آشنایی با جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی از سوی برخی افراد مبارز قبل از انقلاب اسلامی و فعال به­ویژه در دوران ۸ سال دفاع مقدس در تاریخ ۲۰/۱/۱۳۷۶ با عنوان جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی اعلام موجودیت کرد[۱] و در تاریخ ۵/۵/۱۳۷۸ از وزارت کشور با عنوان جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی مجوز فعالیت دریافت کرد.[۲]

اعضای مؤسس جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی عبارتند از:

حسین فدائی (دبیرکل)، حجت­الاسلام علی­اکبر ابوترابی، علی دارابی، مجتبی شاکری، داوود دانش جعفری، علی یوسف‌پور، عبدالحسین روح­الامینی، احمدعلی مقیمی، هادی ایمانی، اصغر صبوری (در سال ۱۳۸۳ با استعفای صبوری، محمود احمدی‌نژاد به­عنوان جایگزین به هیأت موسس درآمد).[۳]

زمینه‌های شکل‌گیری جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

با پایان یافتن جنگ تحمیلی و متعاقب آن، آغاز دوران بازسازی و سازندگی کشور، شرایط ویژه‌ای در کشور حاکم شده بود از یک سو فضای سیاسی کشور متأثر از دو جناح عمده­ی سیاسی موسوم به چپ و راست بود از سوی دیگر، جمع زیادی از نیروهای انقلاب و جنگ حضور داشتند که مایل به انجام کار تشکیلاتی و سیاسی بودند، اما نمی‌خواستند در دسته‌بندی رایج چپ و راست قرار گیرند. به­علاوه ظرفیت بسته و محدود تشکل‌های سیاسی دو جناح که فاقد انعطاف و پذیرش ایده‌ها و دیدگاه­های نو بودند، خود مانع بزرگی برای توسعه­ی سیاسی در شرایط آن روز کشور بود. آنان بنا به ضرورت و تشخیص ابتدا در سال‌های ۱۳۷۱- ۱۳۷۰ به فعالیت فرهنگی و پس از سال ۱۳۷۴ به فعالیت سیاسی روی آوردند.[۴]

موسسان این حزب سیاسی از همان ابتدا چند اصل را به­عنوان مزیت نسبی تشکل سیاسی خود قرار دادند. اول آن­که با حفظ احترام به سایر تشکل‌های سیاسی همواره استقلال خود را حفظ و در انتخابات با سایر تشکل‌های سیاس ائتلاف نکرده و به صورت مستقل لیست انتخاباتی ارائه دهند. دوم، تلاش برای ایجاد هم­گرایی و وفاق میان تشکل‌های سیاسی در درون نظام فارغ از گرایش مصطلح چپ و راست که فضای دهه­ی ۶۰ و ۷۰ کشور را به­شدت تحت تأثیر خود قرار داده بود. سوم، گفتمان­سازی، نظریه‌پردازی و ارائه­ی تحلیل‌های نو و بدیع که کمتر سابقه داشت.[۵]

مرامنامه­ ی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

1. اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه و تلاش برای تحکیم حکومت دینی.
2. اعتقاد و پایبندی به نظام جمهوری اسلامی و تلاش برای ثبات و تحقق اهداف آن.
3. التزام عملی به قانون اساسی و حاکمیت قانون.
4. اعتقاد به حاکم بودن ارزش‌های اسلامی بر روابط اجتماعی در جامعه­ی اسلامی و تلاش برای تحقق آن.
5. اعتقاد به اسلامی و مردمی بودن حکومت و تلاش برای نهادینه کردن مشارکت مردم.
6. اعتقاد و وفاداری به آرمان‌ها، اندیشه‌ها و آرای حضرت امام خمینی.
7. اعتقاد به ضرورت وحدت و همدلی تشکل‌ها و جناح‌های سیاسی.
8. تلاش در جهت مبارزه بر علیه استکبار، نژادپرستی و صهیونیسم.
9. تأکید بر حفظ و اجرای اصول سیاست خارجی بر اساس اصول، عزت، حکمت، مصلحت و تأمین منافع ملی.
10. تلاش در جهت توسعه و ترویج اخوت و برادری در میان نیروهای انقلاب و اشاعه­ی فرهنگ ایثار و جانبازی در راه خدا و امر به معروف و نهی از منکر.
11. اعتقاد به آبادانی، استقلال و امنیت کشور و تلاش برای تحقق آنها.
12. اعتقاد به آزادی و کرامت انسانی و حفظ حرمت و حیثیت افراد.
13. اعتقاد به عدالت اسلامی و تلاش در جهت تحقق آن به­عنوان اساس پایدار نظام اسلامی و نفی هرگونه تبعیض.
14. اعتقاد به ارجحیت محرومین و مستضعفین بر کاخ­نشینان و تلاش برای بالا بردن رفاه نسبی مردم و از بین بردن فقر.
15. حمایت از مستضعفین جهان و نهضت آزادی­بخش.
16. اعتقاد به تزکیه­ی نفس، خودسازی و خودباوری و رشد معرفت دینی بر اساس تعالیم اسلامی.
17. تلاش در جهت حفظ منزلت حوزه و دانشگاه.[۶]

اهداف

1. تلاش در جهت استقرار و گسترش دین اسلام.
2. تلاش در جهت استقرار یک جامعه­ی نمونه­ی اسلامی در پرتو اندیشه‌های حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری.
3. تلاش در جهت پاسداری از آرمان­ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی.
4. تلاش در جهت احیاء توسعه و استقرار تمدن بزرگ اسلامی.
5. فراهم ساختن مرکزی برای جذب، سازماندهی و آموزش نیروهای جوان برای پاسداری از ارزش­ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی.
6. تلاش در جهت توسعه­ی فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و بسط نظارت بر فعالیت مسئولان دولتی.[۷]

عملکرد و فعالیت‌های جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

این جمعیت قبل از اعلام موجودیت به­طور غیر رسمی در انتخابات پنجمین دوره­ی مجلس شورای اسلامی[۸] با نام جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی آغاز به کار کرده بود از این جمعیت در دوره­ی پنجم مجلس شورای اسلامی آقایان علی‌اکبر ابوترابی و داود دانش­جعفری حضور داشتند.[۹]

این جمعیت بعد از اعلام موجودیت، در راستای اهداف خود توانست جمع زیادی از نیروهای سیاسی در سراسر کشور را شناسایی و برای کادرسازی جذب کند. همزمان ایجاد دفاتر در سراسر کشور و آموزش نیروها در داخل تشکیلات مورد توجه قرار گرفت.[۱۰]

در انتخابات دوره­ی ششم مجلس شورای اسلامی[۱۱] نیز این گروه با شعار، امنیت، عدالت، رونق اقتصادی و با تهیه­ی لیستی که بیشتر از نیروهای متمایل به جناح راست تشکیل می‌شد اقدام به شرکت در رقابت‌های انتخاباتی نمود.[۱۲] در انتخابات سال ۱۳۷۶ در جریان هفتمین دوره­ی انتخابات ریاست­جمهوری[۱۳] به حمایت از کاندیداتوری علی­اکبر ناطق نوری پرداخت.[۱۴]

نقطه­ی اوج نقش­آفرینی جمعیت ایثارگران در عرصه­ی سیاسی را باید در رخدادهای پس از ۱۸ تیر ۱۳۷۸ (حادثه­ی کوی دانشگاه)[۱۵]مرتبط دانست. در این ایام احزاب و تشکل‌های سیاسی به­شدت نسبت به هم بدبین و واگرایی به­صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافته بود. سران ۴ تشکل سیاسی تأثیرگذار و مهم در جریان اصول‌گرا، ۱- جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، ۲- جمعیت موتلفه­ی اسلامی، ۳- جامعه­ی اسلامی مهندسین، و ۴-  انجمن اسلامی پزشکان، در ملاقاتی با رهبری به واکاوی و چاره‌جویی برای بیرون رفت از چالش‌های به­وجود آمده برآمدند که بخش عمده­ی اهتمام بایسته برای نظریه‌پردازی، تشکیل جلسات برای هم­گرایی بیشتر در میان احزاب و تشکل‌های سیاسی برای پاسداشت ارزش‌ها را باید مرهون تلاش چمعیت ایثارگران دانست که تا حدود زیادی توانست با تلطیف فضای سیاسی کشور، هم­گرایی بیشتر جریان‌های سیاسی و از همه مهم­تر، افزایش هم­گرایی در میان جریان اصول­گرا موفق باشد.[۱۶]

جمعیت ایثارگران توانست در اولین دوره­ی خانه­ی احزاب، قائم­مقام و دبیر کمیته­ی سیاسی خود را در شورای مرکزی داشته باشد.[۱۷]

جمعیت ایثارگران در انتخابات ریاست­جمهوری دوره­ی هشتم (سال ۱۳۸۰) از علی شمخانی و احمد توکلی در برابر خاتمی حمایت کرد. در نهمین دوره­ی انتخابات ریاست­جمهوری (سال ۱۳۸۴)[۱۸] از محمدباقر قالیباف (در مرحله­ی اول) و محمود احمدی­نژاد (مرحله­ی دوم) حمایت کرد و در انتخابات دوره­ی دهم ریاست جمهوری (سال ۱۳۸۸) از محمود احمدی­نژاد حمایت نمود. این تشکل سیاسی در انتخابات‌های مختلف شورای اسلامی شهر و روستا، مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، نقش محوری در ارائه­ی فهرست انتخاباتی و ساماندهی انتخاباتی اصول­گرایان داشته است.[۱۹] این جمعیت هنوز نشریه­ی خاص عمومی نداشته،[۲۰] ولی بولتن خبری حزب از ابتدای تأسیس تاکنون به­طور منظم و به­صورت ماهانه منتشر و مشترکان فراوانی در میان نخبگان و مسئولان کشور دارد.[۲۱] از طرفی در تمام مسائل مختلف سیاسی روز این جمعیت مستقلا اقدام به انتشار بیانیه می‌نماید که اکثرا جامع و منعکس­کننده­ی دیدگاه­های این جمعیت می‌باشد.[۲۲] سایتwww.isargran.org  پایگاه اطلاع­رسانی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی می­باشد که نظرات، دیدگاه­ها، و مواضع خود را در آن منعکس می­کند.

گرایش، مواضع و دیدگاه­های سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

از لحاظ دیدگاه­های سیاسی، این جمعیت را می‌توان در ردیف گروهای سنت‌گرا و ارزش‌گرا و معتقد به پاسداری از اصول اساسی انقلاب قرار دارد. با توجه به موضع‌گیری‌های این جمعیت در مسائل گوناگون و دیدگاه­های اعضای فعال شورای مرکزی آن می‌توان به این جمع‌بندی رسید که این گروه در عین حال که همواره مستقلا اعلام مواضع نموده و خود را مستقل از جناح‌های موجود می‌داند و دارای نقطه نظرات متفاوتی نسبت به جناح راست است، اما نسبتا متمایل به جناح راست سنتی (ارزش­گرا)[۲۳] بوده و در بسیاری از موارد با نیروهای ائتلاف به اصطلاح راست سنتی هم­فکری دارد، اما چنان­که از برخی مواضع مستقل این جمعیت بر‌می‌آید این گروه دارای مواضع متعادل‌تر و شفاف‌تری نسبت به دیگر گروه­های راست سنتی می‌باشد.[۲۴]

دیدگاه­ها و مواضع سیاسی این جمعیت به­طور خلاصه عبارتند از:

1. دین در ذات خود مبلغ آزادی است آزادی که هم حدود خدا را حرمت می‌نهد و هم حقوق انسان را پاس می‌دارد.
2. مردم و رهبری رمز پیروزی و تداوم انقلاب بوده و هستند. مردم­سالاری منبعث از معرفت دینی و ولایت فقیه استوارترین محور وحدت ملی است.
3. مناسبات اجتماعی باید بر محور حفظ حدود الهی و کرامت انسانی شکل گیرد.
4. حاکمیت قانون از موثرترین راهکارهای دستیابی به عدالت اجتماعی است.
5. حفظ استقلال کشور و نفی هرگونه وابستگی، تنش‌زدایی و تنظیم روابط خارجی در گرو سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است.
6. حمایت از نهادهای قانونی و قوای سه‌گانه.
7. تلاش برای وفاق و همدلی نیروهای انقلاب.
8. اداره­ی کشور نیازمند مدیران کارآزموده، توانمند، شجاع و دین‌باور است.
9. گرایش برخی از مسئولان به اشرافی­گری باعث جدایی آنان از مردم شده و اعتماد عمومی را سلب می‌کند.
10. توسعه­ی ایده‌آلیسم اسلامی، نظام پاسخگویی، شور و شعور است و هیچ پرسشی نباید بدون پاسخ بماند.
11. امنیت اجتماعی و فردی نشان­گر اقتدار نظام اسلامی بوده و منشأ آرامش جامعه تلقی می‌گردد.
12. انقلاب در دهه­ی دوم حیات خود نیازمند اصلاحاتی در سیستم اجرائی، قانون­گذاری و قضایی است.[۲۵]

دیدگاه­ها و مواضع اقتصادی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

نکته­ی اصلی که برای تحول درونی اقتصاد کشور نیاز است این است که مقوله­ی سرمایه‌گذاری تولید و صادرات در کشور فعال و راه­اندازی شود.[۲۶] به­عنوان یک نقطه نظر می‌توان هدف را دستیابی به اقتصادی پویا قرار داد، افتصادی که نیروی محرکه آن درونزا باشد و بر اساس انگیزه‌های رایج اقتصادی کار کند. اقتصاد ایران برای تحقق این هدف، زمینه‌ها و پتانسیل‌های لازم را دارد. ما باید به نهادهای واسطه بین دولت و مردم اهمیت زیادی بدهیم و اجازه ندهیم اختاپوس دولت، آنها را نابود کند.[۲۷]

برای خروج از رکود اقتصادی باید فعالیت‌های اقتصادی تشدید شود به­ عبارت دیگر مردم سرمایه و امکانات خودشان را که قابل توجه است در طرح‌های اقتصادی به کارگیرند و نه این­که در طرح‌های دلالی و سفته‌بازی و کارهای غیر مولد اقتصادی مشغول شوند. آمار نشان می‌دهد که مشکل بیکاری ناشی از کاهش سرمایه‌گذاری است تا این پدیده حل نشود نمی‌توان با بیکاری مبارزه کرد. اگر دولت توان کافی سرمایه‌گذاری داشت گرچه اقتصاد دولتی سیطره پیدا می‌کرد، می‌توانست مشکل بیکاری را حل کند ولی وقتی منابع دولتی کفایت نمی‌کند باید مردم به صحنه بیایند.[۲۸]

در آستانه­ی انتخابات ششمین دوره­ی مجلس، جمعیت ایثارگران اهداف خود را چنین بیان می‌کند:

1. بی­توجهی به معظلات اقتصادی و گسترش شکاف طبقاتی در جامعه، باعث نگرانی همه­ی دلسوزان است.
2. مهار تورم و پیش­گیری از بحران فزاینده­ی بیکاری و افزایش تولید و تشویق صاحبان سرمایه برای سازندگی و آبادانی کشور باید در دستور کار دولت و مجلس ششم باشد.[۲۹]

دیدگاه­ها و مواضع فرهنگی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

با نگاهی به تحریکات برخی از مطبوعات می‌بینیم حرکات هماهنگی برای سنجش میزان حساسیت مردم و یا کاهش غیرت دینی جامعه به چشم می‌خورد.[۳۰] متأسفانه در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم و مسئولانی داریم که این اهانت آشکار و مسلم و سخیف مطبوعات به مقدسات را در حد بد سلیقگی، مسأله‌ای کوچک و در حد تخلف یک فرد ناآگاه می‌دانند، اما واقعیت حکایت از تحرکی یا جریانی دارد که به سادگی نمی‌توان از آن عبور کرد.

در آستانه­ی انتخابات مجلس ششم این جمعیت دیدگاه­های فرهنگی خود را چنین بیان می‌کند:

1. آزادی مطبوعات دستاورد انقلاب مردم در بهمن ۵۷ به رهبری امام خمینی است و رسالت مطبوعات در پرسش­گری و آگاهی­بخشی و امیدآفرینی متبلور است.
2. جوانان سرمایه‌های امروز کشور و مدیران و امیدهای فردا هستند. باید فارغ از شعارهای سطحی، آنان را باور کرد و با انتقال مسئولیت‌های کشور به جوانان، بالندگی انقلاب را تضمین کرد.[۳۱]

[۱] . مظفری، آیت؛ جریان­شناسی سیاس ایران معاصر، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۷، چاپ سوم، ص ۱۴۰٫

[۲] . دارابی، علی؛ سیاستمداران اهل فیضیه، بررسی و نقد پیشینه و عملکرد جامعه­ی روحانیت مبارز، تهران، سیاست، ۱۳۷۹، چاپ اول، ص ۲۹۸٫

[۳] . دارابی، علی؛ جریان­شناسی سیاسی در ایران، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه­ی اسلامی، ۱۳۸۸، چاپ چهارم، صص ۲۳۶- ۲۳۵٫

[۴] . شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، تهران، گستره، ۱۳۷۹، ص ۳۱۳ و نیز هفته­ی­نامه یا لثارات­الحسین، بهمن ۱۳۷۸٫

[۵] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۶٫

[۶] . شادلو، عباس؛ پیشین، صص ۳۱۱- ۳۰۹٫

[۷] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۷ و نیز شادلو، عباس؛ پیشین، ص ۳۱۱٫

[۸] . رک. فوزی، سیدیحیی؛ تحولات سیاسی اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامی در ایران، تهران، موسسه­ی چاپ و نشر عروج، ۱۳۸۴، چاپ اول، جلد دوم، صص ۲۵۴- ۲۴۹ و نیز شادلو، عباس؛ تکثرگرایی در جریان اسلامی، تهران، وزراء، ۱۳۸۶، چاپ اول، ص ۳۰۵٫

[۹] . شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، پیشین، ص ۳۱۳٫

[۱۰] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۷٫

[۱۱] . رک. فوزی، سیدیحیی؛ پیشین، صص ۳۳۱- ۳۲۴ و نیز شادلو، عباس؛ تکثرگرایی در جریان اسلامی، پیشین، ص ۵۵۲٫

[۱۲] . شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، پیشین، ص ۳۱۳٫

[۱۳] . رک. فوزی، سیدیحیی؛ پیشین، صص ۳۲۴- ۳۲۱ ، و نیز شادلو، عباس؛ تکثرگرایی در جریان اسلامی، پیشین، ص ۳۸۴ ، و نیز محمدپور، علی؛ و جلیل نژاد ممقانی، کریم؛ دوم خرداد حماسه­ی بیادماندنی فرایند انتخابات دوره­ی هفتم ریاست جمهوری از نگاه مطبوعات، تهران، رسانش، ۱۳۸۷ف چاپ اول.

[۱۴] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۹٫

[۱۵] . رک. زکریایی، محمدعلی؛ کوی دانشگاه به روایت رسانه‌ها، تهران، کویر، ۱۳۷۸، چاپ اول و نیز مجتمع فرهنگی شهید آیت­الله بهشتی، حادثه کوی دانشگاه تهران، تهران، دفاع، ۱۳۸۱، چاپ اول.

[۱۶] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۹٫

[۱۷] . دارابی، علی؛ انتخابات هشتم، تحلیلی بر هشتمین دوره­ی انتخابات ریاست جمهوری، تهران، سیاست، ۱۳۸۱، چاپ اول، صص ۷۸- ۷۷٫

[۱۸] . رک. باستانی، ربابه؛ سوم تیر واکنش‌ها به نهمین دوره­ی انتخابات ریاست جمهوری، تهران، اساتید قلم تهران، ۱۳۸۴، چاپ اول.

[۱۹] . دارابی، علی؛ جریان­شناسی سیاس در ایران، پیشین، ص ۳۴۰٫

[۲۰] . شادلو، عباس؛ پیشین، ص ۳۱۴٫

[۲۱] . دارابی، علی؛ پیشین، ص ۲۳۸٫

[۲۲] . شادلو، عباس؛ پیشین، ص ۳۱۵٫

[۲۳] . رک. ظریفی‌نیا، حمیدرضا؛ کالبدشکافی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران، تهران، آزادی اندیشه، ۱۳۷۸، چاپ اول، صص ۱۰۱- ۸۳٫

[۲۴] . مظفری، آیت؛ پیشین، ص ۱۴۱ و نیز شادلو، عباس؛ پیشین، صص ۳۱۵- ۳۱۴٫

[۲۵] . شادلو، عباس؛ پیشین، صص ۳۲۳- ۳۲۲ و نیز روزنامه­ی انتخاب ۲۶/۱۱/۷۸٫

[۲۶] . روزنامه­ی رسالت، داود دانش­جعفری، ۶/۲/۷۹٫

[۲۷] . شادلو، عباس؛ پیشین، ص ۳۲۷٫

[۲۸] . همان، ص ۳۲۸٫

[۲۹] . روزنامه­ی انتخاب، ۲۶/۱۱/۷۸٫

[۳۰] . هفته­نامه­ی شما، حسین فدائی، ۵/۷/۷۸٫

[۳۱] . شادلو، عباس؛ پیشین، ص ۳۲۹ و نیز روزنامه­ی انتخاب، ۲۶/۱/۷۸٫

بازدیدها: 3