فلسفه ی ولایت فقیه

هر جامعه ی انسانی از آن رو که مشتمل بر افراد گوناگون با نیاز ها،منافع،دلبستگی ها و سلیقه های مختلف است به طور ضروری نیاز به حکومت دارد.نیاز به برنامه ریزی کلان برای پیشبرد امور و تنتظیم قواعدی برای رفع مشاجره های ناشی از اصطحکاک منافع و چالش میان افراد و اخلال در نظم و امنیت، مقوله هایی استکه وجود نهادی مقتدر و معتبر را برای رسیدگی به این امور و برقراری نظم و امنیت ایجاب می کند.بنابر این جامعه بدون حکومت یا دولتی که دارای اقتدار سیاسی لازم و قدرت برنامه ریزی،تصمیم گیری،اجرا و امر و نهی است،ناقص خواهد بود و دوام و بقای خویش را از دست خواهد داد.

اما اینکه در اسلام رهبری امت در عصر غیبت به فقیه جامع الشرایط واگذار شده،از آن رو است که رسالت و وظیه ی حکومت،تطبیق امور مسلمانان با تعالیم شریعت است.

امور جامعه و روابط آن باید با احکام و اصول و ارزش های دینی مطابق باشد و این نیازمند آن است که مدیر جامعه ی اسلامی در عین برخورداری از توانایی های لازم در عرصه ی مدیریت،آشنا ترین مردم به حکم خداوند در این مسائل بوده و ازفقاهت لازم در امور اجتماعی و سیاسی برخوردار باشد.از طرف دیگر ،رهبر جامعه ی اسلامی علاوه بر اداره ی اجتماع,رسالت هدایت و تریت دینی جامعه را نیز بر عهده دارد.از این رو باید خود به زیور فضائل و اخلاق عالی انسانی و ادب اسلامی آراسته و از لغزش ها به دور باشد تا بتواند در مواقع مقتضی،دیگران را به راه کمال و رهنمون کند و از آفت ها  و آسیب های اخلاقی باز دارد.زمامداران و چهره های برجسته و شاخص هر جامعه خواه نا خواه نقش الگو برای قشر وسیعی از جامعه پیدا کرده و منش و سیره و رفتارشان تاثیرهای جدی در الگو پذیری توده ها و بهنجار ویا نابهنجار شدن رفتار آنان دارد.امیرمومنان در این باره می فرماید:”من نصب نفسه للناس امامافلیبدا بتعلیم نفسه قبل تعلیم غیره”

آیت الله جوادی آملی در این باره می نویسد”اینکه امام خمینی رحمة الله علیه در سخن مشهور خود فرمودند:پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به این مملکت آسیبی نرسد برای آن است که اگر انسان بخواهد شجره ی طوبی بشود،نیازمند قانون الهی و دین خداست و دین خدا زمانی انسان را رشد می دهد که در جامعه تحقق یابد و برای تحقق آن در عصر غیبت امام معصوم علیهم السلام باید یک فقیه اسلام شناس اسلام باور زمام امور مسلمانان را در دست بگیردتا هر آنچه می گوید و هر حکمی که صادر می کند،نخست خودش به آن عمل کند و سپس دیگران.این معنای ولایت فقیه است و بازگشت آن، چنان مکررا گفته شد به ولایت فقاهت عدالت می باشد و در نهایت به ولایت دین و خدا بر میگردد.

امام خامنه ای نیز بر آن اند که ولایت در اسلام ناشی از ارزش هایی همچون عدالت و تقواست که موجب مصونیت دارنده ی آن سمت می شود.این شرط سبب می شود حاکم کوچکترین ظلمی انجام ندهد و در صورت ارتکاب کمترین ظلم،حاکم عزل شود.این روش که در آن،پارسا ترین انسان ها حکومت می کنند،عاقلانه ترین شیوه ی حکومت است که در صورت تفهیم مناسب،تمام عقلای جهان آن را تصدیق خواهند کرد. در این شیوه حکومتی بیشترین ضمانت برای استیفای حقوق مردم همراه با بهترین شکل نظارت مردمی موجود است.