لزوم «تطهیر و تغذیه» در رجب و شعبان برای «حرکت» در رمضان

عظمت ماه رجب، شعبان و رمضان را فقط خدا و خلیفۀ او می‌داند و بس. آنچه که از اهل‌بیت علیهم السلام در رابطه با این ماه‌­ها برایمان به یادگار مانده است، مجموعه‌­ای شامل اعمال و فضایل دربارۀ این روزهای زیباست، اما برای اهمیت دادن به این اعمال و دستورات بهتر است از چه منظری به آنها بنگریم؟ از منظر دنیایی، از منظر واجبات و مستحبات دینی؟ از منظر اخلاقی و یا از منظر آسمانی؟ هر منظری قوام و تأثیرات خودش را دارد، اما به نظر می‌رسد منظر آسمانی جامع‌‌ترین و تأثیرگذارترین منظر باشد.

خداوند انسان‌ها و تمام مخلوقاتش را در فضایی از رحمت خلق کرده است. او برایمان ماه مبارک رمضان را قرار داد تا در آن زیبایی صفاتش را درک کنیم. ماهی که در آن می‌­توان «روح‌­القدس» و «شب قدر» را درک کرد و عظمت بسیاری از مفاهیم الهی را در عالم دید. حال وقتی از منظر آسمانی به اعمال و فضایل این ایام می‌نگریم، در می‌یابیم که برای سیر و زیستن در فضای بهشت‌گونۀ ماه مبارک رمضان باید سبک‌بال و سبک‌بار شویم، به تعبیر دیگر، باید از دنیا کنده شویم و به سوی آسمان‌ها ارتفاع بگیریم.

این سیر صعودی که ثمره‌­اش درک ولیّ عالم، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است، سیری دشوار به نظر می‌رسد که تنها با یک راهنما یا همان راه‌بلد می‌­توان این راه را طی کرد و به سر منزل مقصود رسید. از این روست که اهل‌بیت علیهم السلام با اشرافی که به راه‌­های آسمان‌ها دارند، برای ما اعمالی را ذکر کردند که کوتاه‌ترین و نورانی‌ترین مسیر برای رسیدن است.

توجه کردن به دستورات و سفارشات اهل­‌بیت علیهم السلام ما را در زمرۀ یاران آن بزرگواران قرار می‌­دهد که ثمره‌­اش درک زیبایی‌­های هنرمندانه خلقت است. با اینکه راه سخت و دشوار است، اما با فرهنگ رفاقتی که از اهل‌بیت علیهم السلام سراغ داریم «یَا رَفِیقَ مَنْ لا رَفِیقَ لَهُ»، با دستگیری از ما، ضعف و سستی‌هایمان را می‌پوشانند.

از جمله ویژگی‌های ماه رجب، شعبان و در نتیجه ماه مبارک رمضان این است که انسان به صرف انجام اندک اعمالی، رشد بسیاری می‌کند. در ادعیۀ ماه رجب مضامین شگرف و زیبایی بیان شده است که بسیار جای تأمل دارد، به عنوان مثال، در یکی از دعاهای این ماه از خداوند چنین طلب می‌‌کنیم: «یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ»، در واقع در یک ماه «کل خیر» را از خدا می‌طلبیم که این شیوۀ دعا کردن را اهل‌بیت علیهم السلام به ما آموختند، ما خودمان نمی‌توانیم به آن «کل خیر» برسیم، بلکه باید کسی دیگر ما را به آن امر عظیم برساند، اما این «کل خیر» چیست و به چه جریانی اشاره دارد؟

«ماه رجب و شعبان مقدمه‏‌ای برای ماه مبارک رمضان است»، این جمله‌ای است که شاید بارها و بارها شنیده باشیم، در واقع می‌توان گفت مسیر حرکت در این دو ماه، ما را به سوی «کل خیر» حرکت می‌دهد و هرچه در این دو ماه رشد بیشتری می‌‌کنیم، مسیرمان برای نزدیکی به آن هموارتر می‌شود، تا جایی که هرچه بیشتر به ماه رمضان نزدیک می‌شویم، به مرحله‌ای می‌رسیم که خدا می‌خواهد صاحب «کل خیر» را به ما نشان دهد.

با ورود به ماه رمضان به «کل خیر» نزدیک و نزدیک‌تر می‌شویم، در واقع، مبدأ این مسیر ماه رجب و مقصد و اوج قلۀ آن، ماه مبارک رمضان و به خصوص «شب قدر» است که صاحب آن حضرت زهرا سلام الله علیها است. کسانی که توفیق درک شب قدر را به دست می‌آورند، در واقع، خداوند آنان را به «کل خیر» رسانده است و تا زمانی که مقیّد به ارزش‌ها باشند، در اوج قله باقی خواهند ماند و از خیرات و برکات آن منبع خیر بهره خواهند برد.

ماه رجب مثل قرار گرفتن روی یک باند پرواز و ماه شعبان مثل کندن از عمق به سمت اوج است، پس می‌توان ماه رجب و شعبان را دو پله برای رفتن به ماه مبارک رمضان دانست. خداوند این سیر رشد در این دو ماه رجب و شعبان را، وسیله‌ای برای رسیدن به اوج قلۀ ماه رمضان قرار داده است. برای دستیابی به اوج قلۀ ماه مبارک رمضان که شب قدر باشد، نیاز به «تطهیر، تغذیه و حرکت» داریم، تطهیر در ماه رجب، تغذیه در ماه شعبان و حرکت در ماه رمضان. این سیری است که باید بیش از پیش در این ایام به آن توجه کنیم.