روز شمار دفاع مقدس ـ 10 مهر ماه

تاریخ شمسی 10 مهر 1366

تاریخ قمری 8 صفر 1408

تاریخ میلادی 2 اکتبر 1987

خلاصه روز: 

• برگزاري دو جلسه در قرارگاه شهيد بروجردي بانه براي بررسي فعاليت‌هاي گروه‌هاي ضدانقلاب و هماهنگي بين قرارگاه‌هاي سپاه مستقر در جبهه شمال‌غرب و مناطق آزاد شده عراق.
• تبادل آتش خمپاره و توپخانه بين نيروهاي ايران و عراق در جبهه‌هاي غرب و جنوب. تقويت نيروهاي عراقي مستقر در منطقه ميمك شمالي و ارتفاعات كهنه‌ريگ. ادعاي نماينده عراق در سازمان ملل درباره گلوله‌باران برخي از نقاط عراق. استفاده هلي‌كوپترهاي عراق از فضاي كويت براي تردد به اسكله‌هاي البكر و العميه.
• عمليات نفوذي عناصر حزب دمكرات در ديواندره. درگيري نيروهاي خودي با افراد ضدانقلاب در غرب سنندج. تحركات اخير گروه كومه‌له در ديواندره و پيامد‌هاي آن.
• حمله هوايي عراق به تأسيسات نفتي كرنج آغاجاري و مارون3 اهواز 16 مجروح و آتش‌سوزي در پي داشت.
• حمله هواپيماي عراقي به يك نفتکش قبرسي آسيب زد و يك كشتي صيادي ايراني را در خليج فارس غرق كرد. حمله قايق‌هاي تندرو يك نفتكش هندي را دچار حريق كرد.
• آمار بيمه لويدز لندن درباره كشتي‌هايي كه در خليج فارس هدف حمله ايران و عراق قرار گرفته‌اند.

• حمايت ضمني امريكا از حملات هوايي عراق عليه كشتي‌هاي تجاري و مناطق مسكوني و صنعتي و اقتصادي ايران. ابراز رضايت سفير عراق در واشنگتن از موضع امريكا.
• دولت ژاپن تردد كشتي‌هاي ژاپني را در خليج فارس منع كرد و به ايران براي حمله به دو نفتكش ژاپني اعتراض كرد تحليل راديو بي.بي.سي از مواضع ژاپن در خليج فارس.
• اعتراض شديد دولت استراليا به حمله عراق به كشتي ماهي‌گيري استراليا در خليج فارس و درخواست عدم تكرار اين گونه حملات.
• سخنان هاشمي‌رفسنجاني در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران درباره مسائل خليج فارس، تلاش‌هاي صلح، عملكرد و اهداف امريكا و اروپا در منطقه و درخواست از جوانان براي حضور در جبهه‌ها و آمادگي براي رويارويي با امريكا.
• بازتاب سخنان هاشمي‌رفسنجاني در رسانه‌هاي دنيا: تلويزيون بي.بي.سي از آن به عنوان سخنراني آتشين ياد كرد. مطبوعات انگلستان خطبه‌هاي نمازجمعه تهران را جنگجويانه‌ترين بيانيه ايران عليه امريكا و نشانه افزايش تشنج در منطقه عنوان كردند. رويتر: سخنان هاشمي قيمت‌ها را بالا برد.
• طرح تشكيل كميسيوني در سازمان ملل براي تعيين علل آغاز جنگ هم‌زمان با برقراري آتش‌بس بنا به پيشنهاد ايران. پيگيري تهيه قطعنامه ديگري در شوراي امنيت كه برخي نكات مورد درخواست ايران در آن گنجانده شود.
• عراق پيشنهاد شوروي درباره برقراري آتش‌بس و تشكيل هم‌زمان كميسيوني براي تعيين آغازگر جنگ را رد كرد.
• سخنان هيگ، اولين وزيرخارجه ريگان، درباره متجاوز بودن عراق، حمايت امريكا از عراق و مخالفت با نصب پرچم امريكا روي كشتي‌هاي كويتي.
• قطع روابط ديپلماتيك ايران و عراق. تركيه مسئوليت حفاظت از منافع دو كشور را پذيرفت.⁽¹⁾

تاریخ شمسی 10 مهر 1365

تاریخ قمری 27 محرم 1407

تاریخ میلادی  2 اکتبر  1986

خلاصه روز: 

• پايان انتقال ادوات، مهمات و اقلام مختلف به داخل خاك عراق به منظور اجراي عمليات بزرگ نفوذي (فتح1). مجله ساوت: جلال طالباني با رهبر اتحاد وطن‌پرستان كردستان جبهه مشترك تشكيل داده و قصد دارند با تهران متحد شوند.

• پرواز هواپيماهاي عراقي بر فراز شهرهاي استان همدان.
• انجمن ناخدايان فرانسه مجدداً از دولت اين كشور خواست تا نفت‌كش‌هاي فرانسوي را در خليج‌فارس به وسيله نيروي دريايي محافظت كند.
• مصاحبه “جان‌پاتيس” مهندس امريكايي ـ‌كه به جرم جاسوسي در ايران دستگير شده‌است‌ـ در خصوص چگونگي همكاري با سازمان سيا، نوع اطلاعات، چگونگي كسب خبر، اطلاعات ارسالي، استفاده سازمان سيا از شركت‌هاي تجاري غربي و كانال‌هاي اطلاعاتي عراق.
• امضاي موافقت‌نامه همكاري يوگسلاوي با عراق در زمينه آموزش، تكنولوژي و مبادله كارشناس.
• مجله ساوت: “مردم عراق، انتظار ديوانه‌كننده‌اي از يك جنگ سخت را تحمل مي‌كنند و سربازان عراقي در طول جبهه‌ها شبح يك ميليون ايراني را مي‌بينند. تاكنون 200هزار نفر از مردم عراق در جنگ كشته شده‌اند و صدام هم نشان داده كه در اين مورد سخت نگران است.” گزارش جانبدارانه نيويورك‌تايمز از اوضاع ارتش عراق.
• راديو اسرائيل: “روزنامه الانبا ايران را متهم به زمينه‌چيني جهت تعرض به خاك كويت كرد.”
• وزيرخارجه ايران: شوراي امنيت سازمان‌ملل مي‌بايد از خنثي كردن فعاليت‌هاي صلح‌جويانه سازمان‌ملل خودداري نمايد.
• سخنگوي نخست‌وزير فرانسه: حل و فصل سريع اختلافات مربوط به بازپرداخت وام‌هاي ايران مي‌تواند به آزادي گروگان‌هاي فرانسوي در لبنان كمك كند.
• نخست‌وزير در ديدار وزير امورخارجه ويتنام: “اميدواريم سفر شما مقدمه‌اي براي گسترش روابط دو كشور ضدامپرياليسم و انقلابي باشد.” وزير خارجه ويتنام: “جنگي كه به شما تحميل شده، مورد تأييد ما نمي‌باشد.”ويتنام بخشي از سلاح‌هايي را كه امريكا در اين كشور به جا گذارده بود، در اختيار ايران خواهد گذاشت.
• رويتر: حمله هواپيماهاي عراقي به جزيره خارك، صادرات نفت را به نصف كاهش داده‌است.
• جيره‌بندي بنزين موجب تشكيل صفوف طولاني در مقابل جايگاه‌هاي فروش بنزين در اغلب شهرها شده‌است. وزير نفت: جيره‌بندي بنزين موقتي است.

• چهار عضو تيم وزنه‌برداري ايران اعزامي به بازي‌هاي آسيايي سئول، به هنگام بازگشت به ايران، ناپديد شدند. راديو امريكا: وزنه‌برداران ايران جهت پيوستن به سازمان مجاهدين، به عراق خواهند رفت.⁽²⁾

تاریخ شمسی 10 مهر 1363

تاریخ قمری 6 محرم 1405

تاریخ میلادی 2 اکتبر 1984

خلاصه روز: 

• تحركات دشمن: انتقال دو گردان توپخانه به بغداد جهت بازسازي؛ تقويت تأسيسات و پدافند هوايي اسكله البكر؛ ادامه فعاليت‌هاي مهندسي دشمن و تقويت پايگاه‌ها
• بازگشت يك تيم شناسايي كه از روز گذشته در هور به مأموريت رفته بود.
• ابلاغ دستورالعمل كارهاي مهندسي از سوي فرماندهي قرارگاه خاتم الانبياء در ارتباط با عمليات بزرگ آتي؛ تداوم فعاليت‌هاي مهندسي در كليه محورهاي جنوب با هدف دوگانه كار درازمدت در جهت تسليح و آمادگي زمين منطقه عمومي جنوب براي انجام هرگونه فعاليت جنگي آفندي و بخصوص براي فريب دشمن و جلب توجه جاسوسان و ديده بانان دشمن به محورهاي غير از منطقه عمليات اصلي
• دستور جزء به جزء تغيير سازمان رزم: متناسب با عمليات آتي در هور با محوريت سپاه از طرف فرمانده لشكر ٢١ حمزه
• ابلاغيه فرمانده عمليات شط العرب به فرماندهي لشكر ٢٦ پياده در خصوص پخش يك تمرين نظامي از تلويزيون ايران كه در آن برخي از وسائل و فعاليت‌هاي عبور از مانع آبي نمايش داده شده بود و نحوه مقابله با اين نوع عمليات.
• حوادث غرب كشور: گزارش فرماندهي منطقه ١١ در خصوص حمله كومه‌له با بكارگيري و شليك نارنجك محتوي گازهاي سمي؛ اخذ پول توسط عناصر دمكرات در مياندوآب بويژه از خانواده‌هايي كه ترتيب ازدواج دختران خود را داده بودند؛ ورود عناصر دمكرات به روستاهاي منطقه و معرفي خود به عنوان سپاهي به قصد شناسايي طرفداران جمهوري اسلامي؛ ورود ضدانقلاب به بوكان به قصد اختلال در مراسم عزاداري تاسوعا و عاشورا.
• گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا از جمع بندي راديو كومه‌له در خصوص عمليات‌هاي اين گروه در تابستان ٦٣
• اعلام كمبود نيروي شديد از اكثر پايگاه‌هاي تحت امر قرارگاه حمزه به ستاد مركزي و پيگيري اين ستاد از طريق مناطق ٣ و ٤ سپاه و پاسخ اين مناطق به اين پيگيري.
• گزارش‌هاي منطقه جنوب شرق، گزارش تنوع وظايف مناطق سپاه كه علاوه بر پشتيباني جنگ خواه ناخواه با مسائل مختلفي درگير است از جمله: دستگيري اشرار در نيك شهر، برخورد با مسائل موسوم به منكراتي در جيرفت و حل و فصل درگيريهاي ناشي از فعاليت هواداران “آرمان مستضعفين” در سروستان كه خود را پويندگان شريعتي مي خوانند.
• گزارش بسيج مستضعفين انقلاب اسلامي عراق در خصوص انتقال سلاح شيميايي به چناره در ملاقات سران اكراد عراقي با عوامل حزب بعث عراق.
• سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني در پايان جلسه امروز شوراي عالي دفاع در خصوص مندرجات برخي مطبوعات منطقه مبني‌بر وجود طرحي براي بركناري شخص صدام و پايان جنگ: حاميان رژيم بعث عراق با اين القائات فكر مي كنند كه جمهوري اسلامي ايران قدرت سرنگوني حزب بعث را ندارد و اصرار دارند كه صدام باقي بماند. ما هيچ طرحي كه متضمن سقوط صدام و حذف حزب بعث نباشد را نمي پذيريم. آقاي هاشمي رفسنجاني در ديدار با اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق: ما با صراحت با هدف شما و هدف مردم عراق كه سقوط صدام و حزب بعث است، موافقيم. شما عراقي‌ها نبايد تصور كنيد كه تنها جمهوري اسلامي بايد كار جنگ را يكسره كند.
• اظهارات، موضعگيري‌ها و تحليل‌هاي فرمانده سپاه چهارم عراق، راديو اسرائيل، روزنامه كويتي الانباء، راديو امريكا و راديو امان در خصوص عمليات آينده ايران.
• ورود دو تن از مقامات بلندپايه يوگسلاوي و شوروي به بغداد.
• گزارش خبرگزاري فرانسه از اقدامات اخير شش كشور عرب حوزه خليج‌فارس در جهت مقابله با حملات احتمالي ايران.
• تسليم يادداشت اعتراض وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي به رژيم افغانستان و درخواست از اين رژيم مبني‌بر توقف فعاليت سركنسولگري آن كشور در مشهد حداكثر ظرف يك هفته؛ توقف فعاليت‌هاي سركنسولگري ايران در شهر هرات؛ گزارش راديو بي. بي. سي. در خصوص تعطيلي كنسولگري‌ها و ارتباط آن با افزايش دامنه جنگ در افغانستان؛ گزارش قرارگاه انصار سپاه از درگيري‌هاي داخلي افغانستان.
• ديدار سفراي ايران در برزيل و گابن با رئيس جمهور برزيل و وزيرخارجه گابن در خصوص طرح اخراج اسرائيل از سازمان ملل؛ بازتاب اقدامات ايران در اين خصوص طرح مزبور در راديو امريكا و نيويورك تايمز
• خبرگزاري فرانسه از بيروت: كاردار ايران در بيروت تاكيد كرد كه ايران از برگزاري اجلاس آتي شوراي ملي فلسطين (پارلمان در تبعيد) در كشورش امتناع نخواهد كرد.
• تصويب موافقتنامه فرهنگي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و جمهوري عربي سوريه در جلسه علني امروز مجلس شوراي اسلامي
• انتقاد دو تن از نمايندگان حزب سبزها در مجلس آلمان غربي [مرتبط با منافقين] به دولت بن در خصوص موضع موافق اين دولت نسبت به ايران
• متن گفت وگوي دكتر ابراهيم يزدي با نشريه عربي “المجله” چاپ لندن و وابسته به عربستان سعودي توسط نهضت آزادي؛ اين مصاحبه عملاً نوعي اعلام موضع نهضت آزادي در قبال جمهوري اسلامي، جنگ و برخي مسائل ديگر است.⁽³⁾

تاریخ شمسی 10 مهر 1361

تاریخ قمری 14 ذی‌الحجه 1402

تاریخ میلادی 2 اکتبر 1982

خلاصه روز: 

• اجرای عملیات تکمیلی مسلم‌ بن عقیل، تصرف ارتفاع کرم‌ژیله، بخشی از ارتفاع سلمان‌کشته و تصرف پاسگاه دوله‌شریف به‌دست نیروهای خودی.

• خبرگزاری عراق پس از دو روز تأخیر خبر پیشروی نیروهای ایران را اعلام کرد؛ خبر خبرگزاری فرانسه درباره حضور صدام حسین در شهر مندلی عراق و بازدید از مواضع نظامی.
• دومین اطلاعیه‌ی مشترک ارتش و سپاه درباره‌ی نتایج عملیات مسلم‌ بن عقیل.
• جلسه‌ی سه نفره رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و سیداحمد خمینی در منزل امام و گفت‌‌وگو درباره‌ی مسائل مختلف کشور.
• گفت‌وگوی اختصاصی فرمانده نیروی زمینی ارتش با خبرنگار روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در منطقه‌ی عملیاتی و تشریح چگونگی اجرای عملیات مسلم‌ بن عقیل و اهمیت آن.
• به دنبال پیروزی‌های به‌دست آمده نیروهای خودی، رادیو‌های بی.بی.سی، قاهره و روزنامه‌های نیویورک تایمز و فیگارو در گزارش‌هایی جداگانه عملیات مسلم‌بن عقیل را ارزیابی کردند.
• سفر وزیر خارجه‌ی عراق به نیویورک برای شرکت در جلسه‌ی اضطراری شورای امنیت؛ فراخوان سفیران کشورهای عربی در بغداد به وزارت خارجه‌ی عراق برای بحث درباره‌ی اجرای مفاد قطعنامه‌ی اجلاس فاس؛ ارسال پیام‌های فوری وزارت خارجه‌ی عراق به اتحادیه‌ی عرب، جنبش غیرمتعهدها، سازمان وحدت افریقا و سازمان کنفرانس اسلامی در پی حمله‌ی جدید ایران.
• تأکید وزیر دفاع کویت و رئیس‌جمهور یمن شمالی بر اجرای تعهدات اعراب در خصوص پیمان فاس درپی درخواست عراق از کشورهای عربی؛ خبر وزیر دفاع کویت مبنی‌بر تشکیل جلسه‌ی وزیران دفاع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در هفته‌های آتی در ریاض.
• اجرای مرحله‌ی چهارم عملیات حسن‌ بن علی(ع) در منطقه‌ی میمک، 150 تن از نیروهای دشمن کشته شدند و مقدار قابل توجهی مهمات و ادوات جنگی منهدم شد.
• حملۀ موشکی یک هلی‌کوپتر عراقی به یک رزم‌ ناو نیروی دریایی ارتش در 24 کیلومتری خارک، 20 نفر شهید یا ناپدید شدند؛ ادعای سخن‌گوی نظامی عراق مبنی‌بر هدف قرار گرفتن دو هدف دریایی ایران در منطقة انتظار مقابل بندر بوشهر.
• ویرانی چند خانه‌ی مسکونی و شهادت یک نفر و مجروحیت 19 نفر در گلوله‌باران شهر آبادان؛ 25 نفر در بمباران مناطق غیرنظامی گیلان‌غرب شهید یا مجروح شدند.
• گزارش واحد بهداری تیپ ثارالله از پخش گازهای سمی شیمیایی از نوع تنفسی در منطقه‌ی پاسگاه زید.
• حمله‌ی پیشمرگان قیاد موقت (بازرانی‌ها) به کارخانه‌ی دخانیات شهر حلبچه.
• برخورد یک مینی‌بوس و یک تراکتور با دو مین در منطقه‌ی سلماس؛ پاک‌سازی 6 روستا در محور صائین‌دژ ـ میاندوآب ـ بوکان؛ درگیری بین نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی در شمال مهاباد؛ ادامه‌ی درگیری نیروهای خودی و حزب دمکرات در محور مهاباد ـ پسوه.
• ادامه‌ی برخورد نیروهای امنیتی ایران با عناصر گروه‌های تروریستی، دستگیری 10 نفر از عناصر سازمان مجاهدین خلق در شهرهای تهران، انزلی، اندیمشک و بابل؛ دستگیری 11 تن از عناصر سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) در تهران در سه روز اخیر؛ دستگیری 6 تن از اعضای اتحادیه‌ی کمونیست‌ها در لنگرود؛ دستگیری 24 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق از 5 مهر تا 10 مهر که در بین آنان تعدادی از مسئولان سازمان نیز دیده می‌شود.
• پیام امام خمینی به مناسبت فاجعه‌ی دلخراش بمب‌گذاری در خیابان ناصر خسرو تهران، در این پیام با اشاره به انگیزه‌ی عاملان این انفجار که انحراف اذهان جهانیان از پیروزی ایران در عملیات‌های اخیر عنوان شده، آمده است که دشمنان ایران اسلامی قدرت اسلام و ایمان را نشناخته و با انگیزه‌های حیوانی و غربی خود ملت اسلام را می‌سنجند.
• دیدار نخست‌وزیر به همراه وزیر بهداری از مجروحان بمب‌گذاری ناصرخسرو در بیمارستان طرفه‌ی تهران، حکم نخست‌وزیر به دکتر شیبانی به عنوان مسئول اجرای فرمان امام مبنی‌بر رسیدگی به خانواده‌ی شهدا و مجروحان انفجار اخیر؛ توضیحات وزیر کشور در مورد انفجار بمب خیابان ناصرخسرو در یک مصاحبه‌ی مطبوعاتی؛ توضیحات رئیس شهربانی جمهوری اسلامی و وزیر پست و تلگراف و تلفن درباره‌ی انفجار خیابان ناصرخسرو؛ اطلاعیه‌ی سپاه در محکومیت انفجار خیابان ناصر خسرو؛ مقاله‌ی روزنامه کیهان در ستون “یادداشت روز” درباره‌ی واکنش مردم به انفجار خیابان ناصرخسرو.
• سازمان مجاهدین خلق در اطلاعیه‌ای انفجار بمب در ناصرخسرو را به مقامات ایرانی نسبت داد.
• حزب کمونیست اسپانیا ضمن محکوم کردن انفجار ناصرخسرو حمایت بی‌قید و شرط خود را از انقلاب ایران اعلام کرد.
• سخنان رئیس‌جمهور در جمع فارغ‌التحصیلان نخستین دوره‌ی دانشکده‌ی فرماندهی و ستاد نیروی هوایی ارتش ایران، اشاره به حوادث منطقه و خلیج‌فارس و ارتباط آن با حضور امریکا در منطقه و جنایات صهیونیست‌ها، بیان خصوصیات و اهداف انقلاب ایران، خودداری از گلوله‌باران شهرها و روستاهای عراق به‌رغم توانایی توپخانه‌های دوربُرد ایران از مهم‌ترین محورهای سخنان رئیس‌جمهور بود.
• دیدار نخست‌وزیر با سرپرست و اعضای واحد بسیج سپاه پاسداران سراسر کشور و اشاره به نقش ارتش بیست میلیونی و بسیج در ادامه‌ی مبارزات ملت ایران علیه قدرت‌های استکباری.
• پیام رئیس‌جمهور به سران کشورهای اسلامی و درخواست تحریم کالاهای امریکایی برای مبارزه‌ای سیاسی ـ اقتصادی علیه امریکا و صهیونیسم در پی کشتار فجیع فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها در بیروت.
• آزادی 6 دانشجوی ایرانی از زندان‌های آلمان در پی مذاکرات نائب رئیس دوم مجلس با مقامات وزارت خارجه‌ی آلمان غربی.
• خبر روزنامه‌ی جمهوری اسلامی از تکمیل ورود نیروهای چند ملیتی (امریکا، فرانسه و ایتالیا) به بیروت و جزئیات قرارداد لبنان و اسرائیل درباره‌ی خروج نیروهای اسرائیلی از فرودگاه بیروت.⁽⁴⁾

تاریخ شمسی 10 مهر 1359

تاریخ قمری 22 ذی‌القعده 1400

تاریخ میلادی 2 اکتبر 1980

خلاصه روز: 

در يازدهمين روز، تلاش عراقي‌ها براي تصرف خرمشهر ادامه يافت و با يك گردان تانك، يك گردان پياده مكانيزه و يك گردان پياده، پيشروي به مركزشهر را آغاز كردند. ما با حماسه عظيمي كه رزمندگان اسلام آفريدند، دشمن را با شكست سختي مواجه ساختند. امروز سوسنگرد و بستان آزاد شدند و تعدادي تانك عراقي به غنيمت نيروهاي خودي درآمد. در منطقه مياني امروز تلاش عراقي‌ها براي تصرف ارتفاعات مهران بي‌نتيجه ماند و درمحور گيلان‌غرب تلفات زيادي به آنها وارد شد. همچنين در سرپل‌ذهاب درگيري ادامه يافت. گزارش‌ها حاكي از تجمع نيروي دشمن در اين منطقه و قصد آنها براي حمله به كرمانشاه است.

در اين روز فعاليت هوايي دشمن كاهش چشمگيري داشت و دو فرزند هواپيماي دشمن در تجاوز به مناطق جنوبي و شمالي نبرد سرنگون شد. نيروي هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي امروز چند پل و پايگاه نظامي دشمن را هدف قرارداد و يك فانتوم خودي پس از انجام عمليات سقوط نمود.

روزشمار سياسي 59/7/10

با گذشت يازده روز از جنگ، تلفات سنگين جاني و خسارات فراوان مالي همراه با ناكامي در رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده، بغداد را به شدت نگران كرده است. رژيم عراق احساس مي‌كند در ورطه‌اي افتاده كه خارج شدن از آن تنها به ميل و اراده تهران بستگي دارد. از طرف ديگر اوضاع در ايران به تدريج در حال بهبودي است و جمهوري‌اسلامي با استفاده از زمين‌گير شدن ارتش عراق در دشت‌هاي خوزستان، امكان و قدرت خود را براي يك جنگ طولاني سازمان مي‌دهد و اعلام مي‌كند كه حاضر به سازش با عراق متجاوز تا قبل از شناسايي مسئول آغاز جنگ نيست. همزمان با تحليل رفتن توان نظامي عراق، تلاش‌هاي صلح شدت يافته، فشار بر ايران افزايش مي‌يابد. از سوي ديگر، كشورهاي منطقه به شدت از شكست عراق به هراس افتاده‌اند و خود را براي مواجهه با خطر احتمالي آماده مي‌كنند. قدرت‌هاي بزرگ نيز به انحاي مختلف خواهان خاتمه جنگ شده، تهديد به دخالت مي‌كنند.

شرح روز: 

حملات و درگيري‌هاي زميني

جبهه جنوبي

گزارش‌ها حاكي از استقرار نيروهاي زرهي و ديگر نيروهاي دشمن در نوار مرزي از فاو تا خرمشهراست و از اين رو شهرباني آبادان نسبت به امكان عبور عراقي‌ها با قايق از عرض اروند‌رود هشدار داده است. دشمن با آن كه در روز گذشته براي تصرف خرمشهر موفقيتي به دست نياورد و دچار خساراتي شد، از صبح امروز با تجهيزات بيشتري حمله كرده است. به گزارش سپاه خوزستان: « صبح مجدداً نيروهاي نظامي (عراق) وارد خرمشهر شده، گمرك و راه‌آهن را تصرف كردند. جنگ و گريز در طول روز ادامه داشته است. 20 تانك وارد خرمشهر شده كه 10 دستگاه آن را مردم منهدم كرده‌اند. يكي از فرماندهان گردان كماندويي دشمن مي‌گويد: « طرح حمله به داخل شهر با نيروهايي متشكل از گردان تانك الحسن، گردان 3 پياده مكانيزه، گردان 1 پياده با پشتيباني گردان تانك بر موك مقارن ساعت 13 به اجرا درآمد و پيشروي به مركز شهر آغاز شد. ما تصور مي‌كرديم به زودي شهر سقوط خواهد كرد، امّا قضيه عكس بود… در ساعت 16/15 همان روز من با چشمان خود شاهد از هم پاشيدگي نيروهای عراقي بودم. وضعيت فوق‌العاده ناخوشايند بود، روحيه‌ها متزلزل شده بود، تسلط بر نيروها ممكن نبود. بعضي فراري‌ها تا پل‌نو به عقب برگشته، بخشي حتي به طرف شلمچه در حال حركت بودند. خسارت‌ها فراوان بود، طوري كه بيش از 23 تانك و 17 نفربر از دست داديم. ده‌ها نفركشته و اسير شدند و بقيه شكست سختي را متحمل گرديدند.” اداره مركزي اطلاعات سپاه ضمن گزارشي از وضعيت امروز خرمشهر اعلام كرد: “مهاجمين عراقي حدود 1000 نفر بودند. زد و خورد در شهر بسيار شديد بود. مردم را 20 نفر، 20 نفر به خط كرده، كوچك و بزرگ را اعدام مي‌كردند و در همان حال مشروب مي‌خوردند. حدود 200 غيرنظامي شهيد شدند و حدود 1500 نفر را اسير كرده، بردند. هم‌اكنون (ساعت 22)، مهاجمين اطراف راه‌آهن هستند، به پل نرسيده‌اند و مشغول جمع‌كردن كشته‌هاي خود هستند.»

در محور آبادان، به گزارش ستاد مشترك ارتش: « از اوايل بامداد امروز نيروهاي مهاجم عراقي از دو سمت جاده اهواز و دارخوين مشغول پيشروي هستند و پل مي‌سازند و نيرو پياده مي‌كنند.»

در محور شمال غربي اهواز، در پي حملات موفقيت‌‌آميز روز گذشته‌ی نيروهاي خودي و عقب زدن دشمن، رزمندگان اسلام شب گذشته نيز در اين محور (در حدود كوت سيد‌نعيم) به عراقي‌ها حمله كردند كه دشمن با دادن تلفاتي مجبور به عقب‌نشيني شد.

به گزارش سپاه خوزستان: « از كوت تا سوسنگرد به فاصله تقريباً 500 متر به 500 متر تانك و خودروي عراقي منهدم يا سالم متوقف شده و نفراتش فرار كرده‌اند. تعداد اسراي سوسنگرد و بستان معتنابه است. تلفات تانك و خودروي دشمن زياد است، ولي آمار تلفات 150 تانك دشمن كه توسط رئيس‌جمهور اظهار شده بيش از واقع است.» به اين ترتيب سوسنگرد مقارن ظهر امروز آزاد شد و با تعقيب نيروهاي عراقي تابستان، بستان نيز آزاد شد.

به گزارش سپاه: « روحيه اهالي روستاهاي بين حميديه و سوسنگرد بسيار خوب بوده، اكثراً از رفتن عراقي‌ها خوشحالند و تعدادي از خوانين كه با دشمن همكاري كرده‌اند، شناسايي و دستگيرشده‌اند. نيروهاي پياده دشمن بيشتر به طرف بستان گريخته‌اند و بقيه تانك‌هاي عراقي از طريق كرخه‌كور به سمت هويزه رفته‌اند.” به گزارش ژاندارمري سوسنگرد: « با فعاليت پرسنل هوانيروز، لشكر 92 زرهي، سپاه پاسداران و ژاندارمري سوسنگرد، شب قبل و روز جاري به تيپ زرهي عراق مستقر در محور سوسنگرد حميديه ضربات سنگيني وارد شد و يگان‌هاي زرهي دشمن معدوم و تعدادي افسر و درجه‌دار و سرباز عراقي دستگير شدند و از ساعت 11 روز جاري شهر كاملاً در اختيار نيروهاي خودي درآمد كه مشغول پاكسازي آن هستند. ضمناً مامورين ژاندارمري با كمك پرسنل ساير نهادهاي انقلابي به شهرهاي بستان و هوزگان عزيمت كرده‌اند و مشغول پاكسازي اين دو شهر هستند.» جبهه مياني در پي آزادي شهر مهران در روز گذشته، تلاش دشمن براي تسلط مجدد بر اين شهر ادامه دارد.

معاون استانداري ايلام در مورد وضع جبهه مهران گفت: «امروز نيروهاي عراقي هيچ‌گونه پيشروي در مهران نداشتند و تلاش آنها براي گرفتن ارتفاعات بي‌نتيجه ماند و مواضع دشمن با توپخانه و خمپاره درهم كوبيده شد. ارتفاعات استراتژيك منطقه در تصرف نيروهاي انقلاب است و در اين درگيري تعدادي از برادران به شهادت رسيدند.»

در محور گيلان‌غرب درگيري ادامه دارد. توپخانه و هوانيروز خودي روي تانك‌ها و مواضع دشمن اجراي آتش مي‌كنند. گزارش خبرگزاري پارس حاكي است: «در مدخل بخش گيلان‌غرب صدها زن و مرد و كودك همراه با احشامشان ديده مي‌شوند كه بعثي‌ها آنها را از روستاها بيرون رانده‌اند. نيروهاي عراقي در روستاهاي مسير نفت‌شهر تا 9 كيلومتري گيلان‌غرب مستقر شده‌اند و در اين قسمت 80تانك و تعداد زيادي خودرو و توپخانه دارند كه نيروهاي جمهوري‌اسلامي توانستند با 18 تانك از پيشروي مهاجمان جلوگيري كنند. از جمله عامل بازدارندة حركت دشمن، شركت فعالانه مردم است. » در جبهه سرپل‌ذهاب دشمن از ديشب دست به نقل و انتقالات جديد زده و تعداد بيشتري تانك وارد صحنه نبرد كرده است.

به گزارش خبرگزاري پارس: «امروز در اين جبهه نيروهاي خودي در دو محور با نيروهاي دشمن در ستيز بودند، يكي در مسير دشت از گله و ارتفاعات باويسي و اطراف آن، و محور ديگر تنگه‌اي كه در پشت كوه‌هاي گچ و مسير قصرشیرین قرار دارد.» بنا به گزارش قرارگاه مقدم نيروي زميني ارتش: دشمن در معبر مهران دهلران پس از عبور ازرودخانه چنگوله به حوالي نصريان رسيده و در معبر گيلان‌غرب قصرشيرين به حوالي چم امام حسن (ع) عقب‌نشيني كرده است. همچنين دشمن در محور سرپل‌قصرشيرين به اطراف باباهادي عقب‌نشيني نموده است.» از سوي ديگر، طبق اعلام سپاه غرب: «حمله عراق به گيلان‌غرب، در ساعت 30 /13 امروز در سه راهي تنگ حاجيان دفع شد و نيروهاي عراقي تا كوه كرينا عقب نشستند.»

جبهه شمالي مركز اطلاعات سپاه غرب كشور اعلام كرد: «حدود يك لشكر با تجهيزات كامل ارتش عراق كه از جمله تعداد زيادي تانك و حدود 20 فروند هلي‌كوپتر و ميگ‌ در اختيار دارند، از راه سيروان به ميدان( يكي از مناطق دشمن، شمال ازگله ) وارد شده‌اند و سلاح‌هاي سنگيني به مناطق دالاهو وارد كرده‌اند و با همكاري مهاجمين قصد حمله به كرمانشاه را دارند.» يكي از مسئولين لشكر 28 سنندج اعلام كرد: «عراقي‌ها نيروهاي خود را در پنجوين و بايوي و باشماق تقويت كرده‌اند، امّا هنوز درگيري نداشته‌ايم.»

خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي

اطلاعيه 112… ارتش جمهوري‌اسلامي ايران… در نبرد امروز (59/7/10)، توانست طي يك نبرد هماهنگ، مزدوران عراقي را در منطقه سوسنگرد به عقب‌نشيني وادارد، تعداد قابل توجهي از تانك‌هاي آنها را منهدم سازد و تعداد زيادي از نيروهاي عراقي را اسير نمايد.

اطلاعيه 114 برابر گزارش رسيده در ساعت 17 امروز يك ميگ عراقي در منطقه دزفول توسط رزمندگان ژاندارمري سرنگون شد. همچنين در ساعت 17/45 نيز يك سوخوي عراقي در آسمان قروه (كردستان) توسط هواپيماي شكاري نيروي هوايي ارتش، ساقط شد.

اطلاعيه 116… رزمندگان دلير ارتش جمهوري‌اسلامي با توكل به عنايت خداوند و برخورداري از پشتيباني‌هاي همه جانبه سپاه پاسداران و مردم مسلمان ايران، روز گذشته در منطقه عملياتي جنوب، حداقل 170تانك دشمن را منهدم ساخته يا به غنيمت گرفتند.

اطلاعيه 119… در روز 59/7/10، يك ستون بزرگ دشمن مركب از تانك، نفربر و ديگر خودروهاي نظامي در غرب كشور توسط هواپيماهاي جنگنده نيروي هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران منهدم شد.

اطلاعيه 121… در پي نبردهاي سنگين روز دهم مهر، نيروهاي مسلح جمهوري‌اسلامي و سپاه پاسداران با يك عمليات چريكي موفق شدند چندين تانك دشمن را در مناطق اهواز سوسنگرد منهدم ساخته، و اين مناطق را از وجود دشمن پاك سازند. گروه ديگري از تكاوران نيز با پشتيباني نيروهاي مسلح و پاسداري در يك عمليات پارتيزاني موفق شدند تعداد زيادي تانك و نفربر و مقادير قابل توجهي اسلحه و مهمات دشمن را به غنيمت بگيرند.

اطلاعيه 123…. روز دهم مهر در محور اهواز سوسنگرد با تلاش شبانه‌روزي و زدن ضربات سنگيني جنگ‌آوران نيروي زميني، هوايي، هوانيروز، ژاندارمري، برادران پاسدار و مردم غيور خوزستان به مزدوران عراقي، دشمن مجبور به عقب‌نشيني و با به جاگذاردن تعدادي تانك و وسايل جنگي فراركرد. دو خلبان و كمك خلبان شجاع (هوانيروز)، دشمن فراري را تعقيب كردند و سرانجام شانزده عراقي را به اسارت گرفتند.

قسمتي از اطلاعيه 163…. فعاليت‌هاي نيروي هوايي در مورخ 59/7/10: 1 انهدام پل جاده كركوك به بعقوبه، پل حافظ، پل اول دره علي‌بيك و پل دوم كوت 2 وارد كردن خساراتي به اردوگاه قوس تپه و حرير و همچنين پادگان زينو و بوكرماس.

خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق بيانيه 57 روز گذشته (59/7/10)، دو هواپيما و يك هليكوپتر ايراني بر اثر شليك آتشبارهاي ضدهوايي عراقي در منطقه موسيان و نزديكي بصره سرنگون شدند. در حملات اين هواپيماها كه هدفشان بمباران مناطق غيرنظامي و تاسيسات اقتصادي عراق بود، چهار غيرنظامي مجروح شدند. هواپيماهاي ايران همچنين منطقه الكوت و دياله را بمباران كردند. خبرگزاري عراق: «هواپيماهاي جنگي اين كشور روز گذشته (59/7/10) در چهار نوبت مناطق نظامي ايران را در نزديكي دزفول بمباران كردند و خسارات سنگيني به تاسيسات نظامي وارد آوردند….نيروهاي مسلح عراق روز گذشته حملات خود را عليه اهداف نظامي ايران را در دزفول از سر گرفتند….هواپيماهاي جنگي اين كشور مراكز تجمع تانك‌هاي ايران را در اين منطقه به شدت بمباران كرده، خسارات سنگيني به نيروهاي ايراني وارد آوردند.» راديو بغداد نيروي هوايي ايران نيمي از هواپيماهاي خود را از دست داده و هواپيماهاي خود را به فرودگاه‌هاي ديگر منتقل ساخته است.

بازتاب حملات و درگيري‌ها

خبرگزاري رويتر: افسران عراقي اعلام كردند كماندوهاي اين كشور امروز دست به يك تهاجم شديد عليه آبادان و اطراف آن زدند… در ضمن نيروهاي عراقي در خط دوم جبهه، با استفاده از موشك‌هاي كوچك با پاسداران انقلاب ايران در خرمشهر، درگير يك جنگ شديد خياباني هستند. به گفته سرگرد عراقي، پاسداران جدا از نيروهاي نظامي هستند و انتظار مي‌رود نيروهاي عراقي اواخر امروز كنترل خرمشهر را به دست گيرند.

راديو لندن بخش عربي: به گزارش خبرنگار بي‌بي‌سي، براي عراق حفظ آنچه تاكنون در جنگ به دست آورده، مشكل است و ايرانيان به مراتب بهتر از گذشته مي‌جنگند. تلفات نيروهاي عراقي بيشتراز آن است كه اظهار شده و ايرانيان تأسيسات نفتي و صنعتي عراق را با مهارت فراواني بمباران مي‌كنند.

راديو صداي امريكا: روزنامه كريستين ساينس مانيتور مي‌نويسد: نيروهاي زرهي و پياده نظام عراق كه 60 كيلومتر در خاك ايران در شمال غربي كشور پيش رفته بودند، اين هفته منتظر ايستاده‌اند و ظاهراً بخشهايي از نيروهاي عراق فراخوانده‌شده‌اند. در جبهه‌هاي جنوبي و اطراف حوزه‌هاي نفتي بزرگ ايران و عراق، هنوز جنگ ادامه دارد، امّا از شدت آن كاسته شده است. استراتژي يا هدف دراز مدت عراقي‌ها ظاهراً اين است كه موضع خود را در اطراف شهرهاي محاصره شده ايران مستحكم كنند.

خبرگزاري فرانسه: تانك‌هاي عراقي در اطراف اهواز كه يك مركز مهم توليد فولاد است، موضع گرفته‌اند.

راديو صداي امريكا: به گفته پرزيدنت بني‌صدر، نيروهاي ايران شهر مهران را آزاد كرده‌اند. اين شهر اوايل هفته پيش به تصرف عراقي‌ها درآمده بود. در صورتي كه ادعاي ايران حقيقت داشته باشد، اين اولين پيروزي عمده نيروي زميني ايران از زمان شروع جنگ بوده است.

خبرگزاري آسوشيتدپرس: جت‌هاي جنگنده ايراني روز 5‌شنبه (59/7/10)، سعي كردند به رآكتور اتمي عراق در حومه بغداد حمله كنند. در جريان اين حمله رآكتور صدمه نديد، ولي به يك مركزتحقيقات اتمي، آسيب‌وارد شد.

راديو كلن: هواپيماهاي ايراني در دو روز گذشته چندين‌بار ستون‌هاي كاميون‌هاي حامل آذوقه و تسليحات ارتش عراق را كه براي سربازان اين كشور در داخل خاك ايران حمل مي‌شد، مورد حمله قرارداده، تعدادي از آنها را نابود كردند. پس از حمله برق‌آساي نيروي هوايي عراق در ده روز قبل به فرودگاه‌هاي ايران، مقامات نظامي اين كشور تصور مي‌كردند با اين ضربه اولاً نيروي هوايي ايران را از عمليات متقابل باز خواهند داشت و در ثاني با از كار انداختن نيروي هوايي ايران قادر خواهند بود ضمن اشغال قسمتي از سرزمين‌هاي ايران خواسته‌ها و ادعاهاي ارضي خود را به رژيم متزلزل خميني بقبولانند. ليكن واكنش برق‌آساي نيروي ايران و حملات مرگبار اين نيرو به مواضع نظامي و اقتصادي عراق، اين كشور را در وضعيتي وخيم قرار داده است.

راديو لندن بخش عربي: خلبانان ايراني با دقت كامل هدف‌هاي مورد‌نظر نظامي، تأسيسات نفتي و هدف‌هاي صنعتي را بمباران مي‌كنند و در حملات دقت‌ قابل ملاحظه‌اي را از خويش نشان داده‌اند و عراقي‌ها را از آنچه مزدوران اول نبرد عليه تاسيسات نفتي و صنعتي ايران انجام داده‌اند، به شدت نگران كرده است.

راديو اسرائيل: رئيس جمهوري ايران طي بيانيه‌اي اعلام داشت: نيروي هوايي ايران امروز عملياتي را براي درهم شكستن مقاومت عراقي‌ها آغاز كرده و هوانيروز ايران نيز به انتقال واحدهايي به خرمشهر پرداخته است.

جمهوري‌اسلامي ايران (اوضاع داخلي، مواضع و…) رئيس ديوانعالي كشور (دكتر بهشتي):…ملاقات دولت بعثي عراق و وزير خارجه امريكا بايد [براي آنها] ثمر‌بخش باشد، براي اين كه اين دولت به صورت نماينده ابرقدرت‌ها در منطقه عمل مي‌كنند…. استراتژي ابرقدرت‌ها در اين‌گونه جنگ‌ها (جنگ ايران و عراق) ايجاد شرايط جديد در كشورهاي طرف منازعه است تا هر دو طرف احساس كنند كه مجبورند وسايل جنگي از اين يا آن بخرند… ما تصميم گرفته‌ايم كه محاسبات خود را براساس امكانات خود انجام دهيم. ما گونه‌اي دفاع از خود و انقلاب كشور را انتخاب كرده‌ايم كه در آن احتياج به اين وسايل، روز به روز كمتر و كمترمي‌شود نه زيادتر. ما به توليدات خود متكي خواهيم بود. ما با شيوه‌اي جديد خواهيم جنگيد…. ما يك جنگ درازمدت با توطئه‌هاي ضداسلام و انقلاب‌اسلامي در پيش داريم. شكل اين جنگ ممكن است مختلف باشد….ما براي يك برخورد درازمدت با دشمنان اسلام و انقلاب‌اسلامي آماده مي‌شويم.

نخست‌وزير (آقاي رجايي) با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد: نظريه اين كه در چند روز اخير بعضي كشورها براي دخالت در منطقه خليج‌فارس موضوع بسته شدن تنگه هرمز را مطرح كرده، ابراز نگراني كرده‌اند، لازم مي‌داند اعلام نمايد كه دولت جمهوري‌اسلامي ايران ضمن احترام گذاشتن به تعهدات و وظايفي كه به موجب عرف و حقوق بين‌المللي براي آزادي كشتيراني در تنگه هرمز به عهده دارد، صرفنظر از اعمال حق قانوني ايران در مورد دولت يا دول متخاصم منطقه، تا آنجا كه به ايران مربوط است، باز نگه داشتن اين آبراه دريايي را تضمين مي‌كند.

نخست‌وزير (آقاي رجايي) در ديدار با وزير امور خارجه كوبا:: به نظر ما صدام تجاوزگر است و مانع حركت اصيل انقلابي است. به نظر ما پايان منازعه در ميزان خسارات جاني و مالي نيست، بلكه پايان منازعه وقتي است كه خائن شناخته و به سزاي اعمالش برسد… من از پيام آقاي فيدل كاسترو تعجب مي‌كنم كه به ما توصيه مي‌كند تا زير چرخ‌هاي تانك و توپ دشمن با صدام متجاوز پشت‌ميز مذاكره بنشينيم.

مهدي ميركمالي، كاردار سفارت ايران در بيروت: آمريكا به خوبي مي‌داند كه دخالت در جنگ بدون شك به جنگ جهاني سوم تبديل خواهد شد و اين به معناي قطع تمامي منابع نفتي در منطقه خليج فارس خواهد بود.. ايران داراي قدرت قوي دريايي در خليج‌فارس است و آمريكا اين را مي‌داند….شوروي تظاهر به بي‌طرفي مي‌كند امّا مي‌خواهد موشك‌هاي سنگين به عراق بفروشند.

مواضع و اقدامات ضدانقلاب

حزب توده: در جنگ تحميلي رژيم جنايتكار بعثي عراق عليه ايران، كشورهاي عضو جبهه پايداري، متفق و پشتيبان جمهوري‌اسلامي ايران‌اند.

حزب رنجبران:… قطعنامه صادر شده توسط شوراي امنيت به اساسي‌ترين و حياتي‌ترين مسأله براي كشور ما يعني استقلال، تماميت ارضي و حق حاكميت ملي، به بديهي‌ترين حق ملت و دولت ايران، يعني حق دفاع مسلحانه از خاك ميهن خويش توجهي نكرده و عليه تجاوز آشكار رژيم جنايتكار عراق موضعي اتخاذ ننموده و در نتيجه خصلت و ماهيت جنگ كنوني را تعيين نكرده است…. رژيم بعثي عراق با تجاوز آشكار به خاك ايران، اساسي‌ترين حقوق بين‌المللي را نقض نموده است. رژيم صدام به صراحت قصد اشغال دائمي بخشي از خاك كشور ما را دارد و با اسلحه‌هاي روسي و پشتيباني آمريكا كمر به نابودي انقلاب ما بسته است.

خلق عرب: تجار اهواز گفتند كه افراد خلق‌عرب مواد غذايي و حبوبات آنها را خريداري كرده، در دسترس ارتش عراق قرار داده‌اند.

عراق (اوضاع داخلي، مواضع و…)

وزير خارجه عراق: ايران مجبور خواهد شد كه آتش‌بس را قبول كند. لكن اگر ناسازگاري تهران ادامه يابد، ما از قدرت كافي براي ادامه جنگ برخورداريم. البته فكر نمي‌كنم ايران از چنين توانايي برخوردار باشد… عراق هيچگونه جاه‌طلبي ارضي ندارد و تنها بر حاكميت بر شط‌العرب و اراضي اشغال شده توسط ايران تاكيد دارد. عراق هيچ‌گونه چشم داشتي به اراضي ايران ندارد و اين اراضي را تخليه خواهد كرد.. مسائل بستگي به موضعي دارد كه ايران اتخاذ مي‌كند…. در حال حاضر برقراري تفاهم با رژيم كنوني ايران مشكل است، امّا اين موضوع به ايرانيان بستگي دارد كه آيا خواهان صلح هستند يا نه؟

يك سخنگوي حزب دمكرات كردستان عراق در لندن: چريك‌هاي كرد مخالف با دولت به حمله عليه مواضع ارتش در شمال عراق و در شهرهاي كركوك اربيل دست‌زده‌اند.

شبكه تلويزيون آمريكا: عراق قسمتي از هواپيماهاي خود را به كشورهاي عربي اردن، عمان،كويت، يمن‌شمالي و امارت عربي متحده فرستاده تا از حملات هوايي ايران در امان باشند. عربستان سعودي به درخواست آمريكا حاضر به پناه‌دادن هواپيماهاي عراقي نشد. تلاش‌هاي صلح به دنبال جلسه اعضاي 40 كشور سازمان كنفرانس اسلامي، يك سخنگوي اين سازمان گفت: آنهابه اتفاق آراء تصميم گرفتند پيشنهاد كنند تا ژنرال ضياءالحق ماموريت صلح خود را براي حراست از همبستگي اسلامي و توقف خون‌ريزي ميان برادران ادامه دهد. ياسر عرفات به دنبال شكست در ميانجيگري ميان ايران و عراق، از سران كشورهاي عرب خواست براي پايان دادن به جنگ در يك كنفرانس اضطراري شركت كنند. وي قوياً خواستار برپايي كنفرانس سران براي پايان دادن به جنگي شده است كه تنها در خدمت امپرياليسم آمريكا و صهيونيسم است.

جمال شميراني، كاردار ايران در گردهمايي وزراي خارجه كشورهاي اسلامي: شرايط عراق براي ايران كاملاً غيرقابل قبول است… ما هيچ پيشنهاد مشروط را نخواهيم پذيرفت.

عراق بايد از خصومت دست برداشته، به مرزهاي خود باز گردد. پرزيدنت بني‌صدر نيز قعطنامه شوراي امنيت را كه در آن از طرفين درخواست آتش‌بس شده، رد كرد و گفت مادام كه عراق حاكميت ارضي ما را به مخاطره اندازد، هيچ دليلي براي مذاكره مستقيم و غيرمستقيم وجود ندارد.

مواضع و اقدامات كشورها كارتر: ايالات متحده خواهان برقرار كردن روابط عادي خود با ايران است، زيرا در اين برهه زمانياين اقدام به نفع طرفين است… ما بسيار محتاط بوده‌ايم و سعي كرده‌ايم به ايرانيان بفهمانيم كه ما بي‌طرف مي‌مانيم و هيچ اقدامي جهت تنبيه ايران انجام نمي‌دهيم و فقط مي‌خواهيم گروگان‌ها را آزاد كنيم. وزير خارجه آمريكا: امريكا هرگز كوچك‌ترين قصدي براي اشغال ايران نداشته و ندارد. ما به حقانيت انقلاب اسلامي معتقديم و آماده‌ايم با ايران پيرامون مناسبات دو كشور بر هر پايه و اساسي كه باشد، گفتگو كنيم.

كارتر در مجمع سالانه صندوق بين‌المللي پول و بانك جهاني: ايالات متحده براي هرچه زودتر جنگ عراق و ايران وارد عمل خواهد شد.. تا به حال بسياري از كشورها به خاطر قطع كوتاه مدت جريان نفت‌ آسيب‌هاي اقتصادي زيادي ديده‌اند.

منابع دولت امريكا: كشتي‌هاي جنگي امريكا، انگليس، استراليا و فرانسه مواضع خود را در اقيانوس هند مستحكم كرده‌اند.

برژينسكي مشاور امنيتي كارتر: امنيتي مقادير زيادي تجهيزات براي دخالت نيروهاي امريكا درخاورميانه تدارك ديده است. آمريكا آماده است تا همان‌گونه كه در برلين و كره جنوبي از مافع حياتي خود دفاع كرد، در خاورميانه نيز از هيچ اقدامي فرو‌گذار نكند. امريكا از اقدام عراق در اعلام آتش‌بس يك‌جانبه ابراز خرسندي مي‌كرد. سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفت كه متوقف شدن موقت جنگ چيز خوبي است، ولي مهم اين است كه يك آتش‌بس پايدار و بدون مقدمه بين دو طرف برقرار شود.

پنتاگون اعلام كرد: ايالات متحده امريكا چهار هواپيماي آواكس به خاطر حفاظت از چاه‌هاي نفت منطقه در مقابله با حمله هوايي احتمالي ايران به عربستان‌سعودي ارسال خواهد كرد.

يك منبع آگاه در واشنگتن: دو هواپيماي حمل و نقل شوروي حامل مقادير زيادي اسلحه و مهمات جنگي كه به عراق پرواز كرده بودند، به علت شدت نبرد در شمال خليج‌فارس و منهدم شدن پايگاه‌هاي نظامي عراق مجبور به بازگشت شده‌اند.

سخنگوي رسمي دولت آلمان غربي: آلمان‌غربي از درخواست شوروي امنيت در مورد آتش‌بس فوري و يافتن راه حل صلح‌آميز براي جنگ با ايران حمايت مي‌كند…. آلمان‌غربي از امكانات ديپلماتيك خود براي تحقق اين مساله استفاده خواهد كرد. در بيانيه‌ی شوراي وزيران فرانسه، از ايران و عراق خواسته شده كه به جنگ ميان خود پايان دهند….فرانسه از گسترش جنگ و ادامه‌ی آن كه توازن منطقه را به لرزه درآورده، به شدت نگران است. لرد كارينگتون، وزير خارجه انگليس از فكر ميانجي‌گري كشورهاي اسلامي براي پايان دادن به جنگ عراق و ايران حمايت كرد و گفت: ضياءالحق مي‌تواند در اين زمينه ماموريت خود را انجام دهد…. به نظر مي‌رسد كشورهاي اسلامي نفوذ بيشتري روي ايران و عراق دارند تا ساير ارگان‌هاي نظيرسازمان‌ملل‌ متحد.

دولت ژاپن اعلام كرد كه تصور نمي‌رود كشورهاي بي‌طرف بتوانند به جنگ ايران و عراق پايان دهند.

سخنگوي دولت ژاپن گفت: در حال حاضر ژاپن از نظر تامين نفت در مضيقه نيست و ذخيره آن براي چهار ماه آينده كافي است. درصد نفت مورد نياز ژاپن از كشورهاي حوزه خليج‌فارس تأمين مي‌شود. دولت تركيه با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد كه بي‌طرفي خود را در جنگ ايران و عراق حفظ خواهدكرد… حريم هوايي تركيه به روي تمامي هواپيماهايي كه كارشناسان نظامي با تجهيزات نظامي براي كشورهاي درگير جنگ حمل مي‌كنند، بسته خواهد ماند. تركيه تا زماني كه جنگ ادامه دارد، از ارسال تجهيزات نظامي به دو كشور خودداري خواهد كرد. در پيامي كه از سوي خالد شاه عربستان تسليم شاه‌ حسين شد، آمده است: اعراب بايد از عراق كه براي حفظ تماميت ارضي و حاكميت ملي خود مبارزه مي‌كند، حمايت كنند. در هشت روز گذشته، وزير خارجه عربستان سعودي دوبار با وزير خارجه امريكا پيرامون جنگ ايران و عراق بحث و تبادل‌نظر به عمل آورده است.

انور سادات اعلام كرد: جنگ ايران و عراق خطر بزرگي براي منطقه خليج‌ (فارس) است و مواضع مصر روشن است. مصر بمباران مردم بي‌گناه را در ايران و عراق محكوم مي‌كند و معتقد است كه عراق و ايران كشورهاي اسلامي هستند و ما طرفدار هيچيك از آنان نمي‌شويم مگر اين كه بر حق باشند…

مصر با وجود قطع رابطه با عربستان سعودي بنا به درخواست فوري اين كشور با عبور چهار هواپيماي امريكائي براي عمليات وسيع بر فراز اين كشور موافقت كرده و به امريكا اطلاع داده كه هرچه عربستان براي دفاع از خود بخواهد، ما حاضريم در اختياريش بگذاريم تا بتواند امنيتش را تامين كند. ما نه تنها به عربستان سعودي كمك خواهيم كرد بلكه به هر كشور عربي و اسلامي و حتي اندونزي كمك خواهيم كرد و اين از مسئوليت اسلامي و عربي مصر سرچشمه مي‌گيرد. انور سادات، رئيس جمهوري مصر به ايران هشدار داد از تحميل رهبري خود بر كشورهاي خليج‌فارس دست بردارد. وي متذكر شد ايران حق دارد هرگونه كه مايل است و درچهارچوب قلمرو خود خواسته‌هاي خويش را اجرا كند، ولي مصر به ايران اجازه نخواهد داد كه از اشتباهات ديگران بهره‌برداري كرده روش خود را بر كشورهاي خليج‌فارس تحميل كند.

از سوي ديگر، ملك حسين شاه اردن گفت: اردن نمي‌تواند در برابر آنچه كه اكنون ميان ايران و عراق مي‌گذرد، بي‌تفاوت يا تماشاچي باشد. عراق براي بازپس‌گرفتن حقوق حقه و آشكار خود پيكار مي‌كند و اين كشور مطامع توسعه جويانه در اراضي ايران ندارد… هرگونه خطري از جانب ايران متوجه يكي از دولت‌ها يا كشورهاي منطقه بشود، تهديدي است عليه تمام كشورهاي عربي.

وال استريت ژورنال: طي چند روز اخير كاروان‌هاي مهمي از ارتش كويت حامل سلاح‌هاي جنگي و مهمات وارد عراق شده است و از چند روز پيش نيروهاي كويتي در يكي از جزاير نزديك شط‌العرب مستقر شده‌اند.

روزنامه السفير چاپ لبنان: به علت ادامه جنگ ايران و عراق، نيروي هوايي كويت و بعضي واحدهاي ارتش كويت به حال آماده‌باش درآمده‌اند. دولت كويت سربازان ذخيره را احضار كرده و وزارت خارجه كويت ورود خارجيان را به كويت ممنوع كرده است.

حاكم راس الخيمه: امارات عربي متحده در جنگ ايران وعراق بي‌طرف است. وي قرار دادن تاسيسات امارات را در اختيار هواپيماها و ناوهاي جنگي تكذيب كرد.

تحليل‌ها و تفسيرها

راديو آمريكا: ايالات متحده آمريكا در قبال جنگ ايران و عراق، بي‌طرفي كامل را حفظ كرده، و اين شايعه كه واشنگتن به اين يا آن سو متمايل است، بي‌اساس است. آمريكا با هر دو كشور در تماس است و خواهان اين است كه جنگ دو كشور هرچه زودتر به صلح بيانجامد و طرفين اختلافات خود را مسالمت‌آميز فيصله دهند. نگراني آمريكا از رنج‌هايي است كه جنگ براي انسان‌ها به ارمغان مي‌آورد و دليل ديگر مصائب اقتصادي است. انهدام تاسيسات، از دست رفتن در آمد نفت، كمبود عرضه نفت در جهان، بسته شدن احتمالي تنگه هرمز و قطع جريان نفت و كالاهاي مورد نياز بسياري از كشورها كه به صورت يك تهديد جدي مطرح است.

روزنامه وال استريت ژورنال چاپ نيويورك: حمله نظامي عراق به رژيم خميني، تازه گام نخست صدام براي سرنگون كردن رژيم خميني است… مرحله دوم دامن زدن به انقلاب در داخل ايران با مسلح كردن گروه‌هاي قومي ايران است… عراقي‌ها انتظار دارند انقلابيون ايران از خراب‌شدن اوضاع ايران در زمستان استفاده كنند و مردم را با خود همراه سازند و رژيم خميني را ساقط و سرنگون كنند… البته بسياري از مقامات غربي فكر مي‌كنند كه عراق جنگ را آغاز كرد و هدفش مسجل كردن رهبري خود بر خاورميانه بوده است. عراق به اين سبب از سرنگون كردن خميني سخن مي‌گويد كه خشن و نيرومند به نظر مي‌رسد تا از پشتيباني ساير كشورهاي خليج‌فارس به ويژه عربستان سعودي و كويت برخوردار شود…. پس از پيروزي عراق، صدام به عنوان يكي از رهبران برجسته جهان و نيز به عنوان نيرومندترين مقام در خاورميانه شناخته خواهد شد. صدام حتي رهبري تمام كشورهاي جهان‌ سوم خواهد شد و نقشي را كه زماني مارشال تيتو داشت، به دست خواهد آورد.

راديو لندن: آشكارا پيداست كه عراق از ادامه جنگ نگران است، زيرا به مشكلاتي كه در ميدان‌هاي نبرد با آنها مواجه شده پي برده است. عراقي‌ها اكنون با مشكلات روز‌افزون، حتي ساعت به ساعت روبرو شده‌اند، چون قادر به تحكيم و حتي نگه‌داري مواضعي كه به دست آورده‌اند، نيستند و ايراني‌ها با كسب پيروزي‌هاي بيشتر جنگ را دنبال مي‌كنند. عراقي‌ها علاوه بر عدم توانايي نسبت به حفظ مواضع خود، تلفات جاني و خسارات مالي فراواني متحمل شده‌اند. خلبانان ايران با دقت كامل اهداف نظامي، تاسيسات نفتي و هدف‌هاي صنعتي را بمباران مي‌كنند. عراقي‌ها نياز مبرم به آتش‌بس دارند تا در خلال آن خود را براي جنگ طولاني و فرسايشي جمع و جور كنند….

راديو مسكو به نقل از روزنامه النهار چاپ بيروت: دعوت تهران و بغداد براي مذاكره از سويبرژنف، دليل خيرخواهي مسكو است، زيرا كساني كه به جنگ ايران و عراق دامن مي‌زنند، برايشان قابل هضم نيست كه نيروهاي ضدامپرياليستي كه در خاور‌ دور و خاور‌نزديك با هم متحد شوند. نبرد ايرانو عراق، براي محافلي كه قصد تسلط بر ثروت‌هاي نفتي منطقه را دارند، مانند عسل است و از شليك گلوله توپ چه از سوي عراق چه از جانب ايران لذت مي‌برند.. اين محافل سعي مي‌كنند جمهوري اسلامي ايران را مانند رژيم شاه، پليس منطقه كنند.

خبرگزاري فرانسه: كارشناسان موسسه بررسي‌هاي استراتژيك در لندن: هرگونه كوشش ايران جهت بستن تنگه هرمز از نظر تكنيكي بسيار مشكل خواهد بود… بهترين راه كارگذاشتن مين است. ليكن اين گذرگاه باريك‌ترين قسمتش چندين كيلومتر وسعت دارد..كارشناسان موسسه مذكور اعلام داشتند كه آمريكا براي خنثي كردن اين مين‌ها از لوازم كافي در اقيانوس‌هند برخوردار است.

راديو اسرائيل: تصميم دولت ايران بر رد پيشنهاد عراق در مورد اعلام آتش‌بس، دولت عراق را ناچار مي‌سازد. تلاش‌هاي خود را براي دست‌يابي بر شهرهاي خوزستان دو برابر سازد تا به اين وسيله بتواند دولت ايران را به تغيير موضع وادار كند…. طراحان جنگي عراق توجه دارند كه نيروي نظامي آنها براي تصرف همه ايران كافي نيست، از اين‌رو هدف‌هاي محدودي را انتخاب كرده‌اند. حاكميت عراق بر تمامي گذرگاه اروند‌رود، اشغال خوزستان و ضميمه ساختن آن به خاك عراق به كمك عمال داخلي و سرانجام تسلط بر سه جزيره تنب بزرگ، كوچك و ابوموسي در دهانه تنگه‌هرمز مورد‌نظر است. امّا اين جنگ در 10 روز نخست نشان داد كه ارتش ايران قدرت رزمي شايسته‌اي دارد و كوشش عراق با توجه به كثرت‌ساز و برگ و نفرات آن چشمگير نيست.⁽⁵⁾

منابع :

1- کتاب:  جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس

2-  کتاب:   ماجرای مک فارلین

3- کتاب:  تجدید رابطه آمریکا و عراق

4- کتاب:  عملیات مسلم بن عقیل

5- کتاب:  هجوم سراسری