احکام نذر و عهد در استفتائات آیت الله بهجت

احکام نذر و عهد در استفتائات سایت آیت الله بهجت؛

حكام نذر و عهد

تعريف نذر

1020. نذر چيست؟

ج. نذر آن است كه انسان ملتزم شود كار خيرى را براى خدا به جا آورد يا كارى را كه نكردن آن بهتر است، براى خدا ترك كند.

 

مطلوبيّت نذر

1021. آيا نذر كردن شرعا مكروه است يا مستحب؟

ج. از آن جهت كه سبب واجب نمودن امور غيرواجب براى انسان مى  گردد، كراهت دارد و منافاتى با رجحان و استحباب آن از جهات ديگر ندارد، به نحوى كه در جاى خود توضيح داده شده است.

 

اذن همسر و پدر

1022. آيا در عهد زن و فرزند، اذن همسر و پدر معتبر است؟

ج. بنابر احتياط واجب بايد اذن بگيرد؛ ولى بدون اذن هم وضعا عهد را بايد منعقد به حساب آورد.

 

تفاوت عهد و نذر

1023. لطفا تفاوت هاى فقهى بين عهد و نذر را بيان فرماييد؟

ج. به مسأله  ى 2146 رساله رجوع شود و در مقدار كفاره هم فرق دارند.

نذر بچه مميّز بالغ يا نابالغ

1024. آيا نذر بچه مميّز بالغ يا نابالغ صحيح است؟ و در صورت صحت، اگر نذر او مالى باشد با فرض عدم استقلال و تمكن مالى او وظيفه چيست؟

ج. نذر غيربالغ صحيح نيست. (و توضيح بيشتر در مسأله  ى 2129 و 2131 رساله ذكر شده است.)

 

زنى كه نذر كرده چهل هفته به جمكران برود

1025. خانم هايى كه نذر كرده  اند چهل هفته  ى متوالى در مسجد مقدس جمكران حضور پيدا كنند و اعمال آن را به  جا آورند، در صورتى كه چند هفته در ايام حيض هستند، چه وظيفه  اى دارند؟ از آن جا كه حياط مسجد و سالن مراسم جزو مسجد نيست، آيا بايد حضور پيدا كنند؟

ج. اگر نيّت نذر، داخل شدن در خصوص مسجد بوده است و پى در پى بودن متناسب با حال خود را قصد نموده، نه پى در پى بودن حتّى با حال حيض را، نذر منعقد است و حضور در ايّام حيض لازم نيست و غير آن حساب مى  شود.

 

نذر زن براى آمدن چهل شب به جمكران

1026. خانمى پيش از ازدواج نذر نموده است كه چهل هفته به مسجد مقدّس جمكران بيايد. حكم سفر وى جهت اداى نذر بدون اجازه همسر چيست؟

ج. تا وقتى كه شروط آن باقى است، واجب است به نذر عمل كند.

 

نذر زن از پول خودش براى مسجد جمكران

1027. خانمى كه بدون اجازه  ى شوهر از پول خودش نذر مسجد مقدّس جمكران مى  نمايد، آيا صحيح مى  باشد؟

ج. بنابر احتياط از حيث حكم وضعى نذر منعقد است، گرچه اجازه گرفتن از همسر احوط تكليفى است.

عهد جهت سيگار نكشيدن

1028. شخصى گفته؛ خدايا من ديگر سيگار نمى  كشم و اگر سيگار كشيدم، فلان مبلغ بايد به فقير بايد بدهم. آيا اين عهد است و عمل به آن واجب است؟

ج. به مسأله  ى 2146 رساله رجوع شود.

 

عهد جهت شركت در جماعت

1029. شخصى با اجراى صيغه  ى عهد، شركت در نماز جماعت را بر خود واجب كرده است؛ لكن در يكى از اوقات به علّت بروز حادثه  اى همراه بيمارى به بيمارستان مراجعه كرده است (و بنا به گفته  ى بيمار مزبور، وى كس ديگرى را براى همراهى نداشته است) در نتيجه از شركت در نماز جماعت محروم شده است. وظيفه  ى او نسبت به نقض عهد شرعى چيست؟

ج. اگر اضطرار داشته، نقض عهد نشده است.

 

نذر نماز در مسجد به جماعت

1030. نذر كننده  اى نذر نموده است كه نمازش را در مسجد و به جماعت بخواند. در مسجد جا نبوده و در حياط مسجد به جماعت خوانده است. آيا همين مقدار كفايت مى  كند؟

ج. از آن جا كه عمل به نذر متعذّر است، همان بيرون بخواند كافى است، البته در فرضى كه به جماعت در مسجد ديگرى هم نمى  رسد.

 

مراد از قيد هر چه زودتر در نذر

1031. شخصى عهد شرعى كرده است كه كار خيرى را هر چه زودتر انجام بدهد، اگر از قيدِ هر چه زودتر انجام دادن تخلّف كند، آيا لازم است پس از زمان تخلّف، آن كار خير را انجام نمايد و آيا اين تخلّف موجب كفّاره مى  شود؟ كفّاره  اش چيست؟ و اگر بخواهد در آينده وفاى به عهد كند، آيا مقيّد است به هر چه سريع تر انجام دادن يا فقط نفس كارِ خير بايد محقّق شود و در صورتى كه قيد هر چه زودتر، همواره با عهد انجام كار خير باشد، به تعداد تأخيرهايى كه مى  اندازد موجب كفّاره است؟

ج. اگر مقصود او فورا ففورا نبوده و يك بار انجام دادن كار خير، مقصود بوده با فرض تخلّف، وفاى بعد از آن لازم نيست؛ ولى بنابر احتياط آن كار را قضا كند و يك عهد ـ كه منحلّ به عهدها به تعداد دفعات نشود ـ بيش از يك تخلّف و بيش از يك كفّاره ندارد و كفّاره  ى عهد در مسأله  ى 2148 رساله ذكر شده است.

 

نذر دادن صدقه و انداختن در صندوق

1032. اگر كسى نذر كند صدقه بدهد، چنان چه آن را در صندوق هاى نصب شده براى صدقه بياندازد، كفايت مى  كند؟

ج. انداختن در صندوق كفايت نمى  كند و بايد صدقه بدهد.

 

تلف شدن گوسفند نذرى قبل از زمان نذر

1033. شخصى نذر كرده گوسفند معيّنى را روز هفتم محرم ذبح كند. اگر روز ششم گوسفند بدون افراط و تفريط تلف شود، آيا نذر كننده بايد چيزى جريمه بدهد؟

ج. جريمه ندارد.

 

زودتر ذبح كردن گوسفند نذرىِ در حال مرگ

1034. فردى گوسفندى را نذر كرده كه روز هفتم محرّم ذبح نمايد، اگر روز پنجم گوسفند مُشرِف به مرگ شود، آيا مى  شود آن را در روز پنجم ذبح نموده و گوشت آن را در روز هفتم به مصرف رسانيد؟

ج. اگر مى  داند كه تا روز هفتم گوسفند تلف مى  شود، مانع ندارد.

نذر غير مقدور

1035. بعضى از افراد از زمان كودكى دچار يك سرى بيمارى  هاى شديد روانى شناخته شده از نظر علم روان شناسى مى  باشند كه ترك آن تنها به مرور زمان و تحت مراقبت هاى پزشك ميسّر است و باز هم شايد موفّق به ترك آن عادات روانى نشوند، حال اگر چنين شخصى در ترك آن عادت نذر كند، آيا چنين نذرى منعقد مى  شود؟

ج. اگر متعلَّق نذر غير مقدور باشد، نذر منعقد نمى  شود.

 

خواندن قرآن نذرى در نماز

1036. شخصى نذر كرده، هر روز يك جزء قرآن را بخواند، آيا مى  تواند اين جزء را ضمن نماز واجب يا مستحبّى انجام دهد؟

ج. مانعى ندارد.

 

نذر روزه براى گناه

1037. چنان چه فردى نذر كند كه اگر فلان گناه را مرتكب شد، روزه بگيرد. آيا پس از ارتكاب، روزه بر او واجب است يا كفّاره ى نذر؟

ج. در فرض مزبور، نذر به روزه تعلّق گرفته است و بايد روزه بگيرد و اگر روزه نگرفت، از نذر تخلّف نموده و كفاره دارد.

 

نذر آية الكرسى و اندازه ى آن

1038. اگر نذر كرده آية الكرسى را بخواند، تا «العلى العظيم» كفايت مى  كند يا تا «هم فيها خالدون» بخواند؟

ج. اگر در نذرش متعيّن بوده است كه آية الكرسى همان آيه  ى اوّل از «اللّه  لا اله الاّ هو الحىّ القيّوم» تا «و هو العلى العظيم» است، تا همين جا كفايت مى  كند و در غير اين صورت، احتياطا تا آخر بخواند.

نذورات ائمّه ـ عليهم  السّلام ـ و حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ

 1039. نذورات ائمّه طاهرين ـ سلام  اللّه  عليهم  اجمعين ـ و نيز حضرت ابوالفضل ـ عليه ا لسّلام ـ كه مؤمنين متوسّل مى  شوند. در صورت احراز رضايت صاحبان پول، آيا مى  شود صرفِ اموراتى مانند بقعه و عزاى حضرت اباعبداللّه  الحسين ـ عليه  السّلام ـ و مثل آن نمود؟

ج. نذورات هر يك از ائمّه  ى طاهرين ـ عليهم  السّلام ـ يا حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ را مى  توانيد، صرف مجالس روضه و اطعام براى خود آن حضرت بنماييد، نه ديگرى.

 

فراموشى نذر زيارت عاشورا

1040. فردى نذر اطعام در روز معيّن يا خواندن زيارت عاشورا در روز معيّن را نموده، ولى فراموش مى  كند آن را به جا آورد. آيا قضاى آن بر وى لازم است؟

ج. احتياطا بايد آن را قضا نمايد.

 

مصرف گوشت زيادى نذرى در جاى ديگر

1041. شخصى نذر كرده پنج گوسفند را در روز هفتم محرم در حسينيه  اى معين ذبح نمايد و در صيغه نذر قيد كرده است كه در روز هفتم بايد مصرف شود، چنان چه بعد از ذبح گوسفند و مصرف آن مقدارى گوشت اضافه بيايد، آيا مى  شود آن را در حسينيّه ديگر و در جاى ديگر مصرف كرد؟ يا مى  شود كنار گذاشت براى روزهاى ديگر يا اين كه گوشت اضافى را در همان روز بين فقرا و مردم تقسيم نماييم؟

ج. اگر همان روز در همان حسينيّه مصرف آن ممكن نيست، مى  تواند در غير آن روز در همان حسينيه يا در غير آن مكان در همان روز صرف كند و فرقى بين انتخاب زمان و مكان نيست.

نذر براى اماكن مذهبى غير معتبر

1042. بعضى از افراد براى اماكن مشكوكى نذر مى  كنند (مانند قدمگاه  هاى منسوب به اميرالمؤمنين ـ عليه  السّلام ـ و حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ )، سپس آن را در خيرات آن محلّ مصرف مى  كنند، آيا اين كار جايز است؟

ج. بايد در محل نذر مصرف شود.

 

فراموشى نوع نذر

1043. نذر كننده  اى نوع نذر را فراموش كرده است. چه وظيفه  اى دارد؟

ج. بايد آن را در امور خير و نيك صرف كند يا اگر مشتبه در چند عمل عبادى باشد، بايد امر عبادى را به جا آورد.

 

فراموشى متعلّق نذر و آن چه براى آن نذر كرده

1044. شخصى نذر كرده و متعلّق نذر و آن چه براى آن نذر كرده و مقدار آن را فراموش نموده است، وظيفه چيست؟

ج. احتياطا مقدار متيقّن را صدقه بدهد.

 

نذر روزه در سفر

1045. آيا مسافر مى  تواند نذر روزه كند و در سفر روزه بگيرد؟

ج. اگر نذرش را معلّق بر سفر كرده يا اعمّ از سفر و حضر نذر كرده است، مى  تواند در سفر روزه بگيرد.

 

عدم انحلال نذر فرزند توسط پدر

1046. آيا نذر پسر مشروط به اذن پدر است و آيا پدر مى  تواند پس از انعقاد نذر آن را منحلّ كند؟

ج. بنابر احتياط واجب مشروط نيست و منحلّ نمى  شود.

نذر زن قبل از ازدواج

1047. آيا نذرى كه زن قبل از ازدواج كرده، مشروط به اذن شوهر است يا شوهر مى  تواند ردّ كند؟

ج. مشروط به اذن شوهر نيست و حقّ ردّ آن را ندارد.

 

نذر بردن هر روزه  ى فرزند به حرم

1048. اگر كسى نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش، فرزند خردسال (دوساله) خود را هر روز به حرم ببرد، آيا اين نذر منعقد است؟ با توجه به زحمت و مشقّتى كه براى فرزند هست آيا ولايت پدر آن قدر توسعه دارد كه چنين نذرى را درباره  ى فرزندش بنمايد؟ اگر اين نذر منعقد شود، حنث آن چگونه است؟ آيا براى هر روز كه تخلف كند، يك حنث مى  آيد يعنى در هفته، هفت حنث و هفت كفاره مى  آيد يا اين كه با يك تخلف، نذر رأسا حنث شده است؟

ج. در اوقاتى كه ضرر دارد يا بچه مريض است، بردن او جايز نيست و در اوقات ديگر بايد او را ببرد و اگر با علم و عمد از نذر تخلّف كند، كفّاره دارد و نذر مذكور منحلّ مى  شود كه در صورت تخلّف، كفّاره متعدّد دارد.

 

نذورات مكان هاى متبركه  ى غير معتبر

1049. بنا به گفته  هاى مردم يك صد سال پيش تاكنون در محلى حوالى يك روستا، در جوار درختى مدفنى مى  باشد و بعدا يكى از اهالى محل فوق خواب ديد و به نام سيّد محمد تغيير يافت. كسى نام والدينش را نمى  داند و هيچ گونه سندى در دسترس نيست. مردم غروب جمعه زير درخت شمع روشن و نذر مى  نمودند. باز بنا به گفته  ها در بعضى مواقع نذرشان اجابت مى شد. زمان تعريض جاده، 25 سال پيش درخت را قطع نمودند. اكنون با درست نمودن سرپناه چوبى و با بستن پارچه سبز به دور آن، مردم جهت اداى احترام به محل فوق مراجعه و فاتحه  خوانى مى  نمايند. در ضمن كنار سرپناه فوق، صندوق نذورات نصب مى  باشد و تاكنون مبالغى جمع  آورى شده است.

1) آيا مى  توانيم در محل فوق با توجه به احتمال مجدّد تعريض جاده، بناى متبركه به نام «سيد محمد» احداث نماييم؟

2) آيا مى  توانيم در محل فوق به نيّت حضرت  ابوالفضل العباس ـ عليه  السّلام ـ ، بناى متبركه احداث نماييم؟

3) آيا مى  توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت بلاعوض جهت ساخت مسجد و حسينيه محلّ استفاده نماييم؟

4) آيا مى  توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت قرض  الحسنه جهت ساخت مسجد و حسينيه محلّ استفاده نماييم؟

5) آيا مى  توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت بلاعوض جهت كارهاى عمرانى و آبادى محلّ استفاده نماييم؟

تكليف شرعى ما نسبت به محلّ فوق و نذورات جمع شده و نذورات آينده را مشخص نماييد.

ج. مانعى ندارد، با عدم معلوم بودن مصرف، نذورات مزبور و هدايا صرف ساخت حسينيه و روضه  خوانى و اطعام دادن بشود، واللّه  العالم.

 

ترديد در مكان نذر

1050. شخصى نذر كرده است و مقدار نذر را مى  داند ولى در مورد محلّ و مكان مصرف نذر بين يكى از سه مكان مردّد است، مثلاً حرم حضرت رضا ـ عليه  السّلام ـ يا حضرت معصومه ـ عليه االسّلام ـ يا حضرت عبدالعظيم ـ عليه  السّلام ـ . تكليف اين شخص چيست؟

ج. احتياطا بين سه محل توزيع كند.

صرف وجوه خير در ساخت مناره و تزيينات مسجد

1051. اگر كسى پولى را به عنوان صرف در امور خيريه و قربةً الى  اللّه  پرداخت نمايد، آيا مى  شود در ساخت مناره و تزيينات مسجد خرج نمود؟

ج. احتياط است كه در ضروريّات مسجد باشد، مگر با اجازه  ى دهنده.

 

صرف وجوه پرداخت شده براى حضرت مهدى ـ عليه  السّلام ـ در مسابقات مهدويّت

1052. آيا پول هايى كه مردم براى امام زمان ـ عجّل  اللّه  تعالى  فرجه  الشّريف ـ و يا به عنوان بيمه  ى امام زمان ـ عليه  السّلام ـ پرداخت مى  نمايند، مى  توان در برگزارى مسابقات فرهنگى اعتقادى، جهت ترويج فرهنگ مهدويت مصرف نمود؟

ج. در موارد اطمينان به رضايت حضرت ـ عجّل  اللّه  تعالى  فرجه  الشّريف ـ مانعى ندارد.

 

كفّاره  ى نذر و كفّاره  ى يمين

1053. آيا كفّاره  ى نذر با كفّاره  ى يمين (قسم) يكى است يا فرق مى  كند؟

ج. به مسأله  ى 2137 و 2121 رساله رجوع شود.

 

نذر اهل كتاب براى حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ

1054. مرسوم است بين بعض اهل كتاب در موارد گرفتارى براى حضرت ابوالفضل العبّاس ـ عليه  السّلام ـ نذر مى  كنند، آيا نذر آن ها منعقد مى  شود؟

ج. نذر كافر منعقد نمى  شود.

 

عدم توانايى انجام نذر به علّت پيرى

1055. شخصى نذر كرده سالى ده بيست روز، روزه بگيرد؛ ولى اكنون به علّت كهولت توان آن را ندارد، وظيفه  اش چيست؟

ج. ظاهرا نذرش ساقط مى  شود.

نذر با كتابت

1056. آيا نذر كردن با كتابت منعقد مى  شود؟

ج. ظاهرا منعقد نمى  شود؛ مگر مثل كفايت اشاره از كسى كه توانايى سخن گفتن ندارد، باشد.

 

صيغه  ى فارسى نذر

1057. صيغه  ى نذر فارسى را مرقوم فرماييد؟

ج. به قصد قربت و نزديك شدن به خداوند متعال بگويد: براى خداوند، به عهده  ى من باشد كه فلان كار را انجام دهم.

 

صرف صندوق به نام حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ در خيرات

1058. صندوقى به نام حضرت ابوالفضل ـ عليه  السّلام ـ در مغازه  ى شخصى است و مردم به نام حضرت پول مى  ريزند و اسمى هم از نذر نمى  برند، آيا جايز است در امور خيريّه مصرف شود؟

ج. احتياط در اين است كه به مصارفى كه نسبت به حضرت ابوالفضل العبّاس ـ عليه  السّلام ـ دارد، مانند مجالس عزادارى ايشان و كمك به زايرين آن حضرت مصرف شود.

 

مراد از قربانى در نذر

1059. شخصى نذر مى  كند كه قربانى بدهد و خانواده  ى فقيرى براى عروسى نياز به گوشت دارد. مى  تواند گوسفند بخرد و به آن ها بدهد؟ فقط گوشت يا مرغ بدهد چه طور است؟

ج. اگر گوسفند بدهد و ذبح كنند اشكال ندارد، ولى گوشت و مرغ كفايت نمى  كند.

فراموشى روزه  ى نذرى بعد از سهل  انگارى

1060. شخصى نذر مى  كند كه در ايّام هفته يك روز را روزه بگيرد. چون وسعت وقت بوده، سهل  انگارى مى  كند و روز آخر هم فراموش مى  نمايد، وظيفه  اش چيست و فرقى هم بين روزه و غير روزه هست يا نه؟

ج. در فرض مرقوم، تخلّف نذر نشده است و قضاى روزه را به جاى آورد.

 

نذر صدقه براى ترك نماز شب

1061. شخصى نذر كرده اگر نماز شب را نخواند، مبلغى به فقير صدقه بدهد. اگر نماز شب ترك شد، فقط آن مبلغى كه نيّت كرده به ذمّه  اش مى  آيد يا كفّاره  ى نذر را هم بايد بدهد؟

ج. فقط مبلغ را بايد بدهد.

 

قطع عمل نذرى با وسعت وقت

1062. اگر وقت نذر وسيع باشد و انسان شروع به انجام آن نمايد، آيا مى  تواند قطع كند و پيش از انقضاى وقت آن را انجام دهد؟

ج. مانع ندارد.

 

اداى نذر قبل از وقت آن با علم به عدم تمكّن در وقت

1063. اگر انسان بداند هنگام اداى نذر به علّتى قادربه انجام آن نيست، آيا اگر قبل از وقت يا بعد از وقت آن را ادا كند، اشكال دارد؟

ج. اگر مى  تواند بايد در وقتى كه تعيين كرده آن را انجام دهد و چنان چه در تمام وقت قدرت ندارد، نذر منحلّ مى  شود.

 

نذر صدقه براى ترك سيگار شوهر

1064. اگر زنى نذر نمايد كه اگر شوهرش ترك سيگار كند، خرج هر هفته ى سيگار او را صدقه دهد و شوهر مدّتى است ترك كرده است. آيا بر زن از اوّلين هفته واجب است يا تأخير جايز است و در صورت تأخير آيا قضا و كفّاره دارد؟

ج. نذر زن بدون اجازه ى شوهر بنابر احتياط واجب منعقد مى شود. بنابراين اگر اداى نذر مقيّد به هفته يا وقت معيّن باشد، بايد به همان عمل كند و اين هم در صورتى است كه صيغه ى نذر جارى شده باشد.

 

موارد وجوب نذر

1065. نذر در چه صورتى واجب مى  شود؟

ج. عمل بر طبق نذر واجب است، ولى خود نذر كردن واجب نيست. به مسايل نذر (2128 به بعد) در رساله مراجعه شود.

 

انحلال نذر

1066. مراد از انحلال نذر چيست؟ و موارد انحلال كدام است؟ و آيا در صورت انحلال و تخلّف نذر، كفاره بر هر فرد واجب است؟

ج. مراد از انحلال، سقوط نذر از وجوب عمل به آن است، مثلاً اگر نذر براى ترك مطلق فعلى باشد، با تخلّف از آن كفاره واجب است ولى نذر پس از آن منحل مى  شود و هم چنين اگر در وقت عمل، كار نذر شده شرعا مرجوح شود، نذر منحلّ مى  شود و معناى ديگر انحلال نذر، تعدّد واقعى نذر به تعداد دفعات و افراد است، مثل اين كه نذر كند هر هفته كارى را انجام دهد و يا به طور مستمر سيگار كشيدن را ترك كند و براى هر دفعه سيگار كشيدن، صدقه بدهد كه در اين صورت براى هر تخلّف، كفاره جداگانه لازم است.

 

انجام عمل براى رضاى خدا

1067. فردى چنين نيّت كرده است: «در صورتى كه مشكل من حل شد، براى رضاى خدا فلان عمل را انجام مى  دهم» و عبارت بر عهده  ى من باشد را نگفته است، آيا نذر او منعقد گرديده است؟

ج. اگر منظور انجام كار مورد رضايت خدا بوده است، نه واجب قراردادن كارى كه مورد رضاى خدا است بر خود، اين نذر شرعى نيست.

 

افراط و وسواس در نذر

1068. بعضى از افراد به خصوص قشر زنان، گاهى در نذر كردن در يك مورد به حدّ افراط و وسواس شديد مى  رسند، به طورى كه بعد از گذشت زمان و تأخير در برآورده شدن، با شنيدن موارد جديد نذر، آن ها را نيز به نذر خود اضافه مى  نمايند. آيا وفاى به همه  ى آن ها لازم است و همه  ى آن ها منعقد شده است يا فقط همان نذر اوّلى منعقد گرديده است؟

ج. اگر صيغه  ى شرعيّه  ى نذر را نخوانده  اند وظيفه  اى ندارند و اگر با صيغه، نذرهايى را منعقد نموده  اند، وفاى به همه  ى آن ها لازم است.

 

استفاده از نذورات با درآمد نامشروع

1069. استفاده از نذوراتى كه از پول هاى نامشروع تهيه شده است، چه صورت دارد؟

ج. اگر از عين مال نامشروع باشد، استفاده از آن جايز نيست.

 

خرج كردن نذر در موارد خيريه

1070. آيا مى  توان به جاى اداى نذرى كه نوع و زمان آن را مشخص كرده  ايم، پول آن را در ديگر موارد مذهبى و خيريّه خرج كنيم؟

ج. خير، بايد طبق نذر عمل شود.

 

تبديل نذر

1071. شخصى نذر كرده هر سال در عاشورا به عزاداران شربت بدهد، اگر عاشورا مصادف با زمستان سرد شود و دوران فصل مصرف شربت در نزد مردم مطلوب نباشد، آيا مى  تواند نذر خود را عوض كند.

ج. نوشيدنى مناسب هر فصل، مثل شير و غير آن را بدهد.

 

عبارت قسم به جاى نذر

1072. آيا با اين جمله (به خدا قسم اگر…) نذر محقق مى  شود؟

ج. خير، اما با وجود شرايط، مى  تواند احكام قسم را كه در رساله مذكور است، داشته باشد (به مسأله  ى 2122 رجوع شود.)

 

فراموش كردن نذر خود

1073. حكم فردى كه نمى  داند نذرش چه بوده است چيست؟

ج. مطلق خيرات كفايت مى  كند.

 

ادا نكردن نذر در وقت معين

1074. شخصى كه نذرى با وقت معينى نموده، اگر در آن وقت معين، آن را ادا نكند، تكليف چيست؟

ج. اگر تخلف بدون عذر باشد، كفاره واجب است و بايد فى الجمله قضا هم نمايد.

 

انجام ندادن نذر به علت بيمارى

1075. اگر كسى به جهت بيمارى نتوانست به نذر عمل كند، آيا كفاره بر او واجب است؟

ج. چون عذر داشته، كفاره ندارد.

 

نذر خون ريختن

1076. آيا ريختن خون (صرفا سر بريدن قربانى) امرى راجح است و نذر به آن تعلق مى  گيرد؟ مثلاً برخى نذر مى كنند در مقابل دسته  ى عزاى امام حسين خون بريزند و پس از برآورده شدن حاجت خود، هر سال مقابل دسته عزا سر گوسفند را مى  برند و گوشت آن را خود و خانواده خود مصرف مى  كنند، آيا عمل آنان مشروع است؟

ج. بله، مشروع است.

 

كفاره نذر

1077. كفار تخلف نذر چيست؟

ج. به مسأله  ى 2137 رساله رجوع شود.

 

انجام چند نذر با يك عمل

1078. اگر چند نفر به يك شخص پول بدهند تا در شب عاشورا روضه امام حسين ـ عليه  السّلام ـ بخواند، آيا با يك روضه مى  تواند نيّت تمام آن نذرها را بنمايد، يا بايد براى هر يك روضه جداگانه  اى بخواند؟

ج. بايد براى هر كدام روضه  ى جداگانه بخواند.

 

نذر قمه زدن به فرزند

1079. فردى نذر كرده كه اگر خداوند فرزندى به وى عطا نمود، هر سال در روز عاشورا به سر وى قمه بزند، آيا نذر او صحيح است و در صورت صحّت از همان بدو تولد بايد به اين نذر عمل كند؟

ج. تا عسر و حرجى نباشد، به نذرش عمل كند.

 

وحدت يا تعدّد كفاره

1080. به نظر حضرتعالى، براى هر بار تخلف از نذر يك كفاره واجب مى  شود يا پس از اوّلين تخلف، كفاره واجب مى  شود و پس از تخلف هاى بعدى چيزى بر عهده نذر كننده نيست؟

ج. هر تخلّفى، كفاره  ى جدايى دارد؛ مگر اين كه نذر به نذرهاى متعدّد منحل نشود، مثل نذر بر ترك مطلق يا فعل مطلق نه هر دفعه فعل يا ترك.

 

اضافه نذورات يك محل

1081. برخى از مساجد، امامزاده  ها و اماكن متبرّكه، نذورات فراوان و بيش از نياز سالانه و متداوّل خود دارند، پس از هزينه بخشى از نذورات در مصارف ضرورى همان محل، اضافه آن بايد صرف چه امورى شود؟

ج. براى نيازهاى مترقّبه در آينده، براى همان محل نگهدارى كنند، مثل تعميرات يا توسعه آن محل و در صورتى كه هيچ نيازى به عين يا ماليت آن نباشد، صرف آن در مسجد ديگر يا امامزاده ديگر مانع ندارد.

 

تبديل چيزى كه نذر كرده اند

1082. آيا كسى كه نذر كرده فلان شب به عزاداران غذا بدهد، حتما بايد آن را بپزد يا مى  تواند گوشت و برنج و روغن را بين عزاداران تقسيم نمايد؟

ج. اگر غذاى پخته را نذر كرده، بايد آن را بپزد و بدهد.

1083. برخى از مردم در گذشته نذرهايى متناسب با آن زمان نموده و به آن عمل مى  كردند، مثل آب دادن به عزاداران با مشك، روشن كردن شمع در امامزاده و… كه برخى از آن موارد در اين زمان از امور مرجوح و مصداق اسراف به شمار مى  رود، آيا ادامه چنين نذرهايى لازم است؟

ج. اگر نذرى از تمام جهات مرجوح شد، لازم نيست به آن عمل شود، اما در فرض سؤال، به صورت هاى غير مرجوح در رابطه با آن نذر عمل كند.

 

نذر زيارت عاشورا

1084. اگر كسى نذر كند كه زيارت عاشورا بخواند، آيا بايد با صد لعن و صد سلام بخواند يا بدون آن نيز كافى است؟

ج. بايد زيارت عاشورا را با صد لعن و صد سلام بخواند.

 

مباشرت در نذر

1085. آيا در انجام نذر مباشرت نذر كننده لازم است؟ و مثلاً اگر غذايى كه نذر كرده يا صلوات ها و قرآن نذر شده او را فرد ديگرى انجام دهد، عمل به نذر او تحقق يافته است؟

ج. مباشرت لازم است، مگر اين كه نذر به گونه  اى باشد كه شامل استيجار و استنابه و قبول از متبرّع باشد.