پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
دعای روز هفتم ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز هفتم
اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَى صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ
اى خدا مرا در این روز بر روزه و اقامه نماز یارى کن و از لغزشها و گناهان دور ساز
وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکْرَکَ بِدَوَامِهِ بِتَوْفِیقِکَ یَا هَادِیَ الْمُضِلِّینَ
و ذکر دایم نصیبم فرما به حق توفیق بخشى خود اى رهنماى گمراهان عالم.
شرح دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمه الله علیه
اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکْرَکَ بِدَوَامِهِ بِتَوْفِیقِکَ یَا هَادِیَ الْمُضِلِّین[۱] اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ
خدایا در ماه رمضان برای روزه و شب زنده داری کمکم کن ؛ اگر خدا کمکت کند ؛ گرسنگی را نمی فهمی؛ خستگی عبادت را نمی فهمی؛ دعای ابوحمزه و دعای افتتاح … می خوانی و اصلا متوجه خستگی نمی شوی، چون خدا کمکت می کند .
دعای ابوحمزه را در قنوت می خواندند
سال ها قبل در قم واعظی بود به نام میرزا محمد تقی اشراقی؛ ایشان به قدری در فن خطابه قوی بودند که تا زنده بود، مرحوم آقای فلسفی به قم دعوت نمی شد، آدم ملائی بود و صدای رسایی هم داشت؛ طوری که بدون بلندگو در صحن حرم همه صدای او را می شنیدند. مرقد ایشان هم در حرم حضرت معصومه (س) پایین پای مرحوم موسس حوزه، آیت الله حائری یزدی رحمه الله علیه است.
مرحوم اشراقی از قول پدر (مرحوم ارباب) این طور نقل می کردند: سحر ماه رمضان به حرم امیر المومنین (علیه السلام) مشرف شدم و مشاهده کردم؛ عده ای در قنوت نماز وتر دعای ابوحمزه ثمالی را از حفظ می خوانند و اشک می ریزند؛ وقتی تعداد ایشان را شمردم دیدم هفتاد نفر هستند!
ایشان چه مردمی بود ه اند؛ اما ما چگونه دعا ونماز میخوانیم؛ چرا با بی حالی و کسالت نماز می خوانیم؟!
وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ
خدایا در ماه رمضان از لغزش گناه حفظم کن و دورم کن؛ توفیق بده در ماه رمضان گناه نکنم؛ اعضاء و جوارحم هم روزه داشته باشد. در حدیث وارد شده است:
«اِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ.… » [۲] باید گوش و چشم و..اعضاء و جوارحت روزه دار باشند.
ذکر زبانی توام با غفلت، مصیبت و بدبختی است
وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکْرَکَ بِدَوَامِهِ
خدایا در این ماه رمضان روزی کن همیشه به یاد تو باشم، ذکر شامل ذکر زبانی هم می شود؛ البته اگر دل به یاد خدا باشد زبان هم ذکر می گوید؛ اما اگر زبان ذکر خدا بگوید و دل غافل از او باشد، این چنین ذکری مصیبت و بدبختی است.
همه موجودات ذکر خدا را می کنند
در روایت وارد شده است که اگر حیوانات هم یاد خدا نکنند و ذکر نگویند به دام صیادان خواهند افتاد؛ هیچ پرنده ای به دام صیاد نمی افتد، مگر زمانی که از یاد خدا غافل شود [۳] ؛ حیوانات هم ذکر دارند « وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ » [۴] حیوانات هم ذکر دارند.
شعر:
گر تو را از غیب چشمی باز شد
با تو ذرات جهان هم راز شد
نطق خاک و نطق آب و نطق گل
هست محسوس حواس اهل دل [۵]
حتی در و دیوار هم ذکر دارند؛ درخت و کوه و بیابان هم ذکر دارند منتها ذکر خودشون، ما هم ذکر خودمون. حتی در روایت آمده است که هنگام سحر که خروس بانگ می زند و تو را برای نماز بیدار می کند لذا به خروس دشنام ندهید [۶]
شعر:
کم ز خروسی مباش مشت پری بیش نیست
از سر شب تا به سحر ذکر خدا می کند [۷]
از خدا درخواست توفیق کنیم
بِتَوْفِیقِکَ یَا هَادِیَ الْمُضِلِّین
خدایا در ماه رمضان این توفیق را بده که همیشه به یاد تو باشم و ای راهنمای گمراهان.
انجام این اعمال توفیق می خواهد؛ لذا از خداوند درخواست توفیق میکنیم
شعر:
توفیق، رفیقی ست که به هر کس ندهندش
هرگز پر طاوس به کرکس ندهندش [۸]
سحرهای ماه رمضان را از دست ندهید و دعاهای سحر را بخوانید حتی کسانی که روزه نمی گیرید و مریض هستید.
پی نوشت:
۱- إقبال الأعمال ص: ۱۳۲؛ متن دعا با آنچه در مفاتیح الجنان آمده ، اندکی متفاوت است
اللهم أعنی فیه [فی هذا الیوم ] علی صیامه و قیامه واجنبنی [و جنبنی ] فیه من هفواته و آثامه و ارزقنی فیه ذکرک و شکرک بدوامه بتوفیقک یا ولی المؤمنین [بدوام هدایتک و توفیقک یا هادی المؤمنین برحمتک یا أرحم الراحمین ]
۲ – کافی ج ۴ ص ۸۷
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ وَ عَدَّدَ أَشْیَاءَ غَیْرَ هَذَا وَ قَالَ لَا یَکُونُ یَوْمُ صَوْمِکَ کَیَوْمِ فِطْرِکَ
۳ – گزیده کافی ج ۳ ص ۱۳
شنیدم ابو عبد الله صادق(ع) می گفت: هیچ پرنده ای به دام صیاد نمی افتد، جز با غفلت کردن از یاد خدا و ترک سبحان الله.
۴ – سوره اسراء آیه ۴۴
ترجمه: و هیچ چیز نیست مگر اینکه در حال ستایش، تسبیح او می گوید، ولی شما تسبیح آنها را درنمی یابید.
۵ – مثنوی معنوی ؛ مولانا جلال الدین محمد بلخی
۶ – من لایحضره الفقیه ج : ۴ ص : ۵
قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ مُوسَی بْنِ بَابَوَیْهِ الْقُمِّیُّ الْفَقِیهُ …….عنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ نَهَی رَسُولُ اللَّهِ(ص) ……وَ نَهَی عَنْ سَبِّ الدِّیکِ وَ قَالَ إِنَّهُ یُوقِظُ لِلصَّلَاهِ
۷- مصدری یافت نشد ؛ مولوی در دیوان کبیر شمس به همین معنا اشاره کرده است:
آن خروسی که تو را دعوت کند سوی خدا
او به صورت مرغ باشد در حقیقات انگلوس
و شیخ ابو سعید ابو الخیر گفته است:
افغان خروس صبح گاه از غم تو
آه از غم تو هزار آه از غم تو
۸- مصدری یافت نشد
بابا افضل کاشی رحمه الله علیه در دیوان خود گفته است:
هرگز پر طاوس به کرکس ندهند
وان را که گلیم باید اطلس ندهند
شرح دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ أَعِنّى فِیهِ عَلى صِیامِهِ و َقِیامِهِ وَ جَنِّـبْنى فیهِ مِنْ هَـفَواتِهِ وَآثامِهِ وَ ارْزُقْنى فیهِ ذِکْــرَکَ بِـدَوامِهِ بِتَوْفیقِکَ یا هادِىَ الْمُضِلّینَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
روح نیایش
عبادت، با کمکهاى الهى
یاد مداوم خدا، سازنده ترین عبادت
روح نیایش
خداوند به عیساى مسیح وحى کرد:
«اى عیسى! مرا بخوان و دعا کن، همچون غریقى که فریاد رسى ندارد.
اى عیسى! همواره در تنهایى ها به یاد من باش،
بدانکه از ناله ها و نجواها خوشحال مى شوم،
در نیایش، «زنده» باش، نه «مرده»!
***
دعا، باید از عمق جان برآید و خواسته دل باشد.
جملات دعا، باید شعله هایى از روح دردمند و نیازمند و جستجوگر و طالب و عاشق انسان باشد.
دعا، باید «حیات» داشته باشد. نیایش، باید «روح» داشته باشد، زنده باشد، نه مرده. باید از صمیم جان خواست، همچون دردمندى گرفتار و بى درمان، همچون غریقى که در چنگ امواج، گرفتار است و فریادرسى ندارد.
در نیایش باید «قلب» را پیش خدا برد. این ظرف را باید پر از خدا کرد، باید خدا را فریاد کرد، تا ناله به جایى برسد، تا «لبّیک» اجابتى از سوى پروردگار آید، تا رخصت بار یافتنى به آن بارگاه، داده شود.
عبادت، با کمکهاى الهى
درست است که خداوند از ما عبادت خواسته و به نماز و روزه فرمان داده است، لیکن در موفّق شدن به اینها نیز، خدا باید خود، یارى کند.
شبهاى پربرکت، سحرهاى پر معنویت، روزهایى که سفره ضیافت الهى گسترده است. زمینه عمل آماده است، امّا باید خداوند توفیق دهد بر «صیام» و «قیام». تا از «لغزش»ها، «گناهان»، دورى کنیم.
در طریق عمل، با موانعى روبه رو هستیم. نفس، سنگ اندازى مى کند، دل، تمایل به هوس و شهوات دارد، غرور و ریاست طلبى و خودخواهى گاهى زبانه مى کشد، ابلیس در جهت بازداشتن ما از پرداختن به حق، وسوسه مى کند، بالأخره دشمنانى درونى و بیرونى داریم که باید از چنگشان رها شویم تا به خدا برسیم. امدادهاى الهى، باید «همراه» ما باشد.
طىّ این مرحله، بى همرهى خضر مکن
ظلمات است، بترس از خطر گمراهى
آیا نمازى که مى خوانیم، همان نماز خدا خواسته است؟!
«عمر ما، بانگِ کور عادت هاست،
کو نماز على؟… کجاست؟… کجاست؟»
یاد مداوم خدا، سازنده ترین عبادت
همیشه به یاد خدا بودن، همواره متوجّه مسؤولیت و تعهّد بودن، در همه جا خدا را حاضر و ناظر دانستن، با همه چیز خدا را دیدن، نسبت به تمام اعمالمان خدا را «بصیر» دانستن، نسبت به همه حرفهایمان، او را «شنوا» دانستن، خود را در همه حال، در محضر «اللّه » دیدن…
این است معناى واقعى ذکر خدا، که سازنده است، بازدارنده از گناه است، دعوت کننده به طاعت است، عامل خوف و خشیت است، سبب ساز حضور قلب است.
آنچه که در این فراز، در دعاى امروز از خداوند خواسته ایم، «دوام ذکر» است، نه فقط «ذکر»، نه اینکه یک بار، یا دوبار، به یاد خدا بیفتیم، نه… بلکه همیشه به یاد خدا بودن و خدا را در یاد داشتن و عظمت و آگاهى و علم و بصیرت و شنوایى او را در نظر داشتن.
نماز خواندن مهمّ نیست، باید اهل نماز بود.
ذکر مرحله اى مفید نیست، ذکر مدام، سازنده است.
خواجه عبداللّه انصارى در کتاب «صدمیدان» گفته است:
«فرق میان تفکّر و تذکّر آن است که تفکّر، «جستن» است، و تذکّر «یافتن» است. و تذکّر سه چیز است:
به گوش ترس، نداى وعید شنیدن،
و به چشم رجا، با منادى به وعده دوست نگریستن،
و به زبانِ نیازمندى، منّت را اجابت کردن است».
مرحوم، ملاّاحمد نراقى گفته است:
«… یاد خدا کردن، نفع آن در صورتى است که دوامى داشته باشد، یعنى دائم یا اکثر اوقات در یاد خدا باشد و با زبان او را یاد کند، با حضور قلب و فراغت دل و توجّه تام به خداوند علاّم، تا اینکه فکر او در دل قرار گیرد و انوار عظمت او بر دل بتابد و از اشراقات خورشید جمال او، سینه گشاده گردد…»[۱]
در قرآن کریم، نماز، بعنوانِ «یاد خدا» مطرح شده است. آن هم ذکر بزرگتر و برتر: « وَلَذِکُراللّه ِ أکبَر »[۲] و « اَقِمِ الصَّلوهَ لِذِکرى »[۳].
ذکر خدا بعنوان مایه اطمینان و آرامش قلب بیان شده است. فراموشى خدا، به خودفراموشى منتهى مى شود: «نَسُوا اللّه َ فَاَنْسیهُم اَنْفُسَهُمْ»[۴]
ذکر خدا، سبب خشوع قلب است: «تَخْشَعُ قُلوبُهُم لِذِکرِاللّه »[۵]
در دعاى کمیل، مولا، یاد خدا را مایه آبادانى اوقات شبانه روزى دانسته است و از خداوند این آبادى را خواسته است: (اَنْ تَجعَلَ أوقاتى مِنَ الّلیلِ وَ النَّهارِ بِذِکرِکَ مَعمُورَهً).
ذکر، مایه آرامش خاطر و اطمینان قلب است،
رسیدن به خودآگاهى و «خداآگاهى» است،
مایه قدرت نفس و اتّصال به کانون قدرت هاست،
از بین برنده وسوسه ها و دغدغه هاى درونى است،
عامل ارتباط با خدا و وسیله تغذیه روح و امداد جان است و رسیدن به حقایقى برتر و والاتر از جلوه هاى مادّى هستى است.
از خدا بخواهم، توفیق یاد مداوم و مستمرّ الهى را، که او رهنماست، و هدایت کننده همه است و نشان دهنده راه، به گمراهان است.
پی نوشت:
[۱] ـ معراج السعاده، ص ۵۷۴٫
[۲] ـ عنکبوت، آیه ۴۵٫
[۳] ـ طه، آیه ۱۴٫
[۴] ـ حشر، آیه ۱۹٫
[۵] ـ حدید، آیه ۱۶٫
منبع: سینای نیاز؛ جواد محدثی
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
بازدیدها: 322
