تاریخ شمسی 9 مهر 1366
تاریخ قمری 7 صفر 1408
تاریخ میلادی 1 اکتبر 1987
خلاصه روز:
- ادامه مباحث روز گذشته درباره عمليات در منطقه شمالغرب در جلسه فرمانده نيروي زميني سپاه با فرماندهان قرارگاههاي قدس و رمضان.
- افزايش فعاليت گروههاي ضدانقلاب به ويژه حزب دمكرات و گروه كومهله و موفقيت آنها در جذب نيرو از جمله مسائلي بود كه در جلسه امروز فرمانده سپاه ناحيه كردستان و فرماندهان سپاه چند شهر اين استان با جانشين فرمانده كل سپاه مطرح شد.
- حمله عوامل ضدانقلاب و منافقين به چند واحد تأسيسات عمومي و پايگاه نظامي در پيرانشهر و اطراف مريوان، سرپلذهاب و ميمك.
- گزارش آسوشيتدپرس از مبارزه كردها و شيعيان عراق و اقدامات رژيم بغداد در سركوب آنها و تأثير آن بر جنگ تحميلي.
- تشريح فعاليتها و برنامههاي نيروهاي اسلامي عراق از زبان سخنگوي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق.
- حمله هوايي عراق به فرستنده راديو و تلويزيون كوهنور و سايت نخجير در استان ايلام، منطقهی عملياتي سومار و تلمبهخانه شماره3 خطوط لوله نفت مارون ـ اصفهان.
- حمله عراق به كشتي صيادي استراليايي كه در اجاره ايران قرار دارد. حمله قايقهاي توپدار به يك نفتكش پاكستاني در خليجفارس.
- دستورالعمل شوراي عالي امنيت ملي به ستاد مشترك ارتش براي تقويت جزاير ايراني خليج فارس در مقابل حملات احتمالي امريكا.
- ادامه فعاليت هماهنگ كشتيهاي مينياب كشورهاي غربي در خليجفارس.
- احضار كاردار سفارت سوئيس در تهران به وزارت خارجه و تسليم يادداشت اعتراضآميز جمهوري اسلامي به وي درباره حمله نيروهاي امريكايي به كشتي ايران ـ اجر. پيام وزير خارجه ايران به دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي و درخواست محكوم كردن اقدامات امريكا در خليجفارس.
- مصاحبه مطبوعاتي سفير ايران در شوروي درباره روابط دو كشور و شرايط قبول قطعنامه از جانب ايران.
- وزير خارجه امريكا تأكيد كرد اگر ايران درخواست شوراي امنيت براي آتشبس را رد كند تحريم تسليحاتي جهاني عليه ايران اعمال ميشود.
- توافق شوراي امنيت بر سر آغاز دور جديد فعاليتها براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق؛ سخنان وزير خارجه عمان درباره برخورد مساوي و منصفانه با هر دو طرف؛ تلاش عمان و الجزاير براي ميانجيگري ميان ايران و عربستان.
- تلاش كشورهاي منطقه براي پايان دادن به جنگ با فشار به ايران؛ علاقه تركيه براي ميانجيگري ميان ايران و عراق.
- در پي افزايش فشارهاي امريكا عليه چين، معاون وزيرخارجه چين گفت: در صورتي كه ايران قطعنامه 598 را قبول نكند، چين از تحريم جهاني فروش اسلحه به ايران حمايت خواهد كرد.
- موافقت يكي از كميتههاي كنگره امريكا با ممنوعيت ورود كالاهاي ايراني به آن كشور در پي تصويب اين طرح در مجلس سنا.
- وزير نفت ايران تحريم اقتصادي ايران به وسيله امريكا را اقدامي تبليغاتي و غيرممكن دانست. تحليل رويتر و واشنگتن درباره تحريم خريد نفت ايران.(1)
تاریخ شمسی 9 مهر 1365
تاریخ قمری 26 محرم 1407
تاریخ میلادی 1 اکتبر 1986
خلاصه روز:
- نيروي زميني سپاه به قرارگاه نجف ابلاغ كرد تا طرح يك عمليات در منطقه خانقين را بررسي و پيشنهاد نمايند.
- هواپيماهاي عراقي نفتكش قبرسي “آنجل” را در 60 مايلي خارك مورد هدف قرار دادند.
- در درگيري با افراد حزب دمكرات در حوالي پيرانشهر، 14 نيروي خودي شهيد و 6 تن مجروح شدند.
- از استان مازندران 7130 داوطلب بسيجي به جبهه و 1204 تن به مراكز آموزشي اعزام شدند. عزيمت كاروان شش كيلومتري هداياي مردمي از استان اصفهان به جبهههاي جنگ.
- يك نشريه فرانسوي: عراق از نظر تجهيزات اصلي در جنگ زميني و نيروي هوايي، برتري دارد و ايران از نظر جمعيت بيشتر، انسجام ملي، قدرت بسيج مردمي و نداشتن قرض خارجي بر عراق برتري دارد. آمار جامعي از تسليحات نيروهاي سهگانه دو كشور.
- سخنان وزيرامورخارجه ايران در اجلاس مجمع عمومي سازمانملل: “جنگ با مجازات صدام به مراحل پاياني خود نزديك ميشود.” تقسيمبندي و تشريح مواضع كشورها در جنگ تحميلي به سه دسته: حاميان صدام، كشورهاي بيطرف و كشورهاي منصف.
- وزيرخارجه امريكا: شوروي و امريكا در مذاكرات اخير خود به اين نتيجه رسيدند كه پايان جنگ به نفع هر دو ابرقدرت است. يك مقام امريكايي: سوريه و ليبي محل عبور اسلحه شوروي براي ايران هستند، چين و كره شمالي نيز تحويلدهنده عمده اسلحه به ايران ميباشند.
- برخي تحليلگران امريكايي معتقدند كه عراق موقعيت نظامي خود را بهبود بخشيدهاست و حتي ميتواند دست به حمله بزند. در سازمان سيا، تحليل سقوط قريبالوقوع عراق تغيير پيدا كردهاست.
- به دنبال اظهارات حافظ اسد مبنيبر امكان اتحاد با عراق، وزير اطلاعات عراق ضمن رد اين پيشنهاد گفت: سوريه خواسته است توجه ما را از جنگ بازدارد.
- كميته ويژه اتحاديه عرب در نامهاي به دبيرشوراي امنيت سازمانملل: ايران تهديد به يك حمله جديد و سراسري عليه عراق را كردهاست.
- وزيرخارجه آلمانغربي در ديدار با وزير صنايع سنگين ايران اظهار اميدواري كرد كه جنگ هرچه زودتر خاتمه يابد. بهزاد نبوي: ايران نميتواند درخواست آتشبس عراق را بپذيرد، چون آتشبس، تنها به عراق امكان خواهد داد تا دوباره نيروهاي خود را تجهيز كند.
- “آقازاده” وزير نفت: اگر اوپك در اجلاس آينده در مورد تعيين سهميه توليد به توافق برسد، قيمت نفت به 18 تا 19 دلار خواهد رسيد. ايران، عربستان و كويت در اين باره اتفاقنظر دارند.
- اكونوميست: با كاهش درآمد نفت، احتياج به ارز براي رفع نيازهاي نيروهاي مسلح ايران باعث برخورد شديد بين بخشهاي مختلف اقتصادي خواهد شد.
- آسوشيتدپرس: طي ماه سپتامبر 3150 ايراني به آلمان پناهنده شدهاند. به نوشته اشپيگل، 95% پناهندگان از خدمت سربازي گريختهاند.(2)
تاریخ شمسی 9 مهر 1363
تاریخ قمری 5 محرم 1405
تاریخ میلادی 1 اکتبر 1984
خلاصه روز:
- جلسه مشترك (ارتش و سپاه) و تصميم به اجراي عمليات آفندي در منطقه پنجوين موسوم به والفجر ٧ و ابلاغ آن به قرارگاه نجف
- ادامه تبادل آتش و شدت آتش دشمن بر روي جاده ميمك به سمت تنگ بينا و شليك مكرر منور در محورهاي اين منطقه كه به سبب مرتبط بودن با عمليات آتي ميمك موجب نگراني فرماندهان است؛ لو رفتن يكي از محورهاي شناسايي عمليات ميمك بر اثر روي مين رفتن يكي از برادران اطلاعات عمليات تيپ انصار و جاماندن پاي قطع شده وي؛ اطلاعيه نظامي ارتش عراق در خصوص مورد اصابت قرار گرفتن يك قايق ايراني در هور توسط هليكوپترهاي عراقي.
- خاموش شدن چاه نفتي مرجان متعلق به عربستان كه در نزديكي چاههاي نفتي فروزان قرار دارد و احتمال انجام عملياتي عليه چاههاي ايران توسط دشمن؛ اعلام آمادهباش به نيروي دريايي ارتش عراق
- گزارش بيرون كشيدن ٤ فروند كشتي به گل نشسته و پهلوگيري در بندر امامخميني پس از يك ماه و نيم تلاش خودي و ادامه تلاش براي خروج ٤ كشتي ديگر از گل.
- تحركات و درگيريهاي ايذايي در غرب كشور از جمله نفوذ مزدوران عراقي به منظور خرابكاري و كسب اخبار و اطلاعات به ايران و همراه داشتن كارت شناسايي ممهور به مهر سپاه و دستگيري ٣ نفر از آنان در سردشت و نيز ورود عوامل حزب دمكرات از روستاهاي مرزي عراق به روستاهاي مرزي ايران جهت عمليات و تبليغات؛ گزارش كمبود شديد نيرو در منطقه و نامه يكي از پايگاههاي چريكي سپاه به قرارگاه مافوق در اين زمينه.
- تشكيل مناطق ٥ گانه بزرگ سپاه به جاي مناطق ١١ گانه كشوري با انتصاب دو تن از فرماندهان عملياتي به عنوان فرمانده و جانشين منطقه بزرگ جنوب غربي.
- نامه مفصل فرمانده سپاه بوكان به فرماندهي منطقه ١١ سپاه و تشريح وضعيت آموزش و پرورش
- حمله افراد ناشناس به صداو سيماي مركز تبريز؛ پخش اعلاميه سازمان چريكهاي فدايي خلق در اروميه، بجنورد و مشهد.
- گزارش جلسهاي با شركت قاسملو. فرماندهان عملياتي حزب دمكرات، جلال طالباني و يكي از وزراي كابينه عراق و تصميمگيري درباره عزيمت طالباني به بغداد جهت مذاكره دربارهی خودمختاري به ضمانت قاسملو و گروگان ماندن يكي از نزديكان صدام؛ درگيري بين نيروهاي طالباني و جاشها در اربيل؛ سركوب مسلحانه تظاهرات كشاورزان و كارگران سيمان در سليمانيه
- ديدار نايب اول رئيس شوراي وزيران عراق با سفير چين در بغداد و تاكيد بر راههاي گسترش كار شركتهاي چيني در برخي از طرحهاي عمراني عراق؛ اعطاي وام ٢٠ ميليون دلاري عربستان به عراق.
- قتل معاون دبيركل حزب بعث و جانشين ميشل عفلق به اتهام افشاي اسناد دخالت صدام در كشتارهاي داخلي حزب بعث به نوشته روزنامه العمل الاسلامي ارگان سازمان پيكار اسلامي عراق؛ گزارش راديو حزب كمونيست عراق (كردي) از اعدام دو تن از سركردگان حزب بعث در كركوك به اتهام تماس با احزاب و سازمانهاي مخالف صدام.
- اذعان به آغازگر جنگ بودن عراق توسط وزراي خارجه ايتاليا و تونس در ديدارهاي جداگانه با وزيرخارجه ايران در مقر سازمان ملل.
- نگراني امريكا از ادامه جنگ ايران و عراق در بيان وزيرخارجه اين كشور در جريان ضيافت ناهار سران چند كشور حوزه خليج (فارس) و نيز در گفتوگوي وي با وزيرخارجه سعودي در حاشيه اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل؛ برپايي كنفرانس وزراي جنگ و امورخارجه كشورهاي غير متعهد در حاشيه اجلاس مجمع عمومي و بحث درباره جنگ ايران و عراق؛ اظهارات پادشاه اردن در افتتاح دومين دوره عالي مجلس شوراي ملي اردن درباره اصرار ايران در ادامه جنگ؛ اظهارات عرفات در ديدار با امير بحرين درباره طرحي ايجاد نيروهاي صلح اسلامي، ابواياد در مصاحبه با البلاد: ما نخست از صدام به خاطر آغاز جنگ انتقاد داريم ولي براي حفظ امانت تاريخ ميگوييم كه ايران بايد مواضع خويش را تغيير دهد.
- گزارش راديو فرانسه از اتخاذ تصميم شش كشورهاي عرب حوزه خليجفارس مبنيبر تقويت بنيه نظامي خود.
- گزارش روزنامه ايتاليايي كوريره دلاسرا درباره سخنان آقاي خامنهاي رئيس جمهور و رئيس شوراي عالي دفاع در خصوص شرايط ايران براي پايان جنگ.
- بي.بي.سي: بنابه گزارش يك روزنامه پاكستاني كه گردانندگان آن با مقامات بلندپايه دولت ايران در ارتباط هستند، عربستان سعودي و تركيه طرحي براي پايان دادن جنگ در برابر سرنگوني رئيس جمهوري عراق آقاي صدام حسين به ايران عرضه كردهاند، اما آيت ا… خميني اين طرح را به علت اين كه در حد انتظار ايران نبوده، رد كرده است.
- عضويت جمهوري اسلامي ايران در كميته عمومي آژانس بين المللي انرژي اتمي براي نخستين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي؛ اعلام آمادگي ايران مبنيبر تأمين هزينههاي مالي سهم امريكا در آژانس بين المللي انرژي اتمي در مقابل تهديد امريكا مبنيبر خروج از آن در صورت لغو اعتبارنامه اسرائيل؛ عدم موفقيت ايران در اخراج اسرائيل از آژانس مزبور عليرغم حمايت برخي كشورهاي عضو
- پيام كتبي رئيس جمهور ايران به رئيس جمهور يوگسلاوي در خصوص طرح اخراج اسرائيل از سازمان ملل؛ پيام كتبي رئيس جمهور يمن دمكراتيك به رئيس جمهور ايران در خصوص حمايت از طرح مزبور؛ اعلام حمايت سازمان اسلامي افغانستان و تجمع علماي مسلمين لبنان از طرح يادشده.
- مقاله مفصل مجله تايم تحت عنوان “لبنان بار ديگر كابوس” كه حاوي جزئياتي جالب توجه از نحوه وقوع، ماهيت حادثه انفجار اخير سفارت امريكا در بيروت و چشمانداز آتي اين گونه اقدامات است.
- گزارش مليت از ارسال نامه تهديدآميز به امضاء كميته همكاري كرد – ارمني و مجاهدين خلق به سفارت تركيه در تهران مبنيبر اينكه در صورت عدم ترك ايران كاركنان سفارت و خانوادههاي آنان، هدف عمليات تروريستي قرار خواهند گرفت؛ تحركات ارتش تركيه در مناطق مرزي خود با ايران
- درگيري بين جوانان طرفدار انقلاب اسلامي و عدهاي از افراد مخالف آنان در جريان مراسم عزاداري ماه محرم حسينيه پيشاور پاكستان در شعار مرگ بر امريكا، شوروي و اسرائيل؛ اعلام ممنوعيت دادن اين شعارهاي يادشده توسط مقامات دولتي و نيز تهديد به دستگيري افرادي كه اين شعارها را سر بدهند.
- استعفاي رئيس سوئدي دادگاه لاهه در پي ماجراي درگيري ماه گذشته قضات ايراني با يكي از قضات سوئدي اين دادگاه بدليل جانبداري وي از منافع امريكا.
- مصاحبه نشريه الدستور چاپ انگلستان و وابسته به عراق با يكي از ارتشيان ايران كه به عراق گريخته و به شوراي ملي مقاومت (منافقين) پيوسته است(3)
تاریخ شمسی 9 مهر 1361
تاریخ قمری 13 ذیالحجه 1402
تاریخ میلادی 1 اکتبر 1982
خلاصه روز:
- آغاز عملیات مسلم بن عقیل در منطقهی عمومی سومار و تصرف و تأمین اهداف عمدهی عملیات در ساعات اولیه.
- تثبیت مواضع تصرف شده در عملیات مسلم بن عقیل در روز اول عملیات.
- گزارشی دربارهی چگونگی غافلگیر شدن دشمن در عملیات مسلم بن عقیل به رغم هوشیاری اولیهی دشمن در خصوص اجرای عملیات.
- وحشت عراق از نزدیکی منطقهی عملیاتی مسلم بن عقیل به پایتخت این کشور و صدور حکم اعدام شماری از نظامیان به دلیل ضعف عملکردشان ازطرف صدام.
- غلامرضا احمدی مسئول طرح و برنامهی قرارگاه ظفر، در گفتوگو با راوی این قرارگاه اهداف عملیات مسلم بن عقیل را تشریح کرد.
- تحرکات دیپلماتیک عراق در پی اجرای عملیات مسلم بن عقیل، درخواست رسمی دولت عراق از شورای امنیت برای تشکیل جلسهای بهمنظور بررسی اوضاع وخیم منطقه؛ ملاقات وزیر خارجهی عراق با رؤسای هیئتهای نمایندگی کشورهای عضو دائم شورای امنیت در بغداد؛ موافقت شورای امنیت برای تشکیل جلسه در روز دوشنبه؛ گفتوگوی تلفنی رئیسجمهور عراق با شاه و ولیعهد اردن، پادشاه عربستان و رئیسجمهور یمن شمالی دربارهی عملیات تازهی ایران.
- تحلیل خبرگزاری رویتر از عملیات مسلم بن عقیل و اقدامات و مواضع رژیم عراق.
- گلولهباران شهر آبادان و حریق 3 منزل مسکونی و قسمتی از پالایشگاه نفت، یک تن شهید و 15 تن مجروح شدند؛2 نفر شهید و 9 نفر مجروح در گلولهباران قصرشیرین.
- پناهندگی 9 مسلمان عراقی به ایران در دیروز و امروز.
- حملهی هلیکوپترهای هوانیروز به نیروهای کومهله قبل از حملهی آنان به پایگاه ابراهیمآباد در جنوب دیواندره.
- دستگیری 5 نفر از عناصر عملیاتی سازمان چریکهای فدایی خلق (اقلیت) در شهر گچساران قبل از حملهی آنان به بانک صادرات و سینمای جنب آن؛ کشف یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق در شهر بابل؛ پرتاب بمب دستساز به خانهی مسئول انجمن فرهنگی شهید مفتح قائمشهر؛ شلیک خمپاره به داخل شهر ارومیه ازجانب گروههای معاند.
- ادعای سازمان مجاهدین خلق مبنیبر ترور برادر کوچک فرمانده نیروی زمینی ارتش ـ که چند روز قبل بر اثر تصادف رانندگی فوت کرده است ـ پس از درج پیامهای تسلیت در روزنامهها در چند روز اخیر.
- اعدام خسرو قشقایی به حکم دادگاه انقلاب اسلامی شیراز و تأیید دادگاه عالی قضایی قم.
- انفجار بمبی قوی در خیابان ناصر خسرو تهران در نزدیکی میدان امام خمینی مقابل یک مسافرخانه، گودالی بزرگ به عمق 4 متر و طول 6 متر و عرض 4 متر ایجاد کرد و به ساختمان مخابرات نیز خسارت وارد شد و تلفن بین شهری و راه دور قطع شد، دراین حادثه بیش از 50 نفر شهید و حدود 800 نفر مجروح شدند.
- مصاحبهی اختصاصی رئیس مجلس با خبرنگار روزنامهی جمهوری اسلامی دربارهی موقعیت نیروهای ایران و اهداف عملیات مسلم بن عقیل، تحلیل قوای نظامی عراق نسبت به قبل، تبلیغات دروغین دربارهی دستاوردها و اهداف ایران در این عملیات و شیوهی عمل نیروهای خودی در جنگ.
- بررسی دستاوردهای نیروهای خودی و دشمن در طول جنگ، ضعف صدام در عین حمایت برخی دولتها از او و درخواست از برخی دولتها دربارهی قطع حمایتهای خود از صدام به جای میانجیگری در جنگ در خطبههای نماز جمعه امروز تهران به امامت رئیس شورای عالی قضایی.
- سفر دو روزهی (دیروز و امروز) نخستوزیر به استانهای کهکیلویه و بویراحمد و چهارمحال بختیاری و بازدید از نقاط محروم این دو استان.
- گزارش مجلهی نیوزویک چاپ امریکا و خبرگزاری رویتر دربارهی فروش تجهیزات نظامی به ایران با وساطت دو تاجر اهل انگلیس و افریقای جنوبی و پروندهی مربوط به این ماجرا در دادگاه.
- گزارش مجلهی اکونومیست دربارهی محدودیتهای ایران در حمله به بغداد و موقعیت صدام در وضعیت کنونی.
- مقالهی مایکل ساز مدیر برنامهی مطالعات مؤسسهی سیاست خارجی امریکا در روزنامهی واشنگتن پست دربارهی مهمترین عوامل ثبات و ماندگاری رژیم بعث عراق در بغداد و بررسی روابط عراق و امریکا.
- خبر خبرگزاری رویتر به نقل از وزارت خارجهی امریکا دربارهی دیدار وزیر خارجهی امریکا و وزیر خارجهی سوریه در مقر سازمان ملل.
- افشای جزئیات جدید از قتل عام آوارگان فلسطینی در روزنامهی واشنگتن پست و نیویورک تایمز چاپ امریکا و معاریو چاپ تلآویو.
- تشکیل جلسهی شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی قتل عام فلسطینیها و غیرنظامیان لبنانی در بیروت.
- ارسال 35 دستگاه تریلر از بندر شعیبه و 22 تریلر از نویسیب کویت به عراق.(4)
تاریخ شمسی 9 مهر 1359
تاریخ قمری 21 ذیالقعده 1400
تاریخ میلادی 1 اکتبر 1980
خلاصه روز:
در آغاز دهمين روز، نيروهاي عراقي از چند سمت و با پشتيباني هوايي به داخل خرمشهر نفوذ كردند كه مقاومت و مقابله نيروهاي نظامي و مردمي، شهر را از سقوط نجات بخشيد و تلفات زيادي به دشمن وارد كرد. آبادان نيز همچنان زير انواع آتش سنگين قرار گرفت. تلاش ضدانقلاب در اهواز افزايش يافته و اين شهر نيز زير آتش دشمن است. طي هجومي كه توسط برادران پاسدار در طول شب گذشته در محور اهواز سوسنگرد صورت گرفت، انهدام نيروي وسيع عراق، آنها را مجبور به عقبنشيني كرد. در محور انديمشك، دشمن به شهر نزديك شد. درگيري در طرفين كرخه ادامه دارد و با ورود نيروهاي دشمن به قسمتهايي از شهر شوش، دزفول نيزدر معرض تهديد بيشتري قرار گرفته است. در منطقه مياني، گزارشها از آزادسازي مهران و عقبنشيني دشمن از محور گيلانغرب حكايت ميكنند.
نيروي هوايي دشمن، علاوه بر پشتيباني از تجاوزات زميني ارتش عراق، تعدادي از تاسيسات نظامي، صنعتي و چند نقطه مسكوني و بيمارستان را هدف قرارداد و خساراتي به بار آورد. نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي نيز چند پايگاه و تاسيسات نظامي دشمن را بمباران كرد.
امروز يك كشتي عراق حامل سلاح و مهمات در دهانه اروند هدف قرارگرفت و غرق شد.
روزشمار سياسي 59/7/9
عراق در قبال تلاشهاي صلح سازمانملل و ساير هيأتهاي صلح، به دليل موضع برتر در جنگ و در اشغال داشتن بخش وسيعي از خاك جمهوري اسلامي، با نرمش بيشتري برخورد ميكند. جمهوري اسلامي نيز همچنان خواستار خروج كامل نيروهاي عراقي از نواحي اشغالي است و اعلام كرده كه بايستي متجاوز معرفي و مجازات گردد.
در سطح دو ابرقدرت، واشنگتن در كنار تصديق «خواستههاي محدود»عراق در جنگ تلاش ميكند با تاكيد بر ادعاي بيطرفي خود، دورنماي روابط با ايران را تيرهتر از آنچه هست، نسازد. امريكا با افزايش آمادگي نيروهاي واكنش سريع در منطقه، ميكوشد از به خطر افتادن منافع حياتي خود جلوگيري نمايد. متقابلاً مسكو با بيهوده خواندن جنگ براي دو كشور، از يكسو خواستارحل نزاع از طريق مذاكره است و از سوي ديگر با تشويق همپيمانان اروپايي خود به ارسال قطعاتيدكي و سلاح به عراق، ميكوشد از گرايش شديد بغداد به غرب ممانعت كند.
در كنار روابط دوابرقدرت، نقش فرانسه قابل توجه است كه همچنان به حمايت بيپرده خود از عراق ميپردازد و از افشاي پشتيباني تسليحاتي فرانسه از عراق ابايي ندارد.
شرح روز:
حملات و درگيريهاي زميني
جبهه جنوبي
از صبح امروز گزارشهاي متعددي از خرمشهر مبنيبر هجوم و پيشروي دشمن از محورهاي مختلف به سوي شهر ميرسد و در پي آن مقابله سنگين نيروهاي خودي شروع ميشود. گزارش شهرباني خرمشهر حاكي است: « نيروي خودي در نوار مرزي عقبنشيني كرده و مقاومت نميكند.نيروي دشمن تا جلوي پاسگاه دوربند خرمشهر جلو آمده و نيروي خودي احتياج به كمك فوري دارد.»
سپاه خوزستان طي گزارشي مشروحي وضعيت امروز خرمشهر را چنين اعلام ميكند:« ًصبح نيروهاي دشمن از چند سمت: پليسراه، گمرك، بندر و كشتارگاه به داخل شهر نفوذ كردند. شهر درحال سقوط را مرتب با توپ ميكوبيدند. سكنه چنداني در شهر نيست، از حدود ساعت 10 صبح نيروهاي خودي و مردم به مهاجمين يورش بردند و با توپ 106 و كاتيوشا به نابود كردن تانكهاي آنان پرداختند. دشمن بيش از 30 نفر اسير داد. روحيه اهالي باقي مانده عالي است. بر اثر اصابت گلوله به شهر، آتشسوزي بسيار شديد است و يكي از اشكالات، فقدان فرماندهي ( براي نيروهاي ) سپاه و ارتش است. »
در اين روز دشمن روي دو محور جاده شملچه و بندر تلاش بسيار كرد تا در مدخل ورودي خرمشهرجاي پاي كسب كند كه با يورش به موقع رزمندگان، دست به عقبنشيني و فرار زد. يكي از فرماندهان نيروي ويژه عراق در اين مورد گفت: « در اين وقت نيروهاي اسلامي كه فقط 40 نفر بودند يا دو خودروي مجهز به توپ 106 با يك حركت سريع و ناگهاني، با فريادهاي اللهاكبر به طرف ما يورش آوردند و توپهاي 106 نيز به روي ما آتش گشودند. اين يورش موجب شد تمامي نيروها از افسران، درجهداران و سايرين متفرق شده، به مقرخود باز گردند. تلاش ما براي تسلط مجدد بيفايده ماند و مجبور شديم تا مقر سابق خود كارخانه سنگ آهك عقبنشيني كنيم و بعضي از نيروها حتي تا پلنو به عقب برگشتند.»
فرمانده عراقي در مورد محور بندر گفت:
«نيروهايي كه به طرف بندر پيشروي كرده بودند، با مقاومت سرسختانهاي از جانب نيروهاي ايراني مواجه شدند و امكان پيشروي از آنان سلب گرديد. وضعيت تا غروب همچنان ادامه داشت و شب اوضاع آرام شد.
آبادان از اوايل شب گذشته تا بعدازظهر امروز زير انواع آتش سنگين دشمن قرار داشت و نقاط مختلف آن از جمله نقاط مسكوني و پالايشگاه مورد اصابت قرار گرفته و خسارات زيادي وارد شده است.
در داخل شهر اهواز، علاوه بر اجراي آتش توپخانة دشمن، ضدانقلاب و مخصوصاً گروهك خلق عرب و شيوخ اطراف منطقه فعاليت دارند. شبها با تيراندازي، به دشمن علامت ميدهند و با پخش اعلاميه و تهديد و تطميع افراد عربزبان منطقه، سعي در جذب آنها دارند.
در جنوب غربي منطقه عمومي اهواز، در روستاهاي اطراف و پشت كارون نيروهاي دشمن مستقر شدهاند.
طبق اعلام ركن 2 ارتش: «يك گردان پياده مكانيزه از نيروهاي دشمن در دبهردان، حدود 20كيلومتري اهواز مستقر است كه از راه سوسنگرد تقويت ميشود. در روستاي مكطوع نيروهاي دشمن قصد زدن پل روي كارون و عبور از آن را به طرف اهواز دارند. نيروهاي دشمن با هدايت سيدفياض، شيخ خائن روستاي بيوض ( حدود 30 كيلومتري جنوب شرقي اهواز، كنار كارون )، وارد اين روستا شده، تعدادي تانك در آنجا مستقر كردهاند و افراد شوراي اسلامي را دستگير كرده و يكي را به طرز فجيعي كشته و همسرش را مورد تجاوز قرار دادهاند.»
در شمال غربي اهواز، محور اهواز حميديه سوسنگرد، نيروهاي خودي به دشمن هجوم بردهاند و به آنها تلفاتي وارد و مجبورشان كردهاند عقبنشيني كنند. گزارش مشروح سپاه خوزستان از اين عمليات چنين است: «در اثر حمله نيروهاي عمليات متشكل از 30 الي 50 نفر پاسدار با غافلگير كردن دشمن، 8 تانك آنها منهدم گرديد و دشمن سريعاً عقبنشيني كرد. حمله ساعت 7 صبح پايان يافته بود، ولي درگيري و جنگ و گريز تا 10 صبح ادامه داشت و تعدادي عراقي كشته و اسير شدند. نيروهاي دشمن كه به طرف سوسنگرد عقبنشيني كردهاند، شب هنگام، حدود 12 كيلومتري حميديه، 4كيلومتر بعد از قريه كوت ديد شدهاند كه ارتباطشان با پشت جبههشان قطع شده و قصد پيوستن به نيروهاي خود در دبهردان را داشتهاند. 4 تانك در كوت سيدنعيم باقي مانده و تعدادي نيز بر اثر حمله هليكوپترهاي هوانيروز منهدم شدهاند، نيروهاي عراقي با استفاده از جاده فرعي ابوحميظه و جلاليه در جاده اهواز سوسنگرد در حركت هستند و در امتداد روستاي سعدون مكاره روي رودخانه پل مهندسي نصب شده و عراقيها از رود رد شدهاند و اين احتمال قويتر ميشود كه ميخواهند از طريق هويزه به دبهردان بروند. در حملهاي كه حدود ظهر امروز، پس از حمله شب گذشته به نيروهاي عراقي شده است، نيروهاي خودي 4 اسير دادهاند، ولي اصلا مشخص نيست كه چه كسي دستور حمله داده و سرپرستي حمله با چه كسي بوده است؟ اين حمله مبهم است و حتي مسئول عمليات سپاه اهواز نيزاطلاع مشخصي ندارد».
خبرگزاري پارس در مورد نقش مردم در اين جبهه گزارش ميدهد: «در جبهه حميديه مردم كوچه وبازار نقش تعيينكنندهاي داشتهاند. جوانان و سالخوردگان با آن كه از فنون پيچيده نظامي سر درنميآورند، با ژ3 و آرپيجي 7 به جنگ تانكهاي روسي عراق رفتند…..»
در محور انديمشك، دزفول و شوش، اين سه شهر همچنان زير آتش دشمن قرار دارند. به گزارش سپاه خوزستان: «صبح نيروهاي عراقي بلنديهاي كرخه را گرفتند و پشت پل كرخه و داخل جاده مستقرشدهاند.»
درگيري در دو طرف رودخانه كرخه ادامه دارد و عراقيها مشغول سازماندهي و تجديدقوا هستند. از حدود ظهر به بعد با تحرك بيشتر دشمن، انديمشك به حال اضطراب درآمد و مردم شروع به ترك شهر كردند و عراقيها به سمت شوش پيشروي كردند. به گزارش شهرباني دزفول: «در ساعت 30/12 مخابرات شوش به تصرف دشمن درآمده و مردم گروه گروه شهر را ترك ميكنند.
با رسيدن نيروها و تانكهاي دشمن به شوش، دزفول و در معرض تهديد بيشتر قرار گرفته است.
جبهههاي مياني و شمالي
سپاه غرب، بعدازظهر امروز طي گزارش اعلام كرد: «شهر دهلران در حال سقوط است.» و ضمن آن درخواست كمك، به خصوص كمك هوايي نمود.
در دهمين روز، بالاخره تلاش نيروهاي خودي به نتيجه رسيد و مهران از تصرف دشمن آزاد شد. بنا به اظهار مسئول روابط عمومي سپاه غرب، طي عمليات برادران پاسدار و ژاندارمري و نيروهاي مردمي، شهر مهران بازپس گرفته شد و نيروهاي مسلح امروز كنترل شهر را به دست گرفتند. در اين محورعملياتي 10 تانك و 3 كاميون آذوقه و مهمات دشمن نابود شد و جنگ توپخانهها به شدت ادامه دارد.همچنين خبرگزاري پارس طي گزارشي آزادسازي شهر را اعلام كرد و رئيس جمهور پس از شركت در ستاد مشترك عمليات غرب، اين خبر را تائيد نمود.
به گزارش اداره مركزي اطلاعات سپاه: «نيروهاي عراقي از سومار تا زلهزرد پيشروي كردهاند و نيروهاي خودي در محل دوبراله و رودخانه و جاده ايوان سومار موضع گرفتهاند.»
منبع فوق ميافزايد: «اهالي و عشاير گيلانغرب در مقابل قواي بعثي به خوبي ايستادگي نموده، روحيه خوبي دارند. طوري كه شبگذشته نيروهاي عراقي از گيلانغرب به طرف قصرشيرين عقبنشيني كردهاند.»
گزارش سپاه پاسداران بانه حاكي است: «در اطراف بانه نيروهاي ضدانقلاب مستقر شدهاند و شهر بانه تقريباً در محاصره ضدانقلابيون قرار گرفته است و نياز به نيروي بيشتري دارد. شهر آرام است ولي شبها سپاه، كميته و ارتش مورد حمله قرار ميگيرند.»
حملات و درگيريهاي هوايي
بندر امام خميني: ساعت 9/30 سه ميگ عراقي به فضاي بندر امام خميني و ماهشهر تجاوز كردند و پروژه پتروشيمي ايران و ژاپن را هدف قرار دادند. آبادان: به گزارش شهرباني آبادان، از صبح امروز نقاط مختلف شهر، پلخرمشهر و بيمارستانها زير بمباران دشمن قرار داشتند.
اهواز: قبل از ظهر دو ميگ عراقي به شهر اهواز حمله كرده و مناطق مسكوني، اداره راهنمايي و رانندگي و اداره آب و برق را مورد حمله قرار دادند.
مسجد سليمان: مسجد سليمان ساعت 17:30 امروز مورد حمله هوايي قرار گرفت و سه نقطه شهر بمباران شد كه خسارات مالي و جاني به بار آورد.
انديمشك: به گزارش سپاه پاسداران خوزستان، «ساعت يك بعدازظهر امروز دو ميگ عراقي به زاغه مهمات پادگان دو كوهه ( انديمشك ) حمله كردند كه احتمالاً يكي سرنگون شده و ديگري قسمتي از زاغهها را بمباران كرد كه انفجاراتي را در پي داشت. «به دنبال وسعت انفجارات، شهرباني دزفول نسبت به احتمال خطري كه پايههاي سد دز را تهديد ميكند، هشدار داد. همچنين براثر اين بمباران و سرايت آتش از پادگان دو كوهه به يك قطار باري حامل نفت و گازوئيل و بنزين، انفجارات شديدي رخ داد و مخازن قطار از آن جدا شده، روي ساختمانهاي راهآهن افتاد و تعدادي منزل را منهدم كرد. خط آهن در اين منطقه مسدود شده است. خبرگزاري پارس از قول يك مقام آگاه گزارش داد كه آتش سوزي مذكور به علت سقوط يك ميگ عراقي در يك انبار مهمات بوده كه توسط آتشبارهاي ارتش هدف قرار گرفته بود.
خلاصه اطلاعيههاي ستاد مشترك ارتش جمهورياسلامي ايران
اطلاعيه 102… فعاليتهاي عملياتي دلاوران ارتش جمهورياسلامي در مناطق جنوب كشور از ساعت7/30 تا 12 امروز بسيار چشمگير بوده است. اين دلاوران توانستهاند 67 تانك، نفربر و خودروي دشمن را منهدم كنند.
اطلاعيه 103… برادران رشيد سرباز شما در عمليات بامداد امروز در جنوب كشور، 21 تانك دشمن را در يك حمله دليرانه منهدم كردند و دو ميگ مهاجم را برفراز آسمانهاي جنوب سرنگون ساختند.
اطلاعيه 104…. در درگيريهاي امروز كه در مناطق غربي خرمشهر، در مرز ايران و عراق بين رزمندگان دلير نيروهاي مسلح و با كمك مردم، با ارتش عراق روي داد، 6 تانك دشمن منهدم، 15 مزدور عراقي كشته و 29 نفر دستگير شدند.
اطلاعيه 105….. در درگيريهاي ديروز ( 7/8 )، نيروهاي عراقي در مناطق جنوبي مرز خوزستان مجبور به عقب نشيني و فرار شدند. نيروهاي خودي دست به عمليات تعاقب زدند و 6 تانك عراقي را به غنيمت گرفتند و سه نارنجك سالم ساخت مصر به دست آمد. ضمناً در اين عمليات 16 نيروي دشمن اسير شدند كه 3نفر آنها مصري هستند.
اطلاعيه 106… در درگيريهاي امروز ( 7/9 )، در منطقه مرزي اهواز، براثر آتش توپخانه ارتش، دشمن مجبور به عقبنشيني و فرار شد. همچنين نيروهاي عراقي كه در يكي از مناطق قصد پيشروي داشتند، با حملات متقابل ارتش مجبور به عقبنشيني شدند.
اطلاعيه 107 به آگاهي عموم ميرساند تيترهاي خبري مندرج در روزهاي چهارشنبه 59/7/9 مبنيبر بمباران رآكتورهاي اتمي عراق در بغداد، مورد تاييد ستاد مشترك ارتش جمهورياسلامي ايران نيست.
اطلاعيه 108… ظرف روز جاري ( 8/9 )، نيروهاي ژاندارمري يك فروند كشتي لايروبي عراقي را كه حامل چند قبضه توپ و سلاح و مهمات بود، در دهانه اروندرود با آتش يك قبضه تفنگ 106 منهدم و غرق نمودند…
اطلاعيه 109…. برابراطلاعات واصله، مزدوران عراقي ميخواهند با اعزام نيروهاي زرهي به مناطق آبادان و خرمشهر، گور خود را در اين مناطق بكنند. اهالي غيور مناطق خوزستان! زمان آن رسيده كه با بسيج و شركت در يك نبرد دليرانه، دشمنان كافر را منهدم نماييد.
اطلاعيه 110… در ساعت 2 بامداد نهم مهر، تعدادي از بهترين برادران پاسدار پس از برگزاري نماز شهادت تصميم ميگيرند براي نابودي دشمن كافر، به قلب نيروهايش بتازند. در اين حمله شجاعانه، پاسداران بيش از 20 تانك و 2 كاميون مهمات به غنيمت گرفتند و 12 نفر عراقي را اسير نمودند و جنازه چهار نفر از پاسداران را كه قبلاً به اسارت عراقيها درآمده و دست و پا بسته اعدام شده بودند، به آغوش كشيده، دشمن را متواري ساختند. در اين درگيري، فرمانده عمليات پاسداران به درجةرفيع شهادت نائل آمد.
قسمتي از اطلاعيه 163
فعاليتهاي نيروي هوايي در مورخ 59/7/9: 1 حمله به پايگاههاي شعيبه بصره و ايستگاه رادارعماره و وارد كردن خسارت بر آنها 2 انهدام پادگان اقراء، انهدام تعدادي از تانكهاي عراقي، انهدام پل القرنه و انهدام ايستگاه رادار عماره.
خلاصه بيانيههاي نظامي عراق بيانيه 55… دفاع ضدهوايي عراق امروز 2 جنگندهی ايران را سرنگون كرد. اين دو هواپيما در حمله به مراكز تجاري و مسكوني در نواحي مختلف عراق سرنگون شدهاند. همچنين نيروي هوايي عراق طي تهاجمي به نواحي مختلف ايران خسارات سنگيني به بار آورد.
بيانيه 56.. در روز 9/7/59، 14 تانك، چند موشك انداز و تعدادي تانك ايراني در اثر حملات نيروهاي عراقي منهدم شد. در اين حملات مقادير زيادي اسلحه و تجهيزات نظامي ايران به غنيمت نيروهاي عراقي درآمد. در اين درگيريها از سربازان عراقي نيز 16 نفر كشته، 24 مجروح و 3 نفر ناپديد شدند. عراق 7 تانك و 3 نفربر و 12 خودرو از دست داد.
راديو صوتالجماهير (بغداد): هم اكنون واحدهاي ارتش عراق در چند كليومتري شهر دزفول قرار دارند و آماده ورود به اين شهر هستند، اين دلاوران كليه پاسگاهها و پادگانهاي پيرامون را به تصرف خود درآورده، مقادير زيادي اسلحه به دست آوردند.
بازتاب حملات و درگيريها
خبرگزاري يونايتدپرس: امروز نبرد شديدي در خيابانهاي خرمشهر جريان داشت. ايران مدعي شد حملات عراق را به مركز شهر دفع كرده است. اين اولين بار نيست كه پاسداران سرسخت انقلاب ايران با مقاومتهاي خود نيروهاي عراقي را غافلگير كردهاند. خرمشهر 9 روز است كه در محاصره نيروهاي عراقي است و حتي يك بار يكي از فرماندهان عراق اعلام كرد كه بيش از 5 الي 20 نفر از مدافعان غيرنظامي در اين شهر باقي نماندهاند… امروز راديو آبادان گزارش داد كه جنگهاي شديدي در نزديكي اداره بندر و ايستگاه راهآهن خرمشهر در جريان است.. به نظر ميرسد كه در جبهه جنوب، جنگ در خرمشهر و اطراف اهواز و دزفول به شدت جريان دارد.
خبرگزاري رويتر: نيروهاي عراقي حمله بزرگي عليه آبادان انجام دادند. يك سرگرد عراقي گفت افراد او از داخل كارون تا يك كيلومتري آبادان پيش رفتهاند، امّا در خرمشهر با مقاومت سرسختانه اي روبرو شدهاند. شاهدان موثق گفتند گروههاي كوچك پاسداران انقلاب ايران تلفات سنگيني بر سربازان عراقي در خرمشهر وارد ساختند. پاسداران اگرچه رابطهشان با واحدهاي اصلي سربازان ايراني قطع شده، با راكتهاي ضدتانك و مسلسل و سلاحهاي اتوماتيك خانه به خانه نيرومندانه ميجنگند… در ناحيه شماليتر افسران عراقي گفتند كه نيروهاي آنها به تدريج كنترل اهواز را به دست ميگيرند.
راديو كلن: ده روز پس از پيكارهاي مسلحانه ميان ايران و عراق، به نظر ميرسد از سرعت پيشروي ارتش عراق به طور محسوسي كاسته شده است و نيروهاي زرهي ايران كه ابتدا حالت دفاعي داشتند، اينك به تعرض و حملات متقابل ميپردازند… طبق گزارشهاي رسيده، نيروهاي عراقي با تمامي ادعاهاي قبلي هنوز موفق به اشغال هيچيك از شهرهاي خوزستان نشدهاند، ليكن بعضي از شهرها مانند آبادان و خرمشهر را به محاصره خود درآوردهاند.
راديو لندن: خبرنگار روزنامه تايمز در بصره گزارش داد: مقاومت شديد نيروهاي ايران در مقابل سربازان عراقي باعث ياس عراقيها شده است. در بصره هيچكس تصور نميكرد كه 9 روز پس از آغازحمله، هنوز گلولههاي توپ نيروهاي ايراني به داخل خاك عراق سرازير باشد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس: در گزارش خبرنگار آسوشيتدپرس از بغداد آمده كه: نيروهاي عراقي نوار مرزي قصرشيرين تا آبادان را در اختيار دارند و اين تصرفات 50 تا 60 كيلومتر از خاك ايران را در برميگيرد.
خبرگزاري رويتر: يك سخنگوي حزب دمكرات عراق: شهر اربيل طي هفته گذشته چند بار موردحمله هواپيماهاي ايراني قرار گرفته است. هدف ايرانيها از اين حملات، يك پايگاه نظامي و فرودگاهي بود كه عراق از آن براي حملات هوايي عليه شمال ايران استفاده ميكند. به خط آهن اين شهر نيزخساراتي وارد شده است.
خبرگزاري يونايتدپرس: كميسيون انرژي اتمي فرانسه: هواپيماهاي جنگي ايران قسمتي از مركزتحقيقات هستهاي ساخت فرانسه را در بغداد منهدم كردهاند و اين امر سبب بسته شدن اين مركز تا تاريخ نامعلومي شده است. يك رشته بمب به ساختمانهاي آن اصابت كرده، امّا به راكتور آسيبي نرسيده است.
خبرگزاري رويتر: منابع صنعت نفت در لندن: پالايشگاه بزرگ عراق در بصره، مورد حملات هوايي ايران قرار گرفته است. ظرفيت اين پالايشگاه 140 هزار بشكه در روز است كه در صورت از كارافتادن، عراق احتمالاً نياز به وارد كردن بنزين و سوخت هواپيما و ديگر فرآوردههاي نفتي خواهدداشت.
جمهورياسلامي ايران (اوضاع داخلي، مواضع…)
رئيس ديوان عالي كشور (دكتر بهشتي): اين عراق است كه خودش را با ما درگير كرده است. ما جز دفاع از كشور و ملتمان كاري انجام ندادهايم. ما وقتي عراق را به آن طرف مرزها برگردانديم، در آن موقع اگر خواستيم كار را ادامه ميدهيم.
وزارت امور خارجه جمهورياسلامي ايران در اطلاعيهاي خبر خبرگزاري عراق را مبنيبر اين كه ايران از انگليس اسلحه خريده است، تكذيب كرد.
مواضع و اقدامات گروهها و ضدانقلاب
جاما: جنبش انقلابي مردم مسلمان ايران، همچون گذشته در بخشهاي اجرايي دولت و نهادهاي انقلابي در خدمت مردم براي مقابله با اعمال تجاوزكارانه بعثيهاي عراق، كماكان آماده فداكاري و از جانگذشتگي است.
سازمان چريكهاي فدايي خلق اكثريت در تلگرامي به امامخميني: در اين شرايط مبارزه با امپرياليسم آمريكا و مبارزه با تجاوز رژيمهاي ارتجاعي منطقه و دفاع از استقلال ميهن معنايي جز دفاع از جمهورياسلامي ندارد. از اين رو شايسته است به آگاهي شما برسانيم كه هماكنون همه نيروهاي فدايي در سراسر ميهن در برابر امپرياليسم آمريكا و تجاوزگران آلتدست آن براي دفاع از انقلاب و استقلال مهين، به جاي ايستادهاند.
سازمان چريكهاي فدايي خلق:….. جنگ عراق با ايران به صورت گسترده كنوني چندان طولاني نخواهد شد. منابع مادي طرفين براي ادامه جنگ كافي نيست و چنانچه امپرياليسم امريكا و ارتجاع حاكم در عربستان سعودي پنهان و آشكار كمكهاي خود را به رژيم عراق گسترش ندهد، عراق قادر به ادامه جنگ عليه ايران نخواهد بود…دولت ايران نميتواند و نبايد تا زماني كه ايران عرصه تجاوز نظامي نيروهاي تجاوزگر رژيم عراق است، مصالحه با دولت عراق را بپذيرد.
كميته مركزي حزب دمكرات كردستان با انتشار بيانيهاي اعلام كرد: ما اعتقاد كامل داريم گسترش درگيريها در كردستان، توسعه دامنه جنگ، برادركشي در شهرها و روستاها به نفع انقلاب ايران نيست. بايد تفنگها را به سوي دشمن اصلي، امپرياليسم و مزدوران و ايادي منطقهاي آن نظير رژيم بعث عراق نشانه رفت.
اتحاديه كمونيستهاي ايران با اعلام پشتيباني از پاسداران انقلاب و ارتش جمهورياسلامي، آمادگي خود را براي مقابله با تجاوز بعثيها اعلام كرد. راديو ايران (هوادارن بختيار): هر روز كه ميگذرد، انزواي ايران از جامعه ملل بيشتر آشكار ميشود. مردم ايران در اوج بحران تاريخ خود قرار گرفتهاند و با مشكلات اقتصادي و سياسي فراواني روبرو هستند. تنگناهاي موجود بر سر راه رژيم خميني موجب طغيان عظيم ملت خواهد شد و رژيم ملايان را سرنگون خواهد ساخت.
راديو صداي ملي ايران:… آنهايي كه دانسته يا ندانسته بجاي توجه به خطر اصلي كه از ناحيه امپرياليسم امريكا و متحدان آن متوجه كشور ماست، بدون هيچ دليلي شرق و غرب را در يك قطب قرارميدهند، عملاً به دستاوردهاي انقلاب ضربه ميزنند. همانطور كه امام امت ميفرمايند، ايران رسماً با امريكا ميجنگد و هركس به هر شكلي در تضعيف اين مبارزه مقدس گام بردارد، عملاً به انجام نقشههاي شيطان بزرگ ياري رسانده است… بر هر ايراني ميهنپرست و علاقهمند به سرنوشت انقلاب اسلامي فرض است كه با شناخت دشمن شماره يك خود، امپرياليسم امريكا، تمام مبارزات، قدرت و نيروي خود را متوجه اين دشمن سازد.
عراق ( اوضاع داخلي، مواضع و… )
نعيم حداد، رئيس پارلمان عراق در مصاحبه با روزنامه كويتي السياسه: عراق دلايلي در دست دارد كه كره جنوبي و ژاپن با تصويب ايالات متحده سرگرم تحويل مقادير معتنابهي قطعات يدكي به ايران، به ويژه به نيروي هوايي اين كشورند… عراق سعي دارد جنگ را در ابعاد محدود حفظ كند، ليكن ابرقدرتها سعي در گسترش آن دارند.
سفير عراق در توكيو: اگر آتشبس برقرار شود، نيروهاي عراقي به استثناي اراضي مورد ادعاي عراق از مناطق اشغال شده ايران خارج خواهند شد. وي اراضي مورد ادعا را شامل تمام شطالعرب، منطقه زينالقوس و چندين منطقه مرزي دانست… رژيم كنوني ايران مانع از برقراري صلح و امنيت در منطقه است.
سخنگوي حزب دمكرات كردستان عراق: فعاليتهاي شورشيان كرد در شمال عراق از آغاز جنگ ايران و عراق از سرگرفته شده است. وي افزود: شورشيان كرد از آغاز جنگ به چند پايگاه نظامي عراق حمله كردهاند. فرماندهي نيروهاي مسلح عراق برخي واحدهاي خود را از شمال عراق به مناطق درگيري با ايران انتقال داده كه اين امر فعاليتهاي ما را بر ضد رژيم حاكم عراق آسان ميسازد.
تلاشهاي صلح
رئيسجمهور ايران در پاسخ به قطعنامه 479، در نامهاي به دبيركل سازمانملل اعلام داشت كه پس از پيروزي انقلاب ايران در 11 فوريه 1979، عراق بارها مفاد قرارداد 1975 الجزاير را با تجاوز به مرزهاي ايران، حمايت از گروههاي ضدانقلاب و پناهدادن به پسماندههاي رژيم سابق نقض كرده، و علاوه بر آن 40 هزار شيعه ايرانيالاصل آن كشور را قبل از تهاجم به ايران اخراج كرده است.
رئيس جمهور ايران اضافه كرد كه ايران تنها براي حفظ حاكميت و دفاع از منافع خود ميجنگد. بنابراين تا زماني كه تجاوز عراق به ايران ادامه داشته باشد، پيشنهادات دبيركل و قطعنامه شوراي امنيت سازمانملل نميتواند مورد توجه ايران قرار گيرد. ايران هيچ سودي در مذاكرات مربوط به جنگ نميبيند.
در پاسخ قطعنامه سازمانملل كه خواستار قطع فوري جنگ است، واكنش عراق خوشايند بوده است، لكن ايران اعلام كرده كه تا خروج آخرين سرباز از خاك اين كشور به جنگ ادامه خواهد داد. درضمن هيچيك از طرفين تاكنون پاسخ مثبتي به قعطنامه ندادهاند.
ايران پيشنهاد آتشبس شوراي امنيت سازمانملل و همچنين مذاكره در مورد جنگ ايران و عراق را رد كرد. مقامات ايران گفتهاند كه اين كشور قرباني تهاجم نظامي عراق شده است.
به گزارش سازمانملل، عراق اعلام كرد حاضر است به مدت چهار روز آتشبس اعلام نمايد، مشروط بر اين كه ايران از ارسال مهمات به جبهههاي جنگي خودداري نمايد و از تبليغات عليه عراق دست بردارد.
عراق اعلام كرد از روز 13 تا 16 مهر به طور يكجانبه در جبهههاي جنگ، آتشبس برقرار خواهدكرد، به شرط آن كه نيروهاي عراقي مورد حمله نيروهاي ايران قرار نگيرند.
مجله نيوزويك از قول بنيصدر نوشت: ايران تنها در صورت خروج نيروهاي عراقي از نواحي مرزي و عدم دخالت آن كشور در كردستان و خوزستان، آتشبس را خواهد پذيرفت. وي در مورد ميانجيگري سازمانملل گفت: ميانجيگري براي ما مفهومي ندارد، زيرا عراق متجاوز است و بايد به خارج ساختن نيروهاي خود از ايران اقدام كند. هيچكدام از درخواستهاي عراق براي ما قابل قبول نيست.
ياسرعرفات از سران كشورهاي عرب خواسته است براي پايان دادن به جنگ دو كشور، در يك كنفرانس اضطراري شركت كنند. روزنامه فيگارو: حافظ اسد پيرامون تلاشهاي صلح در جنگ ايران و عراق با ملكحسين و رئيس جمهوري الجزاير ظرف چند روز اخير تماسهايي برقرار ساخته است. هياتهاي شركتكننده در بيست و ششمين كنفرانس مجالس كشورهاي مشتركالمنافع در لوزاكا، از دولتهاي عضو سازمان خواستند با ارسال پيامهايي به سازمانمللمتحد، از ايران و عراق بخواهند به نبرد پايان دهند. ضياءالحق، رئيس جمهوري پاكستان در مقر سازمانملل گفت: شرط اساسي و اصلي صلح، رعايت بيطرفي كامل و عدم دخالت قدرتهاي خارجي در اين منازعه است.
مواضع و اقدامات كشورها
وزير خارجه آمريكا در ملاقات با سعدون حمادي وزير خارجه عراق پايان منازعات ايران و عراق را در اسرعوقت خواستار شد و از طرفين خواست بدون هرگونه شرايط قبلي با يكديگر سر ميزه مذاكره بنشينند…. آمريكا مصمم است در صورت لزوم به كمك كشورهاي دوست در منطقه بشتابد.
وزير خارجه آمريكا: از اظهارات سعدون حمادي تشخيص دادم كه عراق از جنگ با ايران خواستههاي محدودي دارد.
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا: ادموند ماسكي اخيراً نامهاي براي آقاي رجايي، نخستوزيرايران ارسال داشته كه در آن تاكيد صريح بر مراتب بيطرفي و تمايل آمريكا به بيطرف باقي ماندن در جنگ ايران و عراق داشته است… درك موضع آمريكا توسط ايران براي ما مهم است.
وزارت دفاع آمريكا از فرماندهي ارتش و نيروهاي هوايي و دريايي خواست كه هرچه زودتر پيشنهادات مربوط به افزايش آمادهباش نظامي نيروهاي سريعالعمل را ارائه دهند. كنگره آمريكا بودجه نظامي اين كشور را 5 ميليارد دلار افزايش داد كه از اين مبلغ 250 ميليون دلار آن خرج تجهيزات نظامي در خاورميانه خواهد شد.
رهبر شوروي: اين درگيري ميان دو كشوري است كه همسايه اتحاد شوروي هستند. نه عراق و نه ايران هيچ سودي از تخريب متقابل و خونريزيها و اخلالگري در اقتصاد يكديگر نخواهند برد و اين امر فقط به نفع طرف ثالث تمام خواهد شد كه مسائل ملتهاي منطقه را ناديده ميگيرند…منظور من محافل حاكم آمريكا هستند كه ميخواهند نظارت خود را بر نفت خاور نزديك و خاورميانه برقرار سازند. انقلاب ايران را خفه نمايند و آن را دوباره به پايگاه نظامي و پاسگاه ژاندارمري امپرياليسم در منطقه خليج فارس مبدل سازند.
… اتحاد شوروي هميشه بر اين بوده و هست كه جنگ نميتواند و نبايد وسيلهاي براي حل اختلاف كشورها باشد. مسائل مورد اختلاف كشورها بايد با مسالمت و از راه مذاكره حل شود.
گفته ميشود به درخواست رسمي شوروي، لهستان به عراق كمك نظامي ميكند و وسايل يدكي در اختيار اين كشور ميگذارد.
ريموند بار، نخستوزير فرانسه: فرانسه نه تنها از نظر نظامي به عراق كمك ميكند، بلكه قرار دادهاي اقتصادي فرهنگي نيز با اين كشور دارد. فرانسه از هيچ كسي در اين مورد درس نميگيرد.
كمال حسنعلي، وزير امور خارجه مصر در مجمع عمومي سازمانملل: قاهره هم ميخواهد وهم قادر است كه مسئوليت محافظت از كشورهاي ساحلي خليجفارس را برعهده بگيرد.
وزير دفاع مصر: ما براي آمريكا تسهيلات نظامي فراهم خواهيم كرد تا با كمك مصر از كليه كشورهاي عرب دفاع كند… مصر از كمك 1500 ميليون دلاري آمريكا براي توسعه ارتش و نيروي هوايي و از كمك 2050 ميليون دلاري براي مدرنيزه كردن كلي ارتش استفاده خواهد كرد.
3500 عضو كنگره حزب حاكم دمكراتيك ملي مصر اعلام كردند: با در اختيار گذاشتن امكانات دائم به آمريكا براي كمك به هر كشور عرب يا مسلمان كه تحت تهاجم خارجي قرار گرفته باشد، موافق هستند.
لوماتن چاپ پاريس: سه كشور عربي عربستان سعودي، مراكش و اردن به طور رسمي كمكهاي نظامي خود به عراق را اعلام نمودهاند و در كنار اين كشورها، موريتاني و يمنشمالي نيز آشكارا جانب عراق را گرفتهاند.
سعود الفيصل، وزير خارجه عربستان: احتمال دارد بحران ايران و عراق از مناقشه بين دو كشور فراتر رود. امّا كشورهاي خليجفارس قادرند رأساً بدون دخالت خارجي به اين قائله پايان دهند…ممكن است شوروي از اوضاع كنوني سوءاستفاده كند. تجزيه ايران نه به سود منطقه خليجفارس است نه به سود عربستان سعودي.
نخستوزير تونس: مسئوليت جنگ ايران و عراق بر عهده ايران است… در قرارداد امضاء شده سال 1985، پيشبيني شده است كه سرزمينهاي عربي به مساحت 320 كيلومتر مربع به عراق تحويل شود و اين چيزي است كه تاكنون عملي نشده بود. عراق چند سالي است صبركرد و ايران هرگز به فكر اجراي اين قرارداد نيافتاد.
كميته مركزي حزب حاكم سوسياليست يمن جنوبي: ادامه جنگ ايران و عراق به دو كشورخسارات بسيار وارد خواهد كرد، در حالي كه ايران و عراق بايد نيروهاي خود را عليه اسرائيل بسيج كنند.
ياسر عرفات از كليه سازمانهاي مقاومت فلسطين خواست در مورد درگيري عراق و ايران بيطرفي كامل خود را حفظ نمايند.
موشه دايان: مشكل نظامي ايران به جايي رسيده كه براي اين كشور دو راه باقي مانده، تسليم عراق شود يا از امريكا تقاضاي كمك نمايد.
آمريكا بايد گذشته را فراموش كند و در صورت تقاضاي ايران، به اين كشور كمك كند. در غيراين صورت كشورهاي افغانستان، ايران، عراق و سوريه تحت كنترل و نفوذ روسيه قرار خواهندگرفت. ضياءالحق در مقر سازمانملل: رقابت آمريكا و شوروي در خليجفارس، عامل جنگ ايران و عراق بوده است.
مسائل خليجفارس و اقتصاد بينالملل
دولت ايران اطمينان داد هر كاري از عهدهاش برآيد، انجام ميدهد تا از عبور كشتيها از تنگه هرمز ممانعت به عمل نيايد.
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا: امريكا از اين كه ايران آزادي رفت و آمد كشتيها را در تنگه هرمز محترم ميشمارد، خوشحال است.
آمريكا براي باز نگهداشتن تنگه هرمز، به دليل گسترش جنگ ايران و عراق، به فعاليت شديدي دست زده است.
نخستوزير استراليا فاش كرد ايالات متحده از آن كشور خواسته ا ست تا در يك نيروي دريايي چند مليتي براي حراست از تنگه هرمز مشاركت كند.
رئيس كميته امور خارجي مجلس سناي امريكا: آمريكا بايد آماده باشد تا در صورت لزوم از نيروي دريايي خود براي باز نگهداشتن تنگه هرمز استفاده نمايد.
انگلستان ناو موشكانداز كانتربري و كشتيهاي حمايتكنندهاش را براي پيوستن به يك نيروي احتمالي بينالمللي براي حفظ امنيت تنگه هرمز اعلام خواهد كرد.
آمريكا به تهران و برخي كشورهاي منطقه اطلاع داده كه براي جلوگيري از هرگونه حمله به منابع نفتي عربستان، چهار فروند هواپيماي مجهز به رادارهاي بسيار پيشرفته به آن كشور تحويل داده است.
تعداد نفتكشهايي كه خارج از تنگه هرمز در انتظار ايستادهاند، روز به روز افزايش مييابد، علت اين مسأله ممكن است افزايش حق بيمه باشد.
مقامات رسمي سازمان بينالمللي انرژي اعلام كردند حداقل سه كشور عضو اوپك ( كويت، ونزوئلا و امارات عربي متحده ) به كشورهاي صنعتي اطلاع دادهاند كه به علت بروز جنگ ايران و عراق، برنامه و 10 درصد كاهش توليد نفت آنان به مورد اجرا درنخواهند آمد.
تحليلها و تفسيرها
روزنامه جمهورياسلامي:… امپرياليسم و صهيونيسم از طولانيشدن جنگ خشنود نيستند، چراكه در يك جنگ درازمدت، پيروزي امت مسلمانان جهان حتمي است. امّا برعكس در يك جنگ كوتاهمدت، تنها مواضع ليبرالها و پايگاههاي آنها در ايران تقويت خواهد شد و خط امام كه بار خسارات جنگ را بردوش ميكشد، تضعيف ميگردد.
راديو كلن: روزنامه زايتونگ الگمانيه در مورد نقش ابرقدرتها در جنگ ايران و عراق مينويسد:در سال 1956، هنگامي كه اسرائيل، انگلستان و فرانسه در پي ملي شدن كانال سوئز از طرف ناصر، به مصر حملهور شدند، آمريكا در آن زمان لب به سخن گشود و شوروي نيز به عنوان ابرقدرت ديگر از آن حمايت كرد امّا در سال 1980، در جنگ ايران و عراق ابرقدرتها در موقعيتي قرار ندارند كه بتوانند قدرتهاي محلي مانند ايران و عراق را به راههاي عاقلانه دعوت كنند.
… ايالات متحده سعي دارد از گسترش آتش جنگ جلوگيري كرده يا حداقل خسارات محدود و قابل كنترل باشد. در اين زمينه آمريكا از امكانات زيادي برخوردار نيست، زيرا مناسبات آمريكا و عراق و ايران جهت جلبنظر مقامات دو كشور متخاصم براي پايان دادن به جنگ كفايت نميكند.
راديو مسكو:…. ايران و عراق وجوه مشترك زيادي دارند. هر دو مواضع ضدامپرياليستي و ضدصهيونيستي دارند. هر دو قرارداد كمپ ديويد را محكوم كردهاند و از خواستهاي عادلانه مردم مبارز فلسطين پشتيباني ميكنند… بنابراين به آساني ميتوان ديد درگيري مسلحانه ايران و عراق به نفع چه كسي است و چه كسي به افزايش تشنج و گسترش زد و خورد طرفين علاقهمند است.
روزنامه پراودا: مسائل مربوط به ايران و عراق ريشههاي عميق تاريخي دارد و از اختلافنظر در مرزهاي موجود ناشي ميشود و صرفاً از اختلاف منطقهاي است. پس اين درگيري بايد از راههاي صلحآميز حل شود تا از عواقب خطرناك آن براي ملتهاي منطقه جلوگيري به عمل آيد.
راديو لندن: روزنامه تايمز: محاسبات اوليه عراق مبنيبراين كه ايران پس از سرنگوني رژيم شاه و بحران داخلي، هم از نظر اقتصادي و هم نظامي تضعيف شده است، درست از آب درنيامد. رهبران عراقي ظرفيت و آمادگي مردم ايران را كه در شور و هيجان رستاخيز مذهبي و سياسي به سر ميبرند، ناديده گرفتهاند… عراق نتوانست در حملات شديد اوليه خود پيروزيهاي چشمگيري به دست آورد تاپس از برقراري آتشبس با استفاده از پيروزيهاي نظامي برگي قاطع در مذاكرات صلح عرضه كند… تازماني كه در ايران آيتاللهها اداره امور را در دست دارند و از پشتيباني عمومي برخوردارند، سازمانهاي جهاني نظير سازمانملل متحد، اميد اندكي براي مجبور كردن طرفين به قبول آتشبس دارند.
راديو آمريكا به نقل از روزنامه وال استريت ژورنال: تاكنون آمريكا در مناقشات ايران و عراق بيطرفي كامل اختيار كرده است. گرچه مقامات آمريكا براي مقابله با اقدامات خصومتآميز و حملات عليه تاسيسات نفتي و مسدود ساختن خطوط كشتيراني در خليجفارس بياناتي ايراد كردهاند، امّا تلاش اصلي آمريكا دفاع از عربستان سعودي و باز نگهداشتن تنگه هرمز است.
راديو كلن: روزنامه دي ولت دربارهی تبليغات جنگي مينويسد: تبليغات جنگ هميشه به صورت ابراز جنگ در تمام نقاط جهان به كار گرفته شده و اينبار در خليجفارس به اوج رسيده است. عراق شهرهايي را به عنوان مكانهاي تسخير شده خود در خاك ايران نام ميبرد كه هنوز در ديد يا شعاع نزديك پياده نظام عراق قرار دارند. و ايران مطالبي را عنوان ميكند كه نويد تسليم شدن نيروهاي دشمن را ميدهد. طرفين شكست در جبهه جنگ را براي خود پيروزي به حساب ميآورند. بغداد از نجات و آزادي عربستان سخن ميراند و تهران از مقاومت مردم خوزستان در برابرحملات وحشيانه دشمن سخن ميگويد… به هرحال قهرمان بودن كاري ساده نيست، ولي نقش قهرمان را بازي كردن از آن هم مشكلتر است.
خبرگزاري آسوشيتدپرس: جنگ ايران و عراق روبه توقف است و عراقيها با صبر و حوصله منتظرند ايران در زمستان آينده با كمبود سوخت مواجه شود. عراق اكنون براي حفظ اراضي اشغال شده طالب مذاكره است تا از طريق تعطيل نگاه داشتن منابع نفتي ايران، اين كشور دچار نابساماتي شده، شخص ديگري روي كار بيايد.
راديو آمريكا: با وجود خظر بزرگي كه جنگ خاورميانه متوجه ذخاير نفت كشورهاي غربي شده، ممالك مصرفكننده نفت از خود حركتي كه دال بر آشفتگي در بازار نفت يا احتكار اين ماده باشد، نشان ندادهاند. عوامل مهم اين خونسردي وفور نفت در انبارهاي جهاني و فقدان مكان براي ذخيره بيشتر اين ماده است. علاوه بر آن تانكرهاي نفتي اكنون ذخيرهاي حدود سيصد ميليون بشكه نفت را در خود جاي دادهاند. ژاپن كه بيشتر نيازمنديهاي خود را از عراق تامين ميكند، نفت ذخيره دارد. بازار مشترك اروپا مصرف 120 روز خود را ذخيره كرده است. فرانسه كه بيست درصد نفت خود را از عراق تامين ميكند، از ذخاير نفتي خود ميتواند پانزده ماه استفاده كند. تنها هندوستان است كه چون در جامعه كشورهاي مصرفكننده عضو نيست، با شتاب درصد تهيه نفت از بازارهاي آزاد جهان و ساير نقاط است، البته همگان متفقالقولند كه مسدود شدن تنگه هرمز، كه 58% نفت اروپا از اين طريق عبورميكند، بحران بزرگي ايجاد خواهد كرد كه كشورهاي مصرفكننده را در بوته آزمايش قرار خواهدداد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس: بهرغم قبول شروط پيشنهادي شوراي امنيت توسط عراق، در مورد برقراري آتشبس، ايران هشدار داد اگر امارات خليجفارس دست از كمك به عراق بر ندارد، اين كشورجبهه جنگ را وسعت خواهد بخشيد.
راديو بغداد به نقل از روزنامه اردني الدستور: ايران با موقعيت خود و با وجود شكست در جنگ تمام مسئوليت را در تحول منطقه به سوي بدتر و كشيدن آن به صحنه درگيريهاي بينالمللي و روياروييهاي ويرانكننده به عهده دارد.(5)
منابع :
1- کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس
2- کتاب: ماجرای مک فارلین
3- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
4- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل
5- کتاب: هجوم سراسری
بازدیدها: 46