دعای روز سی ام ماه رمضان به همراه شرح دعا آیت الله مجتهدی و جواد محدثی
دعاهای روزها؛ از ابن عباس روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و آله برای هر روز، دعایی ذکر فرموده اند ؛ روز سی ام
اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ بِالشُّکْرِ وَ الْقَبُولِ عَلَى مَا تَرْضَاهُ وَ یَرْضَاهُ الرَّسُولُ مُحْکَمَهً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ
اى خدا در این روز روزه مرا با جزاى خیر و مقبول حضرتت قرار ده که پسند حضرتت و پسند رسولت گردد و فروع آن را بواسطه اصول آن محکم اساس گردان
بِحَقِّ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
به حق سید ما حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و آل اطهارش و ستایش خداى را که پروردگار عالمیان است
شرح دعای روز سی ام ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمه الله علیه
اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ بِالشُّکْرِ وَ الْقَبُولِ عَلَى مَا تَرْضَاهُ وَ یَرْضَاهُ الرَّسُولُ مُحْکَمَهً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ بِحَقِّ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِین اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ بِالشُّکْرِ وَ الْقَبُولِ؛
خدایا در برابر این روزهای که می گیریم جزای خیر و مقبول قرار بده
این خیلی خوب است یعنی روزه مون انشاء الله روزه بوده است. گناه نکردیم و اعمال مستحب دعا در نیمه شب و .. را انجام دادیم و نورانی
عَلَى مَا تَرْضَاهُ وَ یَرْضَاهُ الرَّسُولُ؛ آن طوری که مورد پسند خودت و پیامبرت باشد
یعنی از آن پاداش هایی به ما بده که قابل اعتنا و مهم باشد.
مُحْکَمَهً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ؛ و فروع آن را به واسطه آن اصول محکم گردان
مسائل دین بنا به تقسیمی دو دسته هستند:
الف- اصول دین:
اصول دین پنج بخش است که از این پنج مورد ، توحید و نبوت و معاد جزو اصول دین هستند و عدل و امامت از اصول مذهب اند.
ب- فروع دین:
فروع دین عبارتند از نماز، روزه، حج، زکوه، خمس، جهاد، امربه معروف و نهی از منکر، تولی و تبری که جمعا ده مورد است.
و این که در این دعا می گوییم: اصول آن فرع، محکم باشد به معنی آن است که هنگامی که من به فروعی مثل نماز و روزه مشغول هستم در همان حال در اصول دینم هم اهل یقین باشم و باور داشته باشم که خدا دارم .
یکی از علماء می گفتند : به حضرت عباس قسم، که ما خدا داریم ؛ اگر این عبادت که از فروع می باشد به اصول وصل بود، ثمر می دهد.
مثال :
میوه اگر بر شاخه ای نشسته است که به ریشه راه دارد و به آن ارتباط پیدا کرده ؛ این میوه باقی می ماند و شیرین می گردد، اما اگر شاخه شکست و به ریشه و اصول آن درخت مرتبط نبود، آن میوه بعد از مدتی خشک می شود و از بین می رود؛ حال اگر نماز و روزه ما هم بر اساس باور و یقین باشد و بدانیم که خدایی هست ؛ این عمل برای ما خواهد ماند، اما اگر عبادت ما از روی شک باشد و پشتوانه آن نیز یقین بر خاسته از اصول دین نباشد، آن عمل از بین خواهد رفت.
اهل بازار درس بخوانند
در سابق اهل بازار مقید بودند از عالمی درس بگیرند و بعد در دکان را باز می کردند ؛ کتاب شرح باب حادی عشر در اصول و کتابی هم مربوط به مسائل احکام درس می گرفتند و با علم به حلال و حرام، کاسبی می کردند.
تاکید امیر المومنین به علم آموزی اهل بازار
بازاری باید مسائل دینش را یاد بگیرد و آشنا به حلال و حرام کاسبی باشد، لذا مولی علی (علیه السلام) می فرمودند: « الفقه ثم المتجر » اول مسائل شرعی خود را بیاموزید و بعد تجارت کنید . اگر مسائل شرعی را ندانید و تجارت کنید وارد ربا و گناه وارد می شوید.
لذا از خدا می خواهیم که روزه ای بگیرم که این فرع دینی به اصول متصل باشد. مثل شاخه درختی که میوه دارد اگر متصل به اصول باشد به ریشه درخت، این میوه اثر دارد و الا میوه خشک می شود.
بِحَقِّ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِین؛ خدایا به حق سید ما حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و خاندان پاک و طاهرش، و همه حمدها و ستایش ها برای توست.
این دعاها را در حق ما مستجاب کن
شرح دعای روز سی ام ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ اجْعَلْ صِیامى فیهِ بِالشُّکْرِ وَ الْقَبُولِ عَلى ما تَرْضـاهُ وَ یَرْضـاهُ الرَّسُـولُ مُحْـکَـمَهً فُـرُوعُـهُ بِـالاُْصُـولِ بِحَقِّ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ وَ الْحَمْـدُ للّه ِ رَبِّ الْعـالَـمینَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
طاعـتى خداپسند
«عقیده»، ریشه «عمل»
وداع با رمضان
طاعـتى خداپسند
خدایا چنان کن که انجام کارتو خشنود باشى و ما رستگار
قبلاً نیز گذشت، که ارزش طاعت، به «مقبول» شدن آن است.
تا پذیرفته نگردد، ارتقاء درجه نمى آورد، تا قبول نشود، ارج ندارد.
قبولى آن، با اخلاص و نیّت خوب و تقوا و تقیّد به «امر خدا» است.
و تقوا، جز در خط خدا بودن و مطیع فرمان گشتن و حرکت در «سبیل اللّه » و پرهیز از محرّمات الهى، نیست.
خداوند، روزه اى را ارزش نهاده و مى پذیرد، که در کنار پرهیز از خوردن و آشامیدن، پرهیز از گناه و بى تقوایى و آلودگى و غیبت و بدزبانى هم باشد. وگرنه، جز رنج و گرسنگى، ثمرى به بار نخواهد آورد.
شکر خدا نسبت به عبادتمان، همان قبول اوست. و قبولش، آنگاه است که «خداپسندانه» باشد.
وقتى خداپسند است که «پیامبر پسند» هم باشد. چرا که اطاعت پیامبر، اطاعت خداست، پس خشم و «رضاى رسول» نیز همان خشم و رضاى «اللّه » است. رسول خدا صلى الله علیه و آله جز براى خدا خشم نمى گرفت و جز آنچه را، خدا بپسندد، نمى پسندید.
زنى زبان به غیبت گشود، در حالى که روزه بود.
پیامبر فرمود: برو غذا بخور، دیگر روزه نیستى! روزه ات باطل شد.
آرى…روزه اى که مُهر «شکر و قبول» و رضاى خدا و رسول بر آن باشد، دور از غیبت و بهتان و دشنام و لغویّات و «گناهانِ زبانى» است.
«عقیده»، ریشه «عمل»
استوارى هر شاخه، به تنه درخت است. و قوام هر درخت، به قوّت ریشه اش.
در پیکره دیندارى انسان مؤمن، برخى امور، همچون ریشه و بنیان است، برخى به سان رو بنا و ساقه و میوه.
«ایمان»، اساس مسلمانى است. اگر در دل انسان، نسبت به «خدا» و «قیامت» و «وحى»، عقیده باشد و انسان از «باور درونى» برخوردار گردد، این ریشه، تنه استوار دیندارى را برافراشته مى دارد و بر این نهاد، شاخ و برگ هاى عبادت، تقوا، پاکى، پرهیز از حرام، کسب حلال، مروّت و عدالت، رعایت حقوق دیگران و … مى روید .
در شناخت آنچه «اصل» و «فرع» است، باید دقت کرد و به تقویت ریشه پرداخت، تا تنه و ساقه و شاخه هم رشد کرده نیرومند گردد و میوه و ثمر و سایه دهد.
خداوند، سخن پاک را به درختى پاک تشبیه مى کند که ریشه استوارش در زمین و شاخ و برگ پربارش، بالنده و رو به آسمان است:
«اَصلُها ثابِتٌ وَ فَرعُها فىِ السَّماء»[۱] و قوام آن شاخ و برگ، به نیروى اساس و اصل است.
در روایات، برخى چیزها به مثابه ستون و پایه دین به حساب آمده است، از جمله «ولایت» که بدون ولاى اهل بیت و بدون پذیرش ولایت و حاکمیت حق و امامان، اعمال تباه مى شود و تلاشها در جهت انحرافى سوق مى یابد.
در بعضى کلمات، «آل محمّد» اساس به حساب آمده است.
کلام حضرت امیر چنین است: «هُم اَساسُ الدّین وَعِمادُ الیَقین»[۲]
دودمان پیامبر، پایه دین و ستون یقین اند.
اگر پیوند با اهـل بیت و اطاعت از رهبرى حق باشد (که اصل و اساس است) امور دیگر نیز درست مى شود و اگر این «اصـل» استوار شود، «فرع»هاى دیگر نیز قوام مى یابد. وگرنه با ضعف ریشه، درخت ها خشکیده یا از جا کنده خواهد شد.
آرى…«ریشه بجا باد اگر برگ و برى مى رود.»
اگر «خداباورى» در دل انسان نباشد، انگیزه اى قوى براى عبادت و اطاعت و اجراى اوامر و نواهى نخواهد بود. پس باید در تقویت و تحکیم آن اصل کوشید و بذر ایمان را در دلها کاشت و روح معنویّت را در کالبدها دمید.
این آرزو و خواسته نیز، در سایه عنایت الهى فراهم مى آید.
در دعاى «مکارم الاخلاق»، امام سجاد علیه السلاماز خدا مى خواهد:
«خدایا… ایمانم را به مرز کاملترین ایمان برسان، یقینم را به مرحله برترین یقین برسان و نیّتم را به مرز بهترین نیّات منتهى ساز و عملم را بهترین عملها قرار بده.»[۳]
«ایمان»، «یقین»، «نیّت» و…«عمل»، سیرى خاص را طى مى کند و ایمان، در نهایت به عمل مى رسد، یعنى همان استحکام «فروع» در سایه تقویتِ «اصول».
وداع با رمضان
اینک، در پایانِ خط طواف، بر گرد خانه عشقیم،
خانه عشقى که کانون آن، محبت خداست،
و آرایش آن، طاعت و تقوا، و طهارت و عبادت،
و فرش آن، بندگى است،
و طعامش، معنویّتِ «ذکر» و مائده «قرآن».
اینک، ماه رمضان را پشت سر مى گذاریم.
گرچه آنگونه که شاید و باید، از این سفره رزق الهى و خوان گسترده نعمت پروردگار، توشه نگرفتیم، و غافلانه از کنار این «روزهاى خدا» گذشتیم و خدا را آنگونه که سزاوار «ربوبیّت» اوست، «عبودیّت» نکردیم. ولى چشم دلمان به گوشه اى از عنایت اوست.
بیابان هاى وسیع گناهمان، امیدوار ابرهاى رحمت و باران هاى مغفرتِ اوست.
رمضان به پایان مى رسد، ولى ما در آغاز بندگى هستیم.
امید است که از «کلاس رمضان» دست خالى برنگردیم.
در پایان، با امام سجاد علیه السلام همنوا مى شویم:
امام زین العابدین علیه السلام، در وداع «ماه رمضان»[۴] با این ماه، خداحافظى مى کند. وداع کسى که فراق رمضان بر او سخت و ناگوار است و رفتنش غمبار و وحشت آور است و به رمضان درود و سلام مى دهد.
در سلام خداحافظى و بدرود مى گوید:
«سلام و بدرود، اى رمضان، اى ماه بزرگ خدایى،
سلام برتو، اى عید اولیاء اللّه ،
سلام برتو، اى بهترین اوقات و بهترین ماهها و ساعتها،
سلام برتو، اى رمضان، که آرزوها را به هدف نزدیک مى کردى،
سلام بر رمضان، که در این ماه، چه بسیار، از آتش دوزخ، رستند،
سلام بر رمضان، که سراسر سلام بود.
سلام بر رمضان، که با برکت بر ما وارد شدى، و آلودگى گناهان را زدودى.
سلام بر رمضان، اى موهبت خدا…اى ماه اشتیاق!
سلام بر رمضان…
خدایا…بر محمد و آلش درود فرست و آنچنان کن که وقتى رمضان از ما رخت بربست، ما را از خطاها برهانى و با خروج این ماه، ما را از گناهان خارج سازى…
خدایا، عید فطر را براى ما شادى آفرین قرار بده و آن را بهترین روزى قرار بده که عفو تو را طلب کرده و گناه خویش را پاک کرده باشیم…
پی نوشت:
[۱] ـ ابراهیم، آیه ۲۴٫
[۲] ـ نهج البلاغه، خطبه ۲٫
[۳] ـ صحیفه سجادیه، دعاى ۲۰ بلّغ بِایمانى اَکملَ الإیمان….
[۴] ـ صحیفه سجادیه، دعاى ۴۵٫
منبع: سینای نیاز؛ جواد محدثی
دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان
بازدیدها: 734