مهدویت و علل غیبت در کلام امام رضا علیه السلام ؛گفتاری از دکتر رفیعی

مهدویت و علل غیبت در کلام امام رضا علیه السلام

مساله غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، آخرالزمان و به طور کلی مهدویت  از لسان مبارک ائمه علیهم السلام ذکر شده و همه آن بزرگواران به این جریان اشاره داشته اند، مثلا فردی مراجعه می کرده است و از دوران غیبت امام عصر علیه السلام از معصومین علیهم السلام سوال می پرسیده و پاسخ می گرفته است یا خود ائمه علیهم السلام بنابر شرایط مباحثی را در این باب مطرح می کردند.

حجت الاسلام ناصر رفیعی، استاد اخلاق، در یکی از سخنرانی های خود در جوار بارگاه ملکوتی امام رضا علیه السلام به بررسی چند حدیث از امام رضا علیه السلام در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و عصر غیبت پرداخته است که در ادامه متن آن به حضورتان تقدیم می شود:

حجت الاسلام رفیعی با بیان اینکه شاید کمتر تا به حال روی این موضوع بحث شده است که امام رضا علیه السلام درباره امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف چه فرموده اند، اظهار کرد: همه ائمه علیهم السلام ما راجع به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف صحبت کرده اند و اساسا کمتر موضوعی داریم که این گونه باشد که همه ائمه علیهم السلام بدون استثناء در مورد آن صحبت کرده باشند.

همه معصومین علیهم السلام درباره امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف سخن گفته اند

وی ادامه داد: موضوع مهدویت و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف موضوعی است که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سلم ، حضرت زهرا سلام الله علیها ، امیرالمومنین علیه السلام ، تا خود امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و به بیان دیگر چهارده معصوم علیه السلام درباره اش صحبت کرده اند و در زمینه های مختلف، صدها روایت و حدیث از ائمه علیهم السلام رسیده است، لذا پیدا نمی کنید امامی که در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف مطلبی نداشته باشد.

رفیعی در ادامه به بیان سه حدیث از امام رضا علیه السلام در مورد حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف پرداخت و گفت: حدیث اول داستان «دعبل خزایی» است، همه می دانید شعرای متعهد و مرید اهل بیت علیهم السلام در طول تاریخ زیاد بودند و خدمت ائمه علیهم السلام می آمدند و شعر می خواندند و ائمه علیهم السلام شعرشان را تایید می کردند، حتی به آنها صله می دادند، برای مثال «سید حمیری»، «ابوهارون» و دیگران که خدمت امام صادق علیه السلام می رسیدند. دعبل بن علی خزایی، از شعرای معروف مرید ائمه اطهار علیهم السلام است، بسیار علاقه مند به حضرات معصومین علیهم السلام و در عین حال شاعری زبردست بود و قصیده مفصلی در مورد ائمه علیهم السلام سرود و در آن اشاره به مصیبت کربلا، مصیبت موسی بن جعفر علیه السلام ، مصیت برخی شهدای بنی هاشم و سادات، و مصائبی کرد که ستمگران بر سر اهل بیت علیهم السلام آوردند.

این استاد اخلاف افزود: دعبل از کوفه حرکت کرد و بسیاری هم جلو او را گرفتند اما در پاسخ آنها اظهار کرد که شعر را فقط خدمت امام رضا علیه السلام می خوانم، او بعدها همین اشعار را روی لباس اِحرامش نوشت و گفت این لباس را با من دفن کنید، به هر روی خدمت امام رضا علیه السلام رسید و قصیده را خواند و زمانی که تمام شد دو بیت به آخر این قصیده اضافه کرد که یکی از آن بیوت به این شرح بود:

خروج امام لا محالة خارج                   یقوم علی اسم اللّه و البرکات‏

وی ادامه داد: وقتی که دعبل این بیت را خواند، امام رضا علیه السلام نگاهی به او کرد و فرمود: «این بیت برای تو نبود، باقی اشعار را تو گفتی ولی این دوبیت را روح القدس به زبان تو انداخت»؛ بعد فرمود: «آیا می دانی که این امام کیست؟» پاسخ داد: نمی دانم، فقط می دانم که زمین را از فساد پاک می کند.

هیچ کس نباید برای ظهور وقت تعیین کند

رفیعی ابراز کرد: نخستین حدیث از میان آن سه حدیث که در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در لسان امام رضا علیه السلام بود، مربوط به دعبل می شود که جریان آن را اشاره کردم، حضرت علیه السلام در پاسخ به دعبل در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «این امام فرزند من است، چهارمین در نسل من است و ظهور این امام مثل قیامت است». در آیه 187 سوره مبارکه اعراف نیز آمده است که مردم نزد پیامبر صلی الله علیه و آله سلم می آمدند و سوال می کردند چه زمان قیامت می شود؟ و پاسخ می گرفتند که قیامت یک مرتبه برپا می شود. از این حدیث می خواهم یک استفاده بکنم، و آن استفاده این است که هیچ کس در دوران غیبت حق ندارد برای ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف وقت و زمان تعیین کند، حدیث می گوید هرکس زمان تعیین کرد تکذیب اش کنید.

وی تصریح کرد: یک وقت آقایی کتابی به من داد که  هنوز آن کتاب را دارم، در این اثر حادثه یازده سپتامبر را به ظهور متصل کرده بود اما آن سال تمام شد و ظهور هم اتفاق نیفتاد. لذا حق نداریم عقاید مردم را سست و زمان دقیق تعیین کنیم. یک وقت می گوییم ان شاءالله این جمعه ظهور کند، ان شاءالله جمعه آینده، امید داریم امسال سال ظهور باشد، مواردی این چنینی امید است، اصلا در دعای «ندبه» همواره در حال امیدبخشی هستیم و امید می دهیم، این ایرادی ندارد.

این استاد حوزه بیان کرد: از سوی دیگر برخی علامت های ظهور را می گویند مثلا فلان علامت در فلان کشور یک علامت است، فلان شخص سوفیانی است، چه  کسی دجال است و … ، بعد می آیند لوح فشرده و فیلم از این مسایل درست می کنند، این کارها عقاید را سست می کند و علمای شیعه از شیخ مفید تا امروز اجازه نداند که چنین مسائلی دنبال شود.

هر کس تقوا ندارد، دین ندارد

رفیعی گفت: اما روایت دوم از این قرار است که «حسین بن خالد» نزد امام رضا علیه السلام می رسد و حضرت علیه السلام می فرماید: «لاَ دِينَ لِمَنْ لاَ وَرَعَ لَهُ»، اشاره این حدیث به آن است که هر کس تقوا ندارد دین ندارد. تاکید امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز بر این تقوا است، امام کاظم علیه السلام فرمود که پدرم امام صادق علیه السلام این چنین فرمودند: «اگر شهری با 10 هزار نفر جمعیت داشته باشد، شیعیان ما در آن شهر از همه باتقواتر هستند». بنابراین ورع و تقوا در دوران غیبت بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: «علی بن ابراهیم بن مهزیار» به مکه آمد در حالی که گریه می کرد، دنبال امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می گشت، البته این جریان برای سال ها پیش و آغاز غیبت است، به هر روی مدام سر به آسمان می گرفت و «یابن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف» می گفت و عنوان می کرد: «اريد الامام المحجوب عن العالم» این سخن را قاصد شنید، قاصدی که او را نزد امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف برد و دید که حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف در بیابانی زیر یک چادر نشسته اند، او سلام داد و گریست و گفت: من شب و روز دنبال شما بودم، حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف خطاب به او فرمود: «سه اشکال در کار شماست به همین دلی ما را نمی بینید، اول آنکه به دنبال ثروت هستید (یعنی نگاه نمی کنید که حلال است، حرام است، احتکار است، گران فروشی است و …)،  به ضعفا نمی رسید، با فامیل تان قطع رابطه می کنید».

سد عذاب مردم از نظر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف

رفیعی تصریح کرد: پس از آن بود که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف خطاب به بعد ابراهیم بن مهزیار فرمودند: «پسر مهزیار، اگر نبود بین شما آدم های دل شکسته ای که در دل شب استغفار می کنند عذاب شما را می گرفت.»

وی در ادامه به روایت دیگری اشاره کرد و گفت: نقل است شخصی خدمت امام رضا علیه السلام رسید و از ایشان در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و فلسفه غیبت پرسید(این سوالات در حالی بود که حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف در آن زمان هنوز متولد نشده بودند)، امام رضا علیه السلام در پاسخ یک دلیل طولانی شدن غیبت را در این دانستند که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بیعت هیچ کسی را نمی پذیرد.

این استاد حوزه در پایان خاطرنشان کرد: برای مثال امام رضا علیه السلام به دلیل شرایط خاص در کنار حکومت مامون امامت کردند، امام موسی بن جعفر علیه السلام در زمان هارون، امام سجاد علیه السلام در زمان بنی امیه، امام صادق علیه السلام در زمان منصور دوانیقی و … هر کدام از ائمه علیهم السلام در زمان خودشان با حاکم ستمگری مواجه بودند لذا شرایط فراهم نبوده است که آن حکومت ریشه کَن شود و عملا حکومت دست دیگری بوده است و ائمه علیهم السلام نقش امامت خود را داشته اند. اما امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف تنها امامی است که وقتی ظهور می کند هیچ حاکمی نیست و ایشان حاکم مطلق در جهان است، لذا این شرایط و فراهم آمدن آن نیاز به انقلابی دارد که همه سردمداران کفر زمینه سقوط شان فراهم شود و این زمان می برد؛ لذا حضرت رضا علیه السلام فرمود: مهدی ما وقتی که ظهور کند هیچ بیعتی بر گردن اش نیست.

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام