در کتاب «تاریخ قم» نوشته حسن بن محمد بن حسن قمى(قرن چهارم هجری) و نیز بخشی از ضمیمه جلد ۴۸ بحار الانوار به نقل از کتاب «تاریخ قم» در ماجرای دفن جنازه مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها) دو قول نقل شده است:
الف. حسن بن محمد قمى میگوید: خبر دادند مرا بزرگان قم از آباء خود که وقتى مأمون حضرت رضا علیه السلام را در سال دویست هجرى به مرو براى ولایت عهدی خواست، در سال دویست و یک فاطمه خواهرش به قصد دیدار برادر خارج شد همین که به ساوه رسید، مریض شد، پرسید: «چقدر راه است بین ساوه و قم؟» گفتند: ده فرسخ فرمود: «مرا ببرید به قم» او را به قم بردند و در منزل موسى بن خزرج بن سعد اشعرى وارد شد.
بنابر صحیحترین روایات وقتى خبرش به قم رسید بزرگان قم به استقبال او رفتند، پیشاپیش آنها موسى بن خزرج بود وقتى خدمت حضرت معصومه رسید مهار ناقهاش را گرفته به منزل خود رسید و در خانه او هفده روز بود آنگاه از دنیا رفت.
موسى دستور داد او را غسل داده کفن کردند و نماز بر او خوانده و در زمینى که متعلق به موسى بود دفن کردند و اکنون مزار مقدس اوست. بر فراز قبرش سقفى از بوریا ساختند تا بالأخره زینب که دختر حضرت جواد علیه السلام بود بر فراز قبر او قبهاى ساخت.
به من خبر داد: حسین بن على بن حسین بن موسى بن بابویه از محمّد بن حسن بن احمد بن ولید که وقتى فاطمه سلام الله علیها از دنیا رفت، او را غسل داده کفن کردند و بدن او را به قبرستان بابلان بردند و او را در سردابى گذاشتند که برایش حفر شده بود. قبیله سعد اختلاف کردند از اینکه چه کسى او را داخل سرداب گذارد. سپس همه قبول کردند که خادم پیرمردى از این قبیله به نام قادر مباشر این کار شود همین که از پى او فرستادند دیدند دو سوار از طرف بیابان میآیند هر دو نقاب دارند نزدیک جنازه که رسیدند نماز خواندند بر او و وارد سرداب شدند و جنازه را در سرداب گذاشته دفن کردند بعد از سرداب خارج شده بدون اینکه با کسى صحبت کنند سوار شده رفتند هیچکس نفهمید آنها که بودند. شاید بتوان گفت که آن دو نفر حضرت امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام بودهاند.
درباره همراهان حضرت معصومه سلام الله علیها) باید گفت: روشن است که حضرت معصومه سلام الله علیها) در شرایط حاکم بر آن عصر و ناامنى جادهها، با همراهانى قابل اعتماد و مسلح به مسافرت پرداخت. ولی در منابع تاریخی و نیز کتاب «تاریخ قم» – که به جریان سفر حضرت معصومه سلام الله علیها) میپردازد – نامی از این افراد نیامده است.
البته یکی از پژوهشگران معاصر درباره همراهان حضرتشان میگوید: حضرت معصومه سلام الله علیها) در رأس یک قافله ۲۲ نفری متشکل از علویان و برادران امام رضا علیه السلام برای دیدار با آن امام همام رهسپار ایران گردید.
هیات رزمندگان اسلام
منبع: «تحفه العالم» نوشته سید جعفر آل بحر العلوم / قمى، حسن بن محمد بن حسن،/ عاملى، جعفر مرتضى، الحیاه السیاسیه للإمام الرضا علیه السلام،
بازدیدها: 186