این کتاب شامل مجموعهاى از درسهاى کلامىحضرت آیت الله محمد تقی مصباح یزدی است که در تابستان ۱۳۶۵ به قلم ایشان نگاشته شده و مرکز چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامى آن را در تابستان ۱۳۷۷ با شمارگان ۶۵۰۰ نسخه به چاپ رسانده است. گفتنی است قبل از آن نیز این کتاب بیش از دهبار در شمارگان گسترده چاپ شده است.
بخشهای مختلف کتاب حاضر با ترتیبی منطقى تنظیم شده و علاوه بر این هر بحث تقریباً به طور مستقل و بینیاز از ارجاع به مباحث بعدى مطرح گردیده است. همچنین عبارات این کتاب، ساده و روشناند و در متن از کاربرد اصطلاحات پیچیده و تعابیر دشوار پرهیز شده است و اثبات مطالب با استفاده از دلیلهاى متقن، به دور ازتوضیحات زاید و ملالآور صورت گرفته است. این ویژگىها موجب شده که این اثر، کتابی شایسته و مناسب تدریس گردد.
از دیگر ویژگىهاى این کتاب ارزنده آن است که: نکات مهم بعضى دروس، در درسهاى بعدى تکرار شده و مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین حضرت استاد در هر بحث شبهات مطرح شده درباره آن را بررسى و نقد کردهاند. در پایان هر درس نیز پرسشهایى درباره مطالب مهم آن ارائه گردیده است.
این کتاب سه جلدى، در سه بخشِ خداشناسى، راهنماشناسى و فرجامشناسى تنظیم شده است.
نگارنده در مقدمه بخش خداشناسى، به تعریف دین، تفکیک اصول دین از فروع آن، لزوم تحقیق درباره اصول دین، جهانبینى به مثابه مقدمهاى براى ایدئولوژى، و راه حل مسائل بنیادین جهانبینى مىپردازد. آنگاه بحث اصلى آغاز مىشود و موضوعات خداشناسى، راه ساده شناخت خدا، اثبات وجود خدا، صفات ذاتیه و فعلیه خداوند، و سپس علل انحراف شبهات ناظر به آن بررسى مىشود. حضرت استاد در ادامه به نقد جهانبینى مادى و اثبات توحید و یگانگى خداوند، بحث جبر و اختیار، قضا و قدر و عدل الهى مىپردازند.
در بخش راهنماشناسى، مباحثى چون: نیاز بشر به وحى و نبوت، حل چند شبهه در اینباره، عصمتِ انبیا، دلایل عصمت انبیا، شبهات عصمت، بحث معجزه و حل شبهات ناظر به آن، ویژگىهاى پیامبران، کثرت و تعداد پیامبران و رابطه مردم با آنان، پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و اثبات رسالت آن حضرت، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، جهانى و جاودانه بودن اسلام، خاتمیت، امامت، نیاز به وجود امام، نصب امام، عصمت و علم امام، و امامت حضرت مهدى(علیه السلام) و حکومت جهانى آن حضرت و راز غیبت مطرح شده است.
در بخش سوم؛ یعنی معادشناسى (فرجامشناسى) مباحث ذیل را بررسی مىکند:
وابستگى مسأله معاد به مسأله روح، تجرد روح، اثبات معاد، معاد در قرآن، پاسخ قرآن به شبهات منکران معاد، وعده الهى درباره قیامت، مشخصات عالم آخرت، از مرگ تا قیامت، تصویر رستاخیز در قرآن، مقایسه دنیا با آخرت، رابطه دنیا با آخرت، قراردادى یا حقیقى بودن رابطه دنیا و آخرت، نقش ایمان و کفر در سعادت و شقاوت، رابطه متقابل ایمان و عمل، حبط و تکفیر اعمال، امتیازات مؤمنان، شفاعت و حل شبهات آن.
معرفی کتاب آموزش عقاید:
نظر به اینکه عقاید بنیادی ، اساس هر نظام ارزشی منسجم را تشکیل می دهد و همین باعث تغییر در رفتار انسان ها می شود لذا باید مبانی نظام رفتاری اسلام در دلها محکم شود از همین رو حکمای اسلامی از ابتدا به بیان عقاید اسلامی پرداخته اند. البته علمای علم کلام با توجه به مسئولیتی که در این زمینه دارند دست به تالیف کتب متفاوتی زده اند که اغلب به دوگونه هستند:
۱-یا برای عموم مردم نوشته شده است که بیان ساده و روانی دارند.
۲-یا برای خصوص اهل علم نوشته شده است که عمدتا بیانی علمی و پیچیده دارند.
باوجود اینکه این نوع کتاب ها لازم و ضروری به نظر می رسند ولی کتبی که در سطح متوسطه نوشته شده باشند لزوم بیشتری دارند که جای خالی آنها به شدت احساس می شود.
علامه مصباح یزدی با توجه به این مطلب ،اقدام به تالیف کتاب آموزشی عقاید نمودند . ایشان روش کار خود را در آن کتاب اینگونه بیان کرده اند:
اول-خوداری کردن از استدلالات عمیق و علمی .
دوم-پرهیز از توضیحات فراوان و زائد.
سوم- بهره مندی ازاستدلالات محکم برای اثبات مدعی.
چهارم- طرح سوال درپایان هردرس.
پنجم- استفاده از دلایل عقلی وبرایین منطقی ودلایل نقلی وایات وروایات.
ویژگی های کتاب آموزش عقاید:
۱-کامل بودن کتاب از جهت فراگیری مباحث کلامی.
۲-ارائه مطالب به نحوی که نویسنده با تسلط علمی که بر مطالب داشته است در هر بحث از روش خاصی بهره گرفته است.
۳-بیان ساده و روان مطالب و در عین حال علمی.
ایده استاد در نگارش کتاب این بوده است که مخاطبان عقاید و اصول دین خود را به طور دقیق ولی راحت بیاموزند ونیز شوق به مطالعه بیشتر در این زمینه در مخاطبان ایجاد شود.
از طرفی هم در مقابل شبهاتی که دشمان وارد می کنند آمادگی مقدماتی داشته باشند تا مبانی و اصول دین و رفتار های آنها زیر سوال نرود.
نویسنده در پردازش مطالب کتاب چندین الگو را با هم در آمیخته است که این کار موجب شده که الگوی ابداعی را ایجاد کند .این الگو ها عبارتند از :
۱-ارائه مطالب به صورت درس درس
۲-طرح سوال در پایان هر درس
۳-طرح سوالات مهم و شبهات و پاسخ به آنها
۴-رجوع توضیح برخی مطالب به دورس بعدی
شاید هر یک از این موارد در کتب دیگر به صورت جداگانه مشاهده شود ولی زمانی که نویسنده همه این الگو ها را با مهارتی خاص کنار هم قرار می دهد گویی انسان الگوی جدیدی را مشاهده می کند که لدت و علاقه بیشتر به مطالعه پیدا می کند.
کتاب آموزش عقاید شامل شش درس می باشد که مجموعا پیرامون اصول مهم دین اسلام بنا بر مذهب تشیع ناب ،یعنی توحید ،عدل ،نوبت،امامت و معاد بحث می کند.در بیان این دروس ۱۹درس به بحث توحید ،درس۱بحث عدل،۱۵درس به بحث نبوت،۵درس به مبحث امامت ،و۲۰درس به بحث معاد پرداخته اند.
این کتاب در ۴۰۰ صفحه توسط انتشارات بین الملل چاپ و روانه بازار گشته است.
برای دانلود این کتاب اینجا کلیک کنید
بازدیدها: 0