداد و فلوجه. در ساعت ۷/۳۰، حمله به جومان و رانیه. در ساعت ۹/۱۵، حمله به واسط و حاج عمران. در اثر این حملات ۱۴ نفر کشته و ۲۴ نفر زخمی شدند و آسیبهایی به چند منزل مسکونی وارد شد. دو هواپیمای دشمن در بغداد سرنگون گردید.
هواپیماهای ما بامداد امروز پالایشگاه تبریز را بمباران کردند. همچنین هواپیماهای ما یک ستون از خودروهای حامل سرباز را در راه دزفول ملاوی نابود کردند. کلیه هواپیماهای ما به سلامت برگشتند.
بیانیه ۸۱
.. نیروهای ما بعدازظهر امروز خسارات سنگینی به دشمن وارد کردند: ۱۰۶ کشته و تعداد بسیاری اسیر، انهدام ۲۷ تانک، ۱۴ نفربر، ۴ پایگاه موشکی و یک توپخانه، سرنگون ساختن یک هلیکوپتر، به غنیمتگرفتن مقادیر زیادی سلاحهای سبک و سنگین.
تلفات ما: ۶ کشته، ۱۸ مجروح، انهدام یک تانک.
نیروی هوایی: هواپیماهای دشمن در ساعت ۹/۳۰ به المشرح در العماره به مناطق غیرنظامی حمله کردند که ضدهوایی یک فروند از آنها را سرنگون کرد.
نیروی دریایی: واحدهای دریایی ما بامداد امروز دو کشتی دشمن را در راس خلیجعرب غرق کردند.
بازتاب حملات و درگیریها
خبرگزاری آسوشیتدپرس: سربازان و نیروهای زرهی عراق با عبور از خرمشهر و حرکت به سوی شمال، ارتباطات و خطوط لوله به داخل را قطع کرده، با استفاده از پلهای موقت پیشروی خود را از رود کارون به سوی خرمشهر شروع کردند. نیروهای عراقی کنترل بزرگراه و خط آهن خرمشهر اهواز و نیز بزرگراه آبادان اهواز را در دست دارند.
رادیو لندن: نیروهای عراقی که شهر آبادان را در محاصره دارند، نیروهای کمکی بیشتری وارد صحنه کردهاند. عراقیها مدعیاند که به آبادان نزدیکتر شدهاند و در حومه آبادان قرار دارند. مسلماً تسخیرآبادان از خرمشهر راحتتر است.
رادیو لندن: ایرانیان شدیداً در نزدیکی پلی که بر رودخانه کارون واقع است، مقاومت میکنند. آتشسوزیهای تازه در خرمشهر حادث شده است… پیشروی عراقیها کند است، ولی عراقیها معتقدند جنگ به سود آنها خواهد بود.
رادیو آلمان: تلویزیون سراسری اروپا، شب گذشته ( ۵۹/۷/۲۳ )، فیلمی از ساختن پل نظامی توسط عراقیها بر رود کارون نمایش داد.
رادیو اسرائیل: نیروی هوایی ایران روز گذشته ( ۵۹/۷/۲۳ )، شهر بغداد و شهرهای شمال این کشور را بمباران کرد. ستاد مشترک ارتش ایران اعلام کرد پیشاز ظهر دیروز ( ۵۹/۷/۲۳ )، یک جنگنده ایرانی ۴ میگ عراقی را تعقیب کرد و موفق شد یکی از آنها را سرنگون کند.
رادیو آمریکا:… شهر بندری خرمشهر در کنار شط العرب که مورد ادعای ایران و عراق است، اکنون تقریباً به تصرف عراقیها درآمده است. نیروهای زرهی عراق که با سلاحهای روسی مجهزند، بر روی کارون در جنوب خرمشهر پل زدهاند و به سوی آبادان که اندکی بیش از ده کیلومتر با محل احداث پل نظامی فاصله دارد، در حرکتند. نیروهای عراقی همچنان به سوی دو شهر دیگر خوزستان، یعنی اهواز و دزفول پیش میروند. با فتح این دو شهر، عراقیها کنترل حوزههای نفتی ایران را به دست خواهند گرفت. مقاومت ایرانیها نیز بیفایده است، زیرا ایران قادر نیست نیروهای کمکی موثری به منطقه بفرستد.
رادیو لندن: با نزدیک شدن عراقیها به آبادان، سقوط آنجا احتمالاً بیشتر از آنچه عراقیها میپندارند، طول خواهد کشید. بعید است نیروهای ایرانی تسلیم شوند. سربازان ایرانی کماکان در مرکز خرمشهر مستقرند. رادیو لندن:… عراقیها مصمم به تصرف آبادان هستند. تنها راه گریز از آبادان اکنون در جهت جنوب است، چون راه اصلی به اهواز را عراقیها سد کردهاند. قطع جاده آبادان اهواز هنگامی رخ داد که سربازان عراقی موفق شدند از رود کارون عبور کنند. از آن زمان تاکنون عراقیها مشغول انتقال توپخانه و ادوات زرهی برای حمله بزرگ به آبادان هستند. تصرف آبادان عراقیها را بر مرکز عمده نفترسانی ایران مسط خواهد کرد. به این ترتیب عراقیها امیدوارند مذاکرات صلح تسهیل شود. امّا تضمینی وجود ندارد، زیرا مقامات ایرانی گفتهاند تا وقتی نیروهای عراقی از ایران عقبنشینی نکنند، مذاکرهای انجام نخواهد گرفت.
تلاشهای صلح
.. شورای امنیت امشب برای رسیدگی به اختلافهای ایران و عراق، جلسه علنی تشکیل خواهدداد. در این جلسه برای نخستینبار نمایندگان دو کشور دیدگاههای خود را درباره حوادث اخیر تشریح خواهند کرد.
… نماینده ایران در سازمانملل متحد از رئیس شورای امنیت خواست که روز جمعه ( فردا ) شورای امنیت را به تشکیل یک جلسه علنی برای استماع سخنان آقای محمدعلی رجایی، نخستوزیر فراخواند. رئیس شورا پس از دریافت درخواست اعلام کرد که شورا در ساعت ۲۴جلسه علنی خواهد داشت.
… آقای حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی قرار است امروز برای از سرگرفتن تلاشهایش برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق، عازم بغداد شود. وی پس از ملاقات با ژنرال ضیاءالحق در اسلامآباد به تهران خواهد رفت.
معاون سازمان آزادیبخش فلسطین: روسیه از ساف برای خاتمه جنگ درخواست کمک کرده و ما هم مشغول تهیه طرح صلح هستیم. مفاد طرح، شامل عقبنشینی عراق از قلمرو ایران و موافقت ایران برای شرکت در مذاکرات ترک مخاصمه است.
…. ایران به اطلاع سازمانملل رسانید که حاضر است عبور و مرور کشتیها را در شطال عرب همچنان آزاد بگذارد.
مواضع و اقدامات کشورها
ادموند ماسکی، وزیر خارجه امریکا: گرچه امریکا در قبال جنگ ایران و عراق بیطرفی اختیار کرده، ولی درکمک به کشورهای دوست، بیتفاوت نیست.
وزیر خارجه امریکا: در حال حاضر نمیتوان پایان جنگ عراق علیه ایران را به دقت پیشبینی کرد. امریکا با فرستادن رادار به عربستانسعودی که جنبه دفاعی دارد، از راه بیطرفی منحرف نشده است….خیال نمیکنم گسترش این جنگ به نفع ملتی باشد.
وزارت دفاع آمریکا: آمریکا در حال حاضر دو ناو هواپیمابر « میدوی » و « آیزنهاور » را در دریای عرب، ۶ کشتی را در خلیجفارس و ۷ کشتی حمل و نقل با محموله، در نزدیکی جزیره دیهگو گارسیا در اقیانوس هند مستقر کرده است.
یکی از مقامات وزارت دفاع آمریکا: نسبت به توانایی ایران در بستن تنگههرمز با مین، تردید وجود دارد. معلوم نیست ایران مقدار کافی مین دریایی برای بستن تنگههرمز در اختیار داشت باشد. اگر ایران تنگههرمز را مینگذاری کند، هلیکوپترهای مین جمعکن که روی عرشههای ناوهای آمریکا در دریای عرب هستند، این مینها را جمع میکنند.
برژنف ( صدر هیأت رئیسه شوروی ): ما قصد مداخله در اختلاف ایران و عراق را نداریم و خواستار حل و فصل سیاسی و هرچه زودتر این اختلاف هستیم و با قاطعیت به دیگران میگوییم که از مداخله در این حوادث خودداری کنند.
… نزدیک به ۴۰ کشتی متعلق به شوروی و سایر متحدانش در بندر عقبه به سر میبرند تا برای دولت عراق اسلحه و لوازم یدکی جنگی تخلیه کنند.
سخنگوی وزارت دفاع انگلیس: بریتانیا نیروی دریایی خود را در خلیجعمان افزایش میدهد. یک ناوچه انگلیسی از سنگاپور به طرف خلیجفارس در حرکت است. این ناوچه به ناو مجهز به موشکهای هدایت شونده «گاونتری» که از قبل در عمان بود، ملحق خواهد شد. از این کشتیهای جنگی در صورت لزوم برای کمک به کشتیهای تجاری متعلق به بریتانیا استفاه خواهد شد.
قرار است فرانسه ۴ میلیارد دلار اسلحه و مهمات به عربستان تحویل دهد. سلاحهای فرانسوی که قرار است به عربستان صادر شود، عبارتند از هواپیماهای میراژ، تانک، زرهپوش، موشکانداز و رادار.
فین اولاف گوند لاخ، عضو کمیسیون اروپا به پارلمان اروپا اطمینان داد. بازار مشترک اروپا تحریم اقتصادی علیه ایران را به دلیل گروگانگیری این کشور همچنان اجرا میکند.
عربستان سعودی قرارداد عظیم خرید تجهیزات نیروی دریایی را با فرانسه امضا کرده است. این قرارداد بزرگترین قراردادی است که فرانسه تاکنون در مورد فروش اسلحه به امضاء رسانده است. ارزش این تجهیزات بالغ بر ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار است. فرانسه طبق این قرارداد ۴ کشتی حامل موشک، ۲کشتی کمکی و هلیکوپتر و سیستم تسلیحاتی در اختیار سعودیها خواهد گذاشت.
شاه اردن: حقوق عراق در آب و خاکش همیشه با خودخواهی، بلندپروازیها و جاهطلبیهای رهبران ایرانی مواجه شده است. ایرانیها موجب بروز مشکلات داخلی کشورهای خلیجفارس شدهاند.
ابوایاد: عضو کمیته مرکزی سازمان فلسطینی الفتح: فلسطینیها شدیداً مخالف جنگ عراق با ایران هستند و نمیتوانند به عنوان میانجی میان دو کشور دخالت کنند، زیرا آنها هم طرفدار عراق و هم طرفدار انقلاب ایران هستند. ما از طرفین متخاصم میخواهیم با هم به گفتگو بنشینید، زیرا این جنگ تنها به نفع آمریکا و اسرائیل است.
تحلیلها و تفسیرها
هفتهنامه اشپیگل ( چاپ آلمان ): به ظن قوی حسابهای رئیس جمهوری عراق که تصور میکرد ارتش ایران به علت انقلاب ضعیف شده، اشتباه بوده است. رئیس جمهوری عراق بیش از حد به افسران سابق شاه که به عراق پناهنده شدهاند، اطمینان کرده.
رادیو کلن:….. رژیم صدام برخلاف اصول بینالمللی علیه جمهوریاسلامی ایران به جنگ پرداخت و برخلاف آنچه در ابتدا به نظر میرسید، این جنگی نبود که به زعم صدام، ایران را همان سه روز اولیه زانو درآورد و خود به قدرت درجه اول منطقه تبدیل شود.
رادیو آمریکا: تحلیلگران دستگاه اطلاعات و ضداطلاعات آمریکا نشان از تحویل مقادیر معتنابهی سلاح از کشورهای خارجی به عراق و ایران مشاهده نمیکنند…. تجهیزاتی که اکنون از کشتیها در بندرعقبه در اردن و از اردن به عراق حمل میشود، ماهها پیش خریداری شده و مدتها در راه بوده و سفارش جدید محسوب نمیشود.
رادیو آلمان:…… جنگ بیحاصل عراق که قصد آن تصرف شطالعرب و کنترل آن بود، در اثر بمباران کارخانهها، صنایع و تأسیسات نظامی، مراکز تولید نفت، پالایشگاهها و ترمینالهای این کشور باعث نارضایتی شدید مردم عراق و موجب انزوای این کشور در بین همسایگان خود شده است. عراق در جنگ بیحاصل فعلی که هدف آن سرنگونی رژیم خمینی بود، به نتیجه نرسیده است. در این جنگ جز ملکحسین کس دیگری به پشتیبانی از عراق برنخاسته است، در مقابل سوریه، لیبی، الجزایر، یمن جنوبی این کشور را نکوهش کردهاند. این جنگ برعکس تصور عراق، وضع ایران را تحکیم بخشیده است.(۶)
منابع :
۱- کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس
۲- کتاب: ماجرای مک فارلین
۳- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
۴- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل
۵- کتاب: آزادسازی سرزمینهای ایران
۶- کتاب: هجوم سراسری
بازدیدها: 43