روزشمار تاریخ 1393/05/01

خانه / مطالب و رویدادها / روزشمار تاریخ 1393/05/01

تولد “امام فخر رازی” ، اشغال قاهره به دست ناپلئون ، کودتای افسران مصری علیه “ملک‏ فاروق” و نبرد معروف “کورسْکْ” بین آلمان و شوروی از مهم‌ترین وقایع تاریخی مصادف با اول مرداد هستند.

مهم‌ترین وقایع تاریخی امروز 1 مرداد 1393 خورشیدی برابر با 25 رمضان 1435 هجری و 23 جولای 2014 میلادی به شرح زیر است:

 اعلام به رسمیت شناختن رژیم غاصب اسراییل توسط “محمدرضا پهلوی” در ایران (1339 ش)

در ایامی که جنگ تبلیغاتی بین ایران و چند کشور، از جمله شوروی و چین به دلیل نزدیکی بیش از حد شاه به آمریکا و واگذاری امتیازات گوناگون به ایالات متحده، به اوج خود رسیده بود، دولت منوچهر اقبال، نخست وزیر وقت، برای ایجاد رابطه با دولت صهیونیستی اسرائیل مشغول مذاکره بود سرانجام دولت ایران، اسرائیل را به صورت شناسایی محدود و غیر رسمی (دوفاکتور) به رسمیت شناخت. ظاهراً بین دو دولت، سفیرمبادله نگردید ولی همیشه یکی از ماموران وزارت خارجه به عنوان کاردار در اسراییل اقامت داشت و نماینده دولت اسراییل در ایران به عنوان وابسته اقتصادی، وظایف نماینده سیاسی را انجام می‏داد. به دنبال برقراری رابطه بین ایران و رژیم صهیونیستی، جمال عبدالناصر رییس جمهور مصر، نطق تندی علیه شاه ایراد نمود و از اینکه ایران، اسراییل را به رسمیت شناخته است، به شدت انتقاد کرد. این نطق، در کشورهای اسلامی مؤثر افتاد و دولت ایران با حملات سخت کشورهای مسلمان روبرو گردید، به طوری که شاه ناچار شد به عنوان شیخ شلتوت، رییس دانشگاه اسلامی الازهر در قاهره، تلگرافی مخابره کند و به وی توضیح دهد که دولت ایران، دولت اسراییل را در سال 1330 به صورت محدود به رسمیت شناخته و این روزها اقدام تازه‏ای صورت نگرفته است. پس از ارتباط ایران و رژیم اسراییل که در پی فشار دولت آمریکا به عمل آمده بود، دولت مصر با ایران قطع رابطه کرد و دیپلمات‏های ایران را از قاهره اخراج نمود.

درگذشت فقیه و عالم بزرگوار “آخوند ملاعلی همدانی” زعیم حوزه علمیه همدان (1357 ش)

عالم وارسته، شیخ الفقها و المجتهدین آیت‏اللَّه علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند حاج ملاعلی همدانی از مراجع بزرگ و مدرسین مبرّز، حوزه علمیه قم و از مراجع همدان در سال 1273 ش (1312ق) در یکی از روستاهای همدان متولد شد. پدرگرامیش که آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده کرده بود، آخوند را نزد یکی از علمای محترم محل برده و در آنجا، در مدت کوتاهی، قسمتی از فقه و اصول را فرا گرفت. وی در همدان به مدت چهار سال در رشته‏های کلام و فلسفه و فنون ریاضی تحصیل نمود و سپس به تهران عزیمت کرد. آخوند همدانی پس از کسب علم از استادان فن، در سال 1300 ش نزد آیت‏اللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ایشان قرار گرفت و سطوح عالی را به اتمام رساند. ایشان همچنین در محضر میرزا جوادآقا ملکی تبریزی و شیخ احمد قمی، به تکمیل درس و تهذیب نفس اشتغال یافت و همزمان به تدریس سطح پرداخت. آخوند ملاعلی همدانی در سال 1310 ش به دنبال درخواست اهالی متدین همدان و حسب الامر استادش حاج شیخ عبدالکریم حائری، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال ریاست دینی آن شهر را برعهده داشت. آخوند همدانی از استوانه‏های بزرگ دین و زهد و تقوا در همدان و منطقه غرب کشور بود. ایشان حوزه علمیه همدان را سامانی مجدد بخشید و پناهگاهی برای روحانیت متعهد آن منطقه در فضای فساد آلود آن روزگار به شمار می‏آمد. چنان‏که به مرور زمان، کتابخانه بسیار با ارزشی را در همدان به وجود آورد که در آن منطقه کم نظیر بود. مجله پیک اسلام نیز توسط ایشان تاسیس شد و انتشار یافت. از این فقیه سترگ آثار متعددی بر جای مانده که اربعین حدیث، رساله‏ای در اجتهاد و تقلید، رساله در قاعده لاضرر و رساله‏ای در حبط و تکفیر از آن جمله می‏باشد. سرانجام این عالم ربانی و فقیه بزرگ در اول مرداد 1357 ش برابر با نیمه شعبان سال 1398 ق در 84 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در همدان به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع ایشان، یکی از کم سابقه‏ترین اجتماعات مردمی پدید آمد که به تظاهرات سیاسی و نمایش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژیم حاکم تبدیل شد. همچنین کنگره بزرگداشت بیستمین سالگرد ارتحال ایشان، در روزهای سوم و چهارم مرداد 1377 ش با حضور نمایندگان مقام معظم رهبری و مراجع عظام و شخصیت‏های علمی و فرهنگی در همدان برگزار شد و از شخصیت فقهی، علمی و اجتماعی ایشان تجلیل به عمل آمد.

عملیات لبیک یا خمینی با رمز: فنای فی اللَّه در منطقه شرق کارون، توسط سپاه (1367 ش)

آغاز عملیات قدس4 (1364ش)

تصرف دریاچه «ام‌النعاج» عراق‌ در شمال‌ شرقی شهر «بصره» و هم‌‌‌‌‌‌‌چنین‌ اسارت‌ نیروهای اطلاعاتی دشمن‌ به‌‌‌‌‌‌‌دست‌ رزمندگان‌ مجاهد‌ عراقی از تیپ ‌۹ بدر در این‌ منطقه، انگیزه‌های طرح‌ و اجرای عملیات‌ «قدس ‌۴» به‌‌‌‌‌‌‌وسیله نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گردید. طوفان، عوارض‌ خشک‌ و کوچک‌ بر سطح‌ دریاچه‌ را کنار زد و دریاچه‌ به‌ «اروندرود» متصل‌ شد. این‌ دریاچه‌ از چند طرف‌ به‌ چندین‌ آب‌‌‌‌‌‌‌راه‌ و روستا ختم‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود و مساحتی در حدود یک‌‌‌‌‌‌‌صد کیلومتر مربع‌ را داراست‌ و آب‌ آن نیز‌ از رودخانه‌های واقع‌ در خاک‌ ایران‌ تأمین‌ می‌‌‌‌‌‌‌گردد. عملیات‌ قدس ‌۴ با چهار هدف‌ انهدام‌ نیروی پدافندی دشمن، آزادسازی ۱۵۰ کیلومتر مربع‌ از دریاچه‌ و تسلط‌ بر بخشی دیگر از هورالهویزه، گرفتن‌ جای پا برای گسترش‌ عملیات‌ و در اختیار گرفتن‌ جناح‌ از دشمن‌ و نزدیکی به‌ بخشی از خشکی‌‌‌‌‌‌‌های شرق‌ دجله‌ در منطقه‌ای به‌ گستردگی ۱۶۰ کیلومتر مربع‌ به‌ اجرا گذاشته‌ شد. این‌ عملیات‌ را نیروی زمینی سپاه‌ پاسداران‌ و مجاهدان‌ و پناهندگان‌ عراقی که‌ در قالب‌ تیپ ۹ بدر گرد هم‌ آمده‌ بودند، صورت‌ دادند. حمله‌ در ساعت ‌۲۴ روز ۱ مردادماه‌ ۱۳۶۴ش با رمز «یا محمد رسول‌‌‌‌‌‌‌الله (ص)، الله‌ اکبر» در حالی آغاز شد که‌ هواپیماهای «پی.سی.۷» عراق‌ روزی یکی – دو بار سطح‌ منطقه‌ و دریاچه‌ ام‌النعاج‌ را بمباران‌ ایذایی می‌‌‌‌‌‌‌کردند، اما دشمن‌ در زمان‌ عملیات‌ کاملاً‌ غافلگیر گردید به‌‌‌‌‌‌‌گونه‌ای‌‌‌‌‌‌‌که‌ بیسیم‌چی فرمانده‌ عراقی تسلیم‌ نیروهای ایران‌ شد. دشمن‌ هم‌‌‌‌‌‌‌چنین پس‌ از سقوط‌ بخشی از مواضع‌ خود، اقدام‌ به‌ اجرای آتش‌ توپخانه‌ نمود و تردد نیروهای ایرانی را در منطقه‌ با مشکل‌ روبه‌‌‌‌‌‌‌رو ساخت، اما یک‌ عامل‌ ویژه‌ سبب‌ قطع‌ این‌ گلوله‌‌‌‌‌‌‌باران‌ شد؛ به‌ این‌ صورت‌ که‌ شماری از اسرای دشمن‌ به‌ تقاضای همکاری پاسخ‌ مثبت‌ داده‌ و به‌ پای بیسیم‌ آمدند و از پست‌ شنود با فرماندهی دشمن‌ در عقبه‌ تماس‌ گرفتند و تقاضای نیرو کردند که اگرچه با تقاضای آنان‌ به‌‌‌‌‌‌‌علت‌ عدم‌ تسلط‌ عراق‌ بر منطقه‌ عملیات‌ مخالفت‌ شد ولی در برابر تقاضای قطع‌ آتش‌ به‌ این‌ بهانه‌ که‌ بر سر نیروهای خودمان (عراقی‌‌‌‌‌‌‌ها)‌ ریخته‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود، موافقت‌ شد و لحظاتی بعد آتش‌ سنگین‌ دشمن‌ قطع‌ گردید و به‌‌‌‌‌‌‌دنبال‌ آن‌ تردد نیروهای خودی از سر گرفته‌ شد. این‌ عامل‌ در موفقیت‌ عملیات‌ قدس ۴‌ کمک‌ شایانی را در پی داشت. طی چهار روز عملیات، ۱ فروند چرخ‌‌‌‌‌‌‌بال، ۱۰ فروند قایق، چندین‌ قبضه‌ خمپاره‌انداز و چندین‌ پایگاه‌ شناور منهدم‌ و گردان ‌۲ از تیپ ‌۱۱۷ دشمن‌ متلاشی گردید. شمار تلفات‌ دشمن‌ در این‌ عملیات ‌۳۳۶ تن‌ کشته‌ و زخمی و اسیر گزارش‌ شده‌ است. علاوه‌ بر آن ‌۵ فروند قایق، شماری دستگاه‌های مخابراتی و تعدادی سلاح‌ سبک‌ و مقداری مهمات‌ به‌ غنیمت‌ رزمندگان اسلام‌ درآمد. بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترین‌ دستاوردهای عملیات‌ قدس ‌۴، آزادسازی ۱۶۰ کیلومتر مربع‌ از منطقه‌ هورالهویزه‌ عراق، دریاچه‌ ام‌النعاج‌ (بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترین‌ دریاچه‌ منطقه‌ هور) و ۲۰ پاسگاه‌ آبی از دشمن‌ بود.

جمعیتی حدود هزار نفر ضمن تحصن در منزل آیت الله سید عبدالله شیرازی در مشهد، نسبت به جنایات رژیم اعتراض کردند و خواستار آزادی دستگیر شدگان این شهر شدند(1357ش)

تولد “امام فخر رازی” متکلم و فیلسوف شهیر اسلامی(544 ق)

ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن حسین طبرستانی رازی معروف به امام رازی، فخر رازی و امام فخرالدین و شیخ الاسلام، از بزرگ‏ترین علمای شافعی مذهب، جامع علوم عقلی و نقلی و متبحّر در تاریخ، کلام، فقه، اصول، تفسیر، حکمت، ادبیات و ریاضی است. وی را به سبب شبهاتی که در مسایل گوناگون وارد می‏کرد “امام المُشَکَّکین” می‏نامند. کتاب‏های فخر رازی در زمان خودِ وی مورد اقبال مردم واقع شد و به صورت کتاب درسی درآمد. در حوزه‏ی درس امام رازی بیش از دو هزار تن دانشمند برای استفاده حاضر می‏شدند. حتی موقع سواری نیز نزدیک به سیصد نفر از فقها و شاگردان، برای استفاده در رکابش می‏رفتند. گویند که او به صراحت از اسماعیلیان بد می‏گفت اما با تهدید یکی از شاگردانش که اسماعیلی بود، از بدگویی نسبت به این گروه دست برداشت. از فخر رازی تالیفات بسیاری به جا مانده است از قبیل: اسرارُ النجوم، تفسیر کبیر، شرح اشارات ابن سینا و ده‏ها کتاب دیگر. امام فخر رازی در عید فطر سال 606 ق در 62 سالگی در هرات درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

مفقود شدن روحانی مبارز “امام موسی صدر” رهبر شیعیان لبنان در لیبی(1398 ق)

سیدموسی صدر در سال 1347 ق (1309 ش) در عصر حکومت رضاخان در قم به دنیا آمد. پدر وی آیت‏اللَّه العظمی سیدصدرالدین صدر عالمی نامدار و از از مراجع ثلاث پس از آیت‏اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود. در سال 1360 ق (1320ش) وارد حوزه‏ی علمیه‏ی قم گردید و پس از طی مقدمات و سطوح، در حلقه‏ی درس آیات عظام سید احمد خوانساری و حجت شرکت جست و همچنین از درس پدر خویش و نیز حضرت امام خمینی بهره بُرد. پس از فوت پدر راهی نجف اشرف گردید و در آن جا در زمره‏ی مجتهدان قرارگرفت. احساس وظیفه، او را به لبنان کشاند و رهبری مردمی را پس از علامه شرف الدین به عهده گرفت. امام موسی صدر، در آنجا خدمات فراوانی را به انجام رساند و قصد سر و سامان دادن به اوضاع مسلمانان، او را لحظه‏ای از تلاش غافل نمی‏کرد. سرانجام طی دعوتی رسمی راهی لیبی گردید و پس از یک هفته اقامت، در 25 رمضان 1398 ق در حالی که قصد مراجعت به لبنان را داشت به طور مشکوکی ناپدید گردید.

اشغال شهر قاهره پایتخت مصر توسط سپاهیان ناپلئون بُناپارت (1798م)

یکی از مسیرهای مهم ارتباطی استعمار انگلستان با مستعمره بزرگ خود در شبه قاره هند، راه عبور از سرزمین مصر به طرف دریای سرخ و مناطق خاورمیانه بود. در این میان، ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه برای قطع این مسیر ارتباطی درصدد اشغال مصر و ضربه زدن به انگلستان بود. از این رو، پس از آن که ناپلئون بُناپارت، بندر اسکندریه مصر را با استفاده از تجهیزات مدرن و به کار بردن حیله و نیرنگ اشغال نمود، به سوی قاهره بزرگ‏ترین شهر مصر و پایتخت سلسله ممالیک، حرکت کرد. در این هنگام، مراد بیک حاکم قاهره، برای دفاع از این شهر، با سربازان خود در حومه قاهره و در نزدیکی اهرام مصر سنگر گرفت. با رسیدن قوای ناپلئون به نزدیکی اهرام، جنگ سختی بین دو سپاه مصر و فرانسه روی داد. در این نبرد که به جنگ اهرام مشهور است، ارتش فرانسه به دلیل برتری تجهیزاتِ خود به پیروزی دست یافت و فردای آن روز، سپاه فرانسه به شهر بی‏دفاع قاهره وارد شد و به حکومت ممالیک در مصر پایان داد. ولی پس از پیروزی‏های اولیه در این عملیات و تصرف بخش بزرگی از خاک مصر و سواحل شرقی مدیترانه، بر اثر حملات غافل‏گیرانه نیروی دریایى انگلیس، بخش اعظم ناوگان جنگی فرانسه منهدم شد و ناپلئون عملا در محاصره قرار گرفت. در تابستان 1799م، ناپلئون با شکستن خط محاصره دریایی انگلیس به فرانسه بازگشت تا با تجهیزات و نیروی تازه نفسی به صحنه عملیات بازگردد. ولی آشفتگی اوضاع فرانسه پس از انقلاب این کشور و نارضایتی شدید مردم از حکومت هیأت مدیره، ناپلئون را از حمله مجدد به مصر بازداشت و درصدد کسب قدرت مطلق در فرانسه برآمد. 

 

آغاز نبرد معروف “کورسْکْ” بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی دوم (1943م)

پس از تهاجم سنگین نیروهای آلمان نازی به شوروی، آلمان‏ها و روس‏ها هر کدام نیروی عظیمی را در برابر هم آماده کردند و درگیری‏های وسیعی نیز در این میان روی داد. یکی از این جنگ‏ها، نبرد کورسْکْ بود که در 23 ژوئیه 1943م در منطقه اوکراین به وقوع پیوست. در این نبرد، یک نیروی انسانی دو میلیون نفری، شش هزار تانک و پنج هزار هواپیما حضور داشتند و در طی آن، بزرگ‏ترین جنگ تانک‏ها روی داد. هدف آلمان از شروع جنگ در این منطقه، جداسازی و تسخیر ناحیه کورسک و نیز انتقام شکست در نبرد استالین‏گراد بود. در این نبرد خونین علاوه بر کشته شدن بیش از هفتاد هزار آلمانی، 2900 تانک، هزار توپ و 1400 هواپیمای آلمانی نیز منهدم گردید. در این جنگ، به علت دوری فاصله قوای آلمان از پایگاه‏های خود و گشوده شدن جبهه‏های گوناگون دیگر در برابر آلمان‏ها و نیز فرا رسیدن فصل سخت سرما در منطقه، در نهایتْ ارتش آلمان تار و مار شد و شکست سختی به آلمان وارد آمد. شکست آلمان از شوروی در کلّ نتیجه جنگ تاثیر گذاشت و راه را برای شکست‏های بعدی آلمان فراهم نمود. 

کودتای افسران مصری علیه حکومت پادشاهی “ملک‏ فاروق” (1952م)

ملک فاروق فرزند احمد فؤاد پاشا یا فؤاد اول، پادشاه پیشین مصر، در سال 1920م به دنیا آمد. در آن زمان، حکومت مصر تحت الحمایه انگلیس بود. فاروق در پی مرگ پدرش در س