پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
دعای روز سوم ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز سوم
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ
خدایا در این روز مرا هوش و بیدارى نصیب فرما و از سفاهت و جهالت و کار باطل دور گردان
وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ
و از هر خیرى که در این روز نازل مى فرمایى مرا نصیب بخش به حق جود و کرمت اى جود و بخشش دارترین عالم.
شرح دعای روز سوم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمه الله علیه
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِین(۱) اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ؛
خدایا در این ماه رمضان روزی کن که من هوشیار بشوم و حافظه پیدا کنم و (تنبیه: بیدار شدن) از خواب غفلت بیدار بشوم! انسان اگر بیدار بشود خیلی لذت می برد، بعضی انسان ها در غفلت هستند لذا در ماه رمضان از خدا درخواست کنید که از خواب غفلت بیدار شویم
علت ضعیفی حافظه
یکی از نعمت های بزرگ خدا ذهن است در این دعا از خدا درخواست ذهن و حافظه می کنیم، اگر می بینید حافظه ضعیف است و حافظه درست و حسابی نداریم علت آن گناه است ؛ به نامحرم که نگاه کنی حافظه می رود.
شعر:
شَکوتُ الی وَکیعٍ سوَء حِفظی
فَارشْدنی اِلی تَرِک المعاصی
و ذلِکَ اَن حَفِظَ العِلم فَضل
وَ فَضل اللهُ لایوتی لِعاصی (۲)
شخصی به دانشمندی مراجعه می کند و می گوید؛ من حافظه ندارم آن دانشمند گفت: گناه نکن و علت آن را هم ذکر کرد و گفت: علم یک نوع فضیلت و برتری است و خدا این برتری را به شخص گنه کار نمی دهد لذا کسی که اهل گناه است مجتهد و ملا نمی شود و اگر بخواهد ملا بشود و به درد مردم بخورد باید حافظه داشته باشد و لازمه آن ترک گناه است.
خاطره:
مرحوم آیت الله بروجردی گاهی در درس شعر های سیوطی می خواندند؛ با این که حدود هفتاد الی هشتاد سال از زمانی که سیوطی می خواندند و مجتهد شده بودند فاصله بود، ولی به علت دوری از گناه از حافظه بسیاری قوی برخوردار بودند.
دعایی برای تقویت حافظه
پس از خدا؛ حافظه بخواهیم و ترک گناه کنیم؛ این دعا را هم بعد از هر نماز بخوانید « سبحان من لایعتدی علی اهل مملکته …» (۳) که باعث تقویت حافظه می شود؛ قرآن حفظ کنید؛ حافظه زیاد می شود؛ خواندن آیت الکرسی حافظه را زیاد می کند و …
در ادامه دعای روز سوم از خدا طلب بیداری از خواب غفلت میکنیم
وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ؛ خدایا در این روز مرا از کارهای باطل و سفیهانه دور گردان؛ غیبت نکنم، دروغ نگویم و … (سفاهت به معنای؛ کار بی خردانه و بچگانه است.)
وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ؛ خدایا هر کار خیری که در ماه رمضان نازل کرده ای نصیبی از آن کار خیر به من برسان.
شیطان چگونه از ما دور می شود؟
رسول خدا فرمود : آیا شما را خبر ندهم به اموری که اگر به آن امور عمل کنید شیطان از شما دور می شود؛ مثل دور بودن مشرق از مغرب؟!
اصحاب گفتند: بله یا رسول الله
حضرت فرمودند: روزه بگیرید چرا که روزه صورت شیطان را سیاه می کند
یکی از کار های خیر روزه گرفتن است از خدا بخواهیم که در ماه رمضان مریض نشویم و توفیق روزه داری داشته باشم یکی از کار های خیر دیگر صدقه است؛ صدقه دادن هم پشت شیطان را می شکند «و کَسْرَ ظَهره» و در ادامه آمده است مواظبت بر عمل صالح؛ نماز شب و دوستی با خدا و استغفار ریشه و رگ شیطان را قطع می کند
و در آخر حدیث گفته شده است « و لِکلِ شیٍ زکات و زکاتُ الابدان الصیام » که هر چیزی زکاتی دارد و زکات بدن های شما روزه است. (۴)
وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِین؛ خدایا هر خیری که در ماه رمضان نازل می کنی برای من نصیبی از آن خیر قرار بده به جود و بخشش خودت ای کسی که جود و بخششت از همه بخشندگان بیشتر است.
پی نوشت:
۱- اقبال الاعمال ؛ سید بن طاوس ص ۱۲۳
۲- « المستطرف فی کل فن مستطرف» ص ۲۹ باب چهارم
۳- «مستدرک الوسائل ج : ۵ ص : ۷۸» عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَحْفَظَ کُلَّمَا تَسْمَعُ وَ تَقْرَأُ فَادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ فِی دُبُرِ کُلِّ صَلَاهٍ وَ هُوَ «سُبْحَانَ مَنْ لَا یَعْتَدِی عَلَی أَهْلِ مَمْلَکَتِهِ سُبْحَانَ مَنْ لَا یَأْخُذُ أَهْلَ الْأَرْضِ بِأَلْوَانِ الْعَذَابِ سُبْحَانَ الرَّءُوفِ الرَّحِیمِ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِی قَلْبِی نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ »
ترجمه: پیامبر اکرم ( صلی اله علیه و آله و سلم) در این حدیث خطاب به امیر المومنین علی بن ابیطالب ( علیه السلام ) می فرمایند : ای علی ؛ اگر میخواهی که هر چیزی را که می شنوی و مطالعه و قرائت میکنی بخاطر بسپاری بعد از هر نماز این دعا را بخوان « سبحان من لا یعتدی …»
۴ – « اصول کافی ج ۴ ص ۶۲ » عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَهِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی زِیَادٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ )ع (أَنَّ النَّبِیَّ )ص( قَالَ لِأَصْحَابِهِ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِشَیْ ءٍ إِنْ أَنْتُمْ فَعَلْتُمُوهُ تَبَاعَدَ الشَّیْطَانُ مِنْکُمْ کَمَا تَبَاعَدَ الْمَشْرِقُ مِنَ الْمَغْرِبِ قَالُوا بَلَی قَالَ الصَّوْمُ یُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ الصَّدَقَهُ تَکْسِرُ ظَهْرَهُ وَ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْمُوَازَرَهُ عَلَی الْعَمَلِ الصَّالِحِ یَقْطَعُ دَابِرَهُ وَ الِاسْتِغْفَارُ یَقْطَعُ وَتِینَهُ وَ لِکُلِّ شَیْ ءٍ زَکَاهٌ وَ زَکَاهُ الْأَبْدَانِ الصِّیَامُ
شرح دعای روز سوم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فیهِ الذِّهْنَ وَالتَّنْبیهَ وَباعِدْنى فیهِ مِنَ السَّـفاهَهِ وَالتَّـمْویهِ وَاجْعَلْ لى نَصیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فیهِ بِجُـودِکَ یـا أَجْـوَدَ الاَْجْـوَدینَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
روزی عقل و هوش و بیداری
پاکى از سفاهت و تزویر
سهمى از هر نیکى
روزی عقل و هوش و بیداری
حق جو ئى با ذهنِ باز
سرمایه اى به گرانبهایى عقل نیست.
عقل و خرد، زینت انسان و سرمایه زندگى و بندگى است،
هوش و ذکاوت، چراغ راه است و وسیله نجات!
ذهنى که دور از آشفتگى ها، پریشانى ها و غبارهاى جهل و خرافات است، آمادگى بهتر و بیشتر براى دریافت حقایق و پذیرش پند و حکمت دارد.
حافظه، نعمتى الهى است. هوش و ذکاوت و تیزرأیى و حضور ذهن و آمادگى اندیشه و خاطرى جمع و تنبّه و بیداردلى و آگاهىِ دل و جان، همه و همه، از روزى هاى پروردگار است که هم شکرى لازم و واجب دارد، و هم تکلیف انسان را سنگین مى کند.
چگونه مى توان داراى ذهن روشن و آگاهى مستمر بود؟
این روزى را خدا مى دهد، امّا زمینه سازى لازم است.
ایمان، بصیرت مى آورد، تقوا، روشن بینى مى دهد، خداترسى، نورانیت دل و صفاى باطن مى بخشد.
اگر حدیث نبوى صلى الله علیه و آله چنین است که:
«اِتَّقُوا فِراسَهَ المُؤمِنِ فَإنِّهُ یَنظُرُ بِنُورِاللّه ِ.»[۱]
(از تیزهوشى و تیزبینى مؤمن پروا کنید، چرا که او با نور الهى مى نگرد) در همین رابطه است.
«ذهن» و «تنبیه»، دو نعمت گرانقدر و پربرکت است که در این دعا از خدا مى خواهیم. اگر این دو نباشد، دیگر کدام آینده نگرى و روشن بینى و «خودآگاهى» و توجّه و بصیرت پیدا مى شود که دستگیر انسان باشد؟
اگر از خداوند، این دو مشعل روشنگر و راهگشا را مى طلبیم، باید از هرچه که خرد را تیره و جان را آلوده مى کند و از هرچه غفلت آور است خود را دور بکشیم، تا چراغ ذهن و مشعل تنبّه، بتواند راه را بنمایاند.
وگرنه… «اِنارهُ العقلِ مَکسُوفٌ بِطَوعِ هَوى».
هواپرستى، فروغ خرد را مى پوشاند و خورشید عقل را در کسوف کلّى قرار مى دهد…
پاکى از سفاهت و تزویر
دورى از «سفاهت» و «تمویه»، دومین خواسته روزه دار در این روز است.
سفیه، در مقابل حکیم و خردمند است و سفاهت، ضدّ حکمت و عقل!
«تمویه»، دروغ بافى و ظاهرسازى و تدلیس و فریب است. البته همین نیز، از سفاهت و جهالت سرچشمه و ریشه مى گیرد.
در معناى سفاهت، گفته اند: نابخردى و کارهاى غیرعقلایى داشتن و اندیشه اى نابهنجار و سخنى نسنجیده داشتن و گفتن. و معناى «تمویه» را، زراندود کردن، نقره اندود کردن، آراستن باطل به لباس حق، دروغ را راست جلوه دادن، تلبیس، نیرنگ و ترفند گفته اند.
آنکه عاقل است، جز درپى حق نیست و خردمند فرزانه، هرگز «گندم نمایى» و «جوفروشى» نمى کند و «نمودِ» خویش را برخلافِ «بود» خود نشان نمى دهد و اهل تظاهر و تصنّع و رنگ و نیرنگ و ریب و ریا نیست.
از امام مجتبى علیه السلام پرسیدند: «سفاهت» چیست؟
فرمود: دنبال پستى رفتن و با گمراهان دوستى کردن.[۲]
و در حدیث است که:
سفاهت، سلاح نادانى و مَرکب شرّ و کلید دشنام است.
آرى… در سفاهت، بى خردى نهفته است، ولى در تمویه، سوء استفاده از خرد، در مسیر گمراه ساختن مردم و آشفتن اذهان، دروغ و حیله و باطل گرایى است.
سفاهت، یا در رفتار و گفتار است، یا در اندیشه و عمل، یا در خرج و دخل و معاشرت و معاملات، یا در بى تدبیرى نسبت به زندگى و آینده، یا اهل خواب و خیال و آرزوهاى نابخردانه بودن است.
مؤمن عاقل، از خدا مى طلبد که از این دو دام بدنام، دورش سازد و زندگى در سایه عقل و هوش و بصیرت، ارزانى اش کند.
سهمى از هر نیکى
مؤمن، در هرچه هم قناعت کند، در «طلب خیر»، آن هم از سرچشمه خیر و منبع فیض (اللّه ) قانع نیست و مى خواهد که در هر خیرى که خدا نازل مى کند، بهره و نصیبى داشته باشد.
این خواسته، وسعت نظر و همت بلندِ «دعاخوان» را مى رساند. وقتى طرف خواسته ما، خداوند است، که دریاى جود و بخشش است، بزرگى او اقتضاى آن را دارد که حاجت بزرگ نیز از او بطلبیم.
در زیر این آسمان، دستهاى بسیارى به طلب، به درگاه خدا بلند است.
زیر سپهر، دستِ دعا موج مى زند…(صائب)
و خیلى ها، به خواسته هایشان مى رسند و با دعا، از آستان الهى، رحمت و خیر را فرود مى آورند. شرکت در همه این خیر و برکت ها و سهم و بهره داشتن در همه این تفضّل ها کم چیزى نیست!
چه دعایى زیبا و پربارى!
راستى که «خواستن» را هم باید از اولیاء خدا آموخت.
خدایا… از هر خیرى که در این روز نازل مى کنى، مرا نیز بهره مند ساز!… آثار و برکات روزه، از خیرهاى الهى به شمار مى آید که باید خواست روزه ها چنین دستاوردهایى داشته باشد.
در حدیثى پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آثار فراوانى براى روزه برمى شمارد، همچون: کاسته شدن هواى نفس، حیات دل، پاکى اعضا، سپاس نعمت، نیکى به فقرا، تضرّع و خشوع، سبک شدن و آسانى حساب،…[۳]
خدا که کریم روزگاران است و فیّاض مطلق. او، «اجودُ الأجوَدین» است و فراتر از کرم و برتر از بخشش او، وجود ندارد. نه بخشش از خوان نعمتش و کان رحمتش مى کاهد و نه آن ذات پاک، اهل دریغ و بخل و مضایقه است.
گر گدا کاهل بود، تقصیر صاحبخانه چیست؟…
ما نیاز مطلقیم و او غناى مطلق.
یک ذرّه زعجز خویش ابراز کنیم
چندانکه خدا غنى است، ما محتاجیم
احتیاجمان را پیش سفره «جود» آن ذات جواد مى نهیم و این امید را داریم که دست نیازمان را بى اجابت برنگرداند. ان شاء اللّه .
پی نوشت:
[۱] ـ میزان الحکمه، حدیث ۱۵۷۷۶٫
[۲] ـ بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۴٫
[۳] ـ فالصّوم یُمیتُ هوى النفسِ و شَهوهَ الطَّبعِ و فیه حیاه القلبِ و طهاره الجوارحِ و عِمارَهُ الظّاهر و الباطنِ و الشکرُ عَلى النِعَمِ و الاحسانُ الى الفقراء و زیاده التَضرّعِ وَالخُشوعِ و البکاء…شهراللّه ، ص ۹۷٫
منبع: سینای نیاز؛ جواد محدثی
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
بازدیدها: 1779
